Lokalizacja

Międzynarodowy Dzień Sprzeciwu wobec Pracy Dzieci

obchodzony jest 12 czerwca. Zainicjowany został w 2002 roku przez Międzynarodową Organizację Pracy. Ustanowienie tych obchodów ma na celu zwrócenie uwagi na problem, jakim jest wykorzystywanie nieletnich do pracy. Jest także sposobem propagowania działań podejmowanych, by eliminować wszelakie formy wyzysku dzieci na całym świecie.

Międzynarodowa Organizacja Pracy definiuje pracę dzieci jako „pracę, która pozbawia dzieci ich dzieciństwa, potencjału, godności oraz jest szkodliwa dla rozwoju fizycznego i psychicznego”. Jak podają źródła ok 152 mln dzieci pracuje zarobkowo – najwięcej w Azji oraz w rejonach Pacyfiku i Afryce Subsaharyjskiej. Najczęstszymi przyczynami pracy nieletnich są ubóstwo, marginalizacja oraz dyskryminacja.

Wiele pracujących dzieci nie ma ukończonego 10 roku życia i są jedynymi zarabiającymi członkami rodziny.

Nie mają innego wyjścia, muszą iść do pracy i zarobić na siebie, rodziców oraz młodsze rodzeństwo. Najwięcej dzieci pracuje w rolnictwie, fabrykach, kopalniach, w handlu czy przy wykonywaniu prac związanych z turystyką. Niestety wiele młodych osób wykorzystywanych jest w narkobiznesie i seksbiznesie lub siłą wcielanych do armii.

Przeciwstaw się pracy dzieci:

1. nie kupuj produktów (np. ubrań) firm, które zmuszają dzieci do pracy – zainstaluj aplikację, która sprawdza, czy dana firma nie korzysta z pracy dzieci;
2. wesprzyj edukację dzieci z biednych regionów, wpłacając nawet minimalne datki na konto organizacji charytatywnych;
3. reaguj, gdy widzisz ciężko pracujące dzieci (np. w gospodarstwie rolnym, zbierające węgiel czy złom);
4. pomóż dzieciom z trudnych rodzin w nauce (indywidualnie lub poprzez pracę w jakiejś organizacji).

Dzień Matki jest obchodzony na całym świecie, a wywodzi się ze Stanów Zjednoczonych
i został zainicjowany przez ruch na rzecz praw kobiet. Nie wszystkie kraje celebrują go w tym
samym dniu, a w Polsce wypada zawsze 26 maja.

Nastoletnia matka nie ma władzy rodzicielskiej

Wydawałoby się, że ten dzień dla każdej mamy powinien być wyjątkowy, ale niestety tak nie jest… Każdego roku w Polsce nastolatki rodzą ponad 9 tys. dzieci. 700 dziewczyn ma mniej niż 15 lat. Nastoletnia matka nie ma władzy rodzicielskiej. Jeśli nie ma rodziny, która przejmie opiekę nad jej dzieckiem, mama, która chce zatrzymać malca po urodzeniu, musi liczyć się z tym, że jej zdanie może nie być wzięte pod uwagę. Jeszcze trudniejsza codzienność dotyka nieletnie mamy w poprawczakach.

Rzecznik Praw Dziecka wystąpił do Ministra Sprawiedliwości o wznowienie prac nad projektem ustawy o nieletnich,

regulującej zasady pobytu młodych osób w ośrodkach wychowawczych i poprawczych. Ustawa umożliwi m.in. nieletnim matkom przebywanie ze swoim dzieckiem. Dziś jest to prawnie niemożliwe.

Obecnie nieletnia, która urodziła dziecko w trakcie wykonywania środka wychowawczego albo środka
poprawczego, w przeciwieństwie do skazanych odbywających karę pozbawienia wolności, nie ma możliwości przebywania ze swoim dzieckiem. To krzywda wyrządzona zarówno dziecku, jak i jego matce, która w świetle przepisów prawa też jest przecież dzieckiem.

Jak pomóc nieletnim mamom?

Dróg wsparcia jest wiele. Skupmy się na tych najważniejszych, o które też niestety najtrudniej. Po pierwsze, wsparcie emocjonalne. Kiedy już spróbujemy wczuć się w sytuację takiej osoby, pomyślmy o uczuciach, które mogą się w niej miotać oraz myślach, które spędzają sen z jej powiek. Możemy sobie zadać pytanie: co ja chciałabym / chciałbym usłyszeć od drugiego człowieka będąc w takiej sytuacji?
Taka osoba chce opowiedzieć o swoich obawach i lęku.

Warto byśmy tego cierpliwie wysłuchali i wyrazili akceptację dla tego, co przeżywa. Naszym zadaniem podczas takiej rozmowy będzie stworzenie atmosfery otwartości na osobę oraz jej historię.

Może być też tak, że nie usłyszymy ani słowa, że osoba, z którą się spotkamy będzie opowiadać milczeniem i łzami spływającymi po policzkach. To też forma komunikacji. Wtedy bezcenna jest ta nasza milcząca obecność, gotowość do podania chusteczki lub kubka ciepłej herbaty.

Kiedy ten etap mamy za sobą, możemy przejść do kolejnej ważnej formy pomocy związanej z
przekazywaniem wiedzy, udzielaniem rad i wskazówek. Młoda mama może nie wiedzieć, jak wykąpać, przewinąć, nakarmić swoje dziecko. Musi się tego nauczyć. W takich chwilach możemy być dla tych dziewczyn źródłem wiedzy, wspierać je już nie tylko emocjonalnie, ale też merytorycznie.

To, co powinno nam przyświecać i nami kierować w kontakcie z nastoletnią mamą, to otwartość, troska oraz akceptacja. Wydaje się trudne?  Możesz być jedyną osobą w życiu nastoletniej mamy, która przypomni jej o tym, że jest kimś wartościowym. Pamiętaj o tym.  

Ważne linki:

Fundacja JAVANI wspierająca nieletnich rodziców
Fundacja PO DRUGIE pomagająca m.in. nastoletnim matkom
ADWOKAT KOBIET – bezpłatna pomoc prawna

Przyszłość globalnego rynku pracy w dużej mierze będzie bazować na elastyczności. Pandemia udowodniła wielu firmom, iż korzystanie z nowoczesnych form zatrudnienia – pracy tymczasowej, outsourcingu procesów i kontraktingu usług – niejednokrotnie pozwalało przetrwać i zachować ciągłość biznesową w najtrudniejszych momentach. Praca na określony czas coraz częściej staje się również świadomym wyborem pracowników.

Nowoczesne formy zatrudnienia

Pandemiczne zawirowania skłoniły kolejne firmy do przyjrzenia się nowoczesnym formom zatrudnienia i wypracowania wewnętrznych procedur z nich korzystania.
Formy zatrudnienia są pojęciem szerokim, obejmującym różnorakie sposoby wykonywania pracy.

1. Forma zatrudnienia – umowa o pracę.
2. Rodzaj umowy – umowa na czas nieokreślony
3. Wymiar czasu pracy – pełny etat
4. Miejsce zatrudnienia – siedziba pracodawcy
5. Regularność zatrudnienia – praca w określonych godzinach
6. Długość okresu zatrudnienia – długoletnie ciągłe zatrudnienie

Mogą być stosowane zarówno na podstawie umów cywilnoprawnych, jak i poprzez zatrudnienie na podstawie stosunku pracy. Praca nakładcza zaś, choć
nie jest zatrudnieniem pracowniczym (nie podlega regulacjom Kodeksu pracy), to posiada wiele cech takiego zatrudnienia.

Ogólną klasyfikację form zatrudnienia przedstawia rysunek:

Większość elastycznych form zatrudnienia może być stosowana w ramach obydwu rodzajów zatrudnienia, tj. pracowniczego i niepracowniczego.

Przykładem zatrudnienia pracowniczego są umowy terminowe, zatrudnienie w niepełnym wymiarze, leasing pracowniczy, wypożyczanie pracowników, praca na wezwanie i na telefon, job-sharing czy nawet telepraca. Inne, jak na przykład umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowa agencyjna czy samozatrudnienie, są możliwe do zrealizowania tylko poprzez zatrudnienie niepracownicze.

Często sami kandydaci zabiegają o elastyczne formy zatrudnienia. Swoją decyzję zazwyczaj motywują względami podatkowymi, chęcią zdobycia różnorodnego doświadczenia czy też uzyskania większej niezależności, pozwalającej na zarządzanie swoim prywatnym kalendarzem.

Kontrakt B2B

Eksperci i menedżerowie, którzy chętnie współpracują z firmami na podstawie kontraktów B2B, cenią sobie możliwość wyboru projektów, dotyczących konkretnego obszaru specjalizacyjnego i stanowiących bardzo kuszącą alternatywę dla tradycyjnej ścieżki kariery.

B2B – z angielskiego: business to business – oznacza taką formę prowadzenia współpracy, w której potencjalny pracownik staje się partnerem biznesowym prowadzącym własną działalność gospodarczą.

Zarobkowanie w oparciu o umowę b2b to nic innego, jak inaczej własna działalność gospodarcza, zwana także samozatrudnieniem. Samozatrudnienie staje się coraz bardziej popularne zwłaszcza wśród młodych ludzi, którzy cenią sobie niezależność i pracę na własnych zasadach. Coraz częściej możemy spotkać ogłoszenia o pracę,
gdzie umowa b2b to standard. Pomimo, że forma ta jest stosunkowo nowa – daje wiele możliwości i jest dobrą alternatywą dla umowy o pracę.

Więcej informacji na temat kontraktu B2B w porównaniu do umowy o pracę można znaleźć w poradniku:

Popularność nowoczesnych form zatrudnienia rośnie, na co wpływ miała m.in. pandemia. Część organizacji w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy odkryła zalety elastycznej strategii zatrudnienia, umożliwiającej nie tylko optymalizację kosztów, ale również szybką reakcję na pojawiające się zapotrzebowanie kompetencyjne.

Firmy nadal koncentrują swoje działania głównie na rekrutacji pracowników etatowych, jednak rośnie zainteresowanie innymi, nowoczesnymi formami zatrudnienia – pracą tymczasową, B2B, outsourcingiem. W 2021 roku plany podjęcia współpracy z pracownikami czasowymi zadeklarowało 79 proc. firm, co stanowi wynik o 5 pkt. proc. wyższy niż przed pandemią. Jednocześnie 54 proc. firm współpracujących z pracownikami czasowymi przewiduje, że w bieżącym roku ich liczba wzrośnie. Jako powód korzystania z elastycznych form zatrudnienia organizacje najczęściej wskazują chęć zapewnienia elastyczności w zarządzaniu kosztami zatrudnienia, konieczność odpowiedzi na zwiększony popyt na swoje produkty lub usługi, a także pozyskania kompetencji niezbędnych do ukończenia konkretnych projektów.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami
i doradcami, aby poznać swoje prawa związane
z zatrudnieniem

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT MIKOŁOWSKI

Kto wybiera nowoczesne formy zatrudnienia?

Największy odsetek pracowników umysłowych, współpracujących z firmami na podstawie nowoczesnych form zatrudnienia, stanowią osoby młode, które dopiero zdobywają doświadczenie zawodowe. Znajduje to odzwierciedlenie w odpowiedziach respondentów badania. Najwięcej jako motywację do podjęcia pracy czasowej wskazało możliwość zdobycia doświadczenia. Jednocześnie 44 proc. jako najlepszy aspekt pracy na określony czas wskazało możliwość rozwoju, a 43 proc. – możliwość pozostania w firmie na stałe.

Wśród pracowników czasowych nie brakuje jednak doświadczonych ekspertów i menedżerów. Częściej postrzegają nowoczesne formy współpracy przez pryzmat atrakcyjnego wynagrodzenia i możliwości udziału w ciekawych projektach. To właśnie dla tej grupy pracowników podejmowanie pracy na określony czas jest najczęściej świadomym, w pełni przemyślanym wyborem. Praca projektowa jest dla nich atrakcyjną alternatywą dla pracy etatowej w jednej firmie.

Wpływ pandemii na pracę czasową

Pandemia i jej konsekwencje dla rynku pracy sprawiły, że 45 proc. pracowników czasowych deklaruje obecnie większą gotowością do podjęcia takiej formy współpracy. Eksperci wskazują dwa powody takiego stanu rzeczy.

1. Pandemia zmotywowała niektórych profesjonalistów do poszukiwania nowej pracy. Nierzadko było to jednak rozwiązanie tymczasowe, na okres zamknięcia poszczególnych branż. Praca czasowa idealnie odpowiadała na te potrzeby i w związku z tym cieszyła się większym zainteresowaniem.
2. Wiele osób pod wpływem pandemii zdecydowało się przebranżowić, a zatrudnienie czasowe pozwala zdobyć doświadczenie i sprawdzić, jak w praktyce wygląda praca w danym zawodzie.

Należy natomiast uwzględnić również tych pracowników, którzy rozważają podjęcie pracy czasowej głównie ze względu na trudniejszą sytuację. Odsetek respondentów wskazujących trudności w znalezieniu pracy stałej jako motywację do podjęcia pracy na określony czas w skali roku wzrósł o 14 pkt. proc. i obecnie wynosi 36 proc. W ich perspektywie nowoczesne formy zatrudnienia wciąż nie będą preferowaną formą współpracy, a raczej szansą na otrzymanie stałego zatrudnienia w firmie, po uprzednim sprawdzeniu się w roli pracownika tymczasowego.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Obszar dziedziczenia jest tematyką, która powinna zainteresować każdego, niezależnie od wieku, stanu zdrowia i pozycji zawodowej. Każdy z nas wcześniej czy później zetknie się z problemem dziedziczenia – czy to jako spadkobierca, czy też jako testator, czyli osoba sporządzająca testament. Zwykle zapoznajemy się z zasadami prawa spadkowego wtedy, gdy myślimy o przekazaniu majątku bliskim, a także, gdy przychodzi nam załatwiać sprawy spadkowe, gdyż stajemy się spadkobiercami.

Niech przedstawiony poniżej materiał będzie swoistego rodzaju drogowskazem przekazującym wiedzę o tym, jakie i komu przysługują prawa. Zapoznanie się z problematyką dotyczącą dziedziczenia bez wątpienia ułatwi porządkowanie trudnych spraw majątkowych.

PODSTAWOWE POJĘCIA DOTYCZĄCE DZIEDZICZENIA

Spadek – ogół praw i obowiązków przechodzących na spadkobiercę (spadkobierców)

Testament – jednostronna czynność prawna zawierająca rozrządzenie przez spadkodawcę (testatora) swoim majątkiem na wypadek śmierci

Spadkodawca (testator) – osoba fizyczna, po której śmierci jej majątek przechodzi na inne osoby

Spadkobierca – podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków zmarłego (osoba fizyczna, osoba prawna)

Dziedziczenie – przejście, na skutek śmierci osoby fizycznej, ogółu praw i obowiązków na spadkobiorcę/spadkobierców

Wstępni – przodkowie, tj. rodzice, dziadkowie, pradziadkowie

Zstępni – potomkowie, tj. dzieci, wnuki, prawnuki

Dziedziczenie testamentowe – mamy z nim do czynienia, gdy spadkobierca pozostawił ważny testament.

Dziedziczenie ustawowe – mamy z nim do czynienia, gdy nie zostanie sporządzony ważny testament.

DZIEDZICZENIE USTAWOWE

Dziedziczenie stanowi powołanie spadkobiercy do spadku, które jest możliwe na podstawie ustawy lub na podstawie testamentu.

Dziedziczenie ustawowe zmierza do pozostawienia majątku spadkowego osobom najbliższym spadkodawcy, tj. jego małżonkowi i krewnym. Ma miejsce przede wszystkim wówczas, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu. Ponadto dziedziczenie ustawowe następuje w sytuacji, gdy:

•  testament jest nieważny,
•  testament został przez spadkodawcę odwołany,
•  osoby wskazane w testamencie zostały uznane za niegodne dziedziczenia,
•  osoby wskazane w testamencie nie przeżyły spadkodawcy,
•  osoby wskazane w testamencie odrzuciły spadek.

Kto dziedziczy na podstawie ustawy?

Prawo spadkowe przewiduje krąg podmiotów uprawnionych do dziedziczenia w pierwszej kolejności (grupy spadkobierców) względem pozostałych uprawnionych wskazanych w Kodeksie cywilnym.

Wyróżniamy następujące grupy spadkobierców:

I grupa spadkobierców: Zstępni i małżonek

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.

II grupa spadkobierców: Małżonek, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa

W przypadku braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.

Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

III grupa spadkobierców: Dziadkowie, zstępni dziadków

W przypadku braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.

IV grupa spadkobierców: Pasierbowie

W przypadku braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.

V grupa spadkobierców: Gmina lub Skarb Państwa

W przypadku braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. W sytuacji jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

Zapraszamy do zapoznania się z tematyką dziedziczenia, w przygotowanym przez nas poniższym poradniku:

TESTAMENT I JEGO FORMY

Testament jest jedyną czynnością prawną, mocą której można rozrządzić swym majątkiem na wypadek śmierci.

Testament jest czynnością prawną:

•  jednostronną,
•  osobistą,
•  nieskierowaną do konkretnego adresata,
•  odwołalną.

Kto może sporządzić i odwołać testament?

Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela.

Testament można odwołać poprzez:

•  sporządzenie nowego testamentu,
•  zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność,
•  dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Wyróżniamy następujące formy testamentu:

I. Testamenty zwykłe:

• holograficzny (własnoręczny) – spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą,
• notarialny – testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego,
• allograficzny – spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

II. Testamenty szczególne:

• ustny – jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków,
• podróżny – podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków,
• wojskowy – ograniczony do żołnierzy Sił Zbrojnych pełniących czynną służbę wojskową, pracowników cywilnych zatrudnionych w Siłach Zbrojnych oraz osób cywilnych towarzyszących Siłom Zbrojnym.

Należy zwrócić uwagę, że testamenty szczególne tracą moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.

Celem uzyskania dodatkowych informacji dotyczących dziedziczenia testamentowego

zapraszamy do zapoznania się z poniższym materiałem:

MEDIACJE W SPRAWACH SPADKOWYCH 

Przedmiotem mediacji w sprawach spadkowych mogą być:

• sprawy o zapłatę zachowku
• sprawy o dział spadku
• sprawy o ustalenie masy spadkowej
• sprawy o realizację poleceń i zapisów zawartych w testamencie

Więcej na temat mediacji w sprawach spadkowych można przeczytać w poradniku:

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać swoje prawa związane z dziedziczeniem

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych  

ZACHOWEK 

Instytucja zachowku, uregulowana została w przepisach art. 991 – 1011 Kodeksu cywilnego. Przewiduje ona ustawową ochronę interesów majątkowych osób najbliższych spadkodawcy przed
krzywdzącym je rozrządzeniem przez niego majątkiem na wypadek śmierci.

Osobami najbliższymi spadkodawcy uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy.

Zwrócić jednak należy uwagę, że powyższe nie oznacza, że każda z wymienionych kategorii podmiotowych będzie uprawniona do zachowku w każdym czasie. Prawo do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy jedynie wtedy, gdyby w danym konkretnym wypadku byli powołani do spadku z ustawy. O kolejności powołania w tym zakresie decydują zaś przepisy o ustawowym porządku dziedziczenia

Zachowek ma na celu celu ochronę interesów majątkowych najbliższej rodziny, która straciła możliwość dziedziczenia należnej z ustawy części spadku, w wyniku powołania do spadkobrania tylko niektórych osób z grona spadkobierców ustawowych lub osób trzecich.

Ile wynosi zachowek?

Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.

W sytuacji, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku (w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku, bądź zapisu), przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Czy roszczenie o zapłatę zachowku ulega przedawnieniu?

Roszczenie o zapłatę zachowku, z upływem czasu ulega przedawnieniu. Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę zachowku wynosi 5 lat. Zwrócić należy uwagę na dwa sposoby liczenia początku tego terminu, w zależności od tego, czy spadkodawca sporządził testament, czy nie.

W przypadku, gdy testamentu nie było, termin przedawnienia należy liczyć od dnia otwarcia spadku (tj. od śmierci spadkodawcy). W przypadku, gdy spadkodawca sporządził testament, termin pięcioletni liczy się od chwili ogłoszenia testamentu.

WYDZIEDZICZENIE I NIEGODNOŚĆ DZIEDZICZENIA

Niegodność dziedziczenia opiera się na założeniu, że w pewnych sytuacjach względy natury etycznej
przemawiają za pozbawieniem określonej osoby możliwości dziedziczenia po określonym spadkodawcy.

Przepis art. 928 § 1 Kodeksu cywilnego wyznacza trzy przyczyny uznania przez sąd spadkobiercy za
niegodnego:

• dopuszczenie się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy,
• nakłonienie podstępem lub groźbą spadkodawcy do sporządzenia lub odwołania testamentu albo przeszkodzenie spadkodawcy podstępem lub groźbą w dokonaniu jednej z tych czynności,
• umyślne ukrycie lub zniszczenie testamentu spadkodawcy, jego podrobienie lub przerobienie albo świadome skorzystanie z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Uznanie za niegodnego dziedziczenia wyłącza spadkobiercę od dziedziczenia, tak jakby nie dożył chwili otwarcia spadku. Osobą uprawnioną do wystąpienia z powództwem o uznanie osoby za niegodną dziedziczenia jest każdy, kto ma w tym interes.

Czy testator może pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców uprawnienia do zachowku?

Testator poprzez wyrażenie woli wydziedziczenia konkretnej osoby ma możliwość pozbawienia zstępnych, małżonka i rodziców uprawnienia do zachowku. Wówczas testator musi podać przyczynę wydziedziczenia, powinna ona jasno wynikać z treści testamentu.

Jakie mogą być podstawy wydziedziczenia?

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:

1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje dotyczące dziedziczenia.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT GLIWICKI 

Współczesny rodzic powinien być obecnym, uważnym, empatycznym opiekunem. Z poglądami psychologii rodzicielstwa bliskości i porozumienia bez przemocy na pierwszy rzut oka wydaje się nie współgrać podstawowe dla polskiego prawa rodzinnego i opiekuńczego pojęcie normujące stosunki pomiędzy rodzicami a dziećmi, czyli władza rodzicielska.

Czym jest władza rodzicielska? Czy jest ona równoznaczna z panowaniem rodzica nad życiem dziecka? Zapraszamy do przeczytania materiałów dotyczących tego tematu.

CZYM JEST WŁADZA RODZICIELSKA?

W Polsce kwestie władzy rodzicielskiej uregulowane są w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Nie zawiera on definicji władzy rodzicielskiej, najogólniej jednak można powiedzieć, że władza ta to zespół obowiązków i praw rodziców względem małoletniego dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenia jego interesów. 

Władza rodzicielska to:

• Piecza nad osobą dziecka
• Piecza nad majątkiem dziecka
• Reprezentacja (przedstawicielstwo ustawowe) rodziców

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Dobro dziecka stanowi nadrzędne wskazanie, które przede wszystkim rozstrzyga o treści, jak też wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Przyjęta w prawie rodzinnym zasada dobra dziecka oznacza, że jego interes rozstrzyga przede wszystkim o tym, jak rodzice i opiekunowie powinni wykonywać swe obowiązki względem dzieci i rodziny, oraz w jakim kierunku powinny iść rozstrzygnięcia sądu w sprawach rodzinnych.

DZIECKO pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. 

RODZICE przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.

Osobom wykonującym władzę rodzicielską oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim ZAKAZUJE SIĘ stosowania kar cielesnych.

Piecza nad osobą dziecka oznacza:

1. wychowanie, tj. osobiste kształtowanie osobowości dziecka, jego postaw emocjonalnych i predyspozycji intelektualnych,
2. kierowanie, rozumiane jako określanie miejsca pobytu dziecka, nadzorowanie trybu jego życia, decydowanie i uczestnictwie dziecka w środowiskach pozarodzinnych, dobór i kontrolę informacji,
3. troskę o środowisko materialne dziecka,
4. troskę o osobę dziecka w aspekcie fizycznym,
5. koordynację fizycznej i umysłowej sprawności dziecka.

Zachęcamy do przeczytania poradnika poruszającego kwestię władzy rodzicielskiej:

PRAWA DZIECKA

Dzieci to mali ludzie i tak samo jak dorośli mają określone prawa i wolności. Prawa dziecka wpisane zostały do ważnych dokumentów międzynarodowych takich jak: Deklaracja praw dziecka i Konwencja o prawach dziecka.

O prawach dziecka mówi również Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.:

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.
3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.
4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.

Zachęcamy do wysłuchania przygotowanego przez nas nagrania dotyczącego praw dziecka:

Kto pomaga dzieciom w obronie ich praw?

• UNICEF jest agendą ONZ powołaną w celu ochrony praw wszystkich dzieci na całym świecie, szczególnie tych najbardziej pokrzywdzonych. Jest także jedyną organizacją wymienioną z nazwy w treści Konwencji o prawach dziecka, która ma być źródłem wiedzy bądź wsparcia w kwestiach praw dziecka.
• Rzecznik Praw Dziecka (RPD) – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej po raz pierwszy powołany w 2000 roku. Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Rzecznik nie zastępuje wyspecjalizowanych służb, instytucji i stowarzyszeń zajmujących się ochroną dziecka, lecz interweniuje w sytuacji, kiedy dotychczasowe procedury okazały się nieskuteczne bądź ich zaniechano.

Więcej na temat praw dziecka oraz form ich ochrony można przeczytać w poradniku:

WIZERUNEK DZIECKA W SIECI

Sharenting to termin, który powstał z połączenia dwóch angielskich słów: share – dzielić się, rozpowszechniać oraz parenting – rodzicielstwo. Określamy nim zamieszczanie przez rodziców zdjęć, filmów i informacji dotyczących ich dzieci w internecie, głównie na portalach społecznościowych (Facebook, Instagram, TikTok).

Większość z tych materiałów dokumentuje ważne chwile w życiu dziecka, podróże lub odniesione sukcesy. Niestety część rodziców publikuje również zdjęcia lub filmy wystawiające dzieci na ośmieszenie i upokorzenie np. materiały zawierające zdjęcia dzieci niekompletnie ubranych. Brak jest często świadomości zagrożeń związanych z publikacją zdjęć dzieci w internecie.

Dziecku przysługuje prawo do ochrony wizerunku, który jest jednym z tzw. dóbr osobistych. Wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Ustawie o ochronie danych osobowych, a w przypadku dziecka także w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Bezrefleksyjne, nieodpowiedzialne wrzucanie do sieci zdjęć przedstawiających wizerunek uwłaczający godności dziecka, bądź zdjęć wykonanych w intymnych sytuacjach, łamie prawo i narusza dobro dziecka.

WŁADZA RODZICIELSKA PO ROZSTANIU RODZICÓW

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu (czyli nieprowadzącym wspólnego gospodarstwa domowego), sąd rodzinny może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Marek po rozwodzie ma ograniczoną władzę rodzicielską nad córką, może jednak decydować o jej wyjazdach zagranicznych. Nie chce wyrazić zgody na wyrobienie dziecku paszportu, bo obawia się, że była żona zostanie z dzieckiem na stałe w Kanadzie. W związku z tym matka złożyła do sądu rodzinnego wniosek o zgodę na wyrobienie córce paszportu.      

Pieczę naprzemienną polegającą na równoważnym podzieleniu czasu przebywania dziecka z rodzicami, prowadzącym do okresowych zmian miejsca pobytu dziecka, możemy ustalić dobrowolnie, w drodze umowy pomiędzy rodzicami, którym przysługuje władza rodzicielska. Jeśli chcemy aby rozstrzygnięcie takie wydał sąd powinniśmy wykazać, że jesteśmy w stanie pozostawać w stałym kontakcie z współrodzicem i porozumieć się co do wszystkich aspektów pieczy nad dzieckiem. W przypadku konfliktu między rodzicami szanse na orzeczenie pieczy naprzemiennej są niewielkie. 

W braku porozumienia sąd rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Dobru dziecka może bowiem odpowiadać zarówno wychowywanie go przez oboje rodziców, jak i – w określonych sytuacjach – tylko przez
jednego, np. gdy drugi rodzic spełnia przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej. Wybór rodzica, któremu powierzona zostanie władza rodzicielska
uwarunkowany jest jego kwalifikacjami osobistymi, relacjami między rodzicami a dzieckiem, wiekiem dziecka.

Ela i Jarek są w bardzo silnym konflikcie. W trakcie sprawy rozwodowej oboje wnoszą o pozostawienie sobie pełnej władzy rodzicielskiej, nie mogą się porozumieć co do miejsca zamieszkania dzieci i wykonywania kontaktów. Pomimo iż oboje rodzice bardzo chcą samodzielnie sprawować opiekę nad dziećmi, marginalizując drugiego rodzica, sąd nie będzie mógł pozostawić władzy rodzicielskiej im obojgu.

 

Zakres władzy rodzicielskiej nie ma żadnego wpływu na obowiązek alimentacyjny!

Ola urodziła dziecko z przygodnego związku. Ojciec od razu zrzekł się władzy rodzicielskiej, nie utrzymuje kontaktów z synem, nie płaci na jego utrzymanie, uważa że to „tylko jej problem”. Ola, nie wiedząc jak zabezpieczyć przyszłość dziecka, udała się na poradę do punktu nieodpłatnych porad. Radca prawny przekonał ją, że ma pełne prawo do wystąpienia o alimenty dla dziecka od ojca i pomógł jej sporządzić pozew. Wobec braku dobrowolnej zapłaty alimenty ściągnie komornik

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Ograniczenie i pozbawienie władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Ustaleń takich nie można poczynić w drodze umowy czy to zawartej przed mediatorem czy przed notariuszem. O władzy rodzicielskiej w takich sytuacjach rozstrzyga jedynie sąd.

Sąd opiekuńczy może zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego.

Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców (lub jedno z nich) władzy rodzicielskiej. W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.

Oboje rodzice byli uzależnieni od alkoholu, sąd rodzinny zadecydował więc o pozbawieniu ich władzy rodzicielskiej i umieszczeniu pozbawionych opieki dzieci w placówce opiekuńczej. To podziałało wstrząsająco na matkę dzieci, która odeszła od męża, obyła terapię odwykową, znalazła nowe mieszkanie i zatrudnienie. Dzięki tej zmianie mogła skutecznie wnieść o przywrócenie władzy rodzicielskiej i powrót dzieci pod jej opiekę.

ZARZĄD MAJĄTKIEM DZIECKA

Zdarzają się sytuacje, w których dzieci stają się właścicielami czasem znacznego i bardzo rozbudowanego majątku, jednak nie mogą samodzielnie dokonywać czynności z nim związanych, ponieważ nie posiadają zdolności do czynności prawnych.

Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną (możność posiadania praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego). Należy ją odróżnić od zdolności do czynności prawnych, która oznacza możność nabywania tych praw i obowiązków w drodze własnych czynności prawnych. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Mogą oni bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy w drobnych bieżących sprawach życia codziennego np. robić zakupy spożywcze, kupić bilet do kina. Wszystkim sprawami przekraczającymi codzienne sprawunki zajmują się w imieniu dziecka rodzice. 

Tata Oli i Maćka umarł na zawał. Z ich mamą pozostawał w związku nieformalnym. Pozostawił po sobie spadek, w tym firmę transportową, który odziedziczyły w całości dzieci.

Alan został potrącony przez samochód i doznał poważnych urazów. W wyniku postępowania sądowego ubezpieczyciel wypłacił mu 150 000,00 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia.

Babcia Zosia chce rozporządzić swoim majątkiem przed śmiercią. Darowała swojej prawnuczce Nikoli pięć działek rolnych.

W wyniku dziedziczenia dzieci wchodzą w posiadanie, czasem znacznego, majątku. Wbrew potocznemu myśleniu, nie staje się on własnością ich dorosłych opiekunów (np. rodziców), ale należy do dzieci, bez względu na ich wiek. Zadaniem opiekuna jest zarząd tym majątkiem. O ile jednak
czynności zwykłego zarządu, codziennych (np. odmalowanie ścian w domu) opiekunowie mogą dokonywać samodzielnie, zgodnie z własnymi przekonaniami, to dla dokonania czynności, przekraczających ten zwykły zarząd potrzebna jest zgoda sądu.

Zosia odziedziczyła dom po dziadkach. Jej rodzice chcą go w jej imieniu sprzedać. W tym celu najpierw wykonają drobne odmalowanie ścian („odświeżenie” domu), na który nie potrzebują zgody sądu opiekuńczego, a następnie zawrą umowę sprzedaży – do notariusza muszą przyjść z prawomocnym postanowieniem sądu w przedmiocie wyrażenia zgody na sprzedaż domu w imieniu Zosi za cenę co najmniej 400 000,00 złotych.

Sąd może nie wyrazić zgody na takie rozporządzenie majątkiem, jakie planują rodzice, jeśli uzna, że nie jest ono zgodne z dobrem dziecka. Czynność dokonana przez rodzica bez zgody sądu jest nieważna.

Alanowi przysługuje zachowek po zmarłej babci. Jego mama dogadała się ze swoją siostrą, która ma wypłacić zachowek Alanowi, że będzie to kwota 65 000 złotych. Siostry zawarły na piśmie ugodę w przedmiocie zachowku, której stroną był Alan, reprezentowany przez mamę. Umowa ta, ze względu na brak uprzedniego zezwolenia sądu na jej zawarcie jest nieważna.

 

W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Pani Wiesia posiada mieszkanie własnościowe. Dziedziczyć po niej z ustawy ma jedyny syn – Grzesiek. Niestety Grzesiek, przez uzależnienie od pożyczek, jest bardzo zadłużony. Mieszkanie z pewnością przejmie komornik. Pani Wiesia testamentem zapisała mieszkanie swoim wnukom (dzieciom Grześka) wskazując, że do czasu uzyskania przez nie pełnoletniości zarząd mieszkaniem sprawować będzie jej kuzynka Jola, do której
ma zaufanie.

Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny.

Hania odziedziczyła po dziadku 40 ha ziemi rolnej, oddanej w dzierżawę. Dochód z czynszu dzierżawnego rodzice przeznaczają na utrzymanie Hani i jej przyrodniej siostry.

Po ustaniu zarządu rodzice obowiązani są oddać dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu, zarządzany przez nich majątek dziecka.

Dziecko po osiągnięciu dorosłości może kwestionować decyzje rodziców, dotyczące swojego majątku jeśli uzna, że ich błędy w zarządzie spowodowały po jego stronie stratę. Rodzice ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę wyrządzoną dziecku przez niewłaściwe sprawowanie zarządu jego majątkiem. Możliwość wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko rodzicom istnieje zarówno w czasie przysługiwania im władzy rodzicielskiej (wtedy konieczne jest ustanowienie kuratora do reprezentowania dziecka w tej sprawie), jak i po jej wygaśnięciu, w   tym po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.

Julka w wieku 15 lat uległa poważnemu wypadkowi komunikacyjnemu. Jej rodzice podpisali z ubezpieczycielem ugodę w przedmiocie odszkodowania na kwotę 50 000,00 zł. Julka uważa, że to stanowczo zbyt mało i że rodzice zrobili jej krzywdę przez swoją niekompetencję. Po ukończeniu 18. roku życia skieruje przeciwko rodzicom pozew o odszkodowanie. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.

 

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE

Pandemia COVID-19 zmieniła życie i sytuację zawodową wielu osób na rynku pracy. Niektórzy zostali z dnia na dzień zwolnieni z pracy, innym obniżono wymiar etatu, jeszcze innym z kolei wypłacano tylko część wynagrodzenia lub nie wypłacono w ogóle. W tym czasie szczególnie warto znać podstawowe prawa dotyczące zatrudnienia, a także związanych z nim zmian dotyczących relacji między pracodawcą a pracownikiem.

UMOWA O PRACĘ

Umowa o pracę nie musi być zawarta na piśmie. Do zawarcia umowy dochodzi wraz z uzgodnieniem przez strony (pracodawcę i pracownika) istotnych elementów umowy:

• rodzaju pracy
• miejsca wykonywania pracy
• wynagrodzenie za pracę ze wskazaniem składników wynagrodzenia
• wymiaru czasu pracy
• terminu rozpoczęcia pracy

Zachęcamy do przeczytania poradnika, z którego można dowiedzieć się m.in:

• jakie są zalety umowy o pracę
• jakie ustalenia powinny nastąpić przed dopuszczeniem pracownika do pracy
• w jaki sposób należy składać wszystkie oświadczenia dla pracodawcy

WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE

W czasie kryzysu spowodowanego koronawirusem bardzo częstym rozwiązaniem, które pozwala jednocześnie zmniejszyć koszty, bez zwalniania pracowników, jest wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy. Pozwala to przedsiębiorcom dostosować warunki pracy do aktualnych możliwości finansowych oraz potrzeb organizacyjnych.

Wypowiedzenie zmieniające, w przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy o pracę, nie ma na celu ustania stosunku pracy, a jego modyfikację. Wypowiedzenie to musi zawierać propozycję nowych warunków zatrudnienia np. zmianę stanowiska pracy, miejsca pracy, rozkładu czasu pracy, formy wynagrodzenia czy składników wynagrodzenia

Zgodnie z art. 42 Kodeksu Pracy do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się ogólne postanowienia dotyczące wypowiedzenia, co niesie ze sobą obowiązek np. konsultacji z zakładową organizacją związkową czy zakaz wypowiedzenia w stosunku do pracowników podlegających wzmożonej ochronie stosunku pracy, tj. pracowników w wieku przedemerytalnym, działaczy związków zawodowych czy pracowników na urlopach macierzyńskich. Wypowiedzenie zmieniające musi przyjąć formę pisemną.

CZY PRACOWNIK MUSI ZGODZIĆ SIĘ NA ZMIANĘ WARUNKÓW PRACY/PŁACY? 

Pracownik ma obowiązek – do końca połowy przysługującego mu okresu wypowiedzenia – przyjąć lub odrzucić propozycję nowych warunków. Musi jednak zostać o tym pouczony na piśmie. Brak pouczenia skutkuje tym, że pracownik zachowuje prawo do złożenia oświadczenia do końca okresu wypowiedzenia. Pracownik może wyrazić swoją zgodę lub jej brak w dowolnej formie pisemnej lub ustnej. W przypadku braku złożenia oświadczenia Kodeks Pracy przewiduje domniemanie wyrażające zgodę na nowe warunki.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

JAK REAGOWAĆ, GDY PRACODAWCA NIE PŁACI PENSJI?

Niestety w ostatnim trudnym dla wszystkich czasie pandemicznym, niejednokrotnie zdarza się, że pracodawca całkowicie zaprzestaje płacić wynagrodzenie. Co w takim przypadku powinien zrobić pracownik ? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami
i doradcami, aby poznać swoje prawa związane
z zatrudnieniem

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka Katowice

ZWOLNIENIE DYSCYPLINARNE

Marek jest pracownikiem magazynu. Raz zdarzyło się, że przyszedł „wczorajszy” do pracy. Kierownik zbadał go alkomatem, który wskazał 0,2 promila. Odesłał Marka do domu. Kiedy następnego dnia Marek pojawił się w pracy, kierownik wręczył mu zwolnienie dyscyplinarne.

Marek nie jest pewien czy alkomat w miejscu pracy był sprawny, ale nie liczy na to, że pracodawca będzie chciał przyjąć go z powrotem. Przynajmniej chciałby uniknąć zwolnienia dyscyplinarnego. Co może zrobić Marek?

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Pandemia COVID-19 zmieniła życie i sytuację zawodową wielu osób na rynku pracy. Niektórzy zostali z dnia na dzień zwolnieni z pracy, innym obniżono wymiar etatu, jeszcze innym z kolei wypłacano tylko część wynagrodzenia lub nie wypłacono w ogóle. W tym czasie szczególnie warto znać podstawowe prawa dotyczące zatrudnienia, a także związanych z nim zmian dotyczących relacji między pracodawcą a pracownikiem.

UMOWA O PRACĘ

Umowa o pracę nie musi być zawarta na piśmie. Do zawarcia umowy dochodzi wraz z uzgodnieniem przez strony (pracodawcę i pracownika) istotnych elementów umowy:

• rodzaju pracy
• miejsca wykonywania pracy
• wynagrodzenie za pracę ze wskazaniem składników wynagrodzenia
• wymiaru czasu pracy
• terminu rozpoczęcia pracy

Zachęcamy do przeczytania poradnika, z którego można dowiedzieć się m.in:

• od czego zacząć poszukiwanie pracy?
• czym charakteryzuje się umowa o pracę?
• czy warto rozważyć samozatrudnienie czyli pracę w oparciu o prowadzenie własnej działalności gospodarczej?

WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE

W czasie kryzysu spowodowanego koronawirusem bardzo częstym rozwiązaniem, które pozwala jednocześnie zmniejszyć koszty, bez zwalniania pracowników, jest wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy. Pozwala to przedsiębiorcom dostosować warunki pracy do aktualnych możliwości finansowych oraz potrzeb organizacyjnych.

Wypowiedzenie zmieniające, w przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy o pracę, nie ma na celu ustania stosunku pracy, a jego modyfikację. Wypowiedzenie to musi zawierać propozycję nowych warunków zatrudnienia np. zmianę stanowiska pracy, miejsca pracy, rozkładu czasu pracy, formy wynagrodzenia czy składników wynagrodzenia

Informacje związane ze zmianami umowy o pracę można znaleźć w przygotowanej przez nas ulotce:

Zgodnie z art. 42 Kodeksu Pracy do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się ogólne postanowienia dotyczące wypowiedzenia, co niesie ze sobą obowiązek np. konsultacji z zakładową organizacją związkową czy zakaz wypowiedzenia w stosunku do pracowników podlegających wzmożonej ochronie stosunku pracy, tj. pracowników w wieku przedemerytalnym, działaczy związków zawodowych czy pracowników na urlopach macierzyńskich. Wypowiedzenie zmieniające musi przyjąć formę pisemną.

CZY PRACOWNIK MUSI ZGODZIĆ SIĘ NA ZMIANĘ WARUNKÓW PRACY/PŁACY? 

Pracownik ma obowiązek – do końca połowy przysługującego mu okresu wypowiedzenia – przyjąć lub odrzucić propozycję nowych warunków. Musi jednak zostać o tym pouczony na piśmie. Brak pouczenia skutkuje tym, że pracownik zachowuje prawo do złożenia oświadczenia do końca okresu wypowiedzenia. Pracownik może wyrazić swoją zgodę lub jej brak w dowolnej formie pisemnej lub ustnej. W przypadku braku złożenia oświadczenia Kodeks Pracy przewiduje domniemanie wyrażające zgodę na nowe warunki.

Istotne informacje dotyczące kwestii zmian warunków pracy lub płacy znajdują się w poniższym poradniku:

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

JAK REAGOWAĆ, GDY PRACODAWCA NIE PŁACI PENSJI?

Niestety w ostatnim trudnym dla wszystkich czasie pandemicznym, niejednokrotnie zdarza się, że pracodawca całkowicie zaprzestaje płacić wynagrodzenie. Co w takim przypadku powinien zrobić pracownik ? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami
i doradcami, aby poznać swoje prawa związane
z zatrudnieniem

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT MIKOŁOWSKI

ZWOLNIENIE DYSCYPLINARNE

Marek jest pracownikiem magazynu. Raz zdarzyło się, że przyszedł „wczorajszy” do pracy. Kierownik zbadał go alkomatem, który wskazał 0,2 promila. Odesłał Marka do domu. Kiedy następnego dnia Marek pojawił się w pracy, kierownik wręczył mu zwolnienie dyscyplinarne.

Marek nie jest pewien czy alkomat w miejscu pracy był sprawny, ale nie liczy na to, że pracodawca będzie chciał przyjąć go z powrotem. Przynajmniej chciałby uniknąć zwolnienia dyscyplinarnego. Co może zrobić Marek?

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Pandemia COVID-19 zmieniła życie i sytuację zawodową wielu osób na rynku pracy. Niektórzy zostali z dnia na dzień zwolnieni z pracy, innym obniżono wymiar etatu, jeszcze innym z kolei wypłacano tylko część wynagrodzenia lub nie wypłacono w ogóle. W tym czasie szczególnie warto znać podstawowe prawa dotyczące zatrudnienia, a także związanych z nim zmian dotyczących relacji między pracodawcą a pracownikiem.

UMOWA O PRACĘ

Umowa o pracę nie musi być zawarta na piśmie. Do zawarcia umowy dochodzi wraz z uzgodnieniem przez strony (pracodawcę i pracownika) istotnych elementów umowy:

• rodzaju pracy
• miejsca wykonywania pracy
• wynagrodzenie za pracę ze wskazaniem składników wynagrodzenia
• wymiaru czasu pracy
• terminu rozpoczęcia pracy

Zachęcamy do przeczytania poradnika, z którego można dowiedzieć się m.in:

• od czego zacząć poszukiwanie pracy?
• czym charakteryzuje się umowa o pracę?
• czy warto rozważyć samozatrudnienie czyli pracę w oparciu o prowadzenie własnej działalności gospodarczej?

WYPOWIEDZENIE ZMIENIAJĄCE

W czasie kryzysu spowodowanego koronawirusem bardzo częstym rozwiązaniem, które pozwala jednocześnie zmniejszyć koszty, bez zwalniania pracowników, jest wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy. Pozwala to przedsiębiorcom dostosować warunki pracy do aktualnych możliwości finansowych oraz potrzeb organizacyjnych.

Wypowiedzenie zmieniające, w przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy o pracę, nie ma na celu ustania stosunku pracy, a jego modyfikację. Wypowiedzenie to musi zawierać propozycję nowych warunków zatrudnienia np. zmianę stanowiska pracy, miejsca pracy, rozkładu czasu pracy, formy wynagrodzenia czy składników wynagrodzenia

Informacje związane ze zmianami umowy o pracę można znaleźć w przygotowanej przez nas ulotce:

Zgodnie z art. 42 Kodeksu Pracy do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się ogólne postanowienia dotyczące wypowiedzenia, co niesie ze sobą obowiązek np. konsultacji z zakładową organizacją związkową czy zakaz wypowiedzenia w stosunku do pracowników podlegających wzmożonej ochronie stosunku pracy, tj. pracowników w wieku przedemerytalnym, działaczy związków zawodowych czy pracowników na urlopach macierzyńskich. Wypowiedzenie zmieniające musi przyjąć formę pisemną.

CZY PRACOWNIK MUSI ZGODZIĆ SIĘ NA ZMIANĘ WARUNKÓW PRACY/PŁACY? 

Pracownik ma obowiązek – do końca połowy przysługującego mu okresu wypowiedzenia – przyjąć lub odrzucić propozycję nowych warunków. Musi jednak zostać o tym pouczony na piśmie. Brak pouczenia skutkuje tym, że pracownik zachowuje prawo do złożenia oświadczenia do końca okresu wypowiedzenia. Pracownik może wyrazić swoją zgodę lub jej brak w dowolnej formie pisemnej lub ustnej. W przypadku braku złożenia oświadczenia Kodeks Pracy przewiduje domniemanie wyrażające zgodę na nowe warunki.

Istotne informacje dotyczące kwestii zmian warunków pracy lub płacy znajdują się w poniższym poradniku:

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

JAK REAGOWAĆ, GDY PRACODAWCA NIE PŁACI PENSJI?

Niestety w ostatnim trudnym dla wszystkich czasie pandemicznym, niejednokrotnie zdarza się, że pracodawca całkowicie zaprzestaje płacić wynagrodzenie. Co w takim przypadku powinien zrobić pracownik ? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać swoje prawa związane z zatrudnieniem

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka Tychy

ZWOLNIENIE DYSCYPLINARNE

Marek jest pracownikiem magazynu. Raz zdarzyło się, że przyszedł „wczorajszy” do pracy. Kierownik zbadał go alkomatem, który wskazał 0,2 promila. Odesłał Marka do domu. Kiedy następnego dnia Marek pojawił się w pracy, kierownik wręczył mu zwolnienie dyscyplinarne.

Marek nie jest pewien czy alkomat w miejscu pracy był sprawny, ale nie liczy na to, że pracodawca będzie chciał przyjąć go z powrotem. Przynajmniej chciałby uniknąć zwolnienia dyscyplinarnego. Co może zrobić Marek?

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Współczesny rodzic powinien być obecnym, uważnym, empatycznym opiekunem. Z poglądami psychologii rodzicielstwa bliskości i porozumienia bez przemocy na pierwszy rzut oka wydaje się nie współgrać podstawowe dla polskiego prawa rodzinnego i opiekuńczego pojęcie normujące stosunki pomiędzy rodzicami a dziećmi, czyli władza rodzicielska.

Czym jest władza rodzicielska? Czy jest ona równoznaczna z panowaniem rodzica nad życiem dziecka? Zapraszamy do przeczytania materiałów dotyczących tego tematu.

CZYM JEST WŁADZA RODZICIELSKA?

W Polsce kwestie władzy rodzicielskiej uregulowane są w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Nie zawiera on definicji władzy rodzicielskiej, najogólniej jednak można powiedzieć, że władza ta to zespół obowiązków i praw rodziców względem małoletniego dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenia jego interesów. 

Władza rodzicielska to:

• Piecza nad osobą dziecka
• Piecza nad majątkiem dziecka
• Reprezentacja (przedstawicielstwo ustawowe) rodziców

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Dobro dziecka stanowi nadrzędne wskazanie, które przede wszystkim rozstrzyga o treści, jak też wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Przyjęta w prawie rodzinnym zasada dobra dziecka oznacza, że jego interes rozstrzyga przede wszystkim o tym, jak rodzice i opiekunowie powinni wykonywać swe obowiązki względem dzieci i rodziny, oraz w jakim kierunku powinny iść rozstrzygnięcia sądu w sprawach rodzinnych.

DZIECKO pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. 

RODZICE przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.

Osobom wykonującym władzę rodzicielską
oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim
ZAKAZUJE SIĘ stosowania kar cielesnych.

Piecza nad osobą dziecka oznacza:

1. wychowanie, tj. osobiste kształtowanie osobowości dziecka, jego postaw emocjonalnych i predyspozycji intelektualnych,
2. kierowanie, rozumiane jako określanie miejsca pobytu dziecka, nadzorowanie trybu jego życia, decydowanie i uczestnictwie dziecka w środowiskach pozarodzinnych, dobór i kontrolę informacji,
3. troskę o środowisko materialne dziecka,
4. troskę o osobę dziecka w aspekcie fizycznym,
5. koordynację fizycznej i umysłowej sprawności dziecka.

Zachęcamy do przeczytania poradnika poruszającego kwestię władzy rodzicielskiej:

PRAWA DZIECKA

Dzieci to mali ludzie i tak samo jak dorośli mają określone prawa i wolności. Prawa dziecka wpisane zostały do ważnych dokumentów międzynarodowych takich jak: Deklaracja praw dziecka i Konwencja o prawach dziecka.

O prawach dziecka mówi również Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.:

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.
3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.
4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.

Zachęcamy do wysłuchania przygotowanego przez nas nagrania dotyczącego praw dziecka:

Kto pomaga dzieciom w obronie ich praw?

• UNICEF jest agendą ONZ powołaną w celu ochrony praw wszystkich dzieci na całym świecie, szczególnie tych najbardziej pokrzywdzonych. Jest także jedyną organizacją wymienioną z nazwy w treści Konwencji o prawach dziecka, która ma być źródłem wiedzy bądź wsparcia w kwestiach praw dziecka.
• Rzecznik Praw Dziecka (RPD) – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej po raz pierwszy powołany w 2000 roku. Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Rzecznik nie zastępuje wyspecjalizowanych służb, instytucji i stowarzyszeń zajmujących się ochroną dziecka, lecz interweniuje w sytuacji, kiedy dotychczasowe procedury okazały się nieskuteczne bądź ich zaniechano.

Więcej na temat praw dziecka oraz form ich ochrony można przeczytać w poradniku:

WIZERUNEK DZIECKA W SIECI

Sharenting to termin, który powstał z połączenia dwóch angielskich słów: share – dzielić się, rozpowszechniać oraz parenting – rodzicielstwo. Określamy nim zamieszczanie przez rodziców zdjęć, filmów i informacji dotyczących ich dzieci w internecie, głównie na portalach społecznościowych (Facebook, Instagram, TikTok).

Większość z tych materiałów dokumentuje ważne chwile w życiu dziecka, podróże lub odniesione sukcesy. Niestety część rodziców publikuje również zdjęcia lub filmy wystawiające dzieci na ośmieszenie i upokorzenie np. materiały zawierające zdjęcia dzieci niekompletnie ubranych. Brak jest często świadomości zagrożeń związanych z publikacją zdjęć dzieci w internecie.

Dziecku przysługuje prawo do ochrony wizerunku, który jest jednym z tzw. dóbr osobistych. Wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Ustawie o ochronie danych osobowych, a w przypadku dziecka także w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Bezrefleksyjne, nieodpowiedzialne wrzucanie do sieci zdjęć przedstawiających wizerunek uwłaczający godności dziecka, bądź zdjęć wykonanych w intymnych sytuacjach, łamie prawo i narusza dobro dziecka.

WŁADZA RODZICIELSKA PO ROZSTANIU RODZICÓW

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu (czyli nieprowadzącym wspólnego gospodarstwa domowego), sąd rodzinny może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Marek po rozwodzie ma ograniczoną władzę rodzicielską nad córką, może jednak decydować o jej wyjazdach zagranicznych. Nie chce wyrazić zgody na wyrobienie dziecku paszportu, bo obawia się, że była żona zostanie z dzieckiem na stałe w Kanadzie. W związku z tym matka złożyła do sądu rodzinnego wniosek o zgodę na wyrobienie córce paszportu.      

Pieczę naprzemienną polegającą na równoważnym podzieleniu czasu przebywania dziecka z rodzicami, prowadzącym do okresowych zmian miejsca pobytu dziecka, możemy ustalić dobrowolnie, w drodze umowy pomiędzy rodzicami, którym przysługuje władza rodzicielska. Jeśli chcemy aby rozstrzygnięcie takie wydał sąd powinniśmy wykazać, że jesteśmy w stanie pozostawać w stałym kontakcie z współrodzicem i porozumieć się co do wszystkich aspektów pieczy nad dzieckiem. W przypadku konfliktu między rodzicami szanse na orzeczenie pieczy naprzemiennej są niewielkie. 

W braku porozumienia sąd rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Dobru dziecka może bowiem odpowiadać zarówno wychowywanie go przez oboje rodziców, jak i – w określonych sytuacjach – tylko przez
jednego, np. gdy drugi rodzic spełnia przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej. Wybór rodzica, któremu powierzona zostanie władza rodzicielska
uwarunkowany jest jego kwalifikacjami osobistymi, relacjami między rodzicami a dzieckiem, wiekiem dziecka.

Ela i Jarek są w bardzo silnym konflikcie. W trakcie sprawy rozwodowej oboje wnoszą o pozostawienie sobie pełnej władzy rodzicielskiej, nie mogą się porozumieć co do miejsca zamieszkania dzieci i wykonywania kontaktów. Pomimo iż oboje rodzice bardzo chcą samodzielnie sprawować opiekę nad dziećmi, marginalizując drugiego rodzica, sąd nie będzie mógł pozostawić władzy rodzicielskiej im obojgu.

 

Zakres władzy rodzicielskiej nie ma żadnego wpływu na obowiązek alimentacyjny!

Ola urodziła dziecko z przygodnego związku. Ojciec od razu zrzekł się władzy rodzicielskiej, nie utrzymuje kontaktów z synem, nie płaci na jego utrzymanie, uważa że to „tylko jej problem”. Ola, nie wiedząc jak zabezpieczyć przyszłość dziecka, udała się na poradę do punktu nieodpłatnych porad. Radca prawny przekonał ją, że ma pełne prawo do wystąpienia o alimenty dla dziecka od ojca i pomógł jej sporządzić pozew. Wobec braku dobrowolnej zapłaty alimenty ściągnie komornik

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Ograniczenie i pozbawienie władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Ustaleń takich nie można poczynić w drodze umowy czy to zawartej przed mediatorem czy przed notariuszem. O władzy rodzicielskiej w takich sytuacjach rozstrzyga jedynie sąd.

Sąd opiekuńczy może zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego.

Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców (lub jedno z nich) władzy rodzicielskiej. W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.

Oboje rodzice byli uzależnieni od alkoholu, sąd rodzinny zadecydował więc o pozbawieniu ich władzy rodzicielskiej i umieszczeniu pozbawionych opieki dzieci w placówce opiekuńczej. To podziałało wstrząsająco na matkę dzieci, która odeszła od męża, obyła terapię odwykową, znalazła nowe mieszkanie i zatrudnienie. Dzięki tej zmianie mogła skutecznie wnieść o przywrócenie władzy rodzicielskiej i powrót dzieci pod jej opiekę.

ZARZĄD MAJĄTKIEM DZIECKA

Zdarzają się sytuacje, w których dzieci stają się właścicielami czasem znacznego i bardzo rozbudowanego majątku, jednak nie mogą samodzielnie dokonywać czynności z nim związanych, ponieważ nie posiadają zdolności do czynności prawnych.

Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną (możność posiadania praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego). Należy ją odróżnić od zdolności do czynności prawnych, która oznacza możność nabywania tych praw i obowiązków w drodze własnych czynności prawnych. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Mogą oni bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy w drobnych bieżących sprawach życia codziennego np. robić zakupy spożywcze, kupić bilet do kina. Wszystkim sprawami przekraczającymi codzienne sprawunki zajmują się w imieniu dziecka rodzice. 

Tata Oli i Maćka umarł na zawał. Z ich mamą pozostawał w związku nieformalnym. Pozostawił po sobie spadek, w tym firmę transportową, który odziedziczyły w całości dzieci.

Alan został potrącony przez samochód i doznał poważnych urazów. W wyniku postępowania sądowego ubezpieczyciel wypłacił mu 150 000,00 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia.

Babcia Zosia chce rozporządzić swoim majątkiem przed śmiercią. Darowała swojej prawnuczce Nikoli pięć działek rolnych.

W wyniku dziedziczenia dzieci wchodzą w posiadanie, czasem znacznego, majątku. Wbrew potocznemu myśleniu, nie staje się on własnością ich dorosłych opiekunów (np. rodziców), ale należy do dzieci, bez względu na ich wiek. Zadaniem opiekuna jest zarząd tym majątkiem. O ile jednak
czynności zwykłego zarządu, codziennych (np. odmalowanie ścian w domu) opiekunowie mogą dokonywać samodzielnie, zgodnie z własnymi przekonaniami, to dla dokonania czynności, przekraczających ten zwykły zarząd potrzebna jest zgoda sądu.

Zosia odziedziczyła dom po dziadkach. Jej rodzice chcą go w jej imieniu sprzedać. W tym celu najpierw wykonają drobne odmalowanie ścian („odświeżenie” domu), na który nie potrzebują zgody sądu opiekuńczego, a następnie zawrą umowę sprzedaży – do notariusza muszą przyjść z prawomocnym postanowieniem sądu w przedmiocie wyrażenia zgody na sprzedaż domu w imieniu Zosi za cenę co najmniej 400 000,00 złotych.

Sąd może nie wyrazić zgody na takie rozporządzenie majątkiem, jakie planują rodzice, jeśli uzna, że nie jest ono zgodne z dobrem dziecka. Czynność dokonana przez rodzica bez zgody sądu jest nieważna.

Alanowi przysługuje zachowek po zmarłej babci. Jego mama dogadała się ze swoją siostrą, która ma wypłacić zachowek Alanowi, że będzie to kwota 65 000 złotych. Siostry zawarły na piśmie ugodę w przedmiocie zachowku, której stroną był Alan, reprezentowany przez mamę. Umowa ta, ze względu na brak uprzedniego zezwolenia sądu na jej zawarcie jest nieważna.

 

W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Pani Wiesia posiada mieszkanie własnościowe. Dziedziczyć po niej z ustawy ma jedyny syn – Grzesiek. Niestety Grzesiek, przez uzależnienie od pożyczek, jest bardzo zadłużony. Mieszkanie z pewnością przejmie komornik. Pani Wiesia testamentem zapisała mieszkanie swoim wnukom (dzieciom Grześka) wskazując, że do czasu uzyskania przez nie pełnoletniości zarząd mieszkaniem sprawować będzie jej kuzynka Jola, do której
ma zaufanie.

Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny.

Hania odziedziczyła po dziadku 40 ha ziemi rolnej, oddanej w dzierżawę. Dochód z czynszu dzierżawnego rodzice przeznaczają na utrzymanie Hani i jej przyrodniej siostry.

Po ustaniu zarządu rodzice obowiązani są oddać dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu, zarządzany przez nich majątek dziecka.

Dziecko po osiągnięciu dorosłości może kwestionować decyzje rodziców, dotyczące swojego majątku jeśli uzna, że ich błędy w zarządzie spowodowały po jego stronie stratę. Rodzice ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę wyrządzoną dziecku przez niewłaściwe sprawowanie zarządu jego majątkiem. Możliwość wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko rodzicom istnieje zarówno w czasie przysługiwania im władzy rodzicielskiej (wtedy konieczne jest ustanowienie kuratora do reprezentowania dziecka w tej sprawie), jak i po jej wygaśnięciu, w   tym po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.

Julka w wieku 15 lat uległa poważnemu wypadkowi komunikacyjnemu. Jej rodzice podpisali z ubezpieczycielem ugodę w przedmiocie odszkodowania na kwotę 50 000,00 zł. Julka uważa, że to stanowczo zbyt mało i że rodzice zrobili jej krzywdę przez swoją niekompetencję. Po ukończeniu 18. roku życia skieruje przeciwko rodzicom pozew o odszkodowanie. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT ZAWIERCIAŃSKI

Obszar dziedziczenia jest tematyką, która powinna zainteresować każdego, niezależnie od wieku, stanu zdrowia i pozycji zawodowej. Każdy z nas wcześniej czy później zetknie się z problemem dziedziczenia – czy to jako spadkobierca, czy też jako testator, czyli osoba sporządzająca testament. Zwykle zapoznajemy się z zasadami prawa spadkowego wtedy, gdy myślimy o przekazaniu majątku bliskim, a także, gdy przychodzi nam załatwiać sprawy spadkowe, gdyż stajemy się spadkobiercami.

Niech przedstawiony poniżej materiał będzie swoistego rodzaju drogowskazem przekazującym wiedzę o tym, jakie i komu przysługują prawa. Zapoznanie się z problematyką dotyczącą dziedziczenia bez wątpienia ułatwi porządkowanie trudnych spraw majątkowych.

PODSTAWOWE POJĘCIA DOTYCZĄCE DZIEDZICZENIA

Spadek – ogół praw i obowiązków przechodzących na spadkobiercę (spadkobierców)

Testament – jednostronna czynność prawna zawierająca rozrządzenie przez spadkodawcę (testatora) swoim majątkiem na wypadek śmierci

Spadkodawca (testator) – osoba fizyczna, po której śmierci jej majątek przechodzi na inne osoby

Spadkobierca – podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków zmarłego (osoba fizyczna, osoba prawna)

Dziedziczenie – przejście, na skutek śmierci osoby fizycznej, ogółu praw i obowiązków na spadkobiorcę/spadkobierców

Wstępni – przodkowie, tj. rodzice, dziadkowie, pradziadkowie

Zstępni – potomkowie, tj. dzieci, wnuki, prawnuki

Dziedziczenie testamentowe – mamy z nim do czynienia, gdy spadkobierca pozostawił ważny testament.

Dziedziczenie ustawowe – mamy z nim do czynienia, gdy nie zostanie sporządzony ważny testament.

DZIEDZICZENIE USTAWOWE

Dziedziczenie stanowi powołanie spadkobiercy do spadku, które jest możliwe na podstawie ustawy lub na podstawie testamentu.

Dziedziczenie ustawowe zmierza do pozostawienia majątku spadkowego osobom najbliższym spadkodawcy, tj. jego małżonkowi i krewnym. Ma miejsce przede wszystkim wówczas, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu. Ponadto dziedziczenie ustawowe następuje w sytuacji, gdy:

•  testament jest nieważny,
•  testament został przez spadkodawcę odwołany,
•  osoby wskazane w testamencie zostały uznane za niegodne dziedziczenia,
•  osoby wskazane w testamencie nie przeżyły spadkodawcy,
•  osoby wskazane w testamencie odrzuciły spadek.

Kto dziedziczy na podstawie ustawy?

Prawo spadkowe przewiduje krąg podmiotów uprawnionych do dziedziczenia w pierwszej kolejności (grupy spadkobierców) względem pozostałych uprawnionych wskazanych w Kodeksie cywilnym.

Wyróżniamy następujące grupy spadkobierców:

I grupa spadkobierców: Zstępni i małżonek

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.

II grupa spadkobierców: Małżonek, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa

W przypadku braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.

Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

III grupa spadkobierców: Dziadkowie, zstępni dziadków

W przypadku braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.

IV grupa spadkobierców: Pasierbowie

W przypadku braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.

V grupa spadkobierców: Gmina lub Skarb Państwa

W przypadku braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. W sytuacji jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

Zapraszamy do zapoznania się z tematyką dziedziczenia, w przygotowanym przez nas poniższym poradniku:

TESTAMENT I JEGO FORMY

Testament jest jedyną czynnością prawną, mocą której można rozrządzić swym majątkiem na wypadek śmierci.

Testament jest czynnością prawną:

•  jednostronną,
•  osobistą,
•  nieskierowaną do konkretnego adresata,
•  odwołalną.

Kto może sporządzić i odwołać testament?

Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela.

Testament można odwołać poprzez:

•  sporządzenie nowego testamentu,
•  zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność,
•  dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Wyróżniamy następujące formy testamentu:

I. Testamenty zwykłe:

• holograficzny (własnoręczny) – spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą,
• notarialny – testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego,
• allograficzny – spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

II. Testamenty szczególne:

• ustny – jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków,
• podróżny – podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków,
• wojskowy – ograniczony do żołnierzy Sił Zbrojnych pełniących czynną służbę wojskową, pracowników cywilnych zatrudnionych w Siłach Zbrojnych oraz osób cywilnych towarzyszących Siłom Zbrojnym.

Należy zwrócić uwagę, że testamenty szczególne tracą moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.

Celem uzyskania dodatkowych informacji dotyczących dziedziczenia testamentowego

zapraszamy do zapoznania się z poniższym materiałem:

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać swoje prawa związane z dziedziczeniem

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

ZACHOWEK 

Instytucja zachowku, uregulowana została w przepisach art. 991 – 1011 Kodeksu cywilnego. Przewiduje ona ustawową ochronę interesów majątkowych osób najbliższych spadkodawcy przed
krzywdzącym je rozrządzeniem przez niego majątkiem na wypadek śmierci.

Osobami najbliższymi spadkodawcy uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy.

Zwrócić jednak należy uwagę, że powyższe nie oznacza, że każda z wymienionych kategorii podmiotowych będzie uprawniona do zachowku w każdym czasie. Prawo do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy jedynie wtedy, gdyby w danym konkretnym wypadku byli powołani do spadku z ustawy. O kolejności powołania w tym zakresie decydują zaś przepisy o ustawowym porządku dziedziczenia

Zachowek ma na celu celu ochronę interesów majątkowych najbliższej rodziny, która straciła możliwość dziedziczenia należnej z ustawy części spadku, w wyniku powołania do spadkobrania tylko niektórych osób z grona spadkobierców ustawowych lub osób trzecich.

Ile wynosi zachowek?

Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.

W sytuacji, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku (w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku, bądź zapisu), przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Czy roszczenie o zapłatę zachowku ulega przedawnieniu?

Roszczenie o zapłatę zachowku, z upływem czasu ulega przedawnieniu. Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę zachowku wynosi 5 lat. Zwrócić należy uwagę na dwa sposoby liczenia początku tego terminu, w zależności od tego, czy spadkodawca sporządził testament, czy nie.

W przypadku, gdy testamentu nie było, termin przedawnienia należy liczyć od dnia otwarcia spadku (tj. od śmierci spadkodawcy). W przypadku, gdy spadkodawca sporządził testament, termin pięcioletni liczy się od chwili ogłoszenia testamentu.

WYDZIEDZICZENIE I NIEGODNOŚĆ DZIEDZICZENIA

Niegodność dziedziczenia opiera się na założeniu, że w pewnych sytuacjach względy natury etycznej
przemawiają za pozbawieniem określonej osoby możliwości dziedziczenia po określonym spadkodawcy.

Przepis art. 928 § 1 Kodeksu cywilnego wyznacza trzy przyczyny uznania przez sąd spadkobiercy za
niegodnego:

• dopuszczenie się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy,
• nakłonienie podstępem lub groźbą spadkodawcy do sporządzenia lub odwołania testamentu albo przeszkodzenie spadkodawcy podstępem lub groźbą w dokonaniu jednej z tych czynności,
• umyślne ukrycie lub zniszczenie testamentu spadkodawcy, jego podrobienie lub przerobienie albo świadome skorzystanie z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Uznanie za niegodnego dziedziczenia wyłącza spadkobiercę od dziedziczenia, tak jakby nie dożył chwili otwarcia spadku. Osobą uprawnioną do wystąpienia z powództwem o uznanie osoby za niegodną dziedziczenia jest każdy, kto ma w tym interes.

Czy testator może pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców uprawnienia do zachowku?

Testator poprzez wyrażenie woli wydziedziczenia konkretnej osoby ma możliwość pozbawienia zstępnych, małżonka i rodziców uprawnienia do zachowku. Wówczas testator musi podać przyczynę wydziedziczenia, powinna ona jasno wynikać z treści testamentu.

Jakie mogą być podstawy wydziedziczenia?

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:

1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje dotyczące dziedziczenia.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT OŚWIĘCIMSKI