Lokalizacja

Według badań prowadzonych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowanych w 2022 roku osoby w wieku 60 lat i więcej stanowią ponad ¼ naszego społeczeństwa. Liczba ta stale wzrasta. Skłania to rządzących do dostosowania prowadzonej polityki publicznej do potrzeb i oczekiwań osób starszych. Zachęcamy do zapoznania się z najważniejszymi informacjami prawnymi dotyczącymi funkcjonowania seniorów we współczesnych realiach naszego kraju.

Wiele osób pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego nadal prowadzi aktywne życie, podejmując pracę czy korzystając ze zdobyczy nowych technologii. Istotna jest dla nich również możliwość zoptymalizowania kosztów życia. Poniższe wskazówki pomogą osobom starszym w sprawnym odnalezieniu się wśród obowiązujących zasad oraz przywilejów, jakie przysługują seniorom.

KORZYŚCI FINANSOWE DLA SENIORÓW

Trudny czas wysokiej inflacji, rosnących opłat za prąd, gaz i ogrzewanie to problemy, które dotykają również emerytów. Dla nich ważne jest, aby móc skorzystać ze wszelkich dostępnych sposobów na ograniczenie kosztów opłat i życia. Niektóre rozwiązania dostępne są dla ogółu obywateli, inne zaś dotyczą wyłącznie seniorów. Z jakich świadczeń, dodatków i ulg mogą oni skorzystać w 2023 roku?

ŚWIADCZENIA I DODATKI

• Trzynasta emerytura – jest to ustawowy roczny dodatek dla wszystkich emerytów i rencistów – niezależny od wysokości ich podstawowego świadczenia. Trzynasta emerytura wypłacana jest w wysokości najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca danego roku. ZUS dokonuje wypłaty wszystkim uprawnionym, nie ma potrzeby składania wniosku. Najniższa emerytura, czyli również 13 emerytura po marcowej waloryzacji wyniesie 1588,44 zł brutto, czyli maksymalnie 1445,48 zł netto.

• Czternasta emerytura – w przypadku czternastej emerytury obowiązuje kryterium dochodowe. Pełną kwotę – w wysokości emerytury minimalnej obowiązującej w danym roku kalendarzowym – otrzymują osoby, których emerytura nie przekracza ustalonego progu dochodowego. Pozostali emeryci i renciści otrzymują 14 emeryturę pomniejszoną zgodnie z zasadą złotówka za złotówkę lub nie dostają jej wcale. Dodatek do emerytury zostanie wypłacony seniorom pod koniec sierpnia i wrześniu 2023 r. Wypłata 14 emerytury nie wymaga złożenia wniosku. Najniższa emerytura, czyli również maksymalna wysokość 14 emerytury po uwzględnieniu marcowej waloryzacji wyniesie 1588,44 zł brutto, czyli 1445,48 zł netto.

• Emerytura honorowa dla 100-latków – seniorzy, którzy ukończyli sto lat, mają prawo do comiesięcznego świadczenia honorowego tzw. emerytury honorowej. Przysługuje ono każdemu 100-latkowi niezależnie od przysługującej emerytury lub jej braku. Wysokość emerytury honorowej od 1 marca 2023 r. wynosi 5540,25 zł brutto.

• Mama 4+ (dodatek do emerytury za wychowanie dzieci) – jest to rodzicielskie świadczenie uzupełniające czyli dodatek do emerytury za wychowanie dzieci i rezygnację z pracy lub jej niepodjęcie, który przyznawany jest od 2019 r. Świadczenie przewidziane jest dla rodziców, wbrew pozorom nie tylko dla matek, ponieważ mogą starać się o nie także ojcowie. Dodatek do emerytury Mama 4 plus przyznawany jest na wniosek i jego maksymalna wysokość równa się najniższej emeryturze. Od 1 marca 2023 roku świadczenie wynosi 1588,44 zł brutto.

• 500+ dla seniora – jest to świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Niezdolność do samodzielnej egzystencji musi zostać stwierdzona odpowiednim orzeczeniem, m.in. o całkowitej niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji. Świadczenie wypłacane jest co miesiąc. Trzeba jednak spełnić kilka warunków i złożyć wniosek. Z dodatku 500 plus dla seniora mogą korzystać osoby niepełnosprawne, niezdolne do samodzielnej egzystencji, powyżej 75 roku życia i pobierające zasiłek pielęgnacyjny. W przypadku tego świadczenia obowiązuje kryterium dochodowe. Świadczenie uzupełniające 500 plus przysługuje osobom, których emerytura, renta lub ewentualne inne dochody nie przekraczają kwoty 2157,80 zł brutto. Podany próg dochodowy obowiązuje od 1 marca 2023 r.

• 200+ dla seniora – jest to nowe świadczenie, wypłacane od 2022 r. dla seniorów strażaków ochotników i ratowników górskich. Dodatek jest dożywotni, bez względu na wysokość pobieranej emerytury. Świadczenie ratownicze wypłacane jest po złożeniu odpowiedniego wniosku do Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji co miesiąc do 15. dnia każdego miesiąca kalendarzowego. Od 1 marca 2023 dodatek ratowniczy wzrośnie do kwoty ok. 230 zł. O dodatek 200 plus mogą ubiegać się kobiety 60+ po 20 latach czynnej służby w OSP oraz mężczyźni 65+, którzy  przez co najmniej 25 lat brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych OSP, oraz analogicznie kobiety i mężczyźni, którzy brali udział w działaniach ratowniczych podejmowanych w ramach ratownictwa górskiego.

• Dodatek i zasiłek pielęgnacyjny dla seniorów 75+ – dodatek pielęgnacyjny przysługuje seniorom w dwóch przypadkach: całkowitej niezdolności do pracy lub gdy kończymy 75 lat. Seniorzy, którzy ukończyli 75 lat, nie muszą składać wniosku, po osiągnięciu odpowiedniego wieku ZUS sam rozpoczyna wypłatę dodatku. Dodatek jest także wypłacany przez KRUS. Z kolei osoby całkowicie niezdolne do pracy i egzystencji otrzymują dodatek pielęgnacyjny na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Dodatek pielęgnacyjny każdego roku jest waloryzowany, od 1 marca 2023 r. dodatek wynosi 294,39 zł. Dodatek pielęgnacyjny dla seniora jest wypłacany przez ZUS, natomiast zasiłek pielęgnacyjny wypłaca gmina. Natomiast zasiłek pielęgnacyjny przysługuje m.in. osobom, które ukończyły 75 rok życia. Jest to świadczenie, które ma pomóc w częściowym pokryciu kosztów wynikających z konieczności zapewnienia opieki osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji. Kwota zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie. Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego podlega weryfikacji co 3 lata, najbliższa weryfikacja będzie miała miejsce w 2024 r. Świadczenie wypłaca gmina. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje, jeśli pobierasz dodatek pielęgnacyjny.

• Dodatek gazowy – w 2023 r. gospodarstwa domowe o najniższych dochodach będą mogły ubiegać się o dodatek gazowy. W przypadku dodatku gazowego obowiązuje próg dochodowy taki sam jak dla dodatku osłonowego w 2022 r. –  2100 zł brutto w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego i 1500 zł brutto w przypadku wieloosobowego gospodarstwa domowego. Ile wyniesie dodatek gazowy? Jego wysokość będzie równa wysokości podatku VAT, który zapłacimy na gaz w 2023 r. W 2022 r. w związku z tarczą antyinflacyjną VAT na gaz został obniżony do zera, ale od 2023 r. podatek powraca w pierwotnej wysokości, czyli 23% Zwrot otrzymamy tylko na wniosek, który należy złożyć w gminie w terminie do 30 dni od otrzymania faktury za gaz. O zwrot możemy wystąpić po opłaceniu pierwszej faktury.

• Dodatek energetyczny – jeśli nasze główne źródło ciepła w domu stanowi energia elektryczna to od 1 grudnia 2022 do 1 lutego 2023 r. można było złożyć wniosek o dodatek energetyczny. Dodatek eklektyczny to 1000 zł dla gospodarstw domowych zużywającym do 5 MWh rocznie oraz 1500 zł dla zużywających więcej. Warunkiem przyznania jest posiadanie wpisu źródła ogrzewania do CEEB – tego obowiązku należało dopełnić do 11 sierpnia 2022 r. Wniosek o dodatek energetyczny składamy w swoim urzędzie gminy. Środki wypłacane są do 31 marca 2023 r. Uwaga, dodatek nie należy się właścicielom fotowoltaiki.

ULGI DLA SENIORÓW

• Zwrot podatku dla emerytów – jest to konsekwencja obniżenia stawek podatkowych z 17 na 12%, które wprowadziła reforma podatków tzw. Polski Ład. Obniżka została uwzględniona od lipca, ale seniorzy z emeryturami w wysokości powyżej 2500 zł brutto od stycznia do czerwca 2022 r. nadpłacili podatek, który zostanie im zwrócony w 2023 r. To jednorazowy zastrzyk gotówki, na który niektórzy emeryci mogą liczyć w drugiej połowie 2023 r.

• Emerytura bez podatku – dzięki podwyższeniu kwoty wolnej od podatku do wysokości 30 tys. zł świadczenia emerytalne do 2500 zł miesięcznie są zwolnione z podatku PIT. Tzw. emerytura bez podatku obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. Mimo braku zmian w kwocie wolnej od podatku w nowym roku część emerytów od marca 2023 r. zacznie płacić podatek dochodowy.

• PIT-0 dla seniora – jest to ulga dla osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny – odpowiednio 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn i zdecydowały się kontynuować pracę zawodową. Warunkiem koniecznym do uzyskania zwolnienia jest kontynuowanie pracy zawodowej i rezygnacja z pobierania emerytury pomimo uprawnień. PIT-0 dla seniora dedykowany jest osobom, które:
  • pracują na etacie (np. umowa o pracę),
  • są zleceniobiorcami (umowa zlecenia),
  • są przedsiębiorcami (formy opodatkowania: skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt).

• Ulga na leki i bezpłatne leki dla seniorów – ulga na leki to element ulgi rehabilitacyjnej. Umożliwia odliczenie od podatku wydatków ponoszonych na leki zlecone przez lekarza specjalistę. Od podatku nie można odliczyć kosztów suplementów diety czy środków opatrunkowych. Ulga rehabilitacyjna przeznaczona jest wyłącznie dla osób, które mają status osoby niepełnosprawnej. Nie ma górnego pułapu wysokości ulgi. Jest naliczana od wydatków na leki, które przekroczyły w danym miesiącu 100 zł. Bezpłatne leki 75+ to darmowe leki refundowane dla najstarszych seniorów. Ulga obowiązuje już dzień po 75. urodzinach. W 2023 r. na liście leków 75+ znajdują się 2052 pozycje. Wykaz bezpłatnych leków dla seniorów aktualizowany jest nawet kilka razy w roku. Aby otrzymać leki za darmo, należy posiadać tzw. receptę „S” wystawioną przez uprawnionego do tego lekarza lub pielęgniarkę.

• Ulga na abonament RTV i zwolnienie z opłat dla seniorów – seniorzy 75+ są zwolnieni z opłaty za abonament RTV. Zwolnienie przysługuje od miesiąca następującego po ukończeniu 75 r.ż. Poczta polska ustala uprawnienie do zwolnienia na podstawie danych z rejestru PESEL, a najstarsi seniorzy nie muszą składać żadnego wniosku. Osoby 60+ mające prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza połowy przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, także są zwolnione z opłacania abonamentu radiowo-telewizyjnego. Aby uzyskać zwolnienie z abonamentu RTV odbiornik (radio, radio i telewizor, telewizor) musi być zarejestrowany na osobę uprawnioną do zwolnienia.

• Ulgi w komunikacji – o prawie emerytów do ulgowych przejazdów środkami komunikacji miejskiej decydują władze miejskie lub regionalne poszczególnych miast. Niekiedy seniorzy po ukończeniu określonego wieku podróżują komunikacją miejską za darmo. W pozostałych miastach oscyluje ona w granicach 50%.PKP Intercity oferuje ulgę „Bilet dla seniora” dla wszystkich, którzy ukończyli 60 lat. Ta 30% zniżka obowiązuje na przejazdy w komunikacji krajowej pociągami wszystkich kategorii spółki PKP IC w pierwszej i drugiej klasie. Aby potwierdzić uprawnienie do zniżki, wystarczy okazać konduktorowi dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość i wiek, np. dowód osobisty. Dodatkowo 2 razy w roku osoby 60plus mają prawo do przejazdów w drugiej klasie pociągami osobowymi, ekspresowymi i pośpiesznymi z ulgą 37%. W czasie kontroli obok legitymacji emeryta-rencisty należy okazać także zaświadczenie wystawione przez uprawnioną do tego instytucję m.in. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Dokument ważny jest przez trzy lata. Koszt jego wydania to ok. 10 zł. Warto sprawdzać na stronach PKP: https://www.intercity.pl/pl/site/dla-pasazera/kup-bilet/przepisy-i-taryfy/ulgi/ulgi-ustawowe/informacje  o innych ulgach i zniżkach okresowych, w tym dla osób z niepełnosprawnością czy też dla ich współmałżonków. Koleje regionalne mogą stosować nieco odmienne zasady, zatem podróżując takimi pociągami warto zasięgnąć lokalnej informacji. 

• Ulgi na rozrywkę, sport, rekreację – emeryci są traktowani preferencyjnie w teatrach i muzeach oraz kinach. W zależności od placówki kulturalnej mogą liczyć oni na ok. 30–50% zniżki. Emeryci w Polsce mogą także liczyć na ulgowe bilety wstępu w większości galerii sztuki oraz w ogrodach botanicznych, zoologicznych i skansenach. Część placówek rozrywki i kultury oferuje tańsze bilety w określone dni lub w określonym czasie – warto sprawdzać. Ulgowe bilety przysługują emerytom chcącym uczestniczyć w imprezach sportowych. Na niektóre imprezy masowe seniorzy są wpuszczani za symboliczną opłatą lub nawet za darmo. W niektórych pensjonatach seniorzy otrzymują upusty dla wczasowiczów na emeryturze. Na największe upusty emeryci mogą liczyć szczególnie po sezonie urlopowym, kiedy właściciele pensjonatów kuszą seniorów atrakcyjnymi cenami. Również coraz więcej obiektów oferujących usługi rekreacyjne typu basen, siłownia, kręgielnia, zachęca osoby 60 plus do korzystania z nich, z wykorzystaniem ulgi cenowej i/lub oferując zajęcia dedykowane osobom 50+ lub 60+.

• Paszport – emeryci oraz ich małżonkowie pozostający na ich wyłącznym utrzymaniu oraz osoby przebywające w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych mają prawo do 50% ulgi w opłacie za wydanie paszportu. Z kolei osoby po ukończeniu 70 lat są zwolnione z tych opłat w ogóle.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym świadczeń, dodatków i ulg finansowych:

OGÓLNOPOLSKA KARTA SENIORA

Osoby 60+ mogą wyrobić Ogólnopolską Kartę Seniora, która jest wydawana w ramach programu Stowarzyszenia MANKO. Jest to dokument, który upoważnia do zniżek na terenie całej Polski. Aktualnie Ogólnopolską Kartę Seniora honoruje 3000 punktów. Zniżka dla seniora jest najczęściej udzielana w: sanatoriach, uzdrowiskach, przychodniach oraz instytucjach kultury. Coraz więcej miast wprowadza lokalne Karty Seniora, uprawniające do wielu zniżek
w instytucjach kultury, sztuki, rekreacji, a także w wybranych firmach.

EMERYTURA PO ZMARŁYM

Trudno przygotować się na ten moment, ale warto wiedzieć, że po śmierci emeryta rodzina może ubiegać się o wypłacenie ostatniej emerytury w postaci tzw. świadczenia niezrealizowanego, pod warunkiem, że pieniądze nie zostały wcześniej wypłacone. Wypłata świadczenia niezrealizowanego dotyczy jedynie świadczenia podstawowego – na przykład emerytury lub renty – a nie dotyczy na przykład trzynastej emerytury. Wypłata środków następuje tylko na wniosek rodziny, który należy złożyć w ZUS.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby poznać możliwe rozwiązania swoich trudności.
PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

PRACA NA EMERYTURZE

Emerytura nie musi oznaczać końca kariery zawodowej. Wielu seniorów pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego podejmuje pracę. W ciągu ostatnich kilku lat liczba pracujących emerytów wzrosła o około  30%. W województwie śląskim zamieszkuje 15,2 % pracujących emerytów. Częstokroć „świeżo upieczeni” emeryci zastanawiają się czy podczas pobierania świadczenia emerytalnego mogą podjąć pracę zarobkową i jakie konsekwencje z tym się wiążą, wszak słyszeli, że podjęcie pracy wiąże się z utratą części emerytury wypłacanej z ZUS. Z jednej strony nie chcieliby utracić dochodu z emerytury, z drugiej zaś zdrowie pozwala im na podjęcie pracy, może nie w pełnym wymiarze ale na część etatu, by wypełnić sobie czas i jednocześnie dorobić do często niskiego świadczenia emerytalnego. Czy to możliwe?

Emeryt, który już osiągnął powszechny wiek emerytalny, czyli 60 lat – kobieta i 65 lat – mężczyzna może dorabiać BEZ ŻADNYCH LIMITÓW i nie martwić się tym, że ZUS zawiesi lub zmniejszy kwotę wypłacanych mu świadczeń.

Bez ograniczeń mogą również dorabiać niektórzy renciści. Chodzi o osoby, które pobierają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową. Ten przywilej dotyczy również rent rodzinnych przysługujących po uprawnionych do tych świadczeń. Jeżeli osoba pobiera rentę rodzinną, która jest kwotowo korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego – również może zarobkować bez ograniczeń.

Kto powinien mieć na uwadze wysokość swoich dochodów osiąganych z tytułu podjęcia pracy?

Osoby, które przeszły na emeryturę wcześniejszą oraz osoby na rencie. W ich przypadku obowiązują bowiem limity kwot jakie mogą zarobić bez ryzyka obniżenia czy wręcz zawieszenia świadczenia emerytalnego.  

Zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wysokość przysługującej emerytury lub renty może ulec zmniejszeniu lub prawo do tych świadczeń zawieszeniu w przypadku osiągania przez świadczeniobiorcę przychodu wpływającego na uprawnienia emerytalno-rentowe powyżej określonej kwoty progowej.

Oznacza to, że limity zarobków wiążą się z wysokością przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, która ogłaszana jest za kwartał kalendarzowy przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Warto pamiętać, że kwota limitu, o którym mowa powyżej zmienia się co kwartał a emeryt lub rencista pracujący na wcześniejszej emeryturze lub rencie musi te limity śledzić by uniknąć ich przekroczenia.

Zawieszenie renty lub emerytury

Renta/emerytura ulega zmniejszeniu w razie osiągania przychodu brutto w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast w razie osiągania przychodu brutto w kwocie wyższej niż 130% ww. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu.

Od 1 czerwca 2023 roku limity zmieniają się i będą wyższe niż w poprzednim kwartale. Zarobki do 4987 zł brutto miesięcznie w czerwcu, lipcu i sierpniu 2023 roku nie wpłyną na zmniejszenie emerytury/renty. To o ponad 270 zł więcej niż w poprzednim kwartale.

130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2023 r. wynosi 9261,60 zł – przychody powyżej tej kwoty będą oznaczać zawieszenie emerytury/renty Wyjątek od tej zasady stanowią ci emeryci, którym ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego, czyli do 1588,44 zł brutto. Wówczas, jeżeli przychód z tytułu pracy przekroczy wysokość kwoty podwyższenia do minimalnej emerytury to, emerytura będzie wypłacana w niższej kwocie, a więc bez dopłaty do minimum.

ZUS może zawiesić lub zmniejszyć świadczenie także wtedy, gdy uprawniony:

• osiąga przychód z dodatkowej pracy i jest wyłączony z obowiązku ubezpieczeń społecznych, ponieważ pobiera emeryturę lub rentę;
• wykonuje dodatkową pracę, od której nie trzeba opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, bo opłaca już składki na te ubezpieczenia z innego tytułu.

W przypadku renty socjalnej stosowane są obecnie te same reguły, co do renty z tytułu niezdolności do pracy, które są bardziej korzystne. Dla wielu osób oznacza to możliwość osiągania dodatkowych przychodów i pobierania renty socjalnej w pełnej lub zmniejszonej wysokości – bez zawieszania prawa do wypłaty przez ZUS. Istotna zmiana dotyczy też sposobu rozliczenia tej renty. Od tego roku osoba dorabiająca do renty socjalnej będzie przez nas rozliczana po upływie roku kalendarzowego – rocznie lub miesięcznie w zależności od tego, co jest dla niej korzystniejsze.

Kontynuowanie pracy to dobry sposób nie tylko na osiąganie większych dochodów, ale również na podwyższenie wysokości emerytury. Przepisy stanowią, że emeryt, który pracuje, a od jego umowy odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne ma prawo do przeliczenia swojego świadczenia z uwzględnieniem dodatkowych składek.

SENIOR BEZPIECZNY W INTERNECIE

Seniorzy coraz chętniej korzystają z możliwości, jakie daje internet. Warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę, by robić to w sposób bezpieczny.

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa w sieci

• W komputerze koniecznie zainstalować program antywirusowy.
• Dokonując zakupów i płatności, poruszać się tylko po zaszyfrowanych stronach, które na początku adresu mają kłódkę i literki „https”, a nie „http”.
• Nie korzystać z niezabezpieczonych sieci (bez hasła).
• Nie pobierać zawartości z nieznanych źródeł, bo w plikach czyhać mogą niebezpieczne trojany i wirusy.

Jak stworzyć bezpieczne hasło?

• Bezpieczne hasło powinno zawierać co najmniej 10 znaków oraz być mieszaniną małych i wielkich liter, liczb oraz znaków specjalnych tj. ? / ! %.
• Nie należy podawać nikomu swojego hasła. E-mail proszący o ujawnienie tych danych – to próba wyłudzenia!

Bezpieczny e-mail, czyli na co zwrócić uwagę?

• Nie klikać w linki ani nie pobierać załącznika z e-maila od nieznanego nadawcy. Pod linkiem może skrywać się program powodujący szkody na komputerze.
• Należy ignorować prośby o zmianę hasła, podanie wrażliwych danych, czy zawarcie umów. Poważni kontrahenci nie będą żądać takich informacji za pośrednictwem e-maila.

Bezpieczeństwo w mediach społecznościowych to:

• Bezpieczeństwo danych osobowych – Oszczędnie dzielić się podawanymi informacjami, nie ujawniać wrażliwych danych.
• Rozpoznawanie fałszywych profili – Nie ufać osobom poznanym w Internecie. Nie przyjmować obcych osób do grona znajomych.
• Odpowiedzialność za publikowanie postów – Opublikowane posty i komentarze nie są anonimowe. Wulgaryzmy i „czarny PR” w przestrzeni internetowej nie są bezkarne. Podczas zamieszczania zdjęć obowiązuje prawo do ochrony wizerunku.

BEZPIECZNY SENIOR KONSUMENT

Trudne do zrozumienia umowy, mała czcionka, nagabywanie przez akwizytora, oferowanie seniorom usług, z których nigdy nie będą korzystać – to główne problemy, z którymi zgłaszają się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów osoby starsze. Podpowiadamy, jak ochronić się przed nieuczciwymi praktykami handlowymi, na co zwracać uwagę. Oto sześć zasad bezpiecznego seniora konsumenta:

1. Nie kupuj bez namysłu – “Tylko w tych naczyniach ugotujesz obiad 3 razy szybciej” – zanim kupisz, zweryfikuj informacje. Skonsultuj zakup z rodziną, poproś o wyszukanie parametrów oferowanych produktów w internecie. Do UOKiK docierają skargi na wprowadzanie w błąd co do cen oferowanych towarów – produkty nie są warte swojej ceny i nie mają reklamowanych właściwości.
2. Nie wierz w darmowe prezenty – „Dla każdej osoby atrakcyjny upominek” – uważaj, ponieważ może się okazać, że aby go dostać, będziesz musiał kupić kosztowny produkt, a darmowa wycieczka do miejsca kultu religijnego może być połączona z kilkugodzinną sprzedażą naczyń do gotowania.
3. Nie daj sobie wmówić, że nie ma prawa – „Nie może pan/pani odstąpić od umowy” – sprzedawca, który tak twierdzi, łamie twoje prawa konsumenckie. Umowa zawarta w domu czy na pokazie to szczególny rodzaj transakcji – w takiej sytuacji masz więcej praw. Pamiętaj: możesz odstąpić od umowy, ale masz na to 14 dni od otrzymania produktu. Wyślij towar na własny koszt za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy nadaj najlepiej osobnym listem, a produkt wyślij w oddzielnej paczce. Formularz odstąpienia od umowy pobierz ze strony: www.prawakonsumenta.uokik.gov.pl.
4. Bądź uważny, nie daj się manipulacji – „Proszę odstąpić od umowy za tydzień, bo będzie już pani, która jest upoważniona do odbioru” – gdy zastosujesz się do takiej instrukcji, może się okazać, że przekroczysz termin na odstąpienie od umowy. Pamiętaj: zawsze zweryfikuj zapewnienia sprzedawcy. Masz 14 dni na rezygnację z zakupów.
5. Nie ulegaj namowom – „Tylko dziś ten sprzęt jest w wyjątkowej cenie” – pamiętaj, sprzedawcy wykorzystują wiele sztuczek, które mają skłonić cię do kupna produktu, nawet jeżeli go nie potrzebujesz. Jeżeli produkt jest dostępny dziś, będzie w ofercie również jutro. Daj sobie czas na przemyślenie decyzji i skontaktuj się ze sprzedawcą następnego dnia, jeżeli rzeczywiście chcesz kupić dany produkt.
6. Pamiętaj, nie jesteś sam – Skontaktuj się z rzecznikiem konsumentów lub oddziałem Federacji Konsumentów w swoim miejscu zamieszkania, jeżeli nie wiesz, jak napisać reklamację lub odstąpienie od umowy. Poradę uzyskasz także: telefoniczne pod numerem: 801440220 (opłata zgodna z cennikiem operatora) w godz. 08:00- 18:00 od poniedziałku do piątku lub e-mailowo pod adresem: porady@dlakonsumentow.plt.gov.pl). Zdarza się, że osoby starsze, nie mają świadomości, że zawierają umowę z przedsiębiorcą zarejestrowanym w innym kraju. W takich przypadkach bezpłatnie pomaga Europejskie Centrum Konsumenckie, należące do ECC-Net tel. 225560118, info@konsument.gov.pl

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 416-13-46 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email pomocprawna@starostwo.rybnik.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w urzędzie

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT RYBNICKI

Masz problem, czujesz się bezradny, nie wiesz od czego zacząć? Masz pytania, wątpliwości?
Obawiasz się o swoje prawa?

Do dyspozycji seniorów jest nasza infolinia: 798869559. Po prostu zadzwoń!

Black Weeks, CyberMonday  i Black Friday, czyli tzw. Czarny Piątek, to listopadowe dni, podczas których sklepy i sieci handlowe organizują duże wyprzedaże i promocje. Okazuje się jednak, że dni największych obniżek nie zawsze są przyjazne dla kupujących.

Jako to działa naprawdę?

BLACK FRIDAY

• Musisz to mieć!

Fakt istnienia daty wygaśnięcia ważności ofert i rabatów stwarza konieczność zakupu produktu, którego prawdopodobnie nie potrzebujesz. Tak, oczywiście możesz żyć bez tego produktu, ale czy naprawdę pozwolisz tej okazji wymknąć się z Twoich rąk?

• Kupno= szczęście

Otrzymujemy  czas na wyobrażenie sobie, jak „cudowne” będzie życie dzięki temu przedmiotowi i przekonanie siebie, że naprawdę jest on potrzebny. Wyobrażając sobie te wszystkie pozytywne uczucia, nie ma mowy, aby odmówić sobie tej przyjemności. Nie ma innego wyjścia, jak tylko poddać się pokusom, jakie przynosi Czarny Piątek. To byłoby szaleństwo pozwolić tej szansie uciec, prawda?

• Reset krytycznego myślenia

Zdobywanie produktów po obniżonych cenach daje przyjemność, która może osłabić nasze krytyczne myślenie, to znaczy naszą zdolność rozumowania. Eksperci wiedzą, że mózg człowieka przechodzi w „tryb kupowania” od razu po wejściu do sklepu. Od tego momentu zadaniem sprzedawców jest przekonanie klienta do wydawania pieniędzy.

PAMIĘTAJ! Black Friday to wydarzenie zapowiadane wcześniej, które powoduje:

• budowanie napięcia i okazji,
• stwarzanie wrażenia, że stać Cię na więcej,
• zapowiadany towar wydaje się oczekiwany i wymarzony,
• dzięki zniżkom czujemy się wyjątkowo,
• myślimy o sobie, jak o zdobywcach,
• to, które marki i sklepy cię skuszą, zależy od Ciebie…

PUŁAPKI NA KLIENTÓW

• Cena czyni cuda – żonglerka cenami

czyli stwarzanie pozoru, że promocja jest atrakcyjna poprzez podnoszenie cen kilka dni wcześniej, by tuż przed słynnym świętem zakupowym je obniżyć.. Cena ta jest prawdopodobnie wciąż wysoka, ale strategia polega na tym, że konsument widzi, że cena początkowa była znacznie wyższa.

Pamiętaj!

– normą w BlackWweek są obniżki o 30-50 proc. Okazja, że jakiś produkt jest tańszy o 90 proc., jest podejrzana. Strategie marketingowe stosowane przez duże firmy dążą do pozyskania większej liczby klientów i sprzedania im dokładnie tego, czego chcą po cenie, którą wcześniej nałożyły dlatego ceny warto sprawdzić już teraz.

– polskie przepisy nakładają na handlowców obowiązek podawania ceny najniższej z 30 dni, ale trzeba brać pod uwagę, że pod koniec listopada nie każdy się do tego zastosuje.

• Promocyjne „przynęty” czyli zachęcanie rzekomo wysoką obniżką do zakupu różnych artykułów, podczas gdy w rzeczywistości promocja dotyczy jedynie wybranych produktów. Klient widzi informację „drugi produkt za -50%”, po czym okazuje się, że chodzi wyłącznie o towary konkretnej marki, a nie cały asortyment sklepu.

• Niejasne naliczanie rabatów zamiast deklarowanej wysokiej obniżki ceny, klient otrzymuje mniejszy upust.

• Anulowanie opłaconych zamówień najczęściej z powodu błędu systemu.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU – POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

PYTANIA, NA KTÓRE WARTO ZNAĆ ODPOWIEDZI

Czy mam prawo do reklamacji towarów kupionych na wyprzedaży?

Produkty kupione na wyprzedaży w Black Friday (Czarny Piątek), czy  Cyber Monday można reklamować. W tych dniach sklepy stacjonarne i internetowe tak jak każdego innego, muszą respektować prawa konsumenta.

Czego mogę żądać przy reklamacji?

Od tego roku  zmieniły się zasady reklamacji towarów, zarówno kupionych w sklepie stacjonarnym, jak i w internecie. W wypadku pierwszej reklamacji możemy liczyć na naprawę towaru albo wymianę. Dopiero, gdy przedsiębiorca odmówi usunięcia wady albo wymiany, konsument otrzyma prawo odstąpienia od umowy.

Ile czasu mam na reklamację 2023?

Nowe przepisy wydłużyły okres domniemania i wynosi ono obecnie 2 lata (art. 43c ust 1 ustawy [2]). Termin udzielenia odpowiedzi na reklamację wynosi 14 dni kalendarzowych i dotyczy wyłącznie żądań: naprawy, wymiany lub obniżenia ceny.

Czy mogę zwrócić produkt?

Przyjęcie zwrotu w sklepie stacjonarnym zależy tylko od dobrej woli sprzedawcy. Przepisy zakładają bowiem, że kupując „na miejscu”, jesteśmy w stanie dokładnie sprawdzić interesujący nas produkt, przymierzyć czy wypytać o szczegóły.

A jeśli przy kasie cena okaże się wyższa, niż na wywieszce albo metce?

Jeśli cena przy kasie okaże się wyższa niż na wywieszce na półce lub na metce, masz prawo kupić towar w korzystniejszej dla Ciebie cenie.  Zwróć uwagę na to, czy „promocja” rzeczywiście jest atrakcyjna – czy sprzedawca sztucznie nie podwyższył ceny wyjściowej.

Jak najbezpieczniej zapłacić w sieci i w sklepie?

 Wybieraj wyłącznie zaufane sklepy internetowe. Nie kupuj online, korzystając z niezabezpieczonej sieci Wi-Fi. Nie podawaj wrażliwych danych dostępowych do karty płatniczej. Sprawdzaj czy połączenie ze sklepem jest zabezpieczone.

Co jest bezpieczniejsze BLIK czy karta?

Wypłaty BLIK-iem bezpieczniejsze niż kartą, bo w tej transakcji nie ma danych karty. To dlatego, że oszuści działają nie tylko w internecie. Swoich praktyk próbują również przy bankomatach, wykorzystując nakładki na klawiaturę, pozyskujące kody PIN, czy specjalne wkładki umożliwiające odczyt paska magnetycznego. Przed potwierdzeniem transakcji BLIK sprawdź dwa razy, ile wynosi kwota i do kogo ona trafi. Nie klikaj w linki otrzymywane od nieznanych numerów.

Czy muszę sprawdzić przesyłkę przy kurierze?

Do praw odbiorcy paczki należy między innymi sprawdzenie jej zawartości w obecności kuriera. Jednak aby tak się stało, najpierw należy podpisać odbiór przesyłki – tak wynika z przepisów prawa przewozowego, gdzie można znaleźć wzmiankę o odpowiedzialności osoby, w której posiadaniu jest przesyłka. Sprawdzenia zawartości przesyłki trzeba dokonać w obecności kuriera.

Towar został uszkodzony w czasie przesyłki, co robić?

Przesyłka dotarła uszkodzona, należy zgłosić ten fakt kurierowi podczas odbioru przesyłki i poprosić o spisanie protokołu szkody. Protokół powinien być podpisany zarówno przez ciebie, jak i przez kuriera doręczającego przesyłkę. Można również odmówić przyjęcia przesyłki, po wcześniejszym sporządzeniu wraz z kurierem protokołu szkody, gdzie umieszcza się informację o odmowie.

GDZIE SZUKAĆ POMOCY?

Gdy zostaliśmy oszukani podczas robienia zakupów, możemy liczyć na bezpłatną pomoc prawną. Istnieje kilka możliwości, by ją uzyskać:

Punkty Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego w powiecie wodzisławskim (zgłoszenia na poradę pod numerem tel: 32 412 09 51)

• • WODZISŁAW ŚLĄSKI – Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, budynek Oazy aktywności, ul. Wałowa 30, 44-300 Wodzisław Śląski (poniedziałek: 14.00-18.00 wtorek: 10.00-14.00 środa: 14.00-18.00)

• • GORZYCE – Gminne Centrum Kultury ul. M. Kopernika 8 (czwartek: 14.00-18.00 piątek: 10.00-14.00)

• •  RADLIN Wojciecha Korfantego 87 (poniedziałek, wtorek, czwartek: 13.00-17.00: 13.00-17.00, środa, piątek: 9.00-13.00)

Powiatowy Rzecznik Konsumentów

ul. Pszowska 92a, 44-300 Wodzisław Śląski, III piętro, pokój 326, tel: 32 453 99 62 Strona internetowa do zapisów na porady Powiatowego Rzecznika Konsumentów

Infolinia Konsumencka

w sprawach prostych bez analizy dokumentów, nr tel.: 801 440 220 oraz 22 290 89 16

Konsumenckie Centrum E-porad

w sprawach prostych oraz wymagających analizy dokumentów, adres e-mail: Adres mailowy Konsumenckiego Centrum E-porad

Wojewódzkie Inspektoraty Inspekcji Handlowej

w sprawach prostych oraz wymagających analizy dokumentów. Kontakty dostępne pod adresem Strona internetowa Wojewódzkich Inspektoratów Inspekcji Handlowej

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT WODZISŁAWSKI

Jakie kwestie należy przemyśleć, podejmując decyzję o rozwodzie? W jaki sposób uregulować kontakty z dzieckiem? Na czym polega ograniczenie władzy rodzicielskiej? Czym jest przestępstwo niealimentacji? Jak zostać rodziną zastępczą?

Odpowiedzi na te i inne pytania można znaleźć w treści kampanii z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego podczas Tygodnia Porad Urzędu Miasta Tychy.

CHCĘ SIĘ ROZWIEŚĆ… I CO DALEJ?

Decyzja o rozwodzie jest zawsze bardzo ciężka dla każdej ze stron. W tak trudnym czasie dominują negatywne emocje wywołane rozpadem związku, dlatego tak ważna jest dobra porada prawna, która wyjaśni wątpliwości i odpowie na pytania kłębiące się w głowie:

• Jak napisać pozew o rozwód?
• Co robić, jeśli współmałżonek nie chce rozwodu?
• Jak wygląda procedura od momentu podjęcia decyzji przez małżonka/małżonków i złożenia pozwu rozwodowego?
• Czym różni się rozprawa z orzeczeniem o winie od przebiegu sytuacji, w której mąż i żona chcą się rozstać za porozumieniem stron?
• Jakie pytania zadaje sąd na rozprawie rozwodowej?
• Z jakimi skutkami majątkowymi musisz się liczyć?

Dowiedz się więcej na ten temat w naszych punktach npp i npo na terenie Miasta Tychy. Nasi prawnicy i doradcy obywatelscy pomogą Ci przejść przez ten trudny etap w życiu, służąc fachową prawną pomocą i radą.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 776-30-31 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email npp@umtychy.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychy, al. Niepodległości 49.

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka TYCHY

Zanim podejmiesz decyzję o rozwodzie przeanalizuj takie tematy jak:

• MIESZKANIE:
  – gdzie będziesz mieszkać (Ty i ci, którymi się opiekujesz) już po zakończeniu związku z dotychczasowym partnerem/partnerką?
• PODUSZKA FINANSOWA:
  – rozwód może oznaczać obniżenie stopy życiowej ,warto spisać wszystkie opłaty, zastanowić się, jak sobie z nimi poradzić.
• KOSZTY ZWIĄZANE Z ROZWODEM:
  – im trudniejsza sprawa (np. rozwód wymagający orzeczenia o winie) tym bardziej długotrwały i kosztowny będzie proces rozwodu.

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

OGRANICZENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ

Karolina zgłosiła się do punktu nieodpłatnej pomocy prawnej. Wychowuje samotnie sześcioletniego syna, bo ojciec dziecka przebywa w więzieniu, nie płaci alimentów, a wcześniej nie interesował się synem. Obawia się go kiedy wyjdzie, bo jest nieobliczalny i konfliktowy. Wobec tego chce w przyszłości uniknąć problemów w zakresie decydowania o najważniejszych sprawach dziecka. Pyta, co ma zrobić?

Pełnia władzy rodzicielskiej umożliwia rodzicom decydowanie o edukacji, miejscu pobytu, leczeniu czy codziennych zajęciach dziecka, a także pozwala im kształtować jego światopogląd.

POWODY ODEBRANIA I OGRANICZENIA PRAW RODZIIELSKICH DZIELĄ SIĘ NA TRZY GŁÓWNE KATEGORIE:

• A. Nadużywanie władzy rodzicielskiej
  • zmuszanie dziecka do pracy ponad jego siły, żebrania, popełniania przestępstw;
  • stosowanie przemocy fizycznej lub znęcanie się nad dzieckiem psychicznie;
  • agresja wobec dziecka lub drugiego rodzica;
  • wykorzystywanie seksualne najmłodszego;
  • demoralizacja dziecka,
  • nastawianie go wrogo do drugiego rodzica.

• B. Rażące zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich. W tym przypadku sąd może odebrać lub ograniczyć prawa rodzicielskie ojcu bądź matce za:
  • porzucenie dziecka,
  • niepłacenie alimentów,
  • zaniedbanie obowiązku szkolnego pociechy,
  • brak zainteresowania dzieckiem,
  • nadużywanie alkoholu,
  • uzależnienie od narkotyków, hazardu.

Zarówno zaniedbania obowiązków rodzicielskich, jak i nadużycia praw rodzicielskich mogą być jednorazowymi sytuacjami, które nie muszą od razu prowadzić do radykalnej ingerencji sądu. Jeśli jednak sytuacje się powtarzają, przez co dobro dziecka jest nieustannie zagrożone, sąd może przytoczyć je właśnie jako argumenty do ograniczenia praw rodzicielskich lub ich całkowitego odebrania.

• C. Przeszkoda w wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Zdarza się, że rodzic jest niezdolny do prawidłowego wykonywania władzy rodzicielskiej z powodu trwałej przeszkody, takiej jak:
  • pobyt w więzieniu,
  • poważna choroba, np. psychiczna,
  • zaginięcie rodzica,
  • długotrwały wyjazd za granicę i zerwanie kontaktów z dzieckiem.

Najsurowszą formą ingerencji sądu we władzę rodzicielską jest jej pozbawienie.

NA CZYM POLEGA OGRANICZENIE WŁADZY RODZICIELSKIEJ?

Ograniczenie władzy rodzicielskiej nie ma charakteru trwałego – jeśli przesłanki, na podstawie których orzekł je Sąd, przeminą, możliwe jest odzyskanie pełni praw rodzicielskich. Ograniczenie władzy rodzicielskiej może nastąpić:

• z urzędu,
• na wniosek jednego z rodziców, gdy władza rodzicielska zostaje przyznana jednemu z rodziców, a prawa rodzicielskie drugiego zostają ograniczone do określonych obowiązków i uprawnień.

Z czym jeszcze może wiązać ograniczenie władzy rodzicielskiej? Przede wszystkim:

• ze skierowaniem rodziców na terapię do specjalistycznej poradni,
• ze wsparciem kuratora,
• ze wskazaniu decyzji, jakich rodzice nie mogą podjąć samodzielnie (np. dotyczących leczenia, edukacji, zmiany miejsca pobytu),
• ze skierowaniem dziecka do placówki opiekuńczej lub rodziny zastępczej (w skrajnych przypadkach).

USTALENIE OPIEKUNA PRAWNEGO

Czy wiesz, że aby stać się dla kogoś opiekunem prawnym, należy złożyć wniosek do sądu opiekuńczego. Opiekuna prawnego może mieć osoba, która jest niezdolna do samodzielnego dbania o własne interesy (np. osobiste, majątkowe). Opiekunem może zostać – według kolejności – małżonek, następnie osoba krewna lub inna osoba bliska.

Nieletniej mamie, która urodziła dziecko przed ukończeniem 18. roku życia, nie przysługuje władza rodzicielska. Nawet jeśli sama opiekuje się dzieckiem, nie może go reprezentować (np. u lekarza), ponieważ nie ma tzw. pełnej zdolności do czynności prawnych. Opiekunem prawnym jej dziecka zostanie zapewne któreś z jej rodziców. Następuje to w wyniku orzeczenia sądu rodzinnego. Jeżeli bliscy nie mogą lub nie chcą zostać opiekunem prawnym wówczas dziecko reprezentuje kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

RODZINA ZASTĘPCZA

Rodzina zastępcza to jedna z form pomocy dzieciom, które z pewnych przyczyn nie mogą przebywać pod opieką rodziców biologicznych. Ludzie, którzy nie są rodzicami dziecka, opiekują się nim, dając mu szansę na wzrastanie w warunkach zbliżonych do naturalnych. W byciu rodzicem zastępczym przydaje się otwartość na potrzeby i problemy dziecka, empatia i umiejętność poszukiwania przyczyn pojawiających się u niego zachowań, cierpliwość, konsekwencja, umiejętność słuchania, zorganizowanie. Ważne jest okazywanie miłości, aby dziecko czuło się zaakceptowane oraz cierpliwość i troska w wypełnianiu codziennych obowiązków domowych.

Dla Agnieszki i Rafała droga do rodzicielstwa zastępczego wcale nie była prosta. Nie ukrywają też, że na początku, gdy dopiero szkolili się na rodziców zastępczych, najbardziej obawiali się relacji z rodziną biologiczną dzieci, które do nich trafią.

– Wiedzieliśmy, że to jest wpisane w rodzicielstwo zastępcze, ale nasze obawy się nie potwierdziły. Chcemy wspierać chłopców i ich mamę w podtrzymywaniu więzi. To ważne, żeby oni mieli kontakt z własną historią – opowiadają.

JAK ZOSTAĆ RODZINĄ ZASTĘPCZĄ?

• 1. Zapoznanie się z Ustawą
  • Sprawdź jakie przepisy obowiązują kandydatów na rodziny zastępcze i upewnij się, czy spełniasz wszystkie warunki Ustawy o wspieraniu rodziny i systemie
    pieczy zastępczej.
  • Porozmawiaj z bliskimi. Decyzje takie jak ta nie należą do łatwych i powinny być podejmowane w zgodzie ze wszystkimi domownikami.
• 2.  Kontakt z ośrodkiem
  • Organizatorami pieczy zastępczej są najczęściej instytucje takie jak MOPS czy PCPR. Znajdź ośrodek najbliżej swojej miejscowości.
  • Warunkiem rozpoczęcia współpracy jest pisemny wniosek kandydatów złożony do organizatora pieczy zastępczej (PCPR/MOPS/MOPR). Pierwszym etapem jest dostarczenie odpowiednich dokumentów i zaświadczeń lekarskich.

• 3. Odbycie bezpłatnego szkolenia w miejscu wskazanym przez organizatora pieczy zastępczej, które trwa około 3 miesiące.

Masz pytania, chcesz się dowiedzieć więcej? Nasi prawnicy służą pomocą!

JAK UREGULOWAĆ KONTAKTY Z DZIEĆMI?

• Czy wiesz, że w Kodeksie Rodzinnym i Opiekuńczym znajduje się zapis, że rodzice i ich dziecko mają prawo, a nawet obowiązek utrzymywać ze sobą kontakty? Dotyczy to wszystkich relacji rodzic-dziecko, niezależnie czy rodzice dziecka byli czy są w związku małżeńskim.
• Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nadal ma prawo do spotkań z dzieckiem, nawet jeśli dziecko zostało umieszczone w placówce opiekuńczo-wychowawczej czy rodzinie zastępczej.
• Z drugiej strony sąd może ograniczyć albo całkowicie zakazać kontaktów z dzieckiem, jeśli tego wymaga dobro dziecka.
• Rodzic mający utrudniony kontakt z dzieckiem może złożyć do sądu wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem.
• Prawo do kontaktów z dzieckiem przysługuje także rodzeństwu, dziadkom i  powinowatym, którzy sprawowali opiekę nad dzieckiem przez dłuższy czas. Te osoby też mogą złożyć do sądu wniosek o uregulowanie kontaktów z dzieckiem, w którym należy określić jak one mają wyglądać.

Samo uregulowanie kontaktów z dzieckiem może nastąpić na wiele sposobów:

• porozumienie między rodzicami,
• postanowienie sądu (sprawa o ustalenie kontaktów),
• wyrok sądu,
• ugoda sądowa,
• ugoda zawarta przed mediatorem.

OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY

Czy wiesz, że słowo „alimenty” pochodzi od łacińskiego czasownika „alere” i oznacza „karmić”, „żywić”? Obecnie alimenty to świadczenie jednej osoby (zobowiązanego do płacenia alimentów) na rzecz drugiej osoby (alimentowanego), które ma charakter okresowy i jego celem jest zapewnienie bieżących potrzeb alimentowanego. Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania, a w miarę potrzeb także środków wychowania. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie.

• Jak złożyć wniosek o alimenty?
• Jak uchylić obowiązek alimentacyjny?
• Czy trzeba płacić alimenty na dorosłe dziecko?

W przypadku podobnych pytań oraz potrzeby uzyskania porady prawnej z zakresu prawa rodzinnego zachęcamy do skorzystania z usług punktów nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego prowadzonych przez nasze Stowarzyszenie. 

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ LUB MEDIACJĘ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 776-30-31 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email npp@umtychy.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychy, al. Niepodległości 49.

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka TYCHY

PRZESTĘPSTWO NIEALIMENTACJI

Do popełnienia przestępstwa niealimentacji może dojść wtedy, gdy:

• sprawca uchyla się od obowiązku alimentacyjnego
• wysokość tego obowiązku została ustalona w wyroku, ugodzie lub innej umowie
• zaległość w płatności alimentów odpowiada co najmniej trzykrotności pojedynczego obowiązku lub opóźnienie z zapłatą świadczenia wynosi 3 miesiące (w przypadku obowiązku niecyklicznego).

W Polsce niepłacenie alimentów jest przestępstwem, za które grozi kara:

• kara grzywny
• kara ograniczenia wolności
• kara pozbawienia wolności

Ściganie przestępstwa niealimentacji następuje na wniosek: pokrzywdzonego, organu pomocy społecznej lub organu podejmującego działania wobec dłużnika alimentacyjnego.

Zapamiętaj!
Niepłacenie alimentów w Polsce może prowadzić do sankcji karnych, w tym ograniczenia wolności czy nawet więzienia. Dłużnik alimentacyjny może stracić także prawo jazdy jako formę egzekucji zaległości.

Co roku przez 19 pierwszych dni listopada Stowarzyszenie DOGMA we współpracy z Fundacją po DRUGIE i innymi organizacjami, instytucjami, placówkami pracującymi z dziećmi i młodzieżą bierze udział w światowej kampanii 19 dni przeciwko przemocy i krzywdzeniu dzieci i młodzieży. Kampania rozgrywa się na wszystkich kontynentach, we wszystkich krajach świata. Symbolem kampanii jest pomarańczowa wstążka. Pomarańczowy, to kolor ostrzegawczy. Prowadzone w ramach kampanii działania mają ostrzegać. Zwracać uwagę. Uczyć widzieć więcej i lepiej.

W tym roku chcemy zwrócić uwagę na to, że #10sekund to wystarczający czas, żeby kogoś skrzywdzić, pominąć, nie dostrzec. Jak „Niekochane dzieci” w naszej kampanii. O tym mówią krótkie podkasty. Ile można zrobić w ciągu #10sekund, żeby powstrzymać przemoc? Po pierwsze nie odchodź. Nie odwracaj wzroku. Bądź uważny.

NIEKOCHANE DZIECI

Rodzice, którzy nie zauważają, nie doceniają lub nie odpowiadają na emocje dziecka przekazują dziecku mocny przekaz, że jego uczucia są nie ważne. Dziecko w takiej sytuacji przestaje czuć, „zamraża” swoje emocje, aby nie stały się one „problemem” dla rodziców. Dzieci są krzywdzone:

• milczeniem,
• wyładowywaniem złości,
• ignorowaniem uczuć,
• krytyką i osadzaniem

Taka sytuacja zostawia w psychice ślady, które powodują, że w dorosłym życiu, trudno mieć dostęp do swoich emocji: emocji, które powinny kierować, prowadzić, informować, wzbogacać; emocji, które powinny mówić, co jest ważne dla danej osoby i dlaczego. W wielu rodzinach rodzice po prostu nie zauważają, że ich dziecko ma swoje emocje i uczucia, nie potwierdzają ich i nie pytają o nie. Zaniedbanie emocjonalne zostawia ślad na całe życie.

MILCZENIE

NADMIERNA KRYTYKA I OSĄDZANIE

Andrzej w dzieciństwie słyszał od rodziców mało pozytywnych słów na swój temat. Ciągle tylko jakieś narzekania, zwracanie uwagi: coś źle zrobił, czegoś nie dopełnił, zapomniał o czymś. Dzień zaczynał się napominaniem i kończył się negatywnymi informacjami. I tak od rana do wieczora i od wieczora do rana. Anię krytykował chyba od początku znajomości. Najpierw tego nie dostrzegała. Po ślubie stało się to nagminne i okropnie uciążliwe. Żadnego dobrego słowa, ciągłe uwagi i pretensje. Krytykował ją na każdym kroku. A to źle sprzątnęła. Pieczeń zbyt wysuszyła. Kupiła niegustowne spodnie. Tak jak w jego domu rodzinnym i tak samo jak rodzice traktowali jego samego.

Pamiętaj:

• Dziecko krytykowane uczy się potępiać.
• Dziecko otoczone agresją uczy się wrogości.
• Dziecko żyjące w strachu uczy się lękliwości.
• Dziecko doświadczające litości uczy się użalać nad sobą.
• Dziecko otoczone zazdrością uczy się zawiści.

I odwrotnie:

• Dziecko żyjące w poczuciu bezpieczeństwa uczy się wierzyć w siebie.
• Dziecko akceptowane uczy się kochać.
• Dziecko darzone uznaniem uczy się, że dobrze mieć cel.
• Dziecko otoczone aprobatą uczy się lubić siebie.
• Dziecko otoczone przyjaźnią uczy się radości życia.

WYŁADOWYWANIE ZŁOŚCI

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU – POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

ZAKAZ OKAZYWANIA UCZUĆ

PODSUMOWANIE

Krzywdzenie ma różne oblicza: milczenie, wyładowywanie złości, nadmierna krytyka, ale również wplątywanie dziecka w swoje kłopoty.

Problemy, którymi nie powinniśmy obarczać naszych dzieci

Pamiętaj, że jeśli jakaś sytuacja jest dla ciebie trudna, dla dziecka będzie jeszcze trudniejsza. Nie krzywdź więc swojej pociechy i nie obarczaj swoimi problemami. Oto te, którymi nie można obarczać dzieci:

1. Rozwód – to bardzo trudny czas zarówno dla małżonków, jak i ich wspólnych dzieci. Dziecko musi zostać zapewnione, że mimo rozwodu rodziców, jest wciąż kochane przez mamę i tatę, a rozwód nie ma wpływu na relacje dzieci – rodzice. Nieodpowiedzialnym zachowaniem jest mówienie źle o partnerze przy dziecku, obwinianie jednego z małżonków za rozwód czy też próbowanie „przeciągnięcia dziecka” na jedną ze stron.
2. Obciążanie dziecka problemami poważnymi i tymi dnia codziennego – degradacja w pracy, ważna wizyta u lekarza, problemy zdrowotne – tego typu sprawy są bardzo ważne. Twoje dziecko może o nich wiedzieć, ale nie powinno być sytuacji, w której poczuje się za ciebie odpowiedzialne. Pamiętaj, że to ty jesteś rodzicem i osobą dorosłą, więc to ty musisz radzić sobie ze swoimi problemami.
3. Nie traktuj dziecka jak przyjaciółki albo psychologa, któremu możesz powiedzieć wszystko – dziecko nie powinno wiedzieć wszystkiego. Jeśli przeżywasz trudny czas w życiu, zadbaj o to, aby dziecko nie ucierpiało. Kłótnie z partnerem, zdrada, problemy w pracy – dziecko nie powinno być tego świadkiem.
4. Rozwiązywanie problemów – nie zmuszaj dziecka do tego, aby musiało razem z tobą analizować trudne sytuacje i szukać wspólnie rozwiązania problemu.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT WODZISŁAWSKI

Rozstrzyganie konfliktów w oparciu o tradycyjny system sądownictwa powszechnego niesie ze sobą wiele trudnych emocji. Dlatego wtedy, gdy jest to możliwe, warto wziąć pod uwagę skorzystanie z alternatywnych form rozwiązywania sporów. Jedną z nich są mediacje. 

MEDIACJA I JEJ MOC PRAWNA

Mediacja to próba doprowadzenia do satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu przy udziale mediatora, który wspiera przebieg rozmów i pomaga w wypracowaniu porozumienia.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa z mediacji można skorzystać przed złożeniem sprawy do Sądu i wtedy mamy do czynienia z mediacją pozasądową lub w trakcie trwania postępowania sądowego i wtedy jest to mediacja sądowa.

Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez Sąd ma moc prawną na równi z ugodą zawartą bezpośrednio przed Sądem i stanowi tytuł egzekucyjny, który podlega wykonaniu w drodze egzekucji komorniczej.

CELE I ZALETY MEDIACJI

Celami mediacji są:

• stworzenie stronom warunków do wypracowania wzajemnego porozumienia
• podjęcie próby zakończenia konfliktu w sposób ugodowy
• realizacja zasady win/win, każda ze stron konfliktu czuje się wygrana
• złagodzenie i wygaszenie sporu
• budowa wzajemnej relacji opartej na zaufaniu

Zaletami rozwiązywania konfliktów poprzez mediacje są:

• odformalizowana procedura
• szybkość postępowania
• budowanie lub odbudowa relacji międzyludzkich opartych na wzajemnym zaufaniu
• osiągnięcie wzajemnie wypracowanego porozumienia
• rozwiązywanie konfliktu na miarę potrzeb stron
• zapewnienie równości stronom sporu
• umożliwienie swobodnego wypowiedzenia się i prezentację swoich racji
• brak jest przegranych, obowiązuje zasada WIN/WIN
• poufność

KOSZTY MEDIACJI

W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej oraz w punktach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego mediacja jest usługą świadczoną BEZPŁATNIE, dla osób które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przy udziale Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jest dla konsumentów NIEODPŁATNE. Regulamin może przewidywać pobieranie od konsumentów opłat, jeżeli ich łączna wysokość nie utrudnia znacząco konsumentowi dostępu do pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.

KTO MOŻE ZOSTAĆ MEDIATOREM?

Mediator jest moderatorem dyskusji pomiędzy zwaśnionymi stronami, który usuwa występujące bariery komunikacji, aby strony doszły do wzajemnie akceptowalnego porozumienia. Mediatora nie można powołać na świadka w przypadku nie dojścia stron do porozumienia i konieczności wytoczenia powództwa. Mediatorem może zostać zgodnie z art. 183 kodeksu postępowania cywilnego osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.

• Mediator posiada fachową, profesjonalną wiedzę ukierunkowaną na pomoc w rozwiązywaniu sporów i konfliktów.
• Ma wiedzę teoretyczną i praktyczną, która stanowi narzędzie do zażegnania konfliktu pomiędzy stronami.
• Mediator nie posiada władzy podejmowania decyzji za strony konfliktu, nie może narzucić im własnego zdania lub rozwiązania problemu. Pomaga stronom we wzajemnym wysłuchaniu się, przedstawieniu argumentów oraz odnalezieniu wspólnych interesów i wypracowaniu możliwych rozwiązań.
• Mediator musi zachować wszystko, o czym dowiedział się w trakcie mediacji, w tajemnicy. Nie ma prawa udostępniać informacji z przebiegu mediacji innym osobom, chyba, że strony obopólnie wyrażą na to zgodę.

Na podstawie obowiązujących przepisów prawa mediator zobowiązany jest do przestrzegania zasady POUFNOŚCI, BEZSTRONNOŚCI, NEUTRALNOŚCI oraz DOBROWOLNOŚCI.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU – POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

MEDIACJA W SPRAWACH KONSUMENCKICH

Przedmiotem mediacji w sprawach konsumenckich mogą być:

• sprawy o obniżenie ceny zakupionego towaru
• sprawy o wymianę wadliwego towaru
• sprawy o zwrot pieniędzy za zakup towaru
• sprawy o reklamację nieprawidłowo wykonanej usługi
• sprawy związane z niemożnością dojścia umowy do skutku
• spory związane z postanowieniami zawartymi w umowie sprzedaży, umowach o świadczenie usług: telekomunikacyjnych, turystycznych, przewozowych i pocztowych, energetycznych, edukacyjnych

Mediacje dotyczące spraw konsumenckich mogą być prowadzone przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej.

MEDIACJA W SPRAWACH SPADKOWYCH

Przedmiotem mediacji w sprawach spadkowych mogą być:

• sprawy o zapłatę zachowku
• sprawy o dział spadku
• sprawy o ustalenie masy spadkowej
• sprawy o realizację poleceń i zapisów zawartych w testamencie

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT OŚWIĘCIMSKI

Rozstrzyganie konfliktów w oparciu o tradycyjny system sądownictwa powszechnego niesie ze sobą wiele trudnych emocji. Dlatego wtedy, gdy jest to możliwe, warto wziąć pod uwagę skorzystanie z alternatywnych form rozwiązywania sporów. Jedną z nich są mediacje. 

MEDIACJA I JEJ MOC PRAWNA

Mediacja to próba doprowadzenia do satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu przy udziale mediatora, który wspiera przebieg rozmów i pomaga w wypracowaniu porozumienia.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa z mediacji można skorzystać przed złożeniem sprawy do Sądu i wtedy mamy do czynienia z mediacją pozasądową lub w trakcie trwania postępowania sądowego i wtedy jest to mediacja sądowa.

Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez Sąd ma moc prawną na równi z ugodą zawartą bezpośrednio przed Sądem i stanowi tytuł egzekucyjny, który podlega wykonaniu w drodze egzekucji komorniczej.

CELE I ZALETY MEDIACJI

Celami mediacji są:

• stworzenie stronom warunków do wypracowania wzajemnego porozumienia
• podjęcie próby zakończenia konfliktu w sposób ugodowy
• realizacja zasady win/win, każda ze stron konfliktu czuje się wygrana
• złagodzenie i wygaszenie sporu
• budowa wzajemnej relacji opartej na zaufaniu

Zaletami rozwiązywania konfliktów poprzez mediacje są:

• odformalizowana procedura
• szybkość postępowania
• budowanie lub odbudowa relacji międzyludzkich opartych na wzajemnym zaufaniu
• osiągnięcie wzajemnie wypracowanego porozumienia
• rozwiązywanie konfliktu na miarę potrzeb stron
• zapewnienie równości stronom sporu
• umożliwienie swobodnego wypowiedzenia się i prezentację swoich racji
• brak jest przegranych, obowiązuje zasada WIN/WIN
• poufność

KOSZTY MEDIACJI

W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej oraz w punktach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego mediacja jest usługą świadczoną BEZPŁATNIE, dla osób które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przy udziale Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jest dla konsumentów NIEODPŁATNE. Regulamin może przewidywać pobieranie od konsumentów opłat, jeżeli ich łączna wysokość nie utrudnia znacząco konsumentowi dostępu do pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 776-30-31 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email npp@umtychy.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychy, al. Niepodległości 49.

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka TYCHY

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

KTO MOŻE ZOSTAĆ MEDIATOREM?

Mediator jest moderatorem dyskusji pomiędzy zwaśnionymi stronami, który usuwa występujące bariery komunikacji, aby strony doszły do wzajemnie akceptowalnego porozumienia. Mediatora nie można powołać na świadka w przypadku nie dojścia stron do porozumienia i konieczności wytoczenia powództwa. Mediatorem może zostać zgodnie z art. 183 kodeksu postępowania cywilnego osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.

• Mediator posiada fachową, profesjonalną wiedzę ukierunkowaną na pomoc w rozwiązywaniu sporów i konfliktów.
• Ma wiedzę teoretyczną i praktyczną, która stanowi narzędzie do zażegnania konfliktu pomiędzy stronami.
• Mediator nie posiada władzy podejmowania decyzji za strony konfliktu, nie może narzucić im własnego zdania lub rozwiązania problemu. Pomaga stronom we wzajemnym wysłuchaniu się, przedstawieniu argumentów oraz odnalezieniu wspólnych interesów i wypracowaniu możliwych rozwiązań.
• Mediator musi zachować wszystko, o czym dowiedział się w trakcie mediacji, w tajemnicy. Nie ma prawa udostępniać informacji z przebiegu mediacji innym osobom, chyba, że strony obopólnie wyrażą na to zgodę.

Na podstawie obowiązujących przepisów prawa mediator zobowiązany jest do przestrzegania zasady POUFNOŚCI, BEZSTRONNOŚCI, NEUTRALNOŚCI oraz DOBROWOLNOŚCI.

MEDIACJA W SPRAWACH KONSUMENCKICH

Przedmiotem mediacji w sprawach konsumenckich mogą być:

• sprawy o obniżenie ceny zakupionego towaru
• sprawy o wymianę wadliwego towaru
• sprawy o zwrot pieniędzy za zakup towaru
• sprawy o reklamację nieprawidłowo wykonanej usługi
• sprawy związane z niemożnością dojścia umowy do skutku
• spory związane z postanowieniami zawartymi w umowie sprzedaży, umowach o świadczenie usług: telekomunikacyjnych, turystycznych, przewozowych i pocztowych, energetycznych, edukacyjnych

Mediacje dotyczące spraw konsumenckich mogą być prowadzone przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej.

MEDIACJA W SPRAWACH SPADKOWYCH

Przedmiotem mediacji w sprawach spadkowych mogą być:

• sprawy o zapłatę zachowku
• sprawy o dział spadku
• sprawy o ustalenie masy spadkowej
• sprawy o realizację poleceń i zapisów zawartych w testamencie

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 776-30-31 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email npp@umtychy.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychy, al. Niepodległości 49.

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka TYCHY

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

Od stycznia 2023 r. weszło w życie wiele ważnych dla konsumentów przepisów. Zmiany w polskim prawie (m.in. ustawie o prawach konsumenta, ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług, Kodeksie cywilnym) wynikają z implementacji trzech unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Z okazji przypadającego 15 marca Światowego Dnia Konsumenta Przedstawiamy krótki przewodnik po najważniejszych zmianach. W najbliższym tygodniu będziemy je dokładniej omawiać na naszej stronie i w mediach społecznościowych.

ŚWIATOWY DZIEŃ PRAW KONSUMENTA

W dniu 15 marca przypada Światowy Dzień Praw Konsumenta, a więc każdego z nas, ponieważ WSZYSCY JESTEŚMY KONSUMENTAMI! W rolę konsumenta wchodzimy niemal codziennie, gdy kupujemy bułki w osiedlowym sklepiku, zamawiamy pizzę, kupujemy bilet na pociąg, idziemy do fryzjera, robimy zakupy na allegro, kupujemy mieszkanie… Wszystkim konsumentom przysługują podstawowe prawa. Jak korzystać ze swoich praw, ale także i obowiązków konsumenckich? Jak nie dać się oszukać w sklepie, banku czy kupując przez Internet? Jak nie ulegać reklamie oraz kupować świadomie i racjonalnie?

ZMIANY W PRAWACH KONSUMENTA

01 stycznia 2023 roku weszły w życie zmiany dotyczące praw konsumentów — m.in. ustawie o prawach konsumenta, ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług, Kodeksie cywilnym — wynikają z implementacji 3 unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Dodatkowo wprowadzono regulacje, które mają
ukrócić nieuczciwe praktyki na pokazach handlowych

Dla wszystkich kupujących

• Nowe zasady informowania o cenach promocyjnych i wyprzedażach
• Nowe zasady reklamacji produktów
• Lepsza ochrona dla kupujących na pokazach i wycieczkach
• Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki
• Zakaz sprzedaży produktów podwójnej jakości pod tą samą marką i w takim samym opakowaniu

Dla kupujących on-line:

• Jasna informacja na platformach handlowych
• Weryfikacja opinii w internecie
• Jasne zasady plasowania ofert
• Zakaz wykupywania za pośrednictwem botów biletów na koncerty czy mecze
• Łatwiejsza reklamacja towarów z elementami cyfrowymi oraz treści i usług cyfrowych

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym zmian w prawach konsumenta, które obowiązują od stycznia 2023 roku:

PROMOCJE I WYPRZEDAŻE

Przedsiębiorca, który ogłasza promocję lub wyprzedaż, musi podawać oprócz aktualnej ceny także najniższą z 30 dni poprzedzających obniżkę. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia – sprzedawca ma uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki. Jeżeli towar lub usługa są  w sprzedaży krócej niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie należy podać informację o najniższej cenie, która obowiązywała od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia
obniżki. Ten obowiązek informacyjny dotyczy sprzedaży stacjonarnej, internetowej oraz reklamy (również w telewizji i radiu).
Nie ma takiego obowiązku, jeśli przedsiębiorca zwyczajnie obniża cenę regularną, bez ogłaszania promocji lub wyprzedaży.

REKLAMACJA

W ustawie o prawach konsumenta wprowadzono regulacje dotyczące niezgodności towaru z umową, które zastąpiło dotychczasowe pojęcie rękojmi (uregulowanej w Kodeksie cywilnym). Regulacje dotyczące gwarancji pozostały w Kodeksie cywilnym. Pozostały tu również przepisy dotyczące rękojmi i gwarancji w zakresie umów, których stroną nie jest konsument (np. w obrocie profesjonalnym między przedsiębiorcą a przedsiębiorcą) oraz przepisy dotyczące rękojmi w przypadku nieruchomości. Niezgodność towaru z umową to podstawa jednej z dwóch możliwych dróg składania reklamacji przez konsumenta (obok gwarancji). Jest to tryb dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z ujawnionym brakiem zgodności towaru z umową.

Jeżeli konsument składa reklamację na podstawie niezgodności towaru z umową, podmiotem odpowiedzialnym jest sprzedawca i to do niego należy skierować pismo reklamacyjne. Jego dane znajdują się m.in. na paragonie fiskalnym, który kupujący powinien otrzymać wraz z towarem. Niezgodność towaru z umową jest ustawowo uregulowanym sposobem dochodzenia roszczeń. Sprzedawca nie może w żaden sposób odmówić przyjęcia reklamacji, jeżeli nie wynika to wprost z przepisów.

W sytuacji wystąpienia braku zgodności towaru z umową konsument może złożyć do sprzedawcy reklamację z tego tytułu i zażądać:

• naprawy towaru
• wymiany towaru

Jeśli sprzedawca:

• odmówił naprawy lub wymiany towaru
• nie naprawił lub nie wymienił towaru
• próbował naprawić lub wymienić, ale towar nadal jest niezgodny z umową
• oświadczył, że nie naprawi lub nie wymieni towaru w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta,

to konsument ma prawo do żądania obniżenia ceny lub – w przypadku istotnej niezgodności z umową – odstąpienia od umowy.

Jeśli brak zgodności z umową jest istotny, konsument może żądać obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy, bez uprzedniego skorzystania z prawa do żądania naprawy lub wymiany. Niezgodność towaru z umową jest istotna, gdy kupiony towar nie nadaje się do używania zgodnie z przeznaczeniem i celem.

Czas na reklamację z tytułu braku zgodności towaru z umową wynosi dwa lata. Termin ten odnosi się do wszystkich towarów – nowych i używanych, a także obejmuje treści cyfrowe sprzedawane za pośrednictwem platform internetowych (np. streamingowe typu Netflix). Korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność z umową istniała już w chwili zakupu. Sprzedawca będzie odpowiadał za wady – tak jak dotychczas – przez 2
lata od wydania towaru. Nowością jest, że w przypadku rzeczy używanych nie będzie mógł skrócić tego czasu do roku. Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych zostanie wydłużony do sześciu lat.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU – POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

DLA KUPUJĄCYCH ON-LINE

Przy sprzedaży poza lokalem i na odległość przedsiębiorca ma liczne obowiązki informacyjne – zarówno przed zawarciem umowy, jak i na późniejszym etapie. Konsument jest szczególnie chroniony, gdy zawiera umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, czego wyrazem jest prawo do jasnej i zrozumiałej informacji o jej warunkach. Dostawca internetowej platformy handlowej ma on obowiązek poinformować konsumenta, w sposób jasny i zrozumiały oraz odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na
odległość:

• o parametrach decydujących o plasowaniu produktów,
• czy podmiot oferujący na platformie towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą czy osobą fizyczną,
• o niestosowaniu przepisów chroniących konsumentów, jeżeli stroną umowy zawieranej na internetowej platformie handlowej jest osoba fizyczna (czyli np. o braku możliwości odstąpienia od umowy),
• o podziale obowiązków związanych z realizacją umowy pomiędzy dostawcą internetowej platformy handlowej oraz sprzedawcą.

Odstąpienie od umowy

Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, ma prawo odstąpić od niej bez podawania przyczyny.
Termin na odstąpienie od umowy wynosi 14 lub 30 dni:

• 30 dni – w przypadku umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo podczas wycieczki,
• 14 dni – w przypadku pozostałych umów, w tym zawartych przez internet lub umówionej wizyty akwizytora w domu konsumenta.

Towary z elementami cyfrowymi, treści i usługi cyfrowe

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów ustawy o prawach konsumenta, sprzedający (przedsiębiorca) musi dostarczyć konsumentowi treść cyfrową lub usługę cyfrową niezwłocznie po zawarciu umowy, chyba że strony postanowiły inaczej. Można je reklamować podobnie jak inne towary czy usługi. Nowa regulacja wprowadza domniemanie, że brak zgodności treści lub usługi cyfrowej z umową, który ujawnił się przed upływem roku od chwili ich dostarczenia, istniał już w chwili ich dostarczenia. Przedsiębiorca jest odpowiedzialny za ich zgodność, np. gry, programu komputerowego, z wersją próbną czy zapowiedzią. Musi też dostarczać konsumentowi aktualizacje przez co najmniej 2 lata. Umowy opłacone danymi osobowymi. Konsument jest chroniony nie tylko gdy płaci pieniędzmi. Jeśli
za treści lub usługi cyfrowe, np. za dostęp do aplikacji, płaci danymi osobowymi, chronią go przepisy, prawo odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.

OPINIE KONSUMENTÓW

Przedsiębiorca, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, musi podawać informacje, czy i w jaki sposób zapewnia, że publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli. Konsumenci powinni być w szczególności informowani o tym, czy przedsiębiorca zamieszcza wszystkie opinie, czy opinie te są sponsorowane lub czy mają na nie wpływ stosunki umowne z przedsiębiorcą. Zakazane jest zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii.

LEPSZA OCHRONA KUPUJĄCYCH NA POKAZACH I WYCIECZKACH

Wydłużenie do 30 dni terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub wycieczki. W przypadku pokazów nadal będzie to 14 dni. Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, będzie nieważna i nie będzie wywoływać skutków dla konsumenta. Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta. Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza
lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące
abonamenty medyczne.

POZOSTAŁE ZMIANY

Bilety na koncerty i mecze

Zakazane będzie wykupywanie przez przedsiębiorców za pośrednictwem botów, a potem odsprzedawanie konsumentom biletów na imprezy kulturalne lub sportowe.

Indywidualne dostosowywanie ceny

Jeśli przedsiębiorca je stosuje, musi o tym jasno informować konsumenta. Dotyczy to np. sytuacji, gdy cena jest automatycznie ustalana dla konkretnego odbiorcy
w zależności np. od jego lokalizacji, urządzenia, z którego korzysta (smartfon, komputer stacjonarny) czy historii przeglądanych stron.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT LUBLINIECKI

Z roku na rok problem zadłużenia dotyka coraz większego grona Polaków. Obecna sytuacja gospodarcza sprawia, że pogłębiają się przede wszystkim kłopoty finansowe osób już wcześniej zadłużonych, jednakże problem jest globalny i z utratą płynności finansowej mierzą się wszyscy niezależnie od grupy wiekowej czy miejsca zamieszkania. Dodatkowo wychodzeniu z długów nie pomaga rosnąca inflacja, a co za tym idzie podwyżki cen, oraz też rat kredytów. 

Wierzyciel który nie może odzyskać swoich pieniędzy na drodze polubownej, najczęściej kieruje sprawę do komornika sądowego, który prowadzi ostatni etap windykacji należności. Niniejszy poradnik skierowany jest przede wszystkim do osób, które muszą zmierzyć się z egzekucją komorniczą i potrzebują pomocy w zrozumieniu skomplikowanych zasad postępowania egzekucyjnego. Poradnik porusza krok po kroku tematykę czynności dokonywanych przez komornika, przybliżenie naszych praw i obowiązków oraz rady, jak zachować się w danej sytuacji, aby postępowanie zakończyło się bez nadmiernej uciążliwości.

NIE UCIEKAJMY OD PROBLEMÓW

Kiedy nasza sytuacja życiowa będzie na tyle trudna, że do naszych drzwi zapuka komornik sądowy, po pierwsze nie bagatelizujmy problemu, który sam nie zniknie. Pamiętajmy, że komornik, oprócz tego, że jest funkcjonariuszem publicznym, to przede wszystkim człowiek, który widząc starania dłużnika, może przeprowadzić egzekucje w sposób najmniej uciążliwy. Współpraca z komornikiem zawsze się opłaca i może nam oszczędzić wielu stresów związanych z kolejnymi etapami egzekucji.

ZAWSZE ODBIERAJMY I CZYTAJMY KORESPONDENCJĘ

Jeśli nie wiemy, że wierzyciel zamierza oddać sprawę do komornika i odbierzemy list z kancelarii komorniczej, pamiętajmy, że przy pierwszej czynności egzekucyjnej komornik doręcza dłużnikowi zawiadomienie o wszczęciu egzekucji, w której podaje treść tytułu wykonawczego i wymienia sposoby egzekucji.

Zawiadomienie, jak i inna przekazywana korespondencja, niesie za sobą wiele istotnych informacji, z którymi powinniśmy się zapoznać, np.:

• kto i na jakiej podstawie dochodzi należności;
• przeciwko komu została wszczęta egzekucja;
• jaka jest wysokość dochodzonego roszczenia;
• jakie sposoby egzekucji wniósł wierzyciel;
• na jakim etapie jest obecnie postępowanie egzekucyjne;

Znając treść zawiadomienia o wszczęciu egzekucji, możemy podjąć odpowiednie kroki prawne, jeśli stwierdzimy, że egzekucja nie powinna być prowadzona. Zdarza się, że wierzyciel w dalszym ciągu dochodzi należności, która została już przez nas w całości lub części uregulowana lub w wyniku błędu wierzyciela egzekucja zostanie skierowane przeciwko osobie, która dłużnikiem nie jest.

TYTUŁ WYKONAWCZY

Podstawą egzekucji sądowej jest tytuł wykonawczy, bez którego wszczęcie postępowania przez komornika jest niedopuszczalne. Tytuł wykonawczy wyznacza granice egzekucji – to znaczy, że wskazuje, kto jest dłużnikiem, a kto wierzycielem oraz jakie świadczenie ma być spełnione.

Tytuł wykonawczy = tytuł egzekucyjny + klauzula wykonalności

Kiedy przeciwko nam zostanie wydany tytuł egzekucyjny (wyroki, nakazy zapłaty, postanowienia), kolejny etapem jest wystąpienie przez wierzyciela o klauzulę wykonalności, która jest urzędowym stwierdzeniem przez sąd, że obowiązek określony w tytule egzekucyjnym podlega wykonaniu przy zastosowaniu przymusu. Wszystkie urzędy oraz osoby, których to dotyczy, mają obowiązek podporządkować się tytułowi wykonawczemu i udzielić wszelkiej pomocy do jego wykonania.

KLAUZULA NA MAŁŻONKA DŁUŻNIKA

Pamiętajmy, że jeżeli dłużnik pozostaje w związku małżeńskim, w celu egzekucji z majątku wspólnego małżonków, konieczne jest uzyskanie klauzuli wykonalności także przeciwko współmałżonkowi. Dłużnikowi przysługuje zażalenie na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności. Tygodniowy termin wniesienia biegnie od daty doręczenia mu zawiadomienia o wszczęciu egzekucji.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym egzekucji komorniczej:

SPOSOBY EGZEKUCJI

Składając wniosek egzekucyjny do komornika, to wierzyciel decyduje, w jaki sposób może być prowadzona egzekucja świadczeń. Wniosek o wszczęcie egzekucji lub żądanie przeprowadzenia egzekucji z urzędu bez wskazania sposobów egzekucji umożliwia komornikowi prowadzenie postępowania według wszystkich dopuszczalnych sposobów, z wyjątkiem egzekucji z nieruchomości.

Sposoby egzekucji świadczenia pieniężnego polegają na egzekucji z:

• ruchomości,
• wynagrodzenia za pracę,
• rachunków bankowych,
• wierzytelności,
• innych praw majątkowych (z dziedziny własności przemysłowej, udziałów w spółkach handlowych, papierów wartościowych, prawa do żądania działu majątku),
• nieruchomości.

Wierzycielowi przysługuje prawo do wskazania kilku sposobów egzekucji, przy czym ma obowiązek zastosować sposób najmniej uciążliwy dla dłużnika.

EGZEKUCJA Z RUCHOMOŚCI

Do egzekucji z ruchomości przystępuje się przez jej zajęcie i wpisanie ruchomości do protokołu z czynności egzekucyjnych. Komornik może zająć rzecz ruchomą dłużnika znajdującą się w jego władaniu, a wyjątkowo rzeczy znajdujące się we władaniu innych osób, w tym wierzyciela. Ruchomości znajdujące się we władaniu osoby trzeciej można zająć tylko wtedy, gdy osoba trzecia wyraża zgodę na ich zajęcie, albo przyznaje, iż stanowią one własność dłużnika, a także w wypadkach wskazanych w ustawie. W przypadku egzekucji świadczeń alimentacyjnych komornik może zająć także ruchomości będące we władaniu osoby zamieszkującej wspólnie z dłużnikiem bez zgody tej osoby, chyba że przedstawi ona dowód, że ruchomości są jej własnością. Wartość zajętej rzeczy określa komornik w protokole, kierując się swoją wiedzą i doświadczeniem życiowym. Jeżeli zajdzie taka potrzeba może powołać biegłego, zwłaszcza gdy strony kwestionują wartość zajętych rzeczy określoną przez komornika.

Przykład 1

Komornik prowadzi postępowanie przeciwko Ani i znajduje w jej mieszkaniu laptop, który Ania pożyczyła od koleżanki. Pomimo sprzeciwu, komornik zajmuje ruchomości zgodnie z prawem, gdyż nie bada kto jest właścicielem rzeczy, tylko kto ją posiadał. W takim przypadku interwencje musi podjąć właściciel laptopa, aby wyłączyć swoją rzecz spod egzekucji.

Przykład 2

Komornik udał się do mieszkania partnera Ani, który od dłuższego czasu korzysta z pożyczonego od niej laptopa, którego Ania jest właścicielką. Jeśli partner nie wyrazi zgody na zajęcie laptopa i nie przyzna, że należy on do Ani, komornik nie będzie mógł przystąpić do zajęcia rzeczy.

Przykład 3

Ania zobowiązana jest do płacenia alimentów. Podczas jej nieobecności do mieszkania puka komornik, którego wpuszcza partner Ani. Komornik znajduje wartościowy laptop i zajmuje go, pomimo twierdzeń partnera, że laptop stanowi jego własność, czego partner nie może udowodnić. Zajęte ruchomości komornik pozostawi we władaniu osoby, u której je zajął. Z ważnych przyczyn komornik może je oddać pod dozór innej osobie, nie wyłączając wierzyciela. Osoby te pełnią obowiązki dozorcy.

Drugim etapem jest sprzedaż zajętych ruchomości, która nie może nastąpić wcześniej niż siódmego dnia od daty zajęcia, z kilkoma wyjątkami
np. rzeczy, które ulegają szybkiemu zepsuciu. Najbardziej powszechną formą sprzedaży ruchomości jest licytacja publiczna. O terminie i miejscu licytacji komornik zawiadamia dłużnika najpóźniej na trzy dni przed dniem licytacji. Cena wywołania w pierwszym terminie licytacji publicznej wynosi ¾ wartości szacunkowej. Jeżeli licytacja w pierwszym terminie nie dojdzie do skutku, zajęte ruchomości mogą być sprzedane w drugim terminie licytacyjnym. Cena wywołania w drugim terminie licytacyjnym wynosi ½ wartości szacunkowej. W przypadku braku licytantów wierzyciel może przejąć ruchomość na własność.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby poznać możliwe rozwiązania swoich trudności.
PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

EGZEKUCJA Z WYNAGRODZENIA ZA PRACĘ

Komornik, dokonując zajęcia wynagrodzenia za pracę, kieruje dwa pisma: jedno do dłużnika i jedno do pracodawcy. W piśmie do dłużnika komornik wskazuje, że nie wolno mu odbierać wynagrodzenia poza częścią wolną od zajęcia, ani rozporządzać nim w żaden inny sposób. Nie dotyczy to jednak tej części wynagrodzenia, która zgodnie z przepisami wolna jest od zajęcia. Z kolei w piśmie do pracodawcy komornik wzywa go, by nie wypłacał dłużnikowi poza częścią wolną od zajęcia żadnego wynagrodzenia, lecz  przekazywał je komornikowi. Pracodawca z pensji może potrącać maksymalnie 50% wynagrodzenia netto z zachowaniem kwoty wolnej od potrąceń, z wyjątkiem alimentów, które potrącane są do 60% z wyłączeniem kwoty wolnej od potrąceń.

Przykład 1

Tomek zarabia najniższe wynagrodzenie i pracodawca z wyłączeniem alimentów nie dokona żadnego potrącenia na rzecz komornika. Jest to kwota zwolniona spod egzekucji.

Przykład 2

Tomek zarabia 500 zł więcej niż najniższe wynagrodzenie, wówczas pracodawca potrąci całość ponad pensję minimalną z wyłączeniem alimentów.

Przykład 3

Tomek zarabia 8000 zł więcej niż najniższe wynagrodzenie, wówczas pracodawca potrąci połowę wypłaty z wyłączeniem alimentów.

Obecnie jeśli dłużnik pracuje tylko na umowę zlecenie, traktowany jest tak samo jak osoba z umową o pracę. Zajęcie całego wynagrodzenia z tytułu zlecenia możliwe jest wyłącznie wtedy, gdy jest to kolejne źródło dochodu.

EGZEKUCJA Z RACHUNKU BANKOWEGO

Z rachunku bankowego komornik może potrącić wszystkie środki pieniężne ponad wykorzystany przez dłużnika odnawialny limit miesięczny uzależniony od wysokości obowiązującego wynagrodzenia minimalnego w danym roku. Miesięczny odnawialny limit wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia. Kwota wolna odnawia się w każdym kolejnym miesiącu rozliczeniowym.

Przykład

Karolina posiada na zajętym przez komornika rachunku bankowym środki finansowe w wysokości 5000 zł. W zależności od tego, ile będzie wynosiła ustawowo najniższa płaca w danym roku (np. 1 lipca 2023 r. – od 3600 zł brutto), Karolina będzie mogła pobrać z rachunku 75% najniższej krajowej (2700 zł), a pozostała kwota zostanie przekazana komornikowi (2300 zł). Komornik może zająć wierzytelność z rachunku wspólnego prowadzonego dla dłużnika i osób trzecich. Dalsze czynności komornik prowadzi do udziału przypadającego dłużnikowi w rachunku wspólnym stosownie do treści umowy rachunku bankowego, którą dłużnik jest obowiązany przedłożyć komornikowi w terminie tygodnia od daty zajęcia.

EGZEKUCJA Z NIERUCHOMOŚCI

Egzekucja z nieruchomości należy do komornika działającego przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona i może być zainicjowana wyłącznie na wniosek wierzyciela. Jest to najbardziej uciążliwy dla dłużnika sposób prowadzenia egzekucji, gdyż może doprowadzić do utraty mieszkania i wiąże się z wysokim kosztami postępowania.

Procedura egzekucji z nieruchomości obejmuje 5 etapów:

• Zajęcie nieruchomości: Najpierw komornik wystawia dla dłużnika wezwanie do zapłaty długu w ciągu dwóch tygodni. Jeśli nie przyniesie to efektu, przystąpi do opisu i oszacowania wartości nieruchomości. Z chwilą doręczenia wezwania lub dokonania stosownego wpisu w księdze wieczystej następuje tzw. zajęcie nieruchomości.
• Opis i oszacowanie wartości zajętej nieruchomości: Jeśli dłużnik nie ureguluje długu względem wierzyciela w określonym w wezwaniu terminie, komornik dokona opisu
  i oszacowania nieruchomości na wniosek wierzyciela.
• Obwieszczenie o licytacji: Komornik wyznacza i ogłasza termin licytacji po dwóch tygodniach od uprawomocnienia się opisu i oszacowania wartości nieruchomości.
• Licytacja i przybicie nieruchomości: Licytację prowadzi komornik pod nadzorem sędziego. Najniższa kwota, za jaką można kupić licytowaną nieruchomość na pierwszej licytacji, wynosi ³/₄ sumy oszacowania, a na drugiej ²/₃. W licytacji nie może wziąć udziału dłużnik, rodzina dłużnika, komornik ani jego rodzina, osoba obecna na licytacji w charakterze urzędowym, ani licytant, który nie wykonał warunków poprzedniej licytacji.
• Podział sumy uzyskanej z licytacji. Po wpłynięciu pieniędzy na rachunek depozytowy sądu komornik przygotowuje plan ich podziału między wierzycieli. Dłużnik może wnieść przeciwko niemu zarzuty w ciągu dwóch tygodni.

Prawomocne postanowienie o przysądzeniu własności na rzecz nowego właściciela jest tytułem wykonawczym do wprowadzenia nabywcy
w posiadanie nieruchomości i opróżnienia znajdujących się na tej nieruchomości pomieszczeń bez potrzeby

RZECZY I WIERZYTELNOŚCI WYŁĄCZONE SPOD EGZEKUCJI

Zgodnie z art 829 kpc. „Nie podlegają egzekucji:

• przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna i ubranie codzienne niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny, a także ubranie niezbędne do pełnienia służby lub wykonywania zawodu;
• zapasy żywności i opału niezbędne dla dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny na okres jednego miesiąca;
• jedna krowa lub dwie kozy albo trzy owce potrzebne do wyżywienia dłużnika i będących na jego utrzymaniu członków jego rodziny wraz z zapasem paszy i ściółki do najbliższych zbiorów;
• narzędzia i inne przedmioty niezbędne do osobistej pracy zarobkowej dłużnika oraz surowce niezbędne dla niego do produkcji na okres jednego tygodnia, z wyłączeniem pojazdów mechanicznych;
• u dłużnika pobierającego periodyczną stałą płacę – pieniądze w kwocie, która odpowiada niepodlegającej egzekucji części płacy na czas do najbliższego terminu wypłaty, a u dłużnika nieotrzymującego stałej płacy – pieniądze niezbędne dla niego
  i jego rodziny na utrzymanie przez dwa tygodnie;
• przedmioty niezbędne do nauki, papiery osobiste, odznaczenia
  i przedmioty służące do wykonywania praktyk religijnych oraz przedmioty codziennego użytku, które mogą być sprzedane tylko znacznie poniżej ich wartości, a dla dłużnika mają znaczną wartość użytkową i środki pieniężne zgromadzone na rachunku bankowym, o którym mowa w ustawie o organizacji rynku mleka
  i przetworów mlecznych.

Również wierzytelności są wyłączone a listę zawiera art. 831 kpc:

• sumy i świadczenia w naturze wyasygnowane na pokrycie wydatków lub wyjazdów w sprawach służbowych;
• sumy przyznane przez Skarb Państwa na specjalne cele, chyba, że wierzytelność egzekwowana powstała w związku
  z urzeczywistnieniem tych celów albo z tytułu obowiązku alimentacyjnego;
• środki pochodzące z programów finansowanych z udziałem środków, o których mowa w myśl ustawy o finansach publicznych, chyba, że wierzytelność egzekwowana powstała w związku
  z realizacją projektu, na który środki te były przeznaczone;
• prawa niezbywalne, chyba, że możność ich zbycia wyłączono umową, a świadczenia nadaje się do egzekucji albo wykonanie prawa może być powierzone komu innemu;
• świadczenia z ubezpieczeń osobowych oraz odszkodowania
  z ubezpieczeń majątkowych – nie dotyczy to egzekucji mającej na celu zaspokojenie roszczeń z tytułu alimentów;
• świadczenia z pomocy społecznej;
• wierzytelności przypadające dłużnikowi z budżetu państwa lub od Narodowego Funduszu Zdrowia z tytułu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej przed ukończeniem udzielania tych świadczeń, w wysokości 75 % każdorazowej wypłaty, chyba, że chodzi
  o wierzytelności pracowników dłużnika lub świadczeniodawców.

KOSZTY POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO

Komornik za przeprowadzanie czynności egzekucyjnych pobiera opłaty, które są formą jego wynagrodzenia i zwrotem pozostałych kosztów postępowania.

• Podstawowa opłata egzekucyjna to 10% wartości wyegzekwowanego świadczenia i nie mniej niż:
  • 200 zł – dotyczy to odzyskania długu na mocy egzekucji
    z wierzytelności, rachunku bankowego, pensji lub świadczeń z zabezpieczenia społecznego;
  • 300 zł – gdy należność została odzyskana w inny sposób;
• 3% (ale nie mniej niż 150 zł) – jeśli dłużnik spłaci dług w ciągu miesiąca;
• 5% – gdy przeprowadzenie postępowania egzekucyjnego zostanie umorzone na wniosek wierzyciela.

W najlepszej sytuacji będziemy, gdy spłacimy dług w całości, ale pod warunkiem, że uregulujemy należność w ciągu miesiąca od dnia otrzymania pisma o rozpoczęciu egzekucji, wówczas oplata egzekucyjna będzie niższa. Dodatkowo dłużnika obciążają liczne wydatki min. koszty korespondencji, zapytań do właściwych urzędów czy opłaty za przelewy bankowe.

OBRONA DŁUŻNIKA

Podstawowym środkiem obrony przed egzekucją jest powództwo zawarte w art. 840 kpc. Należy je wytoczyć przeciwko wierzycielowi w sądzie,
w okręgu którego prowadzona jest egzekucja. Ta ustawowa ochrona dotyczy trzech przypadków:

1. Pierwszy przypadek odnosi się do tytułu wykonawczego, który nie jest orzeczeniem sądu. Może więc dotyczyć na przykład ugody lub aktu notarialnego. Chodzi tu o sytuację, kiedy dłużnik chce wykazać nieuczciwość wierzyciela, twierdząc, że dokument w swojej treści nie opiewał na takie zobowiązanie.
2. Druga sytuacja najczęściej dotyczy tego, że po powstaniu tytułu wykonawczego zaszło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło. Najczęściej jest to przypadek, że dłużnik już spełnił świadczenie, a wierzyciel dochodzi go pomimo to lub doszło do potrącenia wierzytelności.
3. Trzeci scenariusz odnosi się do sytuacji, w której wierzyciel objął egzekucją majątek wspólny obu małżonków, a jeden
   z nich wykaże, że egzekwowane świadczenie nie należy się wierzycielowi. Może być to sytuacja, gdy na przykład małżonek ma prawo potrącenia własnej wierzytelności.

SKARGA NA CZYNNOŚCI KOMORNIKA

W przypadku nieprawidłowego działania bądź zaniechania przez komornika określonych czynności, strony postępowania oraz jego uczestnicy mogą złożyć skargę na czynność komornika. Ma ona na celu obronę ich praw oraz prowadzenie postępowania egzekucyjnego przez komornika sądowego zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa. Skargę na czynność komornika sądowego składamy do Sądu Rejonowego, przy którym działa Komornik Sądowy, jednakże za jego pośrednictwem. Ma to na celu przyśpieszenie jej rozpatrzenia, ponieważ w przypadku, w którym komornik ją uznaje, może od razu dokonać zmiany zaskarżonej czynności bądź jej dokonania. Komornik na rozpatrzenie skargi ma 3 dni i jeśli uzna ją za bezpodstawną, skargę z wyjaśnieniem przekazuje do Sądu Rejonowego, przy którym działa. Skarga podlega opłacie wymienionej w ustawie o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i w czerwcu 2023 r. wynosi 50,00 zł.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 434-83-02 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email wps@um.zory.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – stawiając się w urzędzie

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka ŻORY

Masz problem, czujesz się bezradny, nie wiesz od czego zacząć? Masz pytania, wątpliwości?
Obawiasz się o swoje prawa?

Do dyspozycji seniorów jest nasza infolinia: 798869559. Po prostu zadzwoń!

Według badań prowadzonych przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej opublikowanych w 2022 roku osoby w wieku 60 lat i więcej stanowią ponad ¼ naszego społeczeństwa. Liczba ta stale wzrasta. Skłania to rządzących do dostosowania prowadzonej polityki publicznej do potrzeb i oczekiwań osób starszych. Zachęcamy do zapoznania się z najważniejszymi informacjami prawnymi dotyczącymi funkcjonowania seniorów we współczesnych realiach naszego kraju.

Wiele osób pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego nadal prowadzi aktywne życie, podejmując pracę czy korzystając ze zdobyczy nowych technologii. Istotna jest dla nich również możliwość zoptymalizowania kosztów życia. Poniższe wskazówki pomogą osobom starszym w sprawnym odnalezieniu się wśród obowiązujących zasad oraz przywilejów, jakie przysługują seniorom.

KORZYŚCI FINANSOWE DLA SENIORÓW

Trudny czas wysokiej inflacji, rosnących opłat za prąd, gaz i ogrzewanie to problemy, które dotykają również emerytów. Dla nich ważne jest, aby móc skorzystać ze wszelkich dostępnych sposobów na ograniczenie kosztów opłat i życia. Niektóre rozwiązania dostępne są dla ogółu obywateli, inne zaś dotyczą wyłącznie seniorów. Z jakich świadczeń, dodatków i ulg mogą oni skorzystać w 2023 roku?

ŚWIADCZENIA I DODATKI

• Trzynasta emerytura – jest to ustawowy roczny dodatek dla wszystkich emerytów i rencistów – niezależny od wysokości ich podstawowego świadczenia. Trzynasta emerytura wypłacana jest w wysokości najniższej emerytury obowiązującej od 1 marca danego roku. ZUS dokonuje wypłaty wszystkim uprawnionym, nie ma potrzeby składania wniosku. Najniższa emerytura, czyli również 13 emerytura po marcowej waloryzacji wyniesie 1588,44 zł brutto, czyli maksymalnie 1445,48 zł netto.

• Czternasta emerytura – w przypadku czternastej emerytury obowiązuje kryterium dochodowe. Pełną kwotę – w wysokości emerytury minimalnej obowiązującej w danym roku kalendarzowym – otrzymują osoby, których emerytura nie przekracza ustalonego progu dochodowego. Pozostali emeryci i renciści otrzymują 14 emeryturę pomniejszoną zgodnie z zasadą złotówka za złotówkę lub nie dostają jej wcale. Dodatek do emerytury zostanie wypłacony seniorom pod koniec sierpnia i wrześniu 2023 r. Wypłata 14 emerytury nie wymaga złożenia wniosku. Najniższa emerytura, czyli również maksymalna wysokość 14 emerytury po uwzględnieniu marcowej waloryzacji wyniesie 1588,44 zł brutto, czyli 1445,48 zł netto.

• Emerytura honorowa dla 100-latków – seniorzy, którzy ukończyli sto lat, mają prawo do comiesięcznego świadczenia honorowego tzw. emerytury honorowej. Przysługuje ono każdemu 100-latkowi niezależnie od przysługującej emerytury lub jej braku. Wysokość emerytury honorowej od 1 marca 2023 r. wynosi 5540,25 zł brutto.

• Mama 4+ (dodatek do emerytury za wychowanie dzieci) – jest to rodzicielskie świadczenie uzupełniające czyli dodatek do emerytury za wychowanie dzieci i rezygnację z pracy lub jej niepodjęcie, który przyznawany jest od 2019 r. Świadczenie przewidziane jest dla rodziców, wbrew pozorom nie tylko dla matek, ponieważ mogą starać się o nie także ojcowie. Dodatek do emerytury Mama 4 plus przyznawany jest na wniosek i jego maksymalna wysokość równa się najniższej emeryturze. Od 1 marca 2023 roku świadczenie wynosi 1588,44 zł brutto.

• 500+ dla seniora – jest to świadczenie dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Niezdolność do samodzielnej egzystencji musi zostać stwierdzona odpowiednim orzeczeniem, m.in. o całkowitej niezdolności do pracy, niezdolności do samodzielnej egzystencji. Świadczenie wypłacane jest co miesiąc. Trzeba jednak spełnić kilka warunków i złożyć wniosek. Z dodatku 500 plus dla seniora mogą korzystać osoby niepełnosprawne, niezdolne do samodzielnej egzystencji, powyżej 75 roku życia i pobierające zasiłek pielęgnacyjny. W przypadku tego świadczenia obowiązuje kryterium dochodowe. Świadczenie uzupełniające 500 plus przysługuje osobom, których emerytura, renta lub ewentualne inne dochody nie przekraczają kwoty 2157,80 zł brutto. Podany próg dochodowy obowiązuje od 1 marca 2023 r.

• 200+ dla seniora – jest to nowe świadczenie, wypłacane od 2022 r. dla seniorów strażaków ochotników i ratowników górskich. Dodatek jest dożywotni, bez względu na wysokość pobieranej emerytury. Świadczenie ratownicze wypłacane jest po złożeniu odpowiedniego wniosku do Zakładu Emerytalno-Rentowego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji co miesiąc do 15. dnia każdego miesiąca kalendarzowego. Od 1 marca 2023 dodatek ratowniczy wzrośnie do kwoty ok. 230 zł. O dodatek 200 plus mogą ubiegać się kobiety 60+ po 20 latach czynnej służby w OSP oraz mężczyźni 65+, którzy  przez co najmniej 25 lat brali czynny udział w działaniach ratowniczych lub akcjach ratowniczych OSP, oraz analogicznie kobiety i mężczyźni, którzy brali udział w działaniach ratowniczych podejmowanych w ramach ratownictwa górskiego.

• Dodatek i zasiłek pielęgnacyjny dla seniorów 75+ – dodatek pielęgnacyjny przysługuje seniorom w dwóch przypadkach: całkowitej niezdolności do pracy lub gdy kończymy 75 lat. Seniorzy, którzy ukończyli 75 lat, nie muszą składać wniosku, po osiągnięciu odpowiedniego wieku ZUS sam rozpoczyna wypłatę dodatku. Dodatek jest także wypłacany przez KRUS. Z kolei osoby całkowicie niezdolne do pracy i egzystencji otrzymują dodatek pielęgnacyjny na podstawie orzeczenia lekarza orzecznika ZUS. Dodatek pielęgnacyjny każdego roku jest waloryzowany, od 1 marca 2023 r. dodatek wynosi 294,39 zł. Dodatek pielęgnacyjny dla seniora jest wypłacany przez ZUS, natomiast zasiłek pielęgnacyjny wypłaca gmina. Natomiast zasiłek pielęgnacyjny przysługuje m.in. osobom, które ukończyły 75 rok życia. Jest to świadczenie, które ma pomóc w częściowym pokryciu kosztów wynikających z konieczności zapewnienia opieki osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji. Kwota zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 215,84 zł miesięcznie. Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego podlega weryfikacji co 3 lata, najbliższa weryfikacja będzie miała miejsce w 2024 r. Świadczenie wypłaca gmina. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje, jeśli pobierasz dodatek pielęgnacyjny.

• Dodatek gazowy – w 2023 r. gospodarstwa domowe o najniższych dochodach będą mogły ubiegać się o dodatek gazowy. W przypadku dodatku gazowego obowiązuje próg dochodowy taki sam jak dla dodatku osłonowego w 2022 r. –  2100 zł brutto w przypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego i 1500 zł brutto w przypadku wieloosobowego gospodarstwa domowego. Ile wyniesie dodatek gazowy? Jego wysokość będzie równa wysokości podatku VAT, który zapłacimy na gaz w 2023 r. W 2022 r. w związku z tarczą antyinflacyjną VAT na gaz został obniżony do zera, ale od 2023 r. podatek powraca w pierwotnej wysokości, czyli 23% Zwrot otrzymamy tylko na wniosek, który należy złożyć w gminie w terminie do 30 dni od otrzymania faktury za gaz. O zwrot możemy wystąpić po opłaceniu pierwszej faktury.

• Dodatek energetyczny – jeśli nasze główne źródło ciepła w domu stanowi energia elektryczna to od 1 grudnia 2022 do 1 lutego 2023 r. można było złożyć wniosek o dodatek energetyczny. Dodatek eklektyczny to 1000 zł dla gospodarstw domowych zużywającym do 5 MWh rocznie oraz 1500 zł dla zużywających więcej. Warunkiem przyznania jest posiadanie wpisu źródła ogrzewania do CEEB – tego obowiązku należało dopełnić do 11 sierpnia 2022 r. Wniosek o dodatek energetyczny składamy w swoim urzędzie gminy. Środki wypłacane są do 31 marca 2023 r. Uwaga, dodatek nie należy się właścicielom fotowoltaiki.

ULGI DLA SENIORÓW

• Zwrot podatku dla emerytów – jest to konsekwencja obniżenia stawek podatkowych z 17 na 12%, które wprowadziła reforma podatków tzw. Polski Ład. Obniżka została uwzględniona od lipca, ale seniorzy z emeryturami w wysokości powyżej 2500 zł brutto od stycznia do czerwca 2022 r. nadpłacili podatek, który zostanie im zwrócony w 2023 r. To jednorazowy zastrzyk gotówki, na który niektórzy emeryci mogą liczyć w drugiej połowie 2023 r.

• Emerytura bez podatku – dzięki podwyższeniu kwoty wolnej od podatku do wysokości 30 tys. zł świadczenia emerytalne do 2500 zł miesięcznie są zwolnione z podatku PIT. Tzw. emerytura bez podatku obowiązuje od 1 stycznia 2022 r. Mimo braku zmian w kwocie wolnej od podatku w nowym roku część emerytów od marca 2023 r. zacznie płacić podatek dochodowy.

• PIT-0 dla seniora – jest to ulga dla osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny – odpowiednio 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn i zdecydowały się kontynuować pracę zawodową. Warunkiem koniecznym do uzyskania zwolnienia jest kontynuowanie pracy zawodowej i rezygnacja z pobierania emerytury pomimo uprawnień. PIT-0 dla seniora dedykowany jest osobom, które:
  • pracują na etacie (np. umowa o pracę),
  • są zleceniobiorcami (umowa zlecenia),
  • są przedsiębiorcami (formy opodatkowania: skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt).

• Ulga na leki i bezpłatne leki dla seniorów – ulga na leki to element ulgi rehabilitacyjnej. Umożliwia odliczenie od podatku wydatków ponoszonych na leki zlecone przez lekarza specjalistę. Od podatku nie można odliczyć kosztów suplementów diety czy środków opatrunkowych. Ulga rehabilitacyjna przeznaczona jest wyłącznie dla osób, które mają status osoby niepełnosprawnej. Nie ma górnego pułapu wysokości ulgi. Jest naliczana od wydatków na leki, które przekroczyły w danym miesiącu 100 zł. Bezpłatne leki 75+ to darmowe leki refundowane dla najstarszych seniorów. Ulga obowiązuje już dzień po 75. urodzinach. W 2023 r. na liście leków 75+ znajdują się 2052 pozycje. Wykaz bezpłatnych leków dla seniorów aktualizowany jest nawet kilka razy w roku. Aby otrzymać leki za darmo, należy posiadać tzw. receptę „S” wystawioną przez uprawnionego do tego lekarza lub pielęgniarkę.

• Ulga na abonament RTV i zwolnienie z opłat dla seniorów – seniorzy 75+ są zwolnieni z opłaty za abonament RTV. Zwolnienie przysługuje od miesiąca następującego po ukończeniu 75 r.ż. Poczta polska ustala uprawnienie do zwolnienia na podstawie danych z rejestru PESEL, a najstarsi seniorzy nie muszą składać żadnego wniosku. Osoby 60+ mające prawo do emerytury, której wysokość nie przekracza połowy przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym, także są zwolnione z opłacania abonamentu radiowo-telewizyjnego. Aby uzyskać zwolnienie z abonamentu RTV odbiornik (radio, radio i telewizor, telewizor) musi być zarejestrowany na osobę uprawnioną do zwolnienia.

• Ulgi w komunikacji – o prawie emerytów do ulgowych przejazdów środkami komunikacji miejskiej decydują władze miejskie lub regionalne poszczególnych miast. Niekiedy seniorzy po ukończeniu określonego wieku podróżują komunikacją miejską za darmo. W pozostałych miastach oscyluje ona w granicach 50%.PKP Intercity oferuje ulgę „Bilet dla seniora” dla wszystkich, którzy ukończyli 60 lat. Ta 30% zniżka obowiązuje na przejazdy w komunikacji krajowej pociągami wszystkich kategorii spółki PKP IC w pierwszej i drugiej klasie. Aby potwierdzić uprawnienie do zniżki, wystarczy okazać konduktorowi dokument ze zdjęciem potwierdzający tożsamość i wiek, np. dowód osobisty. Dodatkowo 2 razy w roku osoby 60plus mają prawo do przejazdów w drugiej klasie pociągami osobowymi, ekspresowymi i pośpiesznymi z ulgą 37%. W czasie kontroli obok legitymacji emeryta-rencisty należy okazać także zaświadczenie wystawione przez uprawnioną do tego instytucję m.in. Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów. Dokument ważny jest przez trzy lata. Koszt jego wydania to ok. 10 zł. Warto sprawdzać na stronach PKP: https://www.intercity.pl/pl/site/dla-pasazera/kup-bilet/przepisy-i-taryfy/ulgi/ulgi-ustawowe/informacje  o innych ulgach i zniżkach okresowych, w tym dla osób z niepełnosprawnością czy też dla ich współmałżonków. Koleje regionalne mogą stosować nieco odmienne zasady, zatem podróżując takimi pociągami warto zasięgnąć lokalnej informacji. 

• Ulgi na rozrywkę, sport, rekreację – emeryci są traktowani preferencyjnie w teatrach i muzeach oraz kinach. W zależności od placówki kulturalnej mogą liczyć oni na ok. 30–50% zniżki. Emeryci w Polsce mogą także liczyć na ulgowe bilety wstępu w większości galerii sztuki oraz w ogrodach botanicznych, zoologicznych i skansenach. Część placówek rozrywki i kultury oferuje tańsze bilety w określone dni lub w określonym czasie – warto sprawdzać. Ulgowe bilety przysługują emerytom chcącym uczestniczyć w imprezach sportowych. Na niektóre imprezy masowe seniorzy są wpuszczani za symboliczną opłatą lub nawet za darmo. W niektórych pensjonatach seniorzy otrzymują upusty dla wczasowiczów na emeryturze. Na największe upusty emeryci mogą liczyć szczególnie po sezonie urlopowym, kiedy właściciele pensjonatów kuszą seniorów atrakcyjnymi cenami. Również coraz więcej obiektów oferujących usługi rekreacyjne typu basen, siłownia, kręgielnia, zachęca osoby 60 plus do korzystania z nich, z wykorzystaniem ulgi cenowej i/lub oferując zajęcia dedykowane osobom 50+ lub 60+.

• Paszport – emeryci oraz ich małżonkowie pozostający na ich wyłącznym utrzymaniu oraz osoby przebywające w domach pomocy społecznej lub w zakładach opiekuńczych mają prawo do 50% ulgi w opłacie za wydanie paszportu. Z kolei osoby po ukończeniu 70 lat są zwolnione z tych opłat w ogóle.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym świadczeń, dodatków i ulg finansowych:

OGÓLNOPOLSKA KARTA SENIORA

Osoby 60+ mogą wyrobić Ogólnopolską Kartę Seniora, która jest wydawana w ramach programu Stowarzyszenia MANKO. Jest to dokument, który upoważnia do zniżek na terenie całej Polski. Aktualnie Ogólnopolską Kartę Seniora honoruje 3000 punktów. Zniżka dla seniora jest najczęściej udzielana w: sanatoriach, uzdrowiskach, przychodniach oraz instytucjach kultury. Coraz więcej miast wprowadza lokalne Karty Seniora, uprawniające do wielu zniżek
w instytucjach kultury, sztuki, rekreacji, a także w wybranych firmach.

EMERYTURA PO ZMARŁYM

Trudno przygotować się na ten moment, ale warto wiedzieć, że po śmierci emeryta rodzina może ubiegać się o wypłacenie ostatniej emerytury w postaci tzw. świadczenia niezrealizowanego, pod warunkiem, że pieniądze nie zostały wcześniej wypłacone. Wypłata świadczenia niezrealizowanego dotyczy jedynie świadczenia podstawowego – na przykład emerytury lub renty – a nie dotyczy na przykład trzynastej emerytury. Wypłata środków następuje tylko na wniosek rodziny, który należy złożyć w ZUS.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby poznać możliwe rozwiązania swoich trudności.
PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

PRACA NA EMERYTURZE

Emerytura nie musi oznaczać końca kariery zawodowej. Wielu seniorów pomimo osiągnięcia wieku emerytalnego podejmuje pracę. W ciągu ostatnich kilku lat liczba pracujących emerytów wzrosła o około  30%. W województwie śląskim zamieszkuje 15,2 % pracujących emerytów. Częstokroć „świeżo upieczeni” emeryci zastanawiają się czy podczas pobierania świadczenia emerytalnego mogą podjąć pracę zarobkową i jakie konsekwencje z tym się wiążą, wszak słyszeli, że podjęcie pracy wiąże się z utratą części emerytury wypłacanej z ZUS. Z jednej strony nie chcieliby utracić dochodu z emerytury, z drugiej zaś zdrowie pozwala im na podjęcie pracy, może nie w pełnym wymiarze ale na część etatu, by wypełnić sobie czas i jednocześnie dorobić do często niskiego świadczenia emerytalnego. Czy to możliwe?

Emeryt, który już osiągnął powszechny wiek emerytalny, czyli 60 lat – kobieta i 65 lat – mężczyzna może dorabiać BEZ ŻADNYCH LIMITÓW i nie martwić się tym, że ZUS zawiesi lub zmniejszy kwotę wypłacanych mu świadczeń.

Bez ograniczeń mogą również dorabiać niektórzy renciści. Chodzi o osoby, które pobierają renty dla inwalidów wojennych, inwalidów wojskowych, których niezdolność do pracy związana jest ze służbą wojskową. Ten przywilej dotyczy również rent rodzinnych przysługujących po uprawnionych do tych świadczeń. Jeżeli osoba pobiera rentę rodzinną, która jest kwotowo korzystniejsza od ustalonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego – również może zarobkować bez ograniczeń.

Kto powinien mieć na uwadze wysokość swoich dochodów osiąganych z tytułu podjęcia pracy?

Osoby, które przeszły na emeryturę wcześniejszą oraz osoby na rencie. W ich przypadku obowiązują bowiem limity kwot jakie mogą zarobić bez ryzyka obniżenia czy wręcz zawieszenia świadczenia emerytalnego.  

Zgodnie z ustawą z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, wysokość przysługującej emerytury lub renty może ulec zmniejszeniu lub prawo do tych świadczeń zawieszeniu w przypadku osiągania przez świadczeniobiorcę przychodu wpływającego na uprawnienia emerytalno-rentowe powyżej określonej kwoty progowej.

Oznacza to, że limity zarobków wiążą się z wysokością przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, która ogłaszana jest za kwartał kalendarzowy przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Warto pamiętać, że kwota limitu, o którym mowa powyżej zmienia się co kwartał a emeryt lub rencista pracujący na wcześniejszej emeryturze lub rencie musi te limity śledzić by uniknąć ich przekroczenia.

Zawieszenie renty lub emerytury

Renta/emerytura ulega zmniejszeniu w razie osiągania przychodu brutto w kwocie przekraczającej 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał kalendarzowy, ostatnio ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego. Natomiast w razie osiągania przychodu brutto w kwocie wyższej niż 130% ww. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, prawo do emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy oraz renty rodzinnej, do której uprawniona jest jedna osoba, ulega zawieszeniu.

Od 1 czerwca 2023 roku limity zmieniają się i będą wyższe niż w poprzednim kwartale. Zarobki do 4987 zł brutto miesięcznie w czerwcu, lipcu i sierpniu 2023 roku nie wpłyną na zmniejszenie emerytury/renty. To o ponad 270 zł więcej niż w poprzednim kwartale.

130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za I kwartał 2023 r. wynosi 9261,60 zł – przychody powyżej tej kwoty będą oznaczać zawieszenie emerytury/renty Wyjątek od tej zasady stanowią ci emeryci, którym ZUS podwyższył wyliczoną emeryturę do kwoty świadczenia minimalnego, czyli do 1588,44 zł brutto. Wówczas, jeżeli przychód z tytułu pracy przekroczy wysokość kwoty podwyższenia do minimalnej emerytury to, emerytura będzie wypłacana w niższej kwocie, a więc bez dopłaty do minimum.

ZUS może zawiesić lub zmniejszyć świadczenie także wtedy, gdy uprawniony:

• osiąga przychód z dodatkowej pracy i jest wyłączony z obowiązku ubezpieczeń społecznych, ponieważ pobiera emeryturę lub rentę;
• wykonuje dodatkową pracę, od której nie trzeba opłacać składek na ubezpieczenia społeczne, bo opłaca już składki na te ubezpieczenia z innego tytułu.

W przypadku renty socjalnej stosowane są obecnie te same reguły, co do renty z tytułu niezdolności do pracy, które są bardziej korzystne. Dla wielu osób oznacza to możliwość osiągania dodatkowych przychodów i pobierania renty socjalnej w pełnej lub zmniejszonej wysokości – bez zawieszania prawa do wypłaty przez ZUS. Istotna zmiana dotyczy też sposobu rozliczenia tej renty. Od tego roku osoba dorabiająca do renty socjalnej będzie przez nas rozliczana po upływie roku kalendarzowego – rocznie lub miesięcznie w zależności od tego, co jest dla niej korzystniejsze.

Kontynuowanie pracy to dobry sposób nie tylko na osiąganie większych dochodów, ale również na podwyższenie wysokości emerytury. Przepisy stanowią, że emeryt, który pracuje, a od jego umowy odprowadzane są składki na ubezpieczenie społeczne ma prawo do przeliczenia swojego świadczenia z uwzględnieniem dodatkowych składek.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym pracy na emeryturze:

SENIOR BEZPIECZNY W INTERNECIE

Seniorzy coraz chętniej korzystają z możliwości, jakie daje internet. Warto wiedzieć, na co zwrócić uwagę, by robić to w sposób bezpieczny.

Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa w sieci

• W komputerze koniecznie zainstalować program antywirusowy.
• Dokonując zakupów i płatności, poruszać się tylko po zaszyfrowanych stronach, które na początku adresu mają kłódkę i literki „https”, a nie „http”.
• Nie korzystać z niezabezpieczonych sieci (bez hasła).
• Nie pobierać zawartości z nieznanych źródeł, bo w plikach czyhać mogą niebezpieczne trojany i wirusy.

Jak stworzyć bezpieczne hasło?

• Bezpieczne hasło powinno zawierać co najmniej 10 znaków oraz być mieszaniną małych i wielkich liter, liczb oraz znaków specjalnych tj. ? / ! %.
• Nie należy podawać nikomu swojego hasła. E-mail proszący o ujawnienie tych danych – to próba wyłudzenia!

Bezpieczny e-mail, czyli na co zwrócić uwagę?

• Nie klikać w linki ani nie pobierać załącznika z e-maila od nieznanego nadawcy. Pod linkiem może skrywać się program powodujący szkody na komputerze.
• Należy ignorować prośby o zmianę hasła, podanie wrażliwych danych, czy zawarcie umów. Poważni kontrahenci nie będą żądać takich informacji za pośrednictwem e-maila.

Bezpieczeństwo w mediach społecznościowych to:

• Bezpieczeństwo danych osobowych – Oszczędnie dzielić się podawanymi informacjami, nie ujawniać wrażliwych danych.
• Rozpoznawanie fałszywych profili – Nie ufać osobom poznanym w Internecie. Nie przyjmować obcych osób do grona znajomych.
• Odpowiedzialność za publikowanie postów – Opublikowane posty i komentarze nie są anonimowe. Wulgaryzmy i „czarny PR” w przestrzeni internetowej nie są bezkarne. Podczas zamieszczania zdjęć obowiązuje prawo do ochrony wizerunku.

BEZPIECZNY SENIOR KONSUMENT

Trudne do zrozumienia umowy, mała czcionka, nagabywanie przez akwizytora, oferowanie seniorom usług, z których nigdy nie będą korzystać – to główne problemy, z którymi zgłaszają się do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów osoby starsze. Podpowiadamy, jak ochronić się przed nieuczciwymi praktykami handlowymi, na co zwracać uwagę. Oto sześć zasad bezpiecznego seniora konsumenta:

1. Nie kupuj bez namysłu – “Tylko w tych naczyniach ugotujesz obiad 3 razy szybciej” – zanim kupisz, zweryfikuj informacje. Skonsultuj zakup z rodziną, poproś o wyszukanie parametrów oferowanych produktów w internecie. Do UOKiK docierają skargi na wprowadzanie w błąd co do cen oferowanych towarów – produkty nie są warte swojej ceny i nie mają reklamowanych właściwości.
2. Nie wierz w darmowe prezenty – „Dla każdej osoby atrakcyjny upominek” – uważaj, ponieważ może się okazać, że aby go dostać, będziesz musiał kupić kosztowny produkt, a darmowa wycieczka do miejsca kultu religijnego może być połączona z kilkugodzinną sprzedażą naczyń do gotowania.
3. Nie daj sobie wmówić, że nie ma prawa – „Nie może pan/pani odstąpić od umowy” – sprzedawca, który tak twierdzi, łamie twoje prawa konsumenckie. Umowa zawarta w domu czy na pokazie to szczególny rodzaj transakcji – w takiej sytuacji masz więcej praw. Pamiętaj: możesz odstąpić od umowy, ale masz na to 14 dni od otrzymania produktu. Wyślij towar na własny koszt za zwrotnym potwierdzeniem odbioru. Oświadczenie o odstąpieniu od umowy nadaj najlepiej osobnym listem, a produkt wyślij w oddzielnej paczce. Formularz odstąpienia od umowy pobierz ze strony: www.prawakonsumenta.uokik.gov.pl.
4. Bądź uważny, nie daj się manipulacji – „Proszę odstąpić od umowy za tydzień, bo będzie już pani, która jest upoważniona do odbioru” – gdy zastosujesz się do takiej instrukcji, może się okazać, że przekroczysz termin na odstąpienie od umowy. Pamiętaj: zawsze zweryfikuj zapewnienia sprzedawcy. Masz 14 dni na rezygnację z zakupów.
5. Nie ulegaj namowom – „Tylko dziś ten sprzęt jest w wyjątkowej cenie” – pamiętaj, sprzedawcy wykorzystują wiele sztuczek, które mają skłonić cię do kupna produktu, nawet jeżeli go nie potrzebujesz. Jeżeli produkt jest dostępny dziś, będzie w ofercie również jutro. Daj sobie czas na przemyślenie decyzji i skontaktuj się ze sprzedawcą następnego dnia, jeżeli rzeczywiście chcesz kupić dany produkt.
6. Pamiętaj, nie jesteś sam – Skontaktuj się z rzecznikiem konsumentów lub oddziałem Federacji Konsumentów w swoim miejscu zamieszkania, jeżeli nie wiesz, jak napisać reklamację lub odstąpienie od umowy. Poradę uzyskasz także: telefoniczne pod numerem: 801440220 (opłata zgodna z cennikiem operatora) w godz. 08:00- 18:00 od poniedziałku do piątku lub e-mailowo pod adresem: porady@dlakonsumentow.plt.gov.pl). Zdarza się, że osoby starsze, nie mają świadomości, że zawierają umowę z przedsiębiorcą zarejestrowanym w innym kraju. W takich przypadkach bezpłatnie pomaga Europejskie Centrum Konsumenckie, należące do ECC-Net tel. 225560118, info@konsument.gov.pl

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 776-30-31 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email npp@umtychy.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychy, al. Niepodległości 49.

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka TYCHY

Masz problem, czujesz się bezradny, nie wiesz od czego zacząć? Masz pytania, wątpliwości?
Obawiasz się o swoje prawa?

Do dyspozycji seniorów jest nasza infolinia: 798869559. Po prostu zadzwoń!

W ostatnich 2 dekadach model pracy kształtowany był przede wszystkim przez postępującą globalizację i wymóg konkurencyjności. Wyznacznikami wartości pracy stały się efektywność i produktywność. Prowadziło to do stale rosnącego tempa pracy i presji na jej dalszą intensyfikację. Na naszych oczach rynek pracy podlega głębokiej transformacji. Wpływ na zmiany na rynku pracy wywarły pandemia, rosnąca inflacja, znaczne spowolnienie gospodarcze, niepewność geopolityczna ale także przedefiniowanie pracy związane z potrzebą większej elastyczności zatrudnienia, przeniesienie większego akcentu na tworzenie odpowiednich warunków do rozwoju zawodowego oraz coraz większe znaczenie zachowania równowagi między życiem prywatnym i zawodowym.

Wchodzą w życie dwie duże nowelizacje kodeksu pracy:

1) jedna obowiązuje od 07.04.2023r. dotyczy pracy zdalnej i badania trzeźwości pracowników

2) druga obowiązuje od 26.04.2023r. i wdraża do kodeksu pracy unijne dyrektywy:

• w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, (dyrektywa work-life balance)
• w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (dyrektywa rodzicielska)

To odpowiedź na zmieniające się trendy na rynku pracy, a także wprowadzenie rozwiązań ułatwiających pracującym rodzicom godzenie życia zawodowego z rodzinnym.

Przedstawiamy krótki przewodnik po najważniejszych zmianach. 

PRACA WYKONYWANA ZDALNIE JAKO STAŁA FORMA ŚWIADCZENIA PRACY

PRACA WYKONYWANA ZDALNIE JAKO STAŁA FORMA ŚWIADCZENIA PRACY

Już 7 kwietnia 2023 roku wejdą w życie przepisy dotyczące pracy zdalnej. W Kodeksie Pracy pojawiła się definicja pracy zdalnej oraz związane z nią obowiązki i przywileje. Zgodnie z definicją praca zdalna polega na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika, w tym pod adresem zamieszkania pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą.

Nowe przepisy przewidują możliwość świadczenia pracy wyłącznie w formie pracy zdalnej całkowitą, jak i w formie pracy hybrydowej (częściowo w domu, częściowo w firmie), stosownie do potrzeb konkretnego pracownika i pracodawcy. Będzie ona mogła być uzgodniona zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak i w trakcie zatrudnienia. Miejscem wykonywania pracy zdalnej zawsze będzie miejsce wskazane przez pracownika, a następnie każdorazowo uzgodnione z pracodawcą (to jest zaakceptowane przez niego). Co do zasady będzie to miejsce zamieszkania pracownika lub inne wybrane przez niego miejsce (miejsca), na które pracodawca wyraził zgodę. Pracodawca, co do zasady, nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej m.in. rodzicom, którzy wychowują dziecko do 4. roku życia, opiekunom, którzy zajmują się osobą z niepełnosprawnością w rodzinie i kobietom w ciąży.

W związku z wejściem w życie nowych przepisów, przed pracodawcami nowe obowiązki. Już od 7 kwietnia pracodawca pracownikom pracującym zdalnie powinien:

• zapewnić materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania pracy zdalnej,
• pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, koszty energii elektrycznej oraz niezbędnych usług telekomunikacyjnych,
• zapewnić szkolenia i pomoc techniczną, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej.

​​Jednocześnie jednak jest także możliwe używanie przez pracownika prywatnych narzędzi pracy (np. komputera) w przypadku, w którym obie strony stosunku pracy tak ustalą, pod warunkiem, że prywatne urządzenia techniczne i inne narzędzia pracy pracownika wykorzystywane przez niego do pracy będą zapewniały bezpieczeństwo pracy.

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami w zakresie pracy zdalnej zasady jej wykonywania powinny zostać określone w porozumieniu
z zakładową organizacją związkową. Jeśli u danego pracodawcy nie działa żadna zakładowa organizacja związkowa, pracodawca powinien uregulować zasady jej wykonywania w regulaminie po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Porozumienie powinno określać:

• grupę lub grupy pracowników, którzy mogą być objęci, pracą zdalną;
• zasady pokrywania przez pracodawcę niezbędnych kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, a także innych kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w porozumieniu czy regulaminie;
• zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego w przypadku wykorzystywania przez pracownika wykonującego pracę zdalną materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, niezapewnionych przez pracodawcę;
• zasady ustalania ryczałtu odpowiadającego przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku  z wykonywaniem pracy zdalnej.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym zmian w prawie pracy dotyczących m.in. pracy zdalnej, które obowiązują od stycznia 2023 roku:

OKAZJONALNA PRACA ZDALNA

Praca zdalna będzie mogła być wykonywana okazjonalnie, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym. Pracownik będzie mógł wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o przejście tymczasowo na taki tryb. Nowelizacja Kodeksu pracy zakłada, że praca zdalna będzie mogła być wykonywana nie tylko na wniosek pracownika, ale także na polecenie pracodawcy.

W kodeksie wymieniono dwa przypadki:

• w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii oraz w okresie
  3 miesięcy po ich odwołaniu,
• w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.

Pracodawca może wydać polecenie pracy zdalnej, jeśli pracownik bezpośrednio przed wydaniem tego polecenia złoży oświadczenie (w formie papierowej lub elektronicznej) o posiadaniu warunków lokalowych i technicznych do wykonywania pracy zdalnej. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć ww. polecenie wykonywania pracy zdalnej, z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem. W przypadku zmiany warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiającej wykonywanie pracy zdalnej pracownik informuje o tym niezwłocznie pracodawcę. W takim przypadku pracodawca niezwłocznie cofa polecenie wykonywania pracy zdalnej.

KONTROLA TRZEŹWOŚCI PRACOWNIKA

Przyjęta nowelizacja Kodeksu pracy umożliwia pracodawcom przeprowadzenie w miejscu pracy kontroli pracowników na obecność w ich organizmach alkoholu lub innych środków odurzających (narkotyków). Środki potocznie nazywane narkotykami w ustawie zostały nazwane „środkami działającymi podobnie do alkoholu”. 

Nietrzeźwość pracownika może być stwierdzona na dwa sposoby:

• w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu albo pił alkohol w pracy (np. zatacza się) – badanie trzeźwości będzie mogła przeprowadzić policja (dotyczy to wszystkich pracowników),
• w przypadku określonych w przepisach wewnątrzzakładowych kategorii pracowników pracodawca będzie mógł przeprowadzić samodzielną, prewencyjną kontrolę trzeźwości nawet gdy pracownik nie okazuje oznak bycia pod wpływem alkoholu.

Kontrolą trzeźwości przeprowadzaną samodzielnie pracodawca będzie mógł objąć tylko takich pracowników, których praca stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub dla mienia (jakiegokolwiek, nie tylko mienia pracodawcy). W ramach tej samodzielnie przeprowadzanej kontroli pracodawca będzie mógł badać tylko wydychane przez pracownika powietrze. Badanie będzie mógł przeprowadzić tylko urządzeniem posiadającym ważny certyfikat wzorcowania lub kalibracji.

Stan po użyciu alkoholu – zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Stan nietrzeźwości – zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo obecności
w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Na żądanie pracodawcy lub pracownika będzie mogła być wezwana policja, aby przeprowadziła badanie stanu trzeźwości pracownika. Wprowadzenie kontroli trzeźwości, grupy pracowników objętych taką kontrolą i sposób jej przeprowadzania pracodawca będzie ustalał w akcie wewnątrzzakładowym np. regulaminie pracy lub obwieszczeniu.

Analogiczne zasady postępowania będą obowiązywały w przypadku kontroli na obecność w organizmach pracowników środków działających podobnie do alkoholu (narkotyków).

URLOP RODZICIELSKI I OJCOWSKI ORAZ ZASIŁEK MACIERZYŃSKI 

DŁUŻSZY URLOP RODZICIELSKI

Urlop rodzicielski ma ulec wydłużeniu o 9 tygodni (jego wymiar wzrośnie z 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodni w przypadku porodu mnogiego do – odpowiednio – 41 i 43 tygodni). Ten dodatkowy czas w praktyce będzie dedykowany ojcom, tzn. do wykorzystania jedynie przez ojca, bez możliwości przeniesienia urlopu na matkę. Urlop ten będzie możliwy do wykorzystania w maksymalnie pięciu częściach do końca roku, w którym dziecko ukończy szósty rok życia.

URLOP OJCOWSKI

Urlop ojcowski dostępny będzie krócej – ojcowie będą mogli skorzystać z dwutygodniowego urlopu nie przez 24 miesiące od miesiąca narodzin dziecka, a jedynie przez 12 miesięcy.

WYSOKOŚĆ ZASIŁKU MACIERZYŃSKIEGO

Zmianie ulegnie również wysokość zasiłku macierzyńskiego. Przepisy unijne zakładają wprowadzenie 70% zasiłku za cały okres trwania urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców. Jeśli jednak w ciągu 21 dni od dnia porodu pracownica złoży stosowny wniosek, wówczas podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5%.

INNE ROZWIĄZANIA UŁATWIAJĄCE PRACUJĄCYM RODZICOM GODZENIE ŻYCIA ZAWODOWEGO Z RODZINNYM

ELASTYCZNY CZAS PRACY RODZICÓW DZIECI DO LAT OŚMIU

Nowe przepisy mają zagwarantować pracownikom wychowującym dzieci do lat ośmiu elastyczny czas pracy, a także niemożność zlecania pracy w nocy, wysyłania na delegacje czy ustalania nadgodzin bez zgody pracownika.

Za elastyczną organizację pracy uważa się m.in.

• pracę zdalną,
• ruchomy czas pracy,
• indywidualny rozkład czasu pracy,
• weekendowy system czasu pracy,
• system skróconego tygodnia pracy,
• przerywany czas pracy.

DODATKOWA OCHRONA ZWIĄZANA Z RODZICIELSTWEM

Ustawodawca podniósł wiek dziecka (z 4 do 8 lat) dający prawo do pewnych uprawnień pracowniczych. Pracownika wychowującego takie dziecko nie będzie można bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy ani delegować poza stałe miejsce pracy. Rodzice małych dzieci zyskają lepszą ochroną przed zwolnieniem. Nowe przepisy jednoznacznie przewidują, że pracownicy będą chronieni przed zwolnieniem nie tylko np. w okresie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, ale już od momentu złożenia wniosku o takie wolne na opiekę nad dzieckiem. Dodatkowe wolne zyskają też pracownicy, którzy nie są rodzicami małych dzieci.

DODATKOWY BEZPŁATNY URLOP OPIEKUŃCZY

Dodatkowy bezpłatny urlop opiekuńczy będzie przysługiwał pracownikom, którzy muszą zaopiekować się dzieckiem lub innym członkiem rodziny
(np. rodzicem, mężem lub żoną). Ma on być udzielany na wniosek pracownika i trwać maksymalnie pięć dni w ciągu roku. Co ważne, bliska osoba nie musi być członkiem rodziny — wystarczy, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym.

ZWOLNIENIE OD PRACY W ZWIĄZKU Z SIŁĄ WYŻSZĄ

Kolejne dodatkowe dwa dni wolnego będzie można zyskać, korzystając ze zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem lub innym istotnym wydarzeniem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Zwolnienie od pracy będzie można wykorzystać w dniach (dwa dni rocznie) lub w godzinach (16 godzin). Urlop ten jest płatny
w wysokości 50% podstawowego wynagrodzenia.

DODATKOWE PRZERWY W CZASIE PRACY

Nowelizacja Kodeksu Pracy wprowadza także dwie dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy (oprócz jednej podstawowej). Z drugiej przerwy, trwającej 15 minut, będą mogli skorzystać pracownicy, których dobowy wymiar pracy wynosi minimum 9 godzin. Prawo do skorzystania z trzeciej przerwy – również 15-minutowej – dotyczyć będzie osoby, które pracują dłużej niż 16 godzin w ciągu doby.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym wprowadzenia rozwiązań ułatwiających pracującym rodzicom godzenie życia zawodowego z rodzinnym:

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU – POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

INFORMACJE O WARUNKACH ZATRUDNIENIA, PRAWO DO NIEODPŁATNYCH SZKOLEŃ I RÓWNOLEGŁE ZATRUDNIENIE U INNEGO PRACODAWCY

Przedsiębiorca, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, musi podawać informacje, czy i w jaki sposób zapewnia, że publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli. Konsumenci powinni być w szczególności informowani o tym, czy przedsiębiorca zamieszcza wszystkie opinie, czy opinie te są sponsorowane lub czy mają na nie wpływ stosunki umowne z przedsiębiorcą. Zakazane jest zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii.

INFORMACJE O WARUNKACH ZATRUDNIENIA

Na mocy nowych przepisów pracownik zyska więcej informacji o warunkach zatrudnienia. Pracodawca będzie zobowiązany poinformować pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej m.in. o:

• początkowym wynagrodzeniu podstawowym i innych elementach składowych wynagrodzenia,
• częstotliwości oraz sposobie wypłacania wynagrodzenia,
• długości płatnego urlopu,
• przysługujących pracownikowi przerwach w pracy,
• zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych
  i rekompensaty za nią,
• w przypadku pracy zmianowej – zasadach dotyczących przechodzenia z jednej zmiany na drugą,
• w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy – zasadach dotyczących przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy,
• obowiązujących zasadach rozwiązania stosunku pracy, w tym
  o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy,
• prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia,
  w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy.

Powyższe informacje pracodawcy będą musieli przekazać pracownikowi nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy.

NIEODPŁATNE SZKOLENIA

Pracownik zyska prawo do nieodpłatnego szkolenia niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku. Takie szkolenie będzie wliczało się do czasu pracy. Powinno być także realizowane – w miarę możliwości – w godzinach pracy.

RÓWNOLEGŁE ZATRUDNIENIE U INNEGO PRACODAWCY

Pracownik zyska prawo do równoległego zatrudnienia u innego pracodawcy. Obowiązywać będą zakazy zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą a także jego niekorzystnego traktowania z tego tytułu. Pracodawca nadal będzie mógł zakazać pracownikowi wykonywania działalności konkurencyjnej.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym wdrożenia dyrektywy unijnej w sprawie przejrzystych
i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej:

UMOWY O PRACĘ NA OKRES PRÓBNY I CZAS OKREŚLONY ORAZ ZMIANA RODZAJU UMOWY

UMOWA O PRACĘ NA OKRES PRÓBNY

Nastąpią zmiany w umowach o pracę na okres próbny. Czas trwania takiej umowy zależeć będzie od tego, jaką umowę firma chce zawrzeć z pracownikiem po tym okresie:

• 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
• 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż
  12 miesięcy,
• 3 miesięcy – w pozostałych przypadkach.

Ponowne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem będzie dopuszczalne, jeżeli ma być on zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy. Strony będą mogły uzgodnić w ramach umowy o pracę na okres próbny, że umowa ta przedłuża się o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli takie nieobecności wystąpią w trakcie okresu próbnego.

ZMIANA PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH UMÓW NA CZAS OKREŚLONY

• Wypowiedzenie umowy na czas określony będzie musiało zawierać uzasadnienie;
• Wypowiedzenie umowy na czas określony będzie podlegało konsultacji związkowej;
• W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, pracownik będzie mógł ubiegać się o przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie.

Nowe zasady wypowiadania umowy o pracę na czas określony będą miały zastosowanie do już zawartych umów, chyba że zostaną one wypowiedziane przed wejściem w życie nowelizacji.

WYSTĄPIENIE O ZMIANĘ RODZAJU UMOWY

Pracownik, który wykonuje pracę na rzecz pracodawcy przez co najmniej 6 miesięcy (do tego czasu zalicza się umowa o pracę na okres próbny) zyska prawo do wystąpienia raz w roku o zmianę rodzaju umowy na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pisemnej odpowiedzi na ten wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku. Brak udzielenia odpowiedzi w terminie na wniosek o zmianę warunków zatrudnienia lub brak podania przyczyny odmowy uwzględnienia wniosku będzie traktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny do 30 000 zł.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka ŚWIĘTOCHŁOWICE