Lokalizacja

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ O PORADNICTWIE PRAWNYM I OBYWATELSKIM ORAZ MEDIACJACH W RYBNIKU:

Najczęstsze skojarzenia ze słowem „przemoc” to podbite oczy, sińce, zaciśnięte pięści, bójka. Rzadziej w pierwszej chwili myślimy o przemocy psychicznej, która przecież potrafi zranić dużo bardziej niż pięści, a nawet doprowadzić ofiarę do samobójstwa. Jedną z odmian przemocy psychicznej jest przemoc finansowa (ekonomiczna).

Mówi się o tej formie przemocy – przeźroczysty problem. Dlaczego? Ponieważ na wierzchu nie widać ran, tak jak w przypadku przemocy fizycznej. Problem jest dużo bardziej ukryty, często niewidoczny. Zapraszamy do przeczytania materiałów dotyczących tego, jakie są przejawy przemocy finansowej, z jakimi konsekwencjami prawnymi powinna liczyć się osoba stosująca ten rodzaj przemocy, a także gdzie szukać wsparcia w takich sytuacjach.

Czym jest przemoc ekonomiczna?

O przemocy ekonomicznej mówimy wtedy, gdy jej sprawca używa pieniędzy albo innych wartości materialnych do zaspokojenia swojej potrzeby władzy i kontroli. Wykorzystując dostęp do pieniędzy podporządkowuje sobie drugą osobę. Czasem uniemożliwia jej dostęp do konta, w innych wypadkach wydziela i kontroluje jej wydatki, utrudnia jej podjęcie pracy lub przyczynia się do utraty pracy. Pieniądze stają się kartą przetargową. Partner/ka uzależnia przekazanie środków na utrzymanie rodziny od spełnienia jego warunków, szantażem zmuszając swoją ofiarę do posłuszeństwa.

Nikola została sama z trójką dzieci. Mąż zostawił ją i nie płaci na nie alimentów. Magda chciałaby wrócić do pracy, ale mąż uważa, że powinna zostać w domu i nie pozwala jej szukać zatrudnienia. Grzesiek pracuje na budowie po 12 godzin dziennie, aby utrzymać sześcioosobową rodzinę. Chciałby, żeby żona poszła do pracy choć na pół etatu i dołożyła się do rachunków, jednak ona odmawia.

Kaśka przed urodzeniem dzieci pracowała w Biedronce. Po urodzeniu Mai i Kuby przez 5 lat była z nimi w domu. Teraz, kiedy Kuba poszedł do przedszkola, chciałaby wrócić do pracy. Tym bardziej, że jej partner Marek zarabia ok 2500 zł na rękę i cały czas narzeka, że utrzymanie rodziny tyle kosztuje, więc Kasia chciałaby dorobić chociaż do rachunków. Jednak Marek bardzo się denerwuje, kiedy tylko Kaśka wspomina o powrocie do pracy. Mówi, że jej miejsce jest w domu przy dzieciach, jak pójdzie do pracy to tak o wszystko nie zadba, a on przecież potrafi utrzymać rodzinę. Partnerzy coraz częściej kłócą się o sprawy finansowe, Kaśka jest coraz bardziej zestresowana tą sytuacją.

Z pewnością powyższe lub podobne historie są Ci znane, być może sam/a doświadczasz właśnie takich problemów. To właśnie przemoc finansowa (ekonomiczna), która jest rodzajem przemocy psychicznej. Ofiara traci możliwość decydowania o swoim życiu, staje się uzależniona od oprawcy, który wydziela jej środki do życia według własnego uznania. To może powodować utratę poczucia własnej wartości i poczucia sprawczości, co skutkuje depresją, a w skrajnych przypadkach może prowadzić do samobójstwa.

O przemocy ekonomicznej mówimy również wtedy, gdy partner pasożytuje na pracy partnerki, nie płaci alimentów, bez jej wiedzy zaciąga kredyty lub przywłaszcza sobie środki przeznaczone na utrzymanie rodziny, przerzucając na nią odpowiedzialność za utrzymanie domu.

Sylwia pracuje w agencji reklamowej, jej partner z wykształcenia jest politologiem, a pracował już w różnych miejscach – w sklepie internetowym, w urzędzie, w agencji nieruchomości. Nigdzie jednak mu się nie podobało i odchodził po krótkim czasie. Obecnie nigdzie nie pracuje, bo żadna oferta nie jest dla niego odpowiednia. Koszty utrzymania domu, dwóch osób i psa w całości spoczywają na Sylwii, która jest tym coraz bardziej sfrustrowana.

Przemoc ekonomiczna jest szczególnie bolesna, gdy dotyka kobiet, które nie pracują, gdyż prowadzą dom i wychowują dzieci. Żywią one często błędne przekonane, że zarabiający mężczyzna ma wyłączne prawo do decydowania o sposobie wydawania pieniędzy, a zaspokajanie potrzeb rodziny zależy tylko od jego dobrej woli.

Halina nie pracuje, zajmuje się domem i czwórką dzieci, a mąż pracuje zawodowo. Już wiele lat temu ustalili w małżeństwie taki podział obowiązków. Jednak od kiedy pojawiło się 500+ mąż uznał, że te łącznie 2000 zł powinny Halinie wystarczyć na utrzymanie domu i opłacenie rachunków, w związku z czym odciął jej dostęp do swojej pensji. Nie łoży na utrzymanie domu, czasem tylko kupi coś dzieciom. Halina nie wie, co mąż robi ze swoimi dochodami, a jej ledwie starcza na rachunki i jedzenie.

Przemoc ekonomiczna a inne rodzaje przemocy

Zgodnie z badaniami przeprowadzonymi w USA w 90% przypadków przemoc finansowa łączyła się w jednym domu z innymi rodzajami przemocy: fizyczną, psychiczną, seksualną. Niestety, uzależnienie ekonomiczne często powstrzymuje ofiary od zgłoszenia się do odpowiednich służb po pomoc.

Ala mieszka z mężem i córką z pierwszego małżeństwa. Mąż ma problem z alkoholem, pod jego wpływem bije Alę, wyzywa m.in. od pasożytów i nierobów. Ala z córką muszą czasem uciekać z domu. Ala czasem myśli o zgłoszeniu się na Policję, ale mieszkanie, które zajmują, należy do męża, tylko on pracuje i ma oszczędności. Ala ma kartę do wspólnego konta, ale jeśli pokłóci się z mężem ten zabiera kartę ze sobą w trasę. Wtedy Ala nie ma z czego żyć. Mąż cały czas grozi, że wyrzuci ją z domu i pozbawi środków do życia, jeśli gdzieś na niego doniesie. Ala nie chce iść z córką do schroniska, więc nikomu nie mówi, co dzieje się w domu. Jest załamana, straciła już siły i wiarę, że kiedyś będzie lepiej.

Historia Ali wydarzyła się naprawdę. W końcu znalazła ona w sobie siłę, aby uciec od męża do hostelu przy Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie. Otrzymała wsparcie od służb: Policji, pracowników PCPR, psychologów, lekarzy psychiatrów, prawników. Dzięki pomocy socjalnej udało jej się utrzymać w pierwszym okresie po wyprowadzce. Złożyła do sądu pozew o rozwód i wniosek o podział majątku małżeńskiego. Powoli wyszła na prostą – znalazła pracę, wynajmuje mieszkanie, układa sobie życie na nowo.

Jeśli widzisz wokół siebie przemoc – INTERWENIUJ !!!

Ofierze przemocy możesz zaproponować wizytę w punkcie nieodpłatnych porad.

Nasi prawnicy i doradcy za darmo i w pełni anonimowo udzielą jej pomocy .

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• • telefonicznie pod nr tel. 32 43 92 239 w godzinach pracy urzędu lub
  • elektronicznie: mailowo: pomocprawna@um.rybnik.pl lub poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
  • osobiście – w Urzędzie Miasta Rybnika przy ul. Bolesława Chrobrego 2, pok.213 (w godzinach pracy urzędu)

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka RYBNIK

Pomoc możesz również uzyskać w Ośrodku Pomocy Społecznej. W sytuacjach krytycznych wzywaj Policję pod numerem alarmowym 112. 

PRZYKŁADY PRZEMOCY EKONOMICZNEJ W RELACJI

• Wydzielanie środków i skrupulatne kontrolowanie wydatków
• Uniemożliwianie/ograniczanie dostępu do rodzinnych środków finansowych np. konta bankowego
• Zmuszanie do składania fałszywych zeznań podatkowych
• Ograniczanie możliwości podjęcia pracy zarobkowej
• Zmuszanie do podpisywania zobowiązań finansowych np. pożyczka, kredyt
• Zmuszanie partnera/kę o proszenie się o pieniądze
• Odmawianie prawa posiadania własnych środków finansowych na własne wydatki
• Zabieranie wynagrodzenia, dostępu do konta, kart bankowych
• Zmuszanie do pracy w firmie rodzinnej bez otrzymywania wynagrodzenia
• Zakaz wykonywania pracy zawodowej
• Niszczenie rzeczy osobistych
• Ukrywanie informacji o sytuacji finansowej rodziny
• Kontrolowanie dostępu do opieki zdrowotnej
• Zakazywanie lub utrudnianie dostępu do edukacji
• Wyłączenie z podejmowania decyzji finansowych
• Uchylanie się od płacenia alimentów

CELOWE UZALEŻNIENIE OD DRUGIEJ OSOBY

Sprawca lub sprawczyni przemocy ekonomicznej często uzależnia od siebie drugą osobę, zaniżając jej poczucie własnej wartości mówiąc, że jest bezwartościowa, że sobie sama nie poradzi, że nie jest w stanie sama się utrzymać.

Z przemocą ekonomiczną mamy do czynienia w związku również wtedy, kiedy partner/ka wykorzystuje pieniądze jako kartę przetargową, uzależnia przekazanie środków na potrzeby drugiej osoby i prowadzenie domu od spełnienia jego/jej warunków, szantażem zmuszając do posłuszeństwa.

Celowe uzależnienie finansowe, wydzielanie, kontrolowanie, nadmierne krytykowanie wydatków, to przejaw przemocy. Niestety wciąż wiele osób, które doświadczają agresywnych, upokarzających zachowań w tym obszarze, nie wie, że ma prawo i może zwrócić się o pomoc.

Do niedawna przemoc ekonomiczna w polskim prawie w ogóle nie istniała. Zmieniła to nowelizacja Ustawy o przeciwdziałaniu przemocy domowej. 

ZADŁUŻANIE

Piszę w sprawie mojej siostry – chciałabym jej pomóc. Rok temu moja siostra odkryła, że jej mąż ma do spłacenia wiele pożyczek (40 łącznie) – znalazła pełne worki upomnień, ponagleń i różnych tego typu karteluszek. Doszło do tego, że komornik chciał zająć dom.

 

Rodzina zmobilizowała się i częściowo spłaciła długi. Szwagier obiecywał, że nigdy więcej tego nie zrobi. Niestety już dwa miesiące później zaciągnął nowe pożyczki ( chwilówki) nie przyznając się do tego.

 

Jakiś miesiąc temu siostra przypadkiem znalazła nowe upomnienia. 6 czy 8 następnych pożyczek. Szwagier wykrada jej pieniądze z domu, pożycza u znajomych i do niczego się nie przyznaje. Oskarża dzieci (już dorosłe) o to, że to one lub ich przyjaciele wykradają pieniądze, a swoja żonę wyzywa od wariatek. Siostra jest strzępkiem nerwów i ciągle kombinuje skąd wziąć pieniądze na spłatę długów.

WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKOWA W MAŁŻEŃSTWIE

Osoby pozostające w związkach małżeńskich z ustawową wspólnością majątkową:

I. Posiadają majątek wspólny.

Wspólność majątkowa obejmuje to, co zostało nabyte po ślubie przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku wspólnego należą w szczególności:

• pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków
• dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków
• środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków
• kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie w ZUS

II. Oboje małżonkowie są zobowiązani do utrzymywania rodziny, mogą jednak dokonać pomiędzy sobą podziału pracy w gospodarstwie domowym i pracy zarobkowej.

Obowiązki mają być równe, ale niekoniecznie jednakowe. Zatem osobiste starania o wychowanie dzieci i prowadzenie domu mogą czynić zadość obowiązkowi utrzymania rodziny i być zrównane z uzyskiwaniem dochodów z pracy zawodowej. Jeśli jeden z małżonków posiada mieszkanie, musi je udostępnić drugiemu do zamieszkania.

III. Jeżeli jeden z małżonków nie spełnia ciążącego na nim obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny

(np. nie przekazuje swojej pensji na utrzymanie domu, nie płaci rachunków), sąd może nakazać, ażeby wynagrodzenie za pracę albo inne należności, przypadające temu małżonkowi były w całości lub w części wypłacane bezpośrednio do rąk drugiego małżonka, czyli żona może odbierać pensję męża.

Ola co jakiś czas kłóci się poważnie z mężem. Niestety, w okresie konfliktu główną „kartą przetargową” męża jest odcięcie jej od pieniędzy. Ola dowiedziała się, że może sama odbierać pieniądze z wypłaty od pracodawcy męża, za które utrzyma dom i kupi żywność, z czego skorzysta również jej mąż. Kiedy znowu zaczęli się kłócić, Ola niezwłocznie złożyła stosowny wniosek do sądu. Po uzyskaniu orzeczenia zaniosła je do pracodawcy i teraz raz w miesiącu odbiera w firmie wypłatę męża.

Pamiętaj !!!

Pensja za pracę, dochody z działalności gospodarczej czy z gospodarstwa rolnego  są majątkiem wspólnym!

Współmałżonek nie może zabraniać Ci korzystać z tych pieniędzy albo ukrywać ich przed Tobą!

Niestety dla związków nieformalnych nie zostały przewidziane tożsame przepisy, a wyegzekwowanie środków na utrzymanie może być trudniejsze. Przede wszystkim warto wtedy skorzystać z możliwości dochodzenia alimentów na dzieci.

Przestępstwo niealimentacji

Najczęstszą formą przemocy ekonomicznej jest niepłacenie alimentów. Niealimentacja jest przestępstwem polegającym na uchylaniu się przez sprawcę od ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Około miliona dzieci w Polsce nie otrzymuje alimentów ani od drugiego rodzica ani z Funduszu Alimentacyjnego. O zapewnienie dzieciom godnych warunków życia muszą dbać samodzielni rodzice – w niemal 97% są to samotne matki.

W Polsce niepłacenie alimentów jest przestępstwem, za które grozi kara:

• grzywny
• ograniczenia wolności
• pozbawienia wolności

Co zrobić, gdy dłużnik nie płaci alimentów?

Krok pierwszy: Sprawdzenie czy ugoda/wyrok posiadają nadaną klauzulę wykonalności, stanowiącą tytuł egzekucyjny. Jeśli ugoda/wyrok nakładająca obowiązek alimentacyjny nie posiadają klauzuli wykonalności to należy wnieść do sądu o nadanie tej klauzuli.

Krok drugi: Ugoda/wyrok posiadający klauzulę natychmiastowej wykonalności stanowi tytuł egzekucyjny, który należy złożyć do Komornika z wnioskiem o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.

Krok trzeci: Jeżeli Komornik uzna, że postępowanie egzekucyjne jest bezskuteczne należy zgłosić się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Bytomiu, w celu rozpoczęcia działań przeciwko dłużnikowi.

Krok czwarty: Brak zapłaty alimentów stanowiących co najmniej równowartość 3 świadczeń okresowych umożliwia złożenie zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na Policję.

Krok piąty: Osoba, której dłużnik alimentacyjny nie płaci alimentów może uzyskać środki z Funduszu Alimentacyjnego. Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę w rodzinie nie przekracza kwoty 900 zł. W przypadku wyższych dochodów obowiązuje zasada złotówka za złotówkę.

Osoba, która zobowiązana jest płacić alimenty, a nie wywiązuje się z tego w sposób uporczywy, podlega również odpowiedzialności karnej. Warunkiem uznania niealimentacji za przestępstwo jest to, aby łączna wysokość powstałych zaległości stanowiła równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo, aby opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosiło co najmniej 3 miesiące.

Kto może złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa uporczywej niealimentacji?

Może to zrobić wierzyciel alimentacyjny, jego pełnomocnik lub przedstawiciel ustawowy oraz Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie.

Gdzie należy złożyć zawiadomienie o podejrzeniu popełnia przestępstwa uporczywej niealimentacji?

Zawiadomienie można złożyć na piśmie lub ustnie na Komisariacie Policji.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• • telefonicznie pod nr tel. 32 43 92 239 w godzinach pracy urzędu lub
  • elektronicznie: mailowo: pomocprawna@um.rybnik.pl lub poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
  • osobiście – w Urzędzie Miasta Rybnika przy ul. Bolesława Chrobrego 2, pok.213 (w godzinach pracy urzędu)

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka RYBNIK

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

Jesteśmy społecznie odpowiedzialni i chcemy tworzyć świat, który będzie bezpieczny dla dzieci. Dlatego nasze Stowarzyszenie włączyło się w tym roku do ogólnopolskiej kampanii „Dzieciństwo bez Przemocy 2025”. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę (FDDS) oraz Krajowa Koalicja na Rzecz Ochrony Dzieci zainaugurowały drugą edycję ogólnopolskiej kampanii społecznej „Dzieciństwo bez Przemocy 2025”. Akcja potrwa do 19 listopada, który jest Międzynarodowym Dniem Przeciwdziałania Przemocy Wobec Dzieci.

Tegoroczna kampania, której głównym przesłaniem jest hasło „DOBRE DZIECIŃSTWO DAJE DZIECKU MOC”, koncentruje się na fundamentalnym znaczeniu budowania bliskich, wspierających relacji w rodzinie i szkole. Organizatorzy podkreślają, że codzienna obecność, wsparcie i docenianie ze strony dorosłych są fundamentem, który buduje odporność psychiczną i poczucie własnej wartości dzieci – zasoby niezbędne na całe życie.

Potrzeba i skala problemu:

• Z badań wynika, że 79% dzieci i nastolatków doświadczyło w swoim życiu przemocy.
• Aż 66% dzieci doświadcza przemocy ze strony rówieśników.
• 32% doznaje jej ze strony bliskich dorosłych.
• Mimo zakazu stosowania kar fizycznych, co trzeci Polak wciąż uważa je za dopuszczalne.

Moi rodzice rozwodzą się

Nasze stowarzyszenie włącza się w kampanię poprzez skupienie się na trudnym problemie przemocy wobec dzieci, które doświadczają rozwodu rodziców.

W Polsce rozwodzi się rocznie 60 tysięcy małżeństw.

• Kryzys w związku to trudna sytuacja dla rozstających się partnerów, ale dla niewinnego dziecka to prawdziwy dramat.
• Można sprawić, by malec przeżył rozwód rodziców bez regresu w rozwoju.
• Nie ma dzieci, które przeżyłyby rozwód rodziców bez szwanku. Ale niektóre radzą sobie z tą zmianą lepiej niż inne.
• Dochodzenia do równowagi po rozwodzie zajmuje rodzicom i dzieciom kilka lat.

Rozwód rodziców, w kontekście “Dzieciństwa bez Przemocy”, jest kluczowym momentem, w którym szczególnej ostrożności wymaga zapewnienie dziecku bezpieczeństwa emocjonalnego.

Kampania “Dzieciństwo bez Przemocy” promuje, aby w takiej sytuacji rodzice chronili dziecko przed przemocą emocjonalną i psychiczną, np. nie wciągając go w konflikty, nie obarczając winą za rozstanie i nie oczerniając drugiego rodzica. Ważne jest, aby rozmowa była dostosowana do wieku dziecka, zapewniała je o miłości rodziców i tym, że nie jest ono odpowiedzialne za ich decyzję. Dbanie o zaspokojenie jego potrzeb, wspieranie jego autonomii i budowanie zaufania to kluczowe elementy, które pomagają w procesie adaptacji. 

Rozwód krzywdzi

• Konwencja o Prawach Dziecka w I części w rozdziale zatytułowanym: „Prawo do wychowania w rodzinie” art. 18 ustanowiono, że;
  Państwa-Strony podejmują wszelkie możliwe starania dla pełnego uznania zasady, że oboje rodzice ponoszą wspólną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój dziecka. Jak najlepsze zabezpieczenie interesów dziecka ma być przedmiotem ich największej troski.Rozstanie rodziców, ich rozwód, wyprowadzenie się z domu mamy lub taty są zwykle dla dziecka bolesnym przeżyciem.
• Podczas rozwodu dziecko jest świadkiem, a często uczestnikiem wielu konfliktów naruszających jego poczucie bezpieczeństwa. Rodzice skupieni na własnych problemach, najczęściej nie zdają sobie sprawy, jak silnie przeżywa wszystko, co dzieje się między nimi.  
• Rozwód rodziców niemal zawsze jest doświadczeniem negatywnym dla dziecka, nie zawsze musi jednak działać niszcząco.
• W literaturze pojawia się określenie depedagogizacji dzieciństwa, ponieważ młody człowiek traci swoją dziecięcą przestrzeń i staje wobec wielu problemów i zadań tak jak osoba dorosła.

Co przeżywa dziecko? – doświadczenie przemocy

• Dzieci w rodzinach rozwiedzionych mają bardzo trudną sytuację emocjonalną, opiekuńczą i wychowawczą.
• Dla dziecka rozwód nie jest tylko prawnym aktem, ale przede wszystkim emocjonalnym, i wiąże się z rodzicielskim cierpieniem.
• Rozwód osieroca dziecko, ponieważ zostaje ono pozbawione stałych relacji z drugim rodzicem. Dziecko tęskni za rodzicem nieobecnym, za spotkaniami z nim, do których z różnych przyczyn nie dochodzi.
• Dzieci, które zostają odtrącone i odrzucone przez jednego z rodziców, przeżywają uczucie nieodwzajemnionej miłości, mają poczucie braku bezpieczeństwa, troski i opieki oraz świadomość opuszczenia przez bliską osobę
• Rozwód rodziców przyczynia się do odczuwania przez dzieci inności i odmiennej od innych sytuacji. Chcą one być kochane tak jak dawniej, pragną mieć oboje rodziców, często muszą też znosić różne przykrości i upokorzenia
• Bagaż bolesnych doświadczeń dzieci dźwigają już przez całe dalsze życie, ponieważ ich wychowanie różni się od dzieci wychowywanych w pełnej rodzinie. Rozwód rodziców wpływa na dziecko w różny sposób w zależności od tego, w jakim jest ono wieku.

Jak dzieci rozumieją rozwód?

• Niemowlęta – brak zrozumienia
• Dwu – trzylatki – rozumieją, że jedno z rodziców nie mieszka w domu, ale nie wiedzą dlaczego 
• Przedszkolaki – rozumieją, że rodzice są źli, smutni i nie mieszkają razem, ale nie rozumieją dlaczego
• Szkoła podstawowa – zaczynają rozumieć, co to jest rozwód, np. że rodzice już się nie kochają i nie będą ze sobą mieszkać
• Licealiści – rozumieją, co to rozwód, ale mogą okazywać brak akceptacji 

Jak dzieci reagują na rozstanie rodziców?

W przedziale wiekowym 3 – 5 lat

• żyje nadzieją, że znów będziecie razem
• ma poczucie, że straciło rodzica, może prowadzić to do agresji wobec rodzica, partnera, rodzeństwa, nauczycielek w przedszkolu 
• wzrasta poczucie opuszczenia 
• może brać nas siebie winę za rozpad waszego małżeństwa 
• może cofnąć się do wcześniejszych etapów rozwoju, kiedy było malutkie i miało pełną opiekę obojga rodziców, może wyrażać to w moczeniu się w nocy, ssaniu kciuka, wzmożonym przytulaniu się 
• może mieć kłopoty z zasypianiem, nocny płacz, lęki 

W przedziale wiekowym 6 – 8 lat

• może przeżywać przytłaczające uczucie smutku – szloch, popłakuje
• tęsknota za rodzicem, który z nim nie mieszka
• może odczuwać lęk przed tym, że straci również tego rodzica, który z nim mieszka
• może okazywać złość na tego rodzica, którego obwinia za rozpad związku
• może czuć presje, że musi wybierać wobec kogo być lojalnym
• liczy, że rodzice zejdą się

W przedziale 8 – 12 lat

• może obwiniać i wyrażać silną złość do rodzica, którego uważa za sprawcę rozwodu, może odrzucać „złego rodzica”
• może przeżywać głębokie poczucie straty, żalu i bezradności 
• może wstydzić się przed innymi tego, co dzieje się w rodzinie
• może zachowywać się agresywnie wobec rówieśników, nauczycieli i innych osób – taka agresja jest próbą rozładowania nagromadzonej złości lub karaniem kogoś w zastępstwie winnego rodzica
• może doświadczać różnych dolegliwości takich bóle głowy i brzucha oraz trudności ze snem 
• może mieć problemy z wiarą i pewnością siebie co może skutkować gorszymi wynikami w szkole 

Przedział wiekowy 13 – 18 lat

• może czuć się nadmiernie obciążone emocjonalnym wspieraniem rodzica lub zajmowaniem się młodszym rodzeństwem
• może czuć się zmuszane do podjęcia samodzielnej decyzji, z którym rodzicem chce zostać
• może oczekiwać, że wynagrodzisz mu straty związane z rozwodem, np. materialnie
• może być nieufne wobec ludzi i wobec trwałości związków między nimi 
• może przeżywać chroniczne zmęczenie, może mieć problemy z koncentracją 
• może wycofywać się z kontaktów z rodzicami 

Jak krzywdzimy?

Dziecko uwikłane w proces

W tym modelu jest ono zaangażowane w walkę pomiędzy rodzicami, odbywa się to na przykład poprzez dyskredytację partnera w oczach dziecka czy próbami przekupienia go. W momencie gdy dziecko staje się obiektem walki pomiędzy rodzicami, wzrasta u niego jego poczucie niepewności i dezorientacji, ponieważ jest stawiane wobec konieczności wybrania strony, co sprowadza się do dramatycznego wyboru pomiędzy ojcem a matką.

Dziecko wykluczone z procesu

W tej sytuacji rodzice starają się izolować je od tego, co się między nimi dzieje. Małżonkowie nie rozmawiają z dzieckiem, nie informują, co się wydarzy, a także jaki to będzie miało wpływ na ich życie. Często jedynie informują o konkretnych ustaleniach, nie tłumacząc mu, dlaczego zostały przyjęte. Ten model podejścia do rozwodu wywołuje szereg negatywnych konsekwencji dla dziecka, ponieważ czuje się ono postawione przed faktem dokonanym, nie otrzymuje niezbędnego wsparcia i pomocy. Może także odczuwać lęk oraz bezsilność wobec otaczającego go świata.

Czego najczęściej obawiają się dzieci, gdy rodzice się rozstają?

• mama, albo tata powiedzą mi, że rozwód jest przeze mnie
• rodzice zaczną się bić, albo krzyczeć na siebie  – zrobią sobie krzywdę
• mój tata powie mi, że nie lubi kiedy jestem z mamą  i odwrotnie
• wyprowadzimy się z domu
• nie będzie moich zabawek
• mama będzie nieszczęśliwa, będzie płakała

Role, jaki przybierają dzieci wciągnięte w konflikt między rodzicami: 

• Posłaniec – przekazujący wiadomości od jednego rodzica do drugiego 
• Mediator – próbuje tłumaczyć jedno przed drugim, i doprowadzić do zgody między rodzicami 
• Sojusznik i emocjonalna podpora  – jednego rodzica 
• Decydent – którego rodzice się radzą i obarczają odpowiedzialnością za swoje decyzje
• Kozioł ofiarny – kiedy rodzice odreagowują na nim swoje kłótnie i stresy
• Powiernik – kiedy jedno z rodziców traktuje swoje dziecko, jak osobę dorosłą, terapeutę
• Parter w zastępstwie taty/mamy
• Niania do rodzeństwa 
• Sędzia  – kiedy rodzice zmuszają do osądzania, kto miał rację w sporze 
• Uciekinier 

Jak rozmawiać i postępować, by nie krzywdzić?

Dziecko włączone w proces

• To model, w którym rodzice rozmawiają z nim o zaistniałej sytuacji, dając mu przestrzeń do wyrażenia jego emocji i opinii.
• Rozmowa o tym, jak teraz będzie wyglądało ich życie, sprawia, że czuje się ono ważne, ogranicza jego poczucie odrzucenia i bezradności.
• Takie postępowanie z dzieckiem w czasie trwania rozwodu – z uwzględnieniem jego punktu widzenia – zmniejsza długofalowe negatywne konsekwencje psychologiczne Nie bądźmy sędziami, nie mówmy nieprawdy.
• Nie róbmy z partnera potwora w oczach dziecka.
• Pamiętajmy ten partner to ukochany tata, bądź mama dla dziecka, ktoś najważniejszy w ich życiu. 

Jak postępować w trakcie i po rozwodzie (rozstaniu)

• Jeżeli to możliwe, unikajmy sporów sądowych o dziecko, mediacje rodzinne są zdecydowanie bardziej wskazane.
• Odłóżmy na bok urazy osobiste, gdy rozmawiamy z eks o dziecku: Nie musimy się przyjaźnić, ale możemy wypracować rodzaj wzajemnych stosunków, który sprzyja wykonywaniu waszej roli jako matki, ojca, im lepsze między wami psują relacje, tym łatwiej dziecku znieść wasz rozwód i tym lepszym rodzicem będziesz dla swojego dziecka. 
• Nie kłóćmy się w obecności dziecka: Bez względu na wiek dziecka, zawsze przynosi mu to szkody.
• Nie róbmy z dziecka szpiega, czy posłańca: nie rozmawiaj z drugą stroną za pośrednictwem dziecka, nie posługuj się nim, żeby coś uzyskać, ani nie wypytuj go o sytuację osobistą drugiego rodzica. Jeżeli dziecko przekazuje nam informacje od drugiego rodzica, stanowczo odpowiedzmy mu, że chcemy dostawać te informacje bezpośrednio od rodzica, a nie przez dziecko – to ulży dziecku i sprawi, że nie będzie przekłamań, zdejmiemy także odpowiedzialność z dziecka.
• Nie róbmy z dziecka swojego sojusznika w walce z eks  – pamiętajmy dziecko chce kochać was oboje. Nie pytajmy więc kogo z was bardziej kocha, kto jest w jego  życiu ważniejszy, kto lepszy.
• Nie mówmy dziecku, czego mają nie mówić.
• Nie mówmy źle o drugim rodzicu przy dziecku.
• Włączajmy drugiego rodzica w wychowanie dziecka.
• Rozważnie i taktownie wprowadzajmy nowych partnerów.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 776-30-31 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email npp@umtychy.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychy, al. Niepodległości 49.

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka TYCHY

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

Masz problemy rodzinne, spadkowe, finansowe? Nie umiesz się dogadać z małżonkiem, dziećmi, rodziną? Nie chcesz wnosić sprawy do sądu… Skorzystaj z MEDIACJI! Orzeczenie sądu to nie wszystko! Możesz… zawrzeć ugodę! Warunkiem jest zgoda zainteresowanych stron na wzięcie udział w mediacjach.

Stowarzyszenie “DOGMA” włączyło się się w ogólnopolskie obchody Międzynarodowego Dnia Mediacji, który w tym roku przypada na 16 października 2025 roku oraz Tygodnia Mediacji, obchodzonego w dniach 13–17 października 2025 roku.

Mediacje rodzinne – jak rozmawiać, żeby się dogadać?

Mediacja rodzinna jest dobrowolną próbą rozwiązania konfliktu, uregulowania zasad współpracy w rodzinie przez strony konfliktu, z pomocą osoby trzeciej – bezstronnego i neutralnego mediatora.

W jakich sytuacjach mediacja rodzinna?

Mediację rodzinną warto wykorzystać w takich sytuacjach jak:

• sprawy rozwodowe,
• sprawy o podział majątku po rozwodzie,
• sprawy związane z opieka nad dziećmi po rozwodzie orzekane przez sądy rodzinne,
• inne sprawy rodzinne:

  • konflikty małżeńskie (o ile nie są wskazane do terapii),

  • spory wynikające z gospodarowania współwłasnością (np. sprawy spadkowe),

  • konflikty miedzy rodzicami i dziećmi (także dorosłymi dziećmi),

  • uzgodnienie zasad opieki nad członkami rodziny np. w podeszłym wieku.

Rola mediatora

Mediator:

• pomaga zdefiniować problem,
• określić potrzeby i oczekiwania stron,
• wspiera nawiązanie dialogu między stronami pozostającymi w konflikcie,
• pomaga im w osiągnięciu trwałego porozumienia.

Zalety mediacji

Mediacja:

• umożliwia stronom wspólne konstruowanie rozwiązania problemu, korzystne dla obu stron, daje im możliwość wpływu na treść ostatecznego porozumienia (ugody);
• umożliwia nawiązanie otwartej, szczerej komunikacji między uczestnikami mediacji;
• umożliwia szybsze i tańsze zakończenie sporu.

Pamiętaj!

• Rozpoczynając mediację strony niczego nie ryzykują, gdyż każda z nich w każdej chwili może odstąpić od udziału w niej. Poufność i prowadzenie rozmów w warunkach prywatności, pozwala na otwartość, szczerość i ochronę reputacji.
• Mediacja umożliwia opowiedzenie o swoich przeżyciach, wyrażenie własnych uczuć oraz nazwanie potrzeb w atmosferze poufności, spokoju, akceptacji.
• Mediacja jest na ogół bardziej skuteczna niż proces sądowy. Pozwala na osiągnięcie stosunkowo szybkiego i trwałego wyniku w postaci spisanej ugody.

Mediacje rozwodowe

Przed nami rozwód…

Badania dowodzą, że rozwód (zaraz po śmierci małżonka) należy do najbardziej stresujących i traumatycznych doświadczeń w życiu. Sprawy rodzinne związane z rozwodem mogą ciągnąć się w sądzie latami.

Mediacje rozwodowe, czyli co?

Mediacja rozwodowa jest dobrowolną próbą rozwiązania konfliktów rodzinnych, rozwodowych czy spadkowych z pomocą osoby trzeciej – bezstronnego z pomocą mediatora, bezstronnej i neutralnej osoby. Podczas mediacji strony mają możliwość wzajemnego porozumienia się i dojścia do ugody, która zostaje przekazana do sądu. Warunek – zgoda zainteresowanych stron na wzięcie udział w mediacjach.

Jakie są zalety mediacji w sprawach rozwodowych?

• Jest bezpłatna i o wiele krótsza nich postępowanie sądowe.
• Daje możliwość spokojnej rozmowy i wsłuchania się w racje drugiej strony
• Jest poufna
• Jest dobrowolna iw każdej chwili strony konfliktu mogą ją przerwać , zrezygnować
• To Państwo jesteście autorami porozumienia i ugody.

Problemy, które mogą być rozwiązane za pomocą mediacji przy podziale majątku:

1. Jaki majątek podlega podziałowi?
2. Co stanie się z rezydencją małżeńską?
3. Jak podzielić się meblami i całą resztą wyposażenia domu?
4. Czy strony mają plany emerytalne, które podlegają podziałowi ? Jeżeli tak, prawnicy stron powinni podjąć kroki zmierzające do ich wyceny .
5. Czy strony posiadały majątek albo długi przed ślubem?
6. Czy w trakcie trwania małżeństwa, któraś ze stron otrzymała spadek lub wartościowe prezenty od osób trzecich?
7. Jak traktować długi zaciągnięte w trakcie trwania małżeństwa?
8. Co ma się stać z biznesami małżonków lub jednego z nich?
9. Jak wycenić np. dzieła sztuki lub inne cenne przedmioty?

Mediacje w sprawach związanych z dziećmi

Największy prezent, który mogą dostać dzieci to kochający się rodzice. Dlatego dziecku, którego rodzice się rozwodzą rozpada się cały świat. To nie ono jest winne, że rodzicom się nie udało, ale to ono najczęściej jest najbardziej skrzywdzoną ofiarą. Dlatego, aby dziecko jak najmniej ucierpiało w tym momencie, zachęcamy do skorzystania z mediacji.

Mediacja może pomóc w ustaleniu:

• stałych kontaktów z dzieckiem,
• alimentów,
• kto z rodziców chodzi na wywiadówki, kto odpowiada za opiekę medyczną itp.,
• jak wyglądają święta i wakacje, wyjazdy za granicę,
• jak wygląda kwestia wychowania: od tak prozaicznych spraw – jak to, czy jemy przy stole razem, czy osobno przed telewizorem – do ogólnych zasad.

Chodzi oto, aby świat wartości przekazywany przez rodziców był spójny.

Mediator:

-pomaga zdefiniować problem

-określić potrzeby i oczekiwania stron

-wspiera nawiązanie dialogu między stronami pozostającymi w konflikcie

-pomaga im w osiągnięciu trwałego porozumienia

-dba przede wszystkim o dobro dziecka, zawsze staje w obronie jego praw.

Rodzice rozwodząc się muszą pamiętać, że na tym etapie konieczna jest pomoc dziecku, aby poradzić sobie z nową sytuacją i w najmniej bolesny sposób przejść przez ich rozwód.

Gdy mediacja nie kończy się ugodą…

Nie każda mediacja musi kończyć się ugodą. Warto jednak podkreślić, że mediacja uczy wzajemnego szacunku, respektowania praw swoich i drugiej osoby oraz tego, że każdy ma prawo mieć inne zdanie oraz popełnić błąd.

Potrzebujesz porady i pomocy – skontaktuj się z nami!

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 349-18-47 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie pisząc na adres e-mail: rps@swietochlowice.pl poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – stawiając się w urzędzie

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka ŚWIĘTOCHŁOWICE

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

W Polsce pracownikom przysługuje kilka rodzajów urlopów – wypoczynkowy, na żądanie, bezpłatny, macierzyński, opiekuńczy… Łatwo się w tym wszystkim pogubić. Każdy z rodzajów urlopów rządzi się swoimi prawami i warto znać przysługujące pracownikom uprawnienia, by móc w pełni z nich skorzystać.

Najpopularniejszy urlop wypoczynkowy daje szansę na pełne oderwanie się od obowiązków służbowych, ale nie jest jedyną dostępną opcją. Urlopy rodzicielskie, macierzyńskie i ojcowskie umożliwiają poświęcenie czasu na opiekę nad dzieckiem, a urlop szkoleniowy pomaga w rozwoju zawodowym. Z kolei urlop na żądanie, a także zwolnienie z powodu działania siły wyższej pozwalają szybko reagować na nagłe sytuacje życiowe. Urlop bezpłatny daje możliwość dłuższej przerwy od pracy bez utraty zatrudnienia. Warto mądrze korzystać z przysługujących dni wolnych – to inwestycja w dobre samopoczucie, rozwój i długoterminową satysfakcję z pracy.

URLOP WYPOCZYNKOWY I URLOP NA ŻĄDANIE

Urlop wypoczynkowy

Urlop wypoczynkowy przysługuje każdemu zatrudnionemu na umowę o pracę i dotyczy tylko dni roboczych, czyli tych, które są dla pracownika dniami pracy. Prawo do urlopu wypoczynkowego przysługującego jest niezbywalne, a plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 152-173); Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Zasady nabywania prawa do urlopu wypoczynkowego: Pracownik podejmujący pracę w środku roku kalendarzowego nabywa prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów nabywa się w każdym następnym roku kalendarzowym.

Wymiar urlopu wypoczynkowego: Wymiar urlopu wypoczynkowego zależy od stażu pracy pracownika.

• 20 dni urlopu przysługuje pracownikowi, którego staż pracy jest krótszy niż 10 lat;
• 26 dni urlopu przysługuje pracownikowi, którego staż pracy wynosi co najmniej 10 lat.

Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się również okresy nauki. W przypadku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy wymiar urlopu wypoczynkowego wylicza się proporcjonalnie do czasu pracy, a niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę.

Udzielanie urlopu wypoczynkowego: Pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi urlopu w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Na wniosek pracownika, urlop może być podzielony na części, ale co najmniej jedna z nich powinna trwać nieprzerwanie 14 dni kalendarzowych. Urlop niewykorzystany powinien być udzielony najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. Wypłata ekwiwalentu pieniężnego za urlop jest dopuszczalna tylko w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub wygaśnięcia stosunku pracy.

Wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy: Za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, takie samo jakby w tym czasie pracował.

Zmiana terminu urlopu wypoczynkowego: Plan urlopów ustala pracodawca, biorąc pod uwagę potrzeby firmy i wnioski pracowników. Pracodawca może zmienić termin urlopu na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami lub odmówić urlopu w danym terminie z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia w pracy.

Odwołanie z urlopu wypoczynkowego: Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wtedy, gdy jego obecność w zakładzie jest niezbędna z powodu okoliczności nieprzewidzianych w chwili rozpoczynania urlopu. Pracodawca jest zobowiązany pokryć koszty poniesione przez pracownika w związku z odwołaniem go z urlopu.

Urlop na żądanie

Urlop na żądanie to część urlopu wypoczynkowego, z którego personel może skorzystać w nagłej sytuacji, informując pracodawcę najpóźniej w dniu planowanego urlopu.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 167)

Wymiar urlopu na żądanie: Każdy pracownik, niezależnie od wymiaru etatu i systemu czasu pracy, ma prawo do 4 dni urlopu na żądanie w danym roku kalendarzowym, które wliczają się do ogólnej puli dni urlopu wypoczynkowego przysługującej danemu pracownikowi. Urlop na żądanie przechodzi na kolejny rok kalendarzowy, ale nie jako urlop na żądanie, tylko zwykły urlop zaległy.

Zasady udzielania urlopu na żądanie: Pracodawca jest zobowiązany udzielić pracownikowi urlopu na żądanie w wybranym przez niego terminie. Pracodawca może odmówić udzielenia urlopu na żądanie tylko w wyjątkowych sytuacjach. Pracownik powinien zgłosić chęć skorzystania z takiego urlopu najpóźniej w dniu jego rozpoczęcia. Urlop na żądanie można wykorzystać jednorazowo (4 dni pod rząd), w częściach lub pojedynczo. Pracownik nie musi tłumaczyć pracodawcy, dlaczego potrzebuje dni wolnych na żądanie, a pracodawca nie ma prawa o to pytać.

Wynagrodzenie: Urlop na żądanie jest płatny i traktowany jak zwykły urlop wypoczynkowy, za który pracownikowi przysługuje 100% wynagrodzenia.

URLOP OKOLICZNOŚCIOWY

Urlop okolicznościowy to zwolnienie od pracy (urlop to jego potoczna nazwa) związane ze szczególnymi sytuacjami życiowymi pracownika, takimi jak ślub, urodzenie dziecka lub śmierć bliskiej osoby.

Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (§ 15).

Wymiar urlopu: Wymiar urlopu okolicznościowego zależy od konkretnego wydarzenia.

• 2 dni zwolnienia przysługują w razie ślubu pracownika, urodzenia się jego dziecka oraz zgonu małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy;
• 1 dzień urlopu przysługuje w razie ślubu dziecka pracownika, zgonu i pogrzebu siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka pracownika, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Zasady udzielania: Urlop okolicznościowy jest udzielany na wniosek pracownika. Pracownik powinien przedstawić dokumenty potwierdzające zasadność urlopu (akt małżeństwa, urodzenia, zgonu).

Wynagrodzenie: Wynagrodzenie za urlop okolicznościowy oblicza się podobnie jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy. Składniki wynagrodzenia ustalane w zmiennej wysokości (np. premie, prowizje, nagrody) bierze się pod uwagę wyłącznie z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy.

URLOP REHABILITACYJNY

Urlop rehabilitacyjny to dodatkowe uprawnienie dla pracowników z orzeczeniem o niepełnosprawności, mające na celu wsparcie ich rehabilitacji i powrotu do zdrowia.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych; Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 maja 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania zwolnień od pracy osobom o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności w celu uczestniczenia w turnusie rehabilitacyjnym.

Komu przysługuje: Urlop rehabilitacyjny przysługuje pracownikom z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności nie mają prawa do tego urlopu. Pracownik nabywa prawo do pierwszego urlopu rehabilitacyjnego po przepracowaniu jednego roku od dnia, w którym zaliczono go do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

Wymiar urlopu rehabilitacyjnego: Osobie uprawnionej przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Pracownikowi przysługuje także zwolnienie od pracy na turnus  rehabilitacyjny, trwający do 21 dni roboczych w roku. Łączny wymiar dodatkowego urlopu i zwolnienia na turnus rehabilitacyjny nie może przekroczyć 21 dni roboczych w roku kalendarzowym.

Zasady udzielania urlopu rehabilitacyjnego: Aby skorzystać z urlopu na turnus rehabilitacyjny, pracownik musi przedstawić skierowanie wystawione przez lekarza. Po zakończeniu turnusu pracownik powinien przedstawić dokument potwierdzający uczestnictwo w turnusie. Urlop rehabilitacyjny może być wykorzystany na uczestnictwo w turnusach rehabilitacyjnych, badania specjalistyczne, lub w celu uzyskania zaopatrzenia ortopedycznego lub jego naprawy.

Wynagrodzenie: Wynagrodzenie za urlop rehabilitacyjny oblicza się jak ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. W przypadku zmiennych składników wynagrodzenia, dla pracownika przebywającego na urlopie, oblicza się średnią z trzech ostatnich miesięcy pracy poprzedzających urlop.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA BEZPŁATNE PORADY:

• telefonicznie pod nr tel. 32 259-37-36 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka KATOWICE

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

URLOP MACIERZYŃSKI

Urlop macierzyński przysługuje każdej pracownicy zatrudnionej na umowę o pracę, która urodziła dziecko. Dotyczy to również pracownicy, która przyjęła dziecko lub dzieci na wychowanie. Urlop macierzyński jest obowiązkowy, to znaczy, że nie można się go zrzec.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 180)

Wymiar urlopu macierzyńskiego:

• 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
• 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie;
• 33 tygodnie w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie; 
• 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie;
• 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie.

Zasady wykorzystania urlopu macierzyńskiego: Urlop macierzyński najczęściej rozpoczyna się w dniu porodu. Pracownica ma jednak prawo rozpocząć urlop macierzyński do 6 tygodni przed planowaną datą porodu. Po porodzie matka musi obowiązkowo wykorzystać 14 tygodni urlopu macierzyńskiego.

Urlop tacierzyński: Po wykorzystaniu 14 tygodni urlopu macierzyńskiego po porodzie, pracownica ma prawo zrezygnować z pozostałej części urlopu. W przypadku rezygnacji z pozostałej części urlopu macierzyńskiego przez matkę urlop ten może być wykorzystany przez pracownika-ojca wychowującego dziecko. Ten fragment urlopu macierzyńskiego, który zostaje przeniesiony na ojca, nazywa się potocznie urlopem tacierzyńskim.

Wynagrodzenie za urlop macierzyński: Podczas urlopu macierzyńskiego otrzymujesz zasiłek macierzyński, który zastępuje Twoje normalne wynagrodzenie. Zasiłek jest obliczany na podstawie Twoich zarobków z ostatnich 12 miesięcy.

• Jeśli zawnioskujesz o urlop macierzyński i rodzicielski osobno, zasiłek macierzyński będzie wynosił 100%, a za urlop rodzicielski 70%. 
• Jeśli od razu po porodzie złożysz wniosek o cały urlop macierzyński i rodzicielski razem, zasiłek wyniesie 81,5% Twojej pensji przez cały ten czas.

URLOP OJCOWSKI

Urlop ojcowski to specjalny urlop, który przysługuje ojcu dziecka. Jest niezależny od uprawnień matki i może być wykorzystywany równolegle z jej urlopem.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 182[3]) 

Komu przysługuje: Urlop ojcowski przysługuje ojcu, biologicznemu lub adopcyjnemu, nawet gdy jest on rozwiedziony z matką dziecka. Nie otrzymają go natomiast osoby pozbawione praw rodzicielskich, nieutrzymujące kontaktu z dzieckiem lub nieuprawnione do tego.

Wymiar i okres wykorzystania urlopu ojcowskiego: Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi 14 dni kalendarzowych, wliczając w to weekendy i święta. Urlop można wykorzystać jednorazowo lub w dwóch częściach, z których każda musi trwać minimum tydzień. Urlop ojcowski musi być wykorzystany przed ukończeniem przez dziecko 12 miesiąca życia lub do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka, ale nie później niż do ukończenia przez dziecko 14 roku życia.

Wynagrodzenie za urlop ojcowski: Urlop ojcowski jest płatny, a ojcowie otrzymują zasiłek w wysokości 100% swojego przeciętnego wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy, który jest finansowany przez ZUS. Urlop ojcowski nie może zostać przeniesiony na drugiego rodzica, a niewykorzystane dni przepadają.

URLOP RODZICIELSKI I WYCHOWAWCZY

Urlop rodzicielski

Urlop rodzicielski to jeden z urlopów pracowniczych, który przysługuje rodzicom. Jego celem jest umożliwienie spędzenia większej ilości czasu z dzieckiem i wykształcenie więzi.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 182[1a])

Komu przysługuje: Przysługuje pracownikowi-rodzicowi po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego lub zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego. Jest to urlop dobrowolny i częściowo płatny z zasiłku macierzyńskiego. Można z niego korzystać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.

Wymiar urlopu rodzicielskiego: Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi 41 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, lub 43 tygodnie w przypadku porodu mnogiego. Urlop rodzicielski może być udzielony jednorazowo albo w maksymalnie 5 częściach.

Podział między rodziców: Każdemu z rodziców przysługuje wyłączne prawo do 9 tygodni urlopu rodzicielskiego, którego nie można przenieść na drugiego rodzica. Jeżeli jeden z rodziców nie wykorzysta tego prawa, to te 9 tygodni przepadają. Z pozostałych tygodni rodzice mogą korzystać zgodnie z własnymi ustaleniami.

Wynagrodzenie: Wynagrodzenie podczas urlopu rodzicielskiego jest wypłacane w formie zasiłku macierzyńskiego.

• Jeśli matka dziecka złoży wniosek o urlop rodzicielski w ciągu 21 dni po porodzie, zasiłek macierzyński za okres urlopu
  macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5% podstawy wymiaru zasiłku.
• Jeśli wniosek złożony zostanie po 21 dniach po porodzie, zasiłek macierzyński wynosi 100% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu macierzyńskiego i 70% podstawy wymiaru zasiłku za okres urlopu rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński za 9-tygodniową, nieprzenoszalną część urlopu rodzicielskiego przysługującą ojcu dziecka wynosi 70% podstawy wymiaru zasiłku.

Urlop wychowawczy

Urlop wychowawczy to jeden z urlopów, który przysługuje rodzicom w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Przysługuje on pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, którzy posiadają co najmniej 6-miesięczny staż pracy (okresy poprzedniego zatrudnienia także się wliczają).

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 186) 

Wymiar urlopu wychowawczego: Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego wynosi 36 miesięcy. Urlop wychowawczy jest udzielany na okres nie dłuższy niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat. Rodzice mogą korzystać z urlopu jednocześnie, jednak łączny okres nie może przekraczać 36 miesięcy.

Podział urlopu wychowawczego: Urlop można podzielić maksymalnie na 5 części. Jeden miesiąc z puli 36 miesięcy urlopu wychowawczego jest przeznaczony wyłącznie dla jednego rodzica i nie można go przenieść na drugiego rodzica.

Wynagrodzenie: Urlop wychowawczy jest urlopem bezpłatnym. Osoby przebywające na urlopie wychowawczym mogą ubiegać się o dodatek do zasiłku rodzinnego, zwany również zasiłkiem wychowawczym, o ile spełniają kryteria dochodowe.

URLOP OPIEKUŃCZY

Urlop opiekuńczy to forma zwolnienia od pracy, która umożliwia pracownikom opiekę nad członkami rodziny lub osobami zamieszkującymi w tym samym gospodarstwie domowym, które wymagają opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 173[1])

Cel urlopu opiekuńczego: Urlop przysługuje w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia członkowi rodziny (synowi, córce, matce, ojcu lub małżonkowi) pracownika lub osobie zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Wymiar urlopu opiekuńczego: Pracownikowi przysługuje prawo do urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni w ciągu roku kalendarzowego, które można wykorzystać w całości lub w częściach. Niewykorzystany urlop opiekuńczy przepada i nie przenosi się na kolejny rok. Urlopu udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Wynagrodzenie za urlop opiekuńczy: Urlop opiekuńczy jest urlopem bezpłatnym.

Potrzebujesz porady i pomocy – skontaktuj się z nami!

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 259-37-36 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka KATOWICE

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

OPIEKA NA DZIECKO CZYLI ZWOLNIENIE Z PRACY W ZWIĄZKU Z WYCHOWANIEM DZIECKA

To zwolnienie potocznie nazywane jest opieką na dziecko i przysługuje na opiekę nad zdrowym dzieckiem do ukończenia przez nie 14 lat i nie wymaga uzasadniania wniosku składanego pracodawcy.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 188)

Komu przysługuje: Opieka na dziecko przysługuje rodzicom dziecka, które nie ukończyło 14 lat. Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka pracują, z uprawnień może skorzystać jedno z nich. Dopuszczalny jest podział zwolnienia, tak aby każdemu z rodziców przysługiwał jeden dzień.

Wymiar zwolnienia: Niezależnie od liczby dzieci w wieku do 14 lat, pracownikowi przysługuje 2 dni lub 16 godzin zwolnienia w roku kalendarzowym. Z tego zwolnienia można skorzystać w dniach lub w godzinach. Wymiar zwolnienia w godzinach dla pracownika zatrudnionego na niepełny etat ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy, zaokrąglając niepełną godzinę w górę do pełnej godziny.

Wynagrodzenie: Za czas zwolnienia od pracy, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, które naliczane jest z uwzględnieniem składników stałych i zmiennych w wysokości należnej w miesiącu wykorzystywania zwolnienia.

URLOP BEZPŁATNY

Urlop bezpłatny to okresowe zawieszenie obowiązków pracownika i pracodawcy, udzielane na pisemny wniosek pracownika.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 174)

Wymiar urlopu bezpłatnego: Przepisy nie określają maksymalnej długości trwania urlopu bezpłatnego. Jeżeli urlop ma trwać dłużej niż 3 miesiące, pracodawca może zastrzec możliwość odwołania pracownika z urlopu z ważnych przyczyn.

Wniosek o urlop bezpłatny: Urlop bezpłatny jest udzielany wyłącznie na pisemny wniosek pracownika. Pracodawca nie może skierować pracownika na taki urlop bez jego zgody. Pracodawca może, ale nie musi, wyrazić zgodę na udzielenie urlopu bezpłatnego.

Wynagrodzenie: W czasie urlopu bezpłatnego pracownik nie otrzymuje wynagrodzenia. Pracodawca nie opłaca za pracownika składek na ubezpieczenia społeczne. Okres urlopu bezpłatnego z reguły nie jest wliczany do okresów zatrudnienia, od których zależą uprawnienia pracownicze (wyjątkiem jest sytuacja, gdy urlop bezpłatny jest udzielany
za zgodą pracownika w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy).

URLOP NA POSZUKIWANIE PRACY I URLOP SZKOLENIOWY

Urlop na poszukiwanie pracy

Pracownikowi, któremu pracodawca wręczył wypowiedzenie umowy o pracę z zachowaniem co najmniej dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, przysługuje urlop na poszukiwanie pracy.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 37)

Komu przysługuje: Urlop na poszukiwanie pracy przysługuje pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę na czas określony i nieokreślony oraz na okres próbny wynoszący 3 miesiące. Warto pamiętać, że urlop na poszukiwanie pracy nie przysługuje pracownikom, którzy sami zwolnili się z pracy.

Wymiar urlopu na poszukiwanie pracy:

• 2 dni robocze w przypadku dwutygodniowego i miesięcznego okresu wypowiedzenia;
• 3 dni robocze, jeżeli okres wypowiedzenia wynosi trzy miesiące;
• 3 dni robocze przysługują również w przypadku skrócenia trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia z powodu upadłości lub likwidacji pracodawcy.Wynagrodzenie: Wynagrodzenie za urlop na poszukiwanie pracy oblicza się podobnie jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.

Szukasz pracy? Przejrzyj najlepsze ogłoszenia o pracę na Asistwork!

Urlop szkoleniowy

Urlop szkoleniowy przysługuje pracownikom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, którzy podnoszą swoje kwalifikacje zawodowe za zgodą lub z inicjatywy pracodawcy.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 103)

Wymiar urlopu szkoleniowego:

• 6 dni przysługuje pracownikom, którzy przystępują do egzaminów eksternistycznych, maturalnych lub potwierdzających kwalifikacje zawodowe;
• 21 dni przysługuje pracownikom w ostatnim roku studiów na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 259-37-36 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka KATOWICE

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

ZWOLNIENIE Z PRACY Z POWODU DZIAŁANIA SIŁY WYŻSZEJ

Pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej. W doktrynie prawa siła wyższa rozumiana jest jako zjawisko o charakterze nadzwyczajnym, któremu nie można zapobiec normalnymi środkami oraz za które osoba zobowiązana nie ponosi odpowiedzialności.

Podstawa prawna: Kodeks pracy (art. 148[1])

Kiedy przysługuje: Zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej przysługuje w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika.

Wymiar zwolnienia z powodu siły wyższej: Pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym.

Wynagrodzenie: Za czas takiego zwolnienia pracownik zachowuje prawo do 50% wynagrodzenia, obliczanego jak wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy.

ZWOLNIENIE Z PRACY W ZWIĄZKU Z ODDAWANIEM KRWI

Krwiodawcom przysługuje zwolnienie od pracy za oddanie krwi. Dobrą praktyką jest konsultowanie terminu oddania krwi z pracodawcą, aby nie zakłócać pracy w dniach największego obłożenia.

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 roku o publicznej służbie krwi (art. 9); Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 roku w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (§ 12).

Wymiar dni wolnych: Honorowemu dawcy krwi przysługują 2 dni wolne od pracy, w dniu oddania krwi i w dniu następnym. Zwolnienie obejmuje również czas na okresowe badania lekarskie, jeśli nie mogą być one wykonane w dniu wolnym od pracy.

Wymagania do uzyskania wolnego: Zwolnienie od pracy musi być odpowiednio udokumentowane zaświadczeniem wydanym przez stację krwiodawstwa, które należy przekazać pracodawcy. Zaświadczenie to potwierdza oddanie krwi i wskazuje czas nieobecności. W przypadku, gdy stan zdrowia pracownika nie pozwala na oddanie krwi, stacja krwiodawstwa również wystawia zaświadczenie usprawiedliwiające absencję. Nieobecność pracownika z powodu oddawania krwi powinna być traktowana jako usprawiedliwiona płatna nieobecność.

Wynagrodzenie: Za czas zwolnienia od pracy w związku z oddawaniem krwi, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Wynagrodzenie to jest ustalane tak, jak za czas urlopu, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym pracownik oddał krew.

ZWOLNIENIE Z PRACY NA CZAS UCZESTNICTWA W AKCJACH RATUNKOWYCH

Pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy, jeśli ten jest członkiem ochotniczych służb ratowniczych, na czas niezbędny na akcje ratownicze, wypoczynek po nich oraz szkoleń.

Komu przysługuje: Zwolnienie z pracy na czas uczestnictwa w akcjach ratowniczych przysługuje Strażakom z Ochotniczej Straży Pożarnej (OSP), Ratownikom Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (GOPR) oraz Członkom ochotniczej drużyny ratowniczej działającej w brzegowej stacji ratowniczej Morskiej Służby Poszukiwania
i Ratownictwa “Służba SAR”.

Kiedy przysługuje: Zwolnienie od pracy przysługuje pracownikom będącym członkami ochotniczych służb ratowniczych, na czas niezbędny do uczestniczenia w akcjach ratowniczych oraz na czas wypoczynku po akcji. W niektórych przypadkach, zwolnienie od pracy przysługuje także w celu odbycia odpowiednich szkoleń. Czas potrzebny na wypoczynek po akcji ustala osoba kierująca akcją ratowniczą.

Wynagrodzenie: Czas nieobecności w pracy traktowany jest jako usprawiedliwiona niepłatna nieobecność. Za czas zwolnienia od pracy, pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny, wypłacany przez gminę, który ma rekompensować utracone wynagrodzenie.

ZWOLNIENIE Z PRACY W ZWIĄZKU Z WEZWANIEM PRACOWNIKA PRZED URZĄD, SĄD LUB POLICJĘ

Pracodawca ma obowiązek zwolnić pracownika od pracy, jeśli ten otrzyma wezwanie organu administracji rządowej, sądu, prokuratury, policji, samorządu terytorialnego lub organu prowadzącego postępowanie w sprawach o wykroczenia.

Kiedy przysługuje: Pracodawca musi zwolnić pracownika na czas niezbędny do stawienia się na wezwanie. Obejmuje to czas na samą rozprawę oraz dojazd do i z sądu. Zwolnienie przysługuje niezależnie od tego, czy pracownik został wezwany w charakterze strony, świadka, pełnomocnika, interwenta w postępowaniu cywilnym, czy biegłego.

Wynagrodzenie: Nieobecność pracownika w związku z wezwaniem jest usprawiedliwiona. Za czas zwolnienia od pracy na wezwanie do sądu lub prokuratury, pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia. Świadek może ubiegać się o zwrot kosztów podróży, noclegu oraz utraconych zarobków związanych ze stawiennictwem w sądzie.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA BEZPŁATNE PORADY:

• telefonicznie pod nr tel. 32 259-37-36 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka KATOWICE

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

Podróże lotnicze z każdym rokiem stają się coraz bardziej popularne. Spora dostępność połączeń lotniczych i atrakcyjne ceny biletów zachęcają nas do zwiedzania świata i odwiedzania nowych miejsc. Wybierając się w podróż na pokładzie samolotu warto poznać przepisy regulujące obowiązki linii lotniczych względem konsumentów w różnych sytuacjach awaryjnych i dowiedzieć się, jak walczyć o swoje prawa.

Opóźniony lub odwołany lot? Zgubiony lub zniszczony bagaż? Nadkomplet pasażerów i odmowa wejścia na pokład? Nie da się uniknąć ani przewidzieć takich sytuacji, ale da się na nią przygotować! Dowiedz się, co robić, jeśli twój lot został odwołany lub opóźniony. Znaj swoje prawa, sprawdź, co ci przysługuje w takiej sytuacji, a także jak, gdzie i kiedy można uzyskać odszkodowanie za odwołany lub opóźniony lot.

PRAWA PASAŻERA

Wielu pasażerów podróżujących na pokładzie samolotu nie ma świadomości praw, które im przysługują. Docelowo linie lotnicze mają obowiązek informowania o nich podróżnych, jednak bardzo rzadko się z niego wywiązują. Tymczasem w sytuacji, w której przytrafi nam się opóźniony lub odwołany lot, a także gdy nie zostaniemy wpuszczeni na pokład samolotu z powodu overbookingu, możemy domagać się odszkodowania. Prawo to regulowane jest przez Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 261/2004, które ustanawia wspólne zasady dochodzenia odszkodowania od linii lotniczych w sytuacji, w której Twój lot ulegnie zakłóceniu. W przypadku wszystkich przewoźników (linii tradycyjnych, nisko kosztowych i czarterów) obowiązują takie same zasady, bez względu na cenę biletu, klasę podróży i klasę rezerwacyjną.

ODWOŁANY LOT – CO MI PRZYSŁUGUJE?

Jeśli Twój lot zostanie odwołany masz kilka opcji do wyboru:

• zwrot pełnego kosztu biletu w terminie 7 dni (w przypadku, gdy pasażer decyduje się odstąpić od umowy) lub
• zmianę planu podróży, czyli alternatywny lot w najwcześniejszym możliwym terminie albo lot w innym terminie dogodnym dla
  pasażera (w miarę dostępności wolnych miejsc) na tej samej trasie, w takich samych lub podobnych warunkach przewozu (w tym również za pośrednictwem innej linii lotniczej lub innym środkiem transportu).

Zawsze możesz domagać się także:

• dwóch bezpłatnych rozmów telefonicznych
• posiłku i napojów dostosowanych do czasu oczekiwania
• noclegu (jeśli nowy lot odbywa się dopiero następnego dnia lub później) i transportu do miejsca noclegu.

Oczywiście – poza tym – należy ci się także odszkodowanie.
Jego wysokość zależy od długości planowanego lotu. Przysługuje ci:

• 250 euro w przypadku lotów do 1500 km
• 400 euro w przypadku lotów od 1500-3500 km
• 600 euro w przypadku lotów powyżej 3500 km

Obsługujący przewoźnik lotniczy może pomniejszyć odszkodowanie o 50% jeśli zaoferowano nam lot alternatywny, którego czas przylotu nie przekracza planowego czasu przylotu pierwotnie zarezerwowanego o:

• 2 godziny w przypadku lotów o długości do 1500 km
• 3 godziny w przypadku lotów na dystansie 1500-3500 km
• 4 godziny dla lotów dalszych.

Kiedy odszkodowanie za odwołany lot się NIE należy?

• jeśli lot został odwołany wcześniej niż 2 tygodnie przed datą podróży
• lot został odwołany od 14 do 7 dni przed datą podróży, ale JEDNOCZEŚNIE zaproponowano ci alternatywny lot, który zabierze cię na miejsce nie wcześniej niż 2 h przed pierwotnie planowanym przylotem i nie później niż 4 h po niej
• lot zostanie odwołany mniej niż 7 dni przed datą podróży, ale JEDNOCZEŚNIE zaproponowano ci alternatywny lot, który zabierze cię na miejsce nie wcześniej niż 1 h przed pierwotnie planowanym przylotem i nie później niż 2 h po niej
• jeśli lot został odwołany z powodów niezależnych od przewoźnika.

Okoliczności te, zgodnie z prawem unijnym, to nie tylko warunki meteorologiczne uniemożliwiające dany lot, ale także zagrożenie
bezpieczeństwa, destabilizacja polityczna, nieoczekiwane wady samolotu mogące wpłynąć na bezpieczeństwo lotu, a także strajki mające wpływ na działalność przewoźnika. Zasadniczo usterka techniczna nie jest siłą wyższą – nadzwyczajne mogą być okoliczności, które ją wywołały. Wada samolotu co do zasady nie zwalnia z wypłaty odszkodowania pasażerom, chyba że usterka została wywołana przez nadzwyczajny czynnik. Przykładem może być tu awaria silnika przy zderzeniu z ptakiem. Awaria podzespołu samolotu również nie jest czynnikiem nadzwyczajnym.

LOTY CZARTEROWE

W przypadku lotów czarterowych (np. w ramach wycieczek zorganizowanych przez biuro podróży), odpowiedzialność ponosi przewoźnik (jeśli to on odwołał lub opóźnił lot). Wszelkie formalności powinien jednak załatwić za nas pośrednik, który jako agent wystawił bilet
i dokonał transakcji.

Jeśli decyzję o odwołaniu rejsu podjął operator czarterujący samolot (np. z powodu sprzedania niewystarczającej liczby biletów), wówczas przejmuje on odpowiedzialność. Uczestnikom podróży zorganizowanej przez biuro podróży przysługuje ponadto prawo do zwrotu całkowitego kosztu podróży (łącznie z kosztem noclegów) oraz pomoc i opieka w miejscu tymczasowego zakwaterowania. Za realizację pakietu turystycznego (w tym transportu samolotem) i egzekwowanie naszych praw odpowiada organizator imprezy turystycznej.

Jeśli np. w danej sytuacji awaryjnej nie otrzymamy opieki lub zwrotu pieniędzy, możemy złożyć pisemną reklamację do biura podróży, występując o zadośćuczynienie. Organizator ma 30 dni na rozpatrzenie skargi i udzielenie odpowiedzi. Po niedotrzymaniu tego terminu przez biuro podróży, pojawia się domniemanie prawne, że organizator uznał roszczenie klienta i reklamacja jest zasadna. Przewoźnik powinien wypłacić nam odszkodowanie niezwłocznie. Jeżeli nie wyraził takiej woli, zaczynamy postępowanie reklamacyjne.

OPÓŹNIONY LOT – CO MI PRZYSŁUGUJE?

Opóźnienie zawsze liczysz w oparciu o planowaną i rzeczywistą godzinę przylotu. To znaczy, że jeśli samolot wystartował np. z 3-godzinnym opóźnieniem, ale w trakcie lotu nadrobił stracony czas i wylądował spóźniony o 1,5 godziny, to odszkodowanie ci się nie należy.

Podobnie jak w przypadku odwołanych lotów, kwoty odszkodowania również zależą od odległości. Przysługuje ci:

• 250 euro w przypadku lotów do 1500 km
• 400 euro w przypadku lotów od 1500-3500 km
• 600 euro w przypadku lotów powyżej 3500 km

W trakcie oczekiwania na start samolotu linia lotnicza musi zapewnić pasażerom napoje i posiłki. Ich liczba ma być „stosowna do czasu oczekiwania”. Często będą to po prostu vouchery do wykorzystania na lotnisku. Masz także prawo do wykonania dwóch bezpłatnych telefonów (wymiennych także np. na wysłanie maili).

W przypadku, gdy opóźnienie wylotu wynosi co najmniej 5 godzin – pasażer może odstąpić od umowy i przysługuje mu prawo do zwrotu pełnego kosztu biletu w terminie siedmiu dni za wszystkie części nieodbytej podróży, ale także za części już odbyte, jeżeli opóźniony lot nie służy już dłużej jakiemukolwiek celowi związanemu z pierwotnym planem podróży (gdy podróżny nie zdecyduje się na podróż kolejnym zaproponowanym lotem) oraz prawo do zapewnienia powrotu do pierwszego miejsca wylotu w najwcześniej możliwym terminie (np. gdy lot był zaplanowany w związku z jakimś wydarzeniem (konferencja, wydarzenie sportowe). Wypłata odszkodowania powinna nastąpić w formie pieniężnej. Linia lotnicza może zaproponować inną formę wypłaty rekompensaty (np. voucher), ale pasażer musi wyrazić na nią zgodę na piśmie.

OVERBOOKING I ODMOWA PRZYJĘCIA NA POKŁAD

Overbooking (nadkomplet pasażerów) ma miejsce wtedy, gdy przewoźnik sprzedał więcej biletów niż może pomieścić typ samolotu obsługujący dany rejs. Niektóre linie lotnicze stosują taki zabieg w przypadku popularnych tras i terminów, by uniknąć pustych miejsc, w razie, gdyby nie wszyscy podróżni stawili się na lotnisku. Jeśli do odprawy zgłoszą się wszyscy pasażerowie z wykupionym biletem, dla niektórych z nich zabraknie miejsca.

Gdy na dany lot sprzedano więcej biletów niż jest dostępnych miejsc, przewoźnik:

• w pierwszej kolejności powinien zaproponować osobom chętnym do rezygnacji ze swojej potwierdzonej rezerwacji pewne korzyści ustalone na indywidualnych warunkach (mogą to być na przykład mile lotnicze, korzyści finansowe, miejsce w wyższej klasie na inny lot, kupony, prawo do dodatkowego biletu itp.). Ponadto, niezależnie od ww. korzyści linia lotnicza jest zobowiązana zapewnić ochotnikom prawo wyboru pomiędzy pełnym zwrotem kosztów biletu w terminie siedmiu dni a zmianą planu podróży, na porównywalnych warunkach, do miejsca docelowego, w najwcześniejszym możliwym terminie (lub w późniejszym terminie dogodnym dla pasażera, w zależności od dostępności wolnych miejsc).
• w drugiej kolejności, jeżeli ochotnicy się nie zgłoszą lub będzie ich zbyt mało, aby reszta pasażerów zmieściła się w samolocie,
  przewoźnik może odmówić wybranym pasażerom, wbrew ich woli, wejścia na pokład samolotu. W takim przypadku osoby te mają
  prawo wyboru pomiędzy zwrotem ceny biletu, a zmianą planu podróży, a ponadto w tej sytuacji mają oni prawo do odszkodowania w wysokości od 250 do 600 euro w zależności od długości trasy (jak w przypadku odwołania lotu) oraz ewentualnych opóźnień, do których doszło przed zmianą rezerwacji,
• pasażerom, którzy zdecydowali się na zmianę rezerwacji i osobom, którym odmówiono przyjęcia na pokład samolotu wbrew swojej woli, przewoźnik zobowiązany jest zapewnić bezpłatnie wszelką niezbędną opiekę (tak jak w przypadku odwołania lotu), a więc posiłki, napoje, dostęp do telefonu oraz ewentualnie także nocleg i transport oraz wystawić dokument pisemny potwierdzający prawa pasażera. 

Aby rozporządzenie 261/2004 Parlamentu Europejskiego mogło zostać w tej sytuacji zastosowane, pasażer musi posiadać potwierdzoną
rezerwację na dany lot oraz stawić się na odprawę nie później niż 45 minut przed ogłoszoną godziną odlotu, jeżeli czas ten nie został przez
przewoźnika inaczej określony.

Prawo do odszkodowania NIE przysługuje, jeśli pasażer nie zostanie wpuszczony na pokład z racjonalnych powodów (np. z przyczyn bezpieczeństwa, z powodu braku odpowiednich dokumentów podróżnych lub gdy stan jego zdrowia może zagrażać pozostałym pasażerom na pokładzie).

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka SOSNOWIEC

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

ZAGUBIONY LUB USZKODZONY BAGAŻ

Kwestie związane z bagażem reguluje art.17 pkt 2 Konwencji Montrealskiej z 1999 r. i Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego 889/2002. Przewoźnik ponosi odpowiedzialność za szkody wynikłe w razie zniszczenia, utraty lub uszkodzenia przyjętego bagażu jedynie pod warunkiem, że wydarzenie, które je spowodowało nastąpiło na pokładzie samolotu lub w czasie dowozu, w którym przyjęty bagaż był pod opieką przewoźnika.

W przypadku bagażu zagubionego, zniszczonego albo niedostarczonego na czas, podróżny ma prawo do odszkodowania o maksymalnej wartości 1000 jednostek SDR (wg aktualnego kursu ok. 1130 euro). Gdy niemożliwe jest udowodnienie rzeczywistej wartości zagubionych bądź zniszczonych rzeczy, pasażerowi przysługuje 17 SDR za każdy kilogram bagażu. Ustalenie ostatecznej kwoty odszkodowania pozostawione jest przewoźnikowi.

W przypadku bagażu rejestrowanego przewoźnik ponosi odpowiedzialność nawet wtedy, gdy nie jest winien jego uszkodzenia, chyba że bagaż był wadliwy. W przypadku bagażu nierejestrowanego przewoźnik jest odpowiedzialny tylko wówczas, gdy szkoda wystąpiła z jego winy. Pasażer musi jednak dowieść, że doszło do zniszczenia.

Należy pamiętać, że linie lotnicze z zasady wyłączają w regulaminach przewozu odpowiedzialność materialną za cenne rzeczy w bagażu rejestrowanym (np. gotówka, biżuteria, sprzęt elektroniczny czy sportowy). Tego rodzaju przedmioty należy spakować do bagażu podręcznego lub dodatkowo ubezpieczyć.

Gdy bagaż został zniszczony, warto wykonać dokumentację, np. zrobić zdjęcie i natychmiast po przylocie i odebraniu bagażu zgłosić się do biura bagażowego przewoźnika lub agenta handlingowego w strefie tranzytowej. Jeśli wyjdziemy poza strefę pasażerską, a uszkodzenie zgłosimy później, będzie nam trudno udowodnić, że uszkodzenie zaszło podczas lotu. Z pomocą pracownika, na lotnisku należy wypełnić formularz PIR (Property Irregularity Report), czyli protokół niezgodności mienia, w którym określamy orientacyjna datę zakupu zniszczonych elementów bagażu, ich cenę oraz kwotę żądanego odszkodowania. Warto też zapoznać się z warunkami reklamacji przewoźnika, ponieważ może on żądać dołączenia innych dokumentów (np. kopii odcinka karty pokładowej i kwitu bagażowego). Jeśli zauważymy szkodę dopiero po opuszczeniu lotniska, jedynym wyjściem jest złożenie pisemnej reklamacji do agenta handlingowego lub bezpośrednio do przewoźnika w terminie 7 dni od daty otrzymania uszkodzonego bagażu. Po złożeniu pełnego protokołu szkody bagażowej, otrzymamy pisemne potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia wraz z numerem sprawy.

W przypadku zniszczenia walizki większość linii lotniczych prosi o rachunek za zakup by następnie zwrócić jej koszt, przy czym kwota wypłacana przez przewoźnika zależy od wieku walizki. Aby ubiegać się o odszkodowanie od linii lotniczej, dodatkowo należy złożyć reklamację w formie pisemnej (wraz z kopią wcześniej wypełnionego formularza PIR) w biurze przewoźnika w ciągu 7 dni od daty
wystąpienia uszkodzenia. Sposób postępowania szczegółowo określają regulaminy przewoźników.

PROCEDURA REKLAMACYJNA

Aby uzyskać odszkodowanie i/lub zwrot kosztów, należy:

1. znaleźć na stronie przewoźnika zakładkę lub link do formularza reklamacyjnego
2. wypełnić formularz (podając swoje dane, szczegóły lotu i inne podstawowe informacje)
3. czekać na kontakt ze strony linii i wypłatę odszkodowania (max. 30 dni)

Oczywiście nie zawsze idzie tak gładko. Jeśli płaciłeś za bilety kartą, która zezwala na procedurę charge back (sprawdzisz to w swoim banku), to warto z niej skorzystać. Wtedy możesz zgłosić płatność za usługę, która nie doszła do skutku i łatwo odzyskać pieniądze.

Jeśli przewoźnik lotniczy, organizator turystyki albo sprzedawca biletów nie odpowie na naszą reklamację albo udzielona odpowiedź nas nie satysfakcjonuje, to wtedy przysługuje nam prawo do:

• złożenia wniosku o wszczęcie postępowania polubownego do Rzecznika Praw Pasażerów
• dochodzenia roszczeń na drodze sądowej.

Wniosek do Rzecznika Praw Pasażerów należy złożyć przed upływem 1 roku od dnia wykonania przewozu lub dnia, w którym przewóz miał być wykonany. Po tym czasie roszczenie ulega przedawnieniu. Formularz skargi oraz dodatkowe informacje znajdują się na stronie: https://pasazerlotniczy.ulc.gov.pl/

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ NA LOTNISKU I W SAMOLOCIE

Osoby z niepełnosprawnością lub z ograniczoną sprawnością ruchową podlegają ochronie przed dyskryminacją w transporcie lotniczym. Przewoźnicy lotniczy lub ich przedstawiciele mają prawo odmówić wejścia na pokład samolotu jedynie wtedy, gdy jest to fizycznie niemożliwe ze względu na rozmiar samolotu albo jego drzwi lub, gdy mogłoby to naruszyć wymogi bezpieczeństwa. Jeśli z tych powodów odmówiono Ci przyjęcia na pokład przysługuje Ci zwrot kosztów biletu, bądź zmiana planu podróży.

Na lotniskach w Unii Europejskiej masz prawo skorzystać z pomocy podczas wchodzenia na pokład samolotu i opuszczania samolotu bez ponoszenia dodatkowych kosztów. Potrzebę „asysty” powinieneś zgłosić co najmniej 48 godzin przed wylotem. W razie braku takiego powiadomienia obsługa lotniska powinna dołożyć wszelkich starań, aby zapewnić Ci stosowną pomoc.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka SOSNOWIEC

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

ZJAWISKA NIEPOŻĄDANE W MIEJSCU PRACY

Zjawiska niepożądane w miejscu pracy to m.in. dyskryminacja, nierówne traktowanie, mobbing i molestowanie, naruszenia dóbr osobistych pracownika. W naszej codziennej pracy możemy doświadczać wielu niepożądanych zjawisk np. stereotypizacji, stronniczości, aktów związanych z nierównym traktowaniem, nękaniem, przemocą psychiczną, które są nie tylko prawnie zabronione oraz wysoce szkodliwe dla zdrowia, ale również negatywnie wpływają na efektywność działalności danego miejsca zatrudnienia i obciążają proces budowania sprawiedliwych, bezpiecznych miejsc pracy.

Podstawą w tej sytuacji jest przeciwdziałanie. Społeczna akceptacja mobbingu wśród Polaków wynika przede wszystkim z niewiedzy o istocie, skali i skutkach tego zjawiska. Dlatego w ramach przeciwdziałania mobbingowi tak ważne jest informowanie o niebezpieczeństwie i konsekwencjach mobbingu.

Celem naszej kampanii jest podniesienie świadomości tego, jak można reagować i co należy robić, gdy padnie się ofiarą zachowań niewłaściwych, a także, gdy będzie świadkiem takich zachowań wobec innej osoby.

KONTROLA I NADZÓR W RAMACH STOSUNKU PRACY I ZGODNIE Z PRAWEM

Aby mówić o występowaniu niepożądanych zjawisk w miejscu pracy: takich jak m.in. mobbing, naruszenia dóbr osobistych pracownika, dyskryminacja, nierówne traktowanie i molestowanie, w pracy należy w sposób wszechstronny rozważyć całą sytuację i wzajemne relacje pomiędzy pracownikami, jak i przełożonym i pracownikiem.

CZYM JEST MOBBING?

MOBBING ≠ KONFLIKT

PODSTAWOWE ZASADY PRAWA PRACY

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• • telefonicznie pod nr tel. 32 43 92 239 w godzinach pracy urzędu lub
  • elektronicznie: mailowo: pomocprawna@um.rybnik.pl lub poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
  • osobiście – w Urzędzie Miasta Rybnika przy ul. Bolesława Chrobrego 2, pok.213 (w godzinach pracy urzędu)

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka RYBNIK

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

PRZEJAWY DYSKRYMINACJI W MIEJSCU PRACY

Przejawy/postacie dyskryminacji w miejscu pracy:

MOBBINGU I JEGO SKUTKI

Mobbing art. 943 § 2 k.p. opisuje zachowania (w postaci działań lub zaniechań), które dotyczą pracownika lub są skierowane przeciwko pracownikowi.

CECHY UNIEMOŻLIWIAJĄCE WYSTĄPIENIE MOBBINGU

• szacunek
• jasny podział kompetencji i zadań (zakres obowiązków)
• precyzyjne systemy wynagradzania, oceniania pracowników i ich awansowania
• ocenianie jakości wykonanej pracy, a nie osoby
• uwzględnienie indywidualnych potrzeb pracowników
• motywacja ekonomiczna i pozaekonomiczna
• integracja pracowników
• brak nadmiernej kontroli podwładnych
• dobór właściwego stylu kierowania
• swobodny przepływ informacji
• odpowiednia rekrutacja personelu
• inwestowanie w pracowników (szkolenia)

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• • telefonicznie pod nr tel. 32 43 92 239 w godzinach pracy urzędu lub
  • elektronicznie: mailowo: pomocprawna@um.rybnik.pl lub poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
  • osobiście – w Urzędzie Miasta Rybnika przy ul. Bolesława Chrobrego 2, pok.213 (w godzinach pracy urzędu)

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka RYBNIK

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

15 marca obchodzimy Światowy Dzień Konsumenta, dzień, który przypomina nam, że jesteśmy konsumentami i jako konsumenci mamy prawa, ale również obowiązki. Warunkiem świadomego uczestniczenia konsumentów w rynku jest zasób wiedzy i posiadanie niezbędnych informacji. Dlatego jest to okazja do upowszechniania wiedzy zarówno o prawach przysługujących konsumentom jak i instytucjach i organizacjach chroniących prawa konsumentów.

Od stycznia 2023 r. weszło w życie wiele ważnych dla konsumentów przepisów. Nowe regulacje w istotny sposób wpływają na sytuację konsumentów oraz obowiązki ciążące na przedsiębiorcach. Ich celem jest m.in. zapewnienie większej przejrzystości umów zawieranych on-line, dostosowanie przepisów do dynamicznie rozwijającego się rynku cyfrowego, wzmocnienie ochrony srebrnych konsumentów (seniorów) oraz harmonizacja przepisów konsumenckich na terenie Unii Europejskiej, w szczególności w obszarze niezgodności towaru z umową. W najbliższym tygodniu będziemy je dokładniej omawiać na naszej stronie i w mediach społecznościowych.

Zapraszamy również do rozwiązania quizu nt. praw konsumenta:

ŚWIATOWY DZIEŃ PRAW KONSUMENTA

W dniu 15 marca przypada Światowy Dzień Praw Konsumenta, a więc każdego z nas, ponieważ WSZYSCY JESTEŚMY KONSUMENTAMI! W rolę konsumenta wchodzimy niemal codziennie, gdy kupujemy bułki w osiedlowym sklepiku, zamawiamy pizzę, kupujemy bilet na pociąg, idziemy do fryzjera, robimy zakupy na allegro, kupujemy mieszkanie… Wszystkim konsumentom przysługują podstawowe prawa. Jak korzystać ze swoich praw, ale także i obowiązków konsumenckich? Jak nie dać się oszukać w sklepie, banku czy kupując przez Internet? Jak nie ulegać reklamie oraz kupować świadomie i racjonalnie?

ZMIANY W PRAWACH KONSUMENTA

01 stycznia 2023 roku weszły w życie zmiany dotyczące praw konsumentów — m.in. ustawie o prawach konsumenta, ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług, Kodeksie cywilnym — wynikają z implementacji 3 unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Dodatkowo wprowadzono regulacje, które mają ukrócić nieuczciwe praktyki na pokazach handlowych

Dla wszystkich kupujących

• Nowe zasady informowania o cenach promocyjnych i wyprzedażach
• Nowe zasady reklamacji produktów
• Lepsza ochrona dla kupujących na pokazach i wycieczkach
• Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki
• Zakaz sprzedaży produktów podwójnej jakości pod tą samą marką i w takim samym opakowaniu

Dla kupujących on-line:

• Jasna informacja na platformach handlowych
• Weryfikacja opinii w internecie
• Jasne zasady plasowania ofert
• Zakaz wykupywania za pośrednictwem botów biletów na koncerty czy mecze
• Łatwiejsza reklamacja towarów z elementami cyfrowymi oraz treści i usług cyfrowych

PROMOCJE I WYPRZEDAŻE

Przedsiębiorca, który ogłasza promocję lub wyprzedaż, musi podawać oprócz aktualnej ceny także najniższą z 30 dni poprzedzających obniżkę. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia – sprzedawca ma uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki. Jeżeli towar lub usługa są  w sprzedaży krócej niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie należy podać informację o najniższej cenie, która obowiązywała od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia
obniżki. Ten obowiązek informacyjny dotyczy sprzedaży stacjonarnej, internetowej oraz reklamy (również w telewizji i radiu).
Nie ma takiego obowiązku, jeśli przedsiębiorca zwyczajnie obniża cenę regularną, bez ogłaszania promocji lub wyprzedaży.

REKLAMACJA

W ustawie o prawach konsumenta wprowadzono regulacje dotyczące niezgodności towaru z umową, które zastąpiło dotychczasowe pojęcie rękojmi (uregulowanej w Kodeksie cywilnym). Regulacje dotyczące gwarancji pozostały w Kodeksie cywilnym. Pozostały tu również przepisy dotyczące rękojmi i gwarancji w zakresie umów, których stroną nie jest konsument (np. w obrocie profesjonalnym między przedsiębiorcą a przedsiębiorcą) oraz przepisy dotyczące rękojmi w przypadku nieruchomości. Niezgodność towaru z umową to podstawa jednej z dwóch możliwych dróg składania reklamacji przez konsumenta (obok gwarancji). Jest to tryb dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z ujawnionym brakiem zgodności towaru z umową.

Jeżeli konsument składa reklamację na podstawie niezgodności towaru z umową, podmiotem odpowiedzialnym jest sprzedawca i to do niego należy skierować pismo reklamacyjne. Jego dane znajdują się m.in. na paragonie fiskalnym, który kupujący powinien otrzymać wraz z towarem. Niezgodność towaru z umową jest ustawowo uregulowanym sposobem dochodzenia roszczeń. Sprzedawca nie może w żaden sposób odmówić przyjęcia reklamacji, jeżeli nie wynika to wprost z przepisów.

W sytuacji wystąpienia braku zgodności towaru z umową konsument może złożyć do sprzedawcy reklamację z tego tytułu i zażądać:

• naprawy towaru
• wymiany towaru

Jeśli sprzedawca:

• odmówił naprawy lub wymiany towaru
• nie naprawił lub nie wymienił towaru
• próbował naprawić lub wymienić, ale towar nadal jest niezgodny z umową
• oświadczył, że nie naprawi lub nie wymieni towaru w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta,

to konsument ma prawo do żądania obniżenia ceny lub – w przypadku istotnej niezgodności z umową – odstąpienia od umowy.

Jeśli brak zgodności z umową jest istotny, konsument może żądać obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy, bez uprzedniego skorzystania z prawa do żądania naprawy lub wymiany. Niezgodność towaru z umową jest istotna, gdy kupiony towar nie nadaje się do używania zgodnie z przeznaczeniem i celem.

Czas na reklamację z tytułu braku zgodności towaru z umową wynosi dwa lata. Termin ten odnosi się do wszystkich towarów – nowych i używanych, a także obejmuje treści cyfrowe sprzedawane za pośrednictwem platform internetowych (np. streamingowe typu Netflix). Korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność z umową istniała już w chwili zakupu. Sprzedawca będzie odpowiadał za wady – tak jak dotychczas – przez 2
lata od wydania towaru. Nowością jest, że w przypadku rzeczy używanych nie będzie mógł skrócić tego czasu do roku. Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych zostanie wydłużony do sześciu lat.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka SOSNOWIEC

DLA KUPUJĄCYCH ON-LINE

Przy sprzedaży poza lokalem i na odległość przedsiębiorca ma liczne obowiązki informacyjne – zarówno przed zawarciem umowy, jak i na późniejszym etapie. Konsument jest szczególnie chroniony, gdy zawiera umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, czego wyrazem jest prawo do jasnej i zrozumiałej informacji o jej warunkach. Dostawca internetowej platformy handlowej ma on obowiązek poinformować konsumenta, w sposób jasny i zrozumiały oraz odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na
odległość:

• o parametrach decydujących o plasowaniu produktów,
• czy podmiot oferujący na platformie towary, usługi lub treści cyfrowe jest przedsiębiorcą czy osobą fizyczną,
• o niestosowaniu przepisów chroniących konsumentów, jeżeli stroną umowy zawieranej na internetowej platformie handlowej jest osoba fizyczna (czyli np. o braku możliwości odstąpienia od umowy),
• o podziale obowiązków związanych z realizacją umowy pomiędzy dostawcą internetowej platformy handlowej oraz sprzedawcą.

Odstąpienie od umowy

Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, ma prawo odstąpić od niej bez podawania przyczyny.
Termin na odstąpienie od umowy wynosi 14 lub 30 dni:

• 30 dni – w przypadku umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta albo podczas wycieczki,
• 14 dni – w przypadku pozostałych umów, w tym zawartych przez internet lub umówionej wizyty akwizytora w domu konsumenta.

Towary z elementami cyfrowymi, treści i usługi cyfrowe

Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów ustawy o prawach konsumenta, sprzedający (przedsiębiorca) musi dostarczyć konsumentowi treść cyfrową lub usługę cyfrową niezwłocznie po zawarciu umowy, chyba że strony postanowiły inaczej. Można je reklamować podobnie jak inne towary czy usługi. Nowa regulacja wprowadza domniemanie, że brak zgodności treści lub usługi cyfrowej z umową, który ujawnił się przed upływem roku od chwili ich dostarczenia, istniał już w chwili ich dostarczenia. Przedsiębiorca jest odpowiedzialny za ich zgodność, np. gry, programu komputerowego, z wersją próbną czy zapowiedzią. Musi też dostarczać konsumentowi aktualizacje przez co najmniej 2 lata. Umowy opłacone danymi osobowymi. Konsument jest chroniony nie tylko gdy płaci pieniędzmi. Jeśli
za treści lub usługi cyfrowe, np. za dostęp do aplikacji, płaci danymi osobowymi, chronią go przepisy, prawo odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.

OPINIE KONSUMENTÓW

Przedsiębiorca, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, musi podawać informacje, czy i w jaki sposób zapewnia, że publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli. Konsumenci powinni być w szczególności informowani o tym, czy przedsiębiorca zamieszcza wszystkie opinie, czy opinie te są sponsorowane lub czy mają na nie wpływ stosunki umowne z przedsiębiorcą. Zakazane jest zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii.

LEPSZA OCHRONA KUPUJĄCYCH NA POKAZACH I WYCIECZKACH

Wydłużenie do 30 dni terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub wycieczki. W przypadku pokazów nadal będzie to 14 dni. Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, będzie nieważna i nie będzie wywoływać skutków dla konsumenta. Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta. Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza
lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące
abonamenty medyczne.

POZOSTAŁE ZMIANY

Bilety na koncerty i mecze

Zakazane będzie wykupywanie przez przedsiębiorców za pośrednictwem botów, a potem odsprzedawanie konsumentom biletów na imprezy kulturalne lub sportowe.

Indywidualne dostosowywanie ceny

Jeśli przedsiębiorca je stosuje, musi o tym jasno informować konsumenta. Dotyczy to np. sytuacji, gdy cena jest automatycznie ustalana dla konkretnego odbiorcy
w zależności np. od jego lokalizacji, urządzenia, z którego korzysta (smartfon, komputer stacjonarny) czy historii przeglądanych stron.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka SOSNOWIEC

Regulacje prawne wprowadzone w 2025 roku stanowią duży krok naprzód w zakresie ochrony praw kobiet i wsparcia ich rozwoju zawodowego oraz osobistego. Nowe regulacje dotyczące urlopów rodzicielskich, ochrony przed przemocą i równego wynagrodzenia wnoszą realne korzyści i zwiększają poczucie bezpieczeństwa oraz sprawiedliwości społecznej. Obejmują one szeroki zakres zagadnień, od ochrony praw pracowniczych po wsparcie w sferze rodzinnej.

Zmiany w prawie na rzecz kobiet:

1. Wydłużenie urlopu macierzyńskiego i ojcowskiego

Jedną z najważniejszych zmian jest wydłużenie okresu urlopu macierzyńskiego oraz ojcowskiego. Od 2025 roku:

• Urlop macierzyński został wydłużony do 26 tygodni, co daje matkom więcej czasu na opiekę nad nowonarodzonym dzieckiem.
• Urlop ojcowski został wydłużony z 2 tygodni do 6 tygodni, zachęcając ojców do aktywnego uczestnictwa w życiu rodzinnym.

2. Wzmocnienie ochrony przed przemocą domową

Nowe przepisy zaostrzają kary za przemoc domową i wprowadzają dodatkowe mechanizmy ochrony ofiar, w tym:

• Nakaz natychmiastowego opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy: Policja może nakazać sprawcy opuszczenie wspólnego lokum bez konieczności oczekiwania na decyzję sądu.
• Większy dostęp do schronisk dla ofiar przemocy: Zwiększono liczbę ośrodków wsparcia dla kobiet i dzieci doświadczających przemocy.

3. Równe wynagrodzenie dla kobiet i mężczyzn

Wprowadzenie nowych regulacji mających na celu eliminację luki płacowej między kobietami a mężczyznami:

• Obowiązek raportowania wynagrodzeń: Pracodawcy muszą składać roczne raporty dotyczące struktury wynagrodzeń w swoich firmach.
• Kary za nierówne wynagrodzenie: Pracodawcy, którzy stosują dyskryminację płacową, mogą zostać ukarani grzywną.

4. Wsparcie dla kobiet prowadzących działalność gospodarczą

Wprowadzenie ulg i dotacji dla kobiet, które decydują się na rozpoczęcie działalności gospodarczej, w tym:

• Ulgi podatkowe dla nowych przedsiębiorstw prowadzonych przez kobiety przez pierwsze dwa lata działalności.
• Granty na rozwój biznesu: Dostęp do programów finansowych wspierających innowacyjne przedsięwzięcia.

5. Ułatwienia w dostępie do opieki zdrowotnej

Nowe przepisy mają na celu zwiększenie dostępności opieki zdrowotnej dla kobiet, w tym:

• Bezpłatne badania profilaktyczne: Rozszerzenie programu badań profilaktycznych, takich jak mammografia i cytologia, dla kobiet powyżej 25 roku życia.
• Większy dostęp do leczenia niepłodności: Refundacja wybranych procedur medycznych związanych z leczeniem niepłodności.

Konsekwencją nowych regulacji będzie:

• lepsza równowaga między pracą a życiem rodzinnym: wydłużenie urlopów macierzyńskich i ojcowskich pozwala na stworzenie bardziej równowagi między obowiązkami zawodowymi a rodzinnymi.
• zwiększone poczucie bezpieczeństwa: zaostrzenie kar za przemoc domową i większy dostęp do wsparcia dla ofiar przynoszą realne korzyści dla kobiet potrzebujących pomocy.
• większe możliwości zawodowe: przepisy dotyczące równego wynagrodzenia oraz wsparcie dla kobiet-przedsiębiorców pozwalają kobietom lepiej rozwijać swoje kariery i osiągać sukcesy zawodowe.

Jak co roku, w dniach 17-23 lutego 2025 roku Stowarzyszenie „DOGMA” włącza się do Kampanii Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem. Idea obchodów Tygodnia pomocy osobom pokrzywdzonym przestępstwem ma na celu zwrócenie szczególnej uwagi na potrzeby i prawa osób pokrzywdzonych przestępstwem. W tym czasie zwraca się szczególną uwagę na uprawnienia przysługujące osobom pokrzywdzonych przestępstwem, na potrzeby tych osób, na różne możliwości udzielenia im wsparcia oraz przekazywania kluczowych informacji w tym zakresie.

Pokrzywdzeni często nie mają świadomości o dostępnych rozwiązaniach prawnych, z których mogliby skorzystać. Dlatego tak ważnym jest, chociażby zapewnienie dostępności do informacji o placówkach pomocy pokrzywdzonym przestępstwem, które są finansowane ze środków Funduszu Sprawiedliwości. To ponad 300 miejsc działających w całej Polsce, w których można uzyskać bezpłatną, szybką i profesjonalną pomoc prawną, psychologiczną, a w razie potrzeby materialną, dostosowaną do potrzeb.

Tydzień Pomocy Pokrzywdzonym Przestępstwem

Punkty prowadzą poradnictwo dla osób pokrzywdzonych przestępstwem oraz osób im najbliższych dotyczy świadczenia pomocy na rzecz osób pokrzywdzonych przestępstwem w szczególności, w przypadkach znęcania się fizycznego i psychicznego, przemocy domowej, oszustw, włamań, kradzieży, wypadków drogowych, pobić, gróźb, uchylania się od alimentów, a także w sytuacji pokrzywdzenia innymi rodzajami przestępstw.

Zachęcamy do obserwowania naszego profilu na Facebooku: https://www.facebook.com/stowarzyszeniedogma, gdzie w najbliższych dniach będziemy publikować więcej informacji związanych z Tygodniem Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem.

W Tychach od 17 do 23 lutego można skorzystać ze specjalnego dyżuru policji w Komendzie Miejskiej Policji w Tychach przy alei Bielskiej 46 w godz. od 6.00 do 22.00. 

Ponadto osoby pokrzywdzone przestępstwem mogą również skorzystać z bezpłatnej pomocy w ramach dyżurów zaplanowanych przez policjantów oraz pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Tychach. Dyżury te odbędą się w dniach:

• 18 lutego 2025 roku w godzinach 10.00 do 12.00
•  20 lutego 2025 roku w godzinach 14.30-16.30

w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Tychach przy ulicy Budowlanych 59 (pokój numer 15, telefon 32 323 22 78).

Dokładne informacje o miejscu i godzinach dyżurów oraz instytucji i osób, które udzielą w tym czasie wsparcia pokrzywdzonym, są dostępne za pośrednictwem stron internetowych instytucji biorących udział w obchodach „Tygodnia Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem”.

Pełna lista organizacji jest dostępna na stronie: https://www.funduszsprawiedliwosci.gov.pl/pl/znajdz-osrodek-pomocy/ 

Do błyskawicznego kontaktu służy również całodobowa i ogólnokrajowa Linia Pomocy Pokrzywdzonym (+48 222 309 900) oraz specjalny adres e-mail: info@numersos.pl

Osoby potrzebujące pomocy prawnika, doradcy lub mediatora, mogą również skorzystać z nieodpłatnej pomocy prawnej, poradnictwa obywatelskiego lub mediacji w punktach bezpłatnej pomocy prawnej i obywatelskiej w Tychach:
Info ze strony https://dogma.org.pl/lokalizacje/tychy/

Prawa ofiar przestępstw i ochrona dzieci przed przemocą

Każda osoba fizyczna, której dobro chronione prawem (m.in. życie, zdrowie, godność, wolność, mienie) zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo, a także jej najbliżsi jest uznawana wg prawa za ofiarę i może żądać respektowania praw ofiary.

OFIARA PRZESTĘPSTWA MA PRAWO DO:

1. TRAKTOWANIA JEJ Z GODNOŚCIĄ, SZACUNKIEM I WSPÓŁCZUCIEM. Do szczególnego przestrzegania tego prawa zobowiązani są przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości, służby zdrowia i służb socjalnych.

2. BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ORAZ POSZANOWANIA JEJ ŻYCIA RODZINNEGO I PRYWATNEGO. Ofiary nie wolno ponownie dręczyć – należy dołożyć wszelkich starań, by uniknęła ona dodatkowych niekorzystnych przeżyć materialnych, psychicznych, społecznych i moralnych. Oznacza to zakaz wkraczania w prywatność ofiary i jej rodziny ze strony wszystkich, którzy stykają się z nią w związku z popełnionym przestępstwem.

3. ŻĄDANIA UTAJNIENIA SWOICH DANYCH OSOBOWYCH. Jeżeli ofiara występująca jako świadek przestępstwa lub osoba dla niej najbliższa ma uzasadnione obawy, że ze strony sprawcy za złożenie obciążających go zeznań zagraża mu lub jego najbliższym niebezpieczeństwo może wnieść do prokuratury lub sądu wniosek o utajnienie danych osobowych. Jeśli prokuratura lub sąd zezwoli na utajnienie danych osobowych świadka, wówczas ani oskarżony, ani jego adwokat nie dowiedzą się, kto złożył zeznanie.

4. ZASTRZEŻENIA DANYCH DOTYCZĄCYCH JEJ MIEJSCA ZAMIESZKANIA DO WYŁĄCZNEJ WIADOMOŚCI PROKURATORA LUB SĄDU. Jeżeli zachodzi uzasadniona obawa użycia przemocy lub groźby bezprawnej wobec świadka lub osoby najbliższej w związku z jego czynnościami może on zastrzec dane dotyczące miejsca zamieszkania.

5. ZACHOWANIA ANONIMOWOŚCI W SPRAWOZDANIACH PRASOWYCH, TELEWIZYJNYCH, W INTERNECIE I W INNYCH MEDIACH, dotyczących jej sprawy. Dane personalne ofiary i jej wizerunek można upublicznić tylko za jej zgodą.

6. UZYSKANIA FACHOWEJ POMOCY: PSYCHOLOGICZNEJ, MEDYCZNEJ, MATERIALNEJ I PRAWNEJ. Prawo to przysługuje ofierze od momentu zgłoszenia naruszenia lub groźby naruszenia dobra chronionego prawem.

7. DZIAŁANIA JAKO STRONA W CHARAKTERZE OSKARŻYCIELA POSIŁKOWEGO. Ofiara w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego może działać jako strona w charakterze oskarżyciela posiłkowego. Oświadczenie takie może złożyć od momentu wniesienia aktu oskarżenia aż do odczytania go w sądzie.

8. BRANIA UDZIAŁU W CZYNNOŚCIACH ŚLEDZTWA LUB DOCHODZENIA TOCZĄCEGO SIĘ W JEJ SPRAWIE. Ofiara ma prawo uczestniczyć w przesłuchaniu biegłego oraz zapoznać się z jego opinią. Może złożyć zażalenie na niemal wszystkie zapadłe postanowienia i zarządzenia, jak również może się żalić na decyzje, które naruszają jej uprawnienia.

9. SKŁADANIA WNIOSKÓW O DOKONANIE CZYNNOŚCI W TOKU POSTĘPOWANIA PRZYGOTOWAWCZEGO, a więc zanim sprawa trafi do sądu.

10. WGLĄDU DO AKT SPRAWY I SPORZĄDZANIA ODPISÓW DOKUMENTÓW WYSTĘPUJĄCYCH W SPRAWIE. Na odmowę udostępnienia akt w postępowaniu przygotowawczym przysługuje zażalenie.

11. MEDIACJI I POJEDNANIA ZE SPRAWCĄ. Ofiara może wystąpić z taką inicjatywą do prokuratora lub do sądu.

12. RESTYTUCJI (WYRÓWNANIA) PONIESIONYCH PRZEZ NIĄ SZKÓD. Restytucja powinna obejmować m.in.: zwrot własności, zapłatę za doznaną krzywdę lub poniesioną stratę.

Pełny katalog obowiązujących praw przysługujących ofiarom przestępstw wraz z instrukcją, konkretnie czego i od kogo ofiary przestępstw mogą się domagać zawiera dokument o nazwie POLSKA KARTA PRAW OFIARY – dokument przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości we współpracy z instytucjami i organizacjami rządowymi i pozarządowymi.

Istotne jest również, że 15.02.24 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego czyli tzw. ustawa Kamilka. Nowe przepisy zwiększają ochronę prawną dzieci przed przemocą.

Ustawa wprowadza m.in.:
I. reprezentanta dziecka w sądzie
II. wysłuchanie dziecka
III. system monitorowania przypadków śmierci krzywdzonych dzieci
IV. standardy ochrony dziecka i kary za uchylanie się od tego obowiązku
V. obowiązkowe szkolenia dla sędziów rodzinnych

Zmiany w prawie karnym, nowe typy przestępstw

Z dniem 1 października 2023 r. weszły w życie zmiany w Kodeksie karnym:

• Likwidacja kary 25 lat więzienia
• Bezwzględne dożywocie 
• Wyższe kary za najcięższe przestępstwa
• Wyższe grzywny
• Podwyższenie progu wykroczenia
• Odpowiedzialność karna nieletnich
• Obligatoryjny przepadek pojazdu mechanicznego
• Nowe typy przestępstw
• Fałszywe oskarżenie innej osoby o popełnienie przestępstwa
  
  Oprócz likwidacji kary 25 lat więzienia, ustawodawca wprowadził elastyczny wymiar kar od 1 miesiąca do 30 lat pozbawienia wolności, oraz karę dożywotniego pozbawienia wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia.
  
  W praktyce oznacza to, iż NIE BĘDZIE MOŻNA stosować instytucji warunkowego zwolnienia wobec osoby skazanej na karę dożywotniego pozbawienia wolności w wypadku gdy:
• czynu popełnionego po wcześniejszym skazaniu za przestępstwo przeciwko życiu i zdrowiu, wolności, wolności seksualnej, bezpieczeństwu powszechnemu lub za przestępstwo o charakterze terrorystycznym – na dożywotnie pozbawienie wolności albo pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 20 lat (dodany art. 77 par. 3 k.k)
•  gdy charakter i okoliczności czynu oraz postepowanie i charakter sprawcy wskazują, iż jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia lub wolności seksualnej innych osób (dodany art. 77 par. 4 k.k.)
  
  Wprowadzono również nowe typy przestępstw:
•  przyjęcie zlecenia zabójstwa (dodano art. 148 a k.k.)
•  przygotowanie do zabójstwa ( dodano art. 148 par. 5 k.k.)
•  uchylanie się od obowiązku naprawienia szkody lub zadośćuczynienia za doznana krzywdę albo nawiązki (dodano art. 244 c k.k.)
•  kradzież karty bankomatowej (dodano art. 278 par. 1 a k.k.)
•  kradzież tablicy rejestracyjnej pojazdu (art. 306 c par. 1 k.k.) i użycie cudzej tablicy rejestracyjnej (art. 306 c par. 2 k.k.)

Wyższe kary za najcięższe przestępstwa i wyższe grzywny

Nowelizacja kodeksu karnego zaostrzyła odpowiedzialność karną wobec sprawców popełniających następujące przestępstwa:

1. zgwałcenie dziecka;
2. zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem;
3. zgwałcenie z następstwem w postaci śmierci ofiary;
4. gwałt na kobiecie ciężarnej;
5. spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;
6. bójka i pobicie;
7. rozbój;
8. gwałt z posługiwaniem się bronią;
9. gwałt z nagrywaniem przebiegu czynu;
10. kierowanie grupą terrorystyczną.

Wyższe grzywny – nie dla wszystkich!
W kwestii najniższej liczby stawek dziennych w dalszym ciągu najniższa stawka dzienna to 10.
Ustawodawca po reformie wprowadził jednak odstępstwo od tej reguły, a mianowicie :
– jeżeli przestępstwo zagrożone jest zarówno grzywną, jak i karą pozbawienia wolności, grzywnę wymierza się w wysokości nie niższej niż:

• 50 stawek – jeżeli czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności
  nieprzekraczającą roku
• 100 stawek – jeżeli czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 2 lat
• 150 stawek – jeżeli czyn jest zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 2 lata.

Wykroczenia, przedawnienie i zatarcie wyroku

Zmiany w Kodeksie karnym, które weszły w życie z dniem 1 października 2023 r., obejmują również kwestie związane z wykroczeniami, przedawnieniem a także zatarciem wyroku.

Podwyższony został próg WYKROCZENIA. Kradzież, paserstwo czy niszczenie mienia do kwoty 800 zł będzie tylko wykroczeniem, a nie przestępstwem. (Przed 1 października ta granica wynosiła 500 zł).

Zmieniono przepisy o PRZEDAWNIENIU, wprowadzając m.in. zmianę w art. 105 k.k. i wyłączając przedawnienie m.in. w przypadku najcięższych zbrodni, a także na szkodę małoletniego poniżej 15 lat.

Zmieniono i dodano przepisy dotyczące ZATARCIA skazania. Przy warunkowym zawieszeniu wykonania kary dotychczasowe 6 miesięcy po upływie okresu próby zamieniono na 1 rok (zmieniony art. 76 par. 1 k.k.).

Odpowiedzialność karna nieletnich

Zgodnie z ostatnimi zmianami w prawie karnym Nieletni, którzy po ukończeniu 14 roku życia, a przed ukończeniem 15 roku życia, dopuszczą się czynu zabronionego w postaci zabójstwa typu kwalifikowanego (art. 148 § 2 lub 3), a okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste za tym przemawiają oraz zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że stosowanie środków wychowawczych lub poprawczych nie jest w stanie zapewnić resocjalizacji nieletniego, będą mogli odpowiadać oni na zasadach określonych w kodeksie karnym.

Przepadek pojazdu – bat na pijanych kierowców

Obligatoryjny przepadek pojazdu mechanicznego – czyli bat na pijanych kierowców, przepis wszedł w życie 14 marca 2024 r.

• Gdy sprawca popełnienia przestępstwo prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, sąd będzie zobowiązany orzec przepadek pojazdu, chyba że zawartość alkoholu w organizmie sprawcy była niższa niż 1,5 promila we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu albo nie prowadziła do takiego stężenia.

• W przypadku prowadzenia pojazdu przez sprawcę w stanie nietrzeźwości w warunkach recydywy – wówczas do przepadku pojazdu dochodzi niezależnie od stopnia stanu nietrzeźwości.

• Jeżeli przepadek pojazdu byłby niemożliwy z powodu zbycia pojazdu, utraty lub zniszczenia, wówczas sąd orzeka przepadek równowartości pojazdu, a w sytuacji w której pojazd nie stanowiłby wyłącznej własności sprawcy, orzeka się nawiązkę w wysokości co najmniej 5.000,00 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 776-30-31 w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie poprzez email npp@umtychy.pl lub stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w Biurze Obsługi Klienta Urzędu Miasta Tychy, al. Niepodległości 49.

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka TYCHY

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH