Dobra, aktywna, szczęśliwa starość nie jest odległym zagadnieniem. Starzenie się to część naszego życia, dotyczy nas samych i naszych najbliższych. Dotychczasowe doświadczenia pokazują nam, jak bardzo zróżnicowaną grupą są seniorzy. Przedział pomiędzy 60 a 100 rokiem życia to właściwie 2, a nawet 3 pokolenia. W Polsce planujemy wszystko: macierzyństwo, karierę, zakupy, wakacje, etc., tylko nie naszą starość! Wyzwanie, przed którym wszyscy stoimy, to przygotowanie się do starości i tworzenie lepszych warunków życia dla osób, które już przeżywają jesień życia. Aktywizacja osób starszych jest kluczowym elementem dbania o zdrowie i sprawność. Regularna aktywność fizyczna, umysłowa i społeczna przyczynia się do utrzymania zdrowego stylu życia oraz redukcji ryzyka wielu chorób związanych z wiekiem.
“Nie starzeje się ten, kto nie ma na to czasu” – Benjamin Franklin
Wiele osób pomimo ukończenia 60 rż. nadal prowadzi aktywne życie nadal pracuje i korzysta z różnorodnych form aktywności kulturalnej, artystycznej, sportowej, edukacyjnej, prozdrowotnych organizowanych przez instytucje kultury, organizacje pozarządowe, w tym Uniwersytety Trzeciego Wieku a także innego typu organizacje i zrzeszenia. Przy realizacji działań senioralnych placówki kultury współpracują zarówno ze stowarzyszeniami zrzeszającymi seniorów, ośrodkami opiekuńczymi, lokalnymi samorządami i administracją państwową. Celem tych działań jest wspieranie i zapewnienie możliwości prowadzenia samodzielnego, niezależnego i satysfakcjonującego życia przez osoby starsze.
Osoby w wieku 60+ stanowią około 27,4% ludności miasta Rybnika. Rybniccy seniorzy to niezwykle aktywna grupa, prężnie działająca na wielu różnych polach. Wiedząc, jak liczną grupę mieszkańców stanowią osoby powyżej 60 roku życia W Rybniku realizowane są różnorodne inicjatywy, programy i projekty adresowane do starszego pokolenia.
Tworzy ją 15 osób: 9 przedstawicieli organizacji działających na rzecz osób starszych na terenie Rybnika, 3 osoby wskazane przez Prezydenta Miasta Rybnika oraz 3 osoby wskazane przez Radę Miasta Rybnika. Członkowie Rady Seniorów wybierani są co 4 lata spośród osób, które ukończyły 60 rok życia i są mieszkańcami Rybnika. W ten sposób tyscy seniorzy mogą brać aktywny udział w podejmowaniu decyzji ważnych dla miasta. Zadaniem rady jest pełnienie roli: konsultacyjnej, doradczej i inicjatywnej.
Rybnicka Rada Seniorów ma realny wpływ na kształtowanie pozytywnego wizerunku osób starszych w społeczności lokalnej Rada działa głównie w następujących obszarach:
Dyżury Rybnickiej Rady Seniorów: w każdy poniedziałek, w godzinach od 11.00 do 12.30, w Powiatowej i Miejskiej Bibliotece Publicznej w Rybniku (ul. Szafranka 7). W okresie wakacyjnym i okołoświątecznym są przerwy w dyżurach.
Dane kontaktowe:
rada.seniorow@miastorybnik.pl
https://www.facebook.com/RybnickaRadaSeniorow/
Program „Rybnik przyjazny Seniorom” to program, który ma na celu aktywizację osób po 60 roku życia i kształtowanie pozytywnego wizerunku osób starszych w społeczeństwie. Funkcjonuje od 2016 roku i ułatwia seniorom dostęp do usług kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych. Dzięki programowi osoby po 60 roku życia mogą korzystać z różnego typu ulg oferowanych przez partnerów programu. Są nimi jednostki organizacyjne miasta oraz podmioty prywatne, które zawierają z Miastem porozumienie o współpracy
Wykaz partnerów Programu/oferta zniżek na stronie: https://www.rybnik.eu/dla-mieszkancow/seniorzy/karta-seniora
Korzystanie z ulg w ramach programu możliwe jest na podstawie dokumentu ze zdjęciem (dowód osobisty, paszport lub prawo jazdy). Ważne (na czas nieokreślony) są także dotychczas wydane
Ogólnopolskie Karty Seniora Miasto Rybnik.
Rybnicki Telefon Seniora to numer telefonu, pod którym dyżurują specjaliści służący seniorom różnego rodzaju poradami. Rybnicki Telefon Seniora jest dostępny od poniedziałku do piątku, w godzinach 10:00 – 14:00. Dzwoniąc pod numer telefonu 32 784 78 74 można uzyskać:
Ośrodek Pomocy Społecznej w Rybniku uruchomił informację o wsparciu senioralnym pod numerami telefonu:
Informacje można też znaleźć na stronie internetowej Ośrodka w zakładce Seniorzy: opsrybnik.pl/projekty-pomocy/seniorzy
Pracownicy Ośrodka udzielają osobom potrzebującym wielowymiarowego wsparcia, koordynując działania z zakresu pomocy społecznej w Rybniku. Zapobiegają powstawaniu trudnych sytuacji życiowych, tworzą warunki sprzyjające wzmacnianiu zdolności funkcjonowania w społeczeństwie, wspomagają w osiąganiu możliwie pełnej aktywności społecznej. Zajmują się też wieloma projektami, także tymi skierowanymi dla seniorów. Pomagają w załatwianiu spraw urzędowych i uzyskaniu wsparcia wynikającego ze zgłaszanych przez osoby starsze potrzeb.
„Korpus Wsparcia Seniorów” to program polityki społecznej państwa wspierający seniorów niesamodzielnych ze względu na wiek oraz stan zdrowia. Jego celem jest wsparcie seniorów mających problemy z samodzielnym funkcjonowaniem. Chęć udziału w projekcie można zgłosić w Ośrodku Pomocy Społecznej w Rybniku.
Zgłoszenia na numer telefonu:
Srebrne Centrum Aktywizacji Zawodowej to kompleksowe wsparcie seniorów na rynku pracy: https://rybnik.praca.gov.pl/srebrne-centrum-aktywizacji-zawodowej
Doceniając ważną rolę seniorów w życiu społecznym i zawodowym Powiatowy Urząd Pracy w Rybniku uruchomił specjalny punkt obsługi.
Srebrne Centrum Aktywizacji Zawodowej oferuje:
Doradcy seniora:
Kluby Seniora kierują ofertę do osób nieaktywnych zawodowo powyżej 60 roku życia z terenu miasta Rybnika. Podejmowane działania mają na celu rozszerzenie dostępu do usług społecznych. Klub motywuje seniorów do aktywności, realizowania ich uśpionych i zapomnianych pasji. Nastawiony jest na integrację międzypokoleniową i intensywną promocję wizerunku środowiska senioralnego.
Słuchaczem Uniwersytetu Trzeciego Wieku (UTW) może zostać każda osoba w wieku dojrzałym, która pragnie poszerzać własne umiejętności i wiedzę, niezależnie od stopnia posiadanego wykształcenia. Ma na celu integrowanie społeczności seniorów, nieustające kształcenie, rozwój osobowy, promocję zdrowego stylu życia, rozwijanie i kontynuowanie różnorodnych zainteresowań
Prócz zajęć dydaktycznych organizowane są zajęcia ruchowe, aktywizujące i wspierające kondycję fizyczną.
Oferta uniwersytetu jest systematycznie poszerzana oraz dostosowywana do zgłaszanego zapotrzebowania przez uczestników. UTW w Rybniku jest objęty patronatem Uniwersytetu Śląskiego oraz umową o stałej współpracy z Centrum Kształcenia Inżynierów Politechniki Śląskiej w Rybniku.
Dane kontaktowe: ul. Rudzka 13C 44 -200 Rybnik telefon: 32 75 57 990 email: utwrybnik@gmail.com oraz rybnikutw@wp.pl www.rkutw.miastorybnik.pl/
Wydany przez Urząd Miasta Rybnik poradnik pokazuje możliwości, jakie Rybnik oferuje w zakresie aktywności społecznej i wsparcia osób starszych. Znaleźć tu można dane o instytucjach, programach i inicjatywach adresowanych do seniorów czy dostępnych formach pomocy. Są też informacje o funkcjonujących w mieście prosenioralnych organizacjach i stowarzyszeniach oraz o ułatwieniach i udogodnieniach dla seniorów w różnych obszarach życia. Są też oczywiście wskazówki w zakresie tego, jak ciekawie spędzać czas i rozwijać zainteresowania
Poradnik rybnickiego seniora w wersji elektronicznej jest do pobrania na stronie internetowej Urzędu Miasta Rybnik : https://www.rybnik.eu/dla-mieszkancow/seniorzy/poradnik-rybnickiego-seniora
Wiele ważnych dla rybnickich seniorów informacji można znaleźć również na stronie:
https://www.rybnik.eu/dla-mieszkancow/seniorzy/wazne-miejsca-linki
Punkty nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i pomocy prawnej prowadzone przez Stowarzyszenie na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA” to WAŻNE miejsca, w których senior i jego opiekun:
Osoby w starszym wieku potrzebują przede wszystkim wsparcia w celu uporządkowania swoich spraw życiowych, czy też jako środka zaradczego na poczucie bezradności wobec braku rozeznania w gąszczu procedur administracyjnych i zmieniających się przepisów. Seniorzy często są nieświadomi swoich praw, co jest szczególnie widoczne w przypadku stosunków konsumenckich, które nie do końca są jasne dla osób starszych wychowanych i ukształtowanych w odmiennych realiach ekonomicznych. Bardzo często rozmaici „sprzedawcy” proponują osobom starszym „pościel leczniczą”, „masujące fotele”, wycieczki do sanktuariów połączone z krypto sprzedażą garnków, czy dekodery umożliwiające sprawniejsze działanie telewizora. W ten sposób wykorzystują uprzejmość starszych osób czy ich niewiedzę w zakresie wartości rynkowej sprzedawanych dóbr i współczesnych stosunków ekonomicznych.
Według UOKiK 37 już co dziesiąta osoba po 60 roku życia padła ofiarą nadużycia, a aż 40% starszych osób w ogóle nie dopuszcza do siebie myśli, że bank czy inna instytucja mogłyby ich wykorzystać, więc nie czytają umów. W ocenie Urzędu skala problemu jest jeszcze większa 38 . Od lat głośne są też przypadki kradzieży, jakich ofiarami stają się osoby starsze wskutek wpuszczenia do mieszkania „przedstawicieli administracji” czy „fałszywych wnuczków” (wyłudzanie pieniędzy przy użyciu tzw. „metody na wnuczka”). Co więcej, osoby starsze wskutek nieznajomości prawa częstokroć nie wiedzą, że mogą odstąpić od określonej umowy – zawartej na odległość, lub umowy, która została zawarta pod wpływem wprowadzenia w błąd (co stanowi jedną z wad oświadczenia woli i otwiera drogę do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia).
Ważna dla seniora kompleksowość poradnictwa, która polega na tym, że rozwiązanie problemu, z którym zwraca się senior potrzebujący pomocy, obejmuje nie tylko informacje o uprawnieniach i obowiązkach, ale również pomoc w zdiagnozowaniu obszaru problemów i dopasowaniu możliwej pomocy z uwzględnieniem wewnętrznych przeżyć seniora i jego rodziny. Kluczowe jest wczesne zidentyfikowanie potencjalnych trudności co stwarza sytuację, w której dostępne są proaktywne strategie radzenia sobie z problemami. Uprzedzanie sytuacji problemowych skutkuje szybszym i skutecznym działaniem. Zadaniem kompleksowego poradnictwa jest dostarczenie beneficjentowi wiedzy i umiejętności, które pozwolą mu samodzielnie i sprawnie funkcjonować w rodzinie i lokalnej społeczności. Senior raz z rodziną powinien być w stanie rozwiązać swoje problemy w ramach obowiązujących stosunków, zasad współżycia społecznego, ładu prawnego oraz włączać się w życie społeczne.
Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby poznać możliwe rozwiązania swoich trudności. PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO
W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej i obywatelskiej oferowana jest bezpłatna pomoc prawna dla seniorów i ich opiekunów w postaci:
Z myślą o rybnickich seniorach został przez Stowarzyszenie „DOGMA” wydany Poradnik z serii „Niezbędnik prawny – PLUSY PO 60 –ce. Świadczenia i uprawnienia dla seniorów, który krok po kroku wyjaśnia z jakich świadczeń, dodatków i ulg mogą osoby po 60 roku życia skorzystać w 2024 roku. Stan prawny na dzień 30.04.2024r.
Poniżej znajduje się wersja elektroniczna poradnika w wersji PDF do pobrania:
ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Pandemia COVID-19 zmieniła życie i sytuację zawodową wielu osób na rynku pracy. Niektórzy zostali z dnia na dzień zwolnieni z pracy, innym obniżono wymiar etatu, jeszcze innym z kolei wypłacano tylko część wynagrodzenia lub nie wypłacono w ogóle. W tym czasie szczególnie warto znać podstawowe prawa dotyczące zatrudnienia, a także związanych z nim zmian dotyczących relacji między pracodawcą a pracownikiem.
Umowa o pracę nie musi być zawarta na piśmie. Do zawarcia umowy dochodzi wraz z uzgodnieniem przez strony (pracodawcę i pracownika) istotnych elementów umowy:
Zachęcamy do przeczytania poradnika, z którego można dowiedzieć się m.in:
Pandemiczne zawirowania skłoniły kolejne firmy do przyjrzenia się nowoczesnym formom zatrudnienia i wypracowania wewnętrznych procedur z nich korzystania.
Formy zatrudnienia są pojęciem szerokim, obejmującym różnorakie sposoby wykonywania pracy.
I Formy tradycyjne, spełniają następujące warunki:
1. Forma zatrudnienia – umowa o pracę.
2. Rodzaj umowy – umowa na czas nieokreślony
3. Wymiar czasu pracy – pełny etat
4. Miejsce zatrudnienia – siedziba pracodawcy
5. Regularność zatrudnienia – praca w określonych godzinach
6. Długość okresu zatrudnienia – długoletnie ciągłe zatrudnienie
II Formy nietypowe, np. telepraca, job-sharing
Mogą być stosowane zarówno na podstawie umów cywilnoprawnych, jak i poprzez zatrudnienie na podstawie stosunku pracy. Praca nakładcza zaś, choć
nie jest zatrudnieniem pracowniczym (nie podlega regulacjom Kodeksu pracy), to posiada wiele cech takiego zatrudnienia.
Ogólną klasyfikację form zatrudnienia przedstawia rysunek:
Większość elastycznych form zatrudnienia może być stosowana w ramach obydwu rodzajów zatrudnienia, tj. pracowniczego i niepracowniczego.
Przykładem zatrudnienia pracowniczego są umowy terminowe, zatrudnienie w niepełnym wymiarze, leasing pracowniczy, wypożyczanie pracowników, praca na wezwanie i na telefon, job-sharing czy nawet telepraca. Inne, jak na przykład umowy zlecenia, umowy o dzieło, umowa agencyjna czy samozatrudnienie, są możliwe do zrealizowania tylko poprzez zatrudnienie niepracownicze.
Często sami kandydaci zabiegają o elastyczne formy zatrudnienia. Swoją decyzję zazwyczaj motywują względami podatkowymi, chęcią zdobycia różnorodnego doświadczenia czy też uzyskania większej niezależności, pozwalającej na zarządzanie swoim prywatnym kalendarzem.
Największy odsetek pracowników umysłowych, współpracujących z firmami na podstawie nowoczesnych form zatrudnienia, stanowią osoby młode, które dopiero zdobywają doświadczenie zawodowe. Znajduje to odzwierciedlenie w odpowiedziach respondentów badania. Najwięcej jako motywację do podjęcia pracy czasowej wskazało możliwość zdobycia doświadczenia. Jednocześnie 44 proc. jako najlepszy aspekt pracy na określony czas wskazało możliwość rozwoju, a 43 proc. – możliwość pozostania w firmie na stałe.
Wśród pracowników czasowych nie brakuje jednak doświadczonych ekspertów i menedżerów. Częściej postrzegają nowoczesne formy współpracy przez pryzmat atrakcyjnego wynagrodzenia i możliwości udziału w ciekawych projektach. To właśnie dla tej grupy pracowników podejmowanie pracy na określony czas jest najczęściej świadomym, w pełni przemyślanym wyborem. Praca projektowa jest dla nich atrakcyjną alternatywą dla pracy etatowej w jednej firmie.
Eksperci i menedżerowie, którzy chętnie współpracują z firmami na podstawie kontraktów B2B, cenią sobie możliwość wyboru projektów, dotyczących konkretnego obszaru specjalizacyjnego i stanowiących bardzo kuszącą alternatywę dla tradycyjnej ścieżki kariery.
B2B – z angielskiego: business to business – oznacza taką formę prowadzenia współpracy, w której potencjalny pracownik staje się partnerem biznesowym prowadzącym własną działalność gospodarczą.
Zarobkowanie w oparciu o umowę b2b to nic innego, jak inaczej własna działalność gospodarcza, zwana także samozatrudnieniem. Samozatrudnienie staje się coraz bardziej popularne zwłaszcza wśród młodych ludzi, którzy cenią sobie niezależność i pracę na własnych zasadach. Coraz częściej możemy spotkać ogłoszenia o pracę,
gdzie umowa b2b to standard. Pomimo, że forma ta jest stosunkowo nowa – daje wiele możliwości i jest dobrą alternatywą dla umowy o pracę.
Więcej informacji na temat kontraktu B2B w porównaniu do umowy o pracę można znaleźć w poradniku:
Popularność nowoczesnych form zatrudnienia rośnie, na co wpływ miała m.in. pandemia. Część organizacji w okresie ostatnich kilkunastu miesięcy odkryła zalety elastycznej strategii zatrudnienia, umożliwiającej nie tylko optymalizację kosztów, ale również szybką reakcję na pojawiające się zapotrzebowanie kompetencyjne.
Firmy nadal koncentrują swoje działania głównie na rekrutacji pracowników etatowych, jednak rośnie zainteresowanie innymi, nowoczesnymi formami zatrudnienia – pracą tymczasową, B2B, outsourcingiem. W 2021 roku plany podjęcia współpracy z pracownikami czasowymi zadeklarowało 79 proc. firm, co stanowi wynik o 5 pkt. proc. wyższy niż przed pandemią. Jednocześnie 54 proc. firm współpracujących z pracownikami czasowymi przewiduje, że w bieżącym roku ich liczba wzrośnie. Jako powód korzystania z elastycznych form zatrudnienia organizacje najczęściej wskazują chęć zapewnienia elastyczności w zarządzaniu kosztami zatrudnienia, konieczność odpowiedzi na zwiększony popyt na swoje produkty lub usługi, a także pozyskania kompetencji niezbędnych do ukończenia konkretnych projektów.
W czasie kryzysu spowodowanego koronawirusem bardzo częstym rozwiązaniem, które pozwala jednocześnie zmniejszyć koszty, bez zwalniania pracowników, jest wypowiedzenie zmieniające warunki pracy lub płacy. Pozwala to przedsiębiorcom dostosować warunki pracy do aktualnych możliwości finansowych oraz potrzeb organizacyjnych.
Wypowiedzenie zmieniające, w przeciwieństwie do wypowiedzenia umowy o pracę, nie ma na celu ustania stosunku pracy, a jego modyfikację. Wypowiedzenie to musi zawierać propozycję nowych warunków zatrudnienia np. zmianę stanowiska pracy, miejsca pracy, rozkładu czasu pracy, formy wynagrodzenia czy składników wynagrodzenia
Zgodnie z art. 42 Kodeksu Pracy do wypowiedzenia zmieniającego stosuje się ogólne postanowienia dotyczące wypowiedzenia, co niesie ze sobą obowiązek np. konsultacji z zakładową organizacją związkową czy zakaz wypowiedzenia w stosunku do pracowników podlegających wzmożonej ochronie stosunku pracy, tj. pracowników w wieku przedemerytalnym, działaczy związków zawodowych czy pracowników na urlopach macierzyńskich. Wypowiedzenie zmieniające musi przyjąć formę pisemną.
Pracownik ma obowiązek – do końca połowy przysługującego mu okresu wypowiedzenia – przyjąć lub odrzucić propozycję nowych warunków. Musi jednak zostać o tym pouczony na piśmie. Brak pouczenia skutkuje tym, że pracownik zachowuje prawo do złożenia oświadczenia do końca okresu wypowiedzenia. Pracownik może wyrazić swoją zgodę lub jej brak w dowolnej formie pisemnej lub ustnej. W przypadku braku złożenia oświadczenia Kodeks Pracy przewiduje domniemanie wyrażające zgodę na nowe warunki.
Niestety w ostatnim trudnym dla wszystkich czasie pandemicznym, niejednokrotnie zdarza się, że pracodawca całkowicie zaprzestaje płacić wynagrodzenie. Co w takim przypadku powinien zrobić pracownik ? Odpowiedź na to pytanie znajdziesz poniżej.
Marek jest pracownikiem magazynu. Raz zdarzyło się, że przyszedł „wczorajszy” do pracy. Kierownik zbadał go alkomatem, który wskazał 0,2 promila. Odesłał Marka do domu. Kiedy następnego dnia Marek pojawił się w pracy, kierownik wręczył mu zwolnienie dyscyplinarne.
Marek nie jest pewien czy alkomat w miejscu pracy był sprawny, ale nie liczy na to, że pracodawca będzie chciał przyjąć go z powrotem. Przynajmniej chciałby uniknąć zwolnienia dyscyplinarnego. Co może zrobić Marek?
Każdy Pacjent ma prawa, które zostały wyszczególnione w Ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 849). Czas pandemii jest jednak szczególnym okresem, podczas którego, jak wskazuje art. 5 wspomnianej ustawy, prawa te mogą być ograniczone.
Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych, odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.
W sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych pacjent ma prawo do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń (list oczekujących).
Pacjent ma prawo żądać drugiej opinii – lekarz lub pielęgniarka (położna) powinni zasięgnąć opinii innego lekarza lub pielęgniarki (położnej) lub lekarz powinien zwołać konsylium lekarskie.
W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia pacjent ma prawo do natychmiastowej pomocy
Pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego przedstawiciel ustawowy mają prawo do uzyskania od osoby wykonującej zawód
medyczny przystępnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu,
w zakresie udzielanych przez tę osobę świadczeń zdrowotnych oraz zgodnie z posiadanymi przez nią uprawnieniami.
Pacjent może udzielić zgody na udzielenie powyższych informacji wskazanym przez siebie osobom (nie muszą to być krewni).
Jeżeli lekarz ma zamiar odstąpić od leczenia, powinien o tym zamiarze poinformować z odpowiednim wyprzedzeniem z jednoczesnym wskazaniem innego miejsca, gdzie pacjent może uzyskać świadczenia zdrowotne.
Pacjent ma prawo do informacji o swoich prawach.
Pacjent ma również prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych,
informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego – za wyjątkiem ściśle określonych przepisami
sytuacji np. gdy zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób.
Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać możliwe rozwiązania dotyczące praw pacjenta
Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy/opiekun faktyczny ma prawo zgłaszania osobom wykonującym zawód medyczny, Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie
produktu leczniczego do obrotu działania niepożądanego produktu leczniczego.
Dorosły pacjent, małoletni, który ukończył 16 rok życia, przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych.
Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu, co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego.
Zarówno zgoda, jak i sprzeciw mogą być wyrażone ustnie, pisemnie,
a także w inny sposób, który nie budzi wątpliwości, co do intencji pacjenta.
Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza, jeżeli mają one wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta. Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej, działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta.
Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej, dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta.
Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym. Dokumentacja medyczna jest udostępniana także osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu pacjent za życia.
Pierwsze udostępnianie dokumentacji medycznej w danym zakresie jest bezpłatne.
Dokumentacja powinna być wydana bezzwłocznie.
Pacjent ma również prawo do:
Zapraszamy do zapoznania się z tematem praw pacjenta, w przygotowanym przez nas poniższym poradniku:
W trakcie trwania pandemii Covid-19 niektóre prawa pacjenta podlegają ograniczeniom. Warto jednak wiedzieć, które z nich nie powinny być naruszane. Zapraszamy do zapoznania się z materiałami poświęconymi szczególnym zagadnieniom takim jak:
Powyższe oraz inne zagadnienia związane z prawami pacjenta podczas pandemii zostały zebrane
w poradniku:
W dzisiejszych czasach przynajmniej kilkukrotnie w ciągu miesiąca (nie licząc drobnych zakupów spożywczych) dokonujemy zakupów w ramach tzw. sprzedaży konsumenckiej. Może to być myszka do komputera, rower, samochód, nawet mieszkanie od dewelopera. Wiąże się z tym szereg uprawnień, niestety nie zawsze jesteśmy ich świadomi – wykorzystują ten fakt także sprzedający, którzy mimo ustawowego obowiązku nie respektują naszych praw, szukają często wątłych przesłanek do odrzucenia roszczenia. Jak się przed tym zabezpieczyć? Czy istnieje sposób dochodzenia swoich praw inny niż często iluzoryczna droga sądowa?
Konsument to osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą/zawodową – np. gdy Pani Kasia kupi dziecku laptopa – jest konsumentem, nie będzie nim jednak, gdy kupi laptopa dla firmy, którą prowadzi i okazjonalnie pozwoli dziecku z niego korzystać. Konsumentem jest się tylko w sytuacji dokonywania zakupu od przedsiębiorcy (także od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą). Wtedy też kupujący może korzystać z uprawnień przysługujących konsumentom. W pozostałych przypadkach, np. gdy zakup jest dokonany od osoby fizycznej, prawa te nie przysługują.
Uznanie za KONSUMENTA ma istotne znaczenie w świetle prawa, gdyż od posiadania tego statusu zależy, jakie przepisy zostaną zastosowane do oceny całej transakcji. Coraz częściej dokonujemy zakupów online. To wygodna i bezpieczna (szczególnie w dobie pandemii) forma nabywania interesujących nas towarów i usług. Kupujemy w sieci coraz więcej, oszczędzając czas oraz często pieniądze. Zniechęcać do zakupów internetowych może brak możliwości bezpośredniego obejrzenia, dotknięcia bądź przymierzenia rzeczy.
Kupując w Internecie masz więcej praw niż przy zakupach tradycyjnych !!! Jednym z takich praw, gdy zawieramy umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy jest „prawo do namysłu” – mamy 14 dni na odstąpienie od umowy i rezygnację z zakupu, który nie spełnił naszych oczekiwań. W tym czasie konsument musi poinformować o swej decyzji przedsiębiorcę. Nie trzeba przy tym podawać powodu odstąpienia od umowy.
Pamiętajmy, że w niektórych przypadkach prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje. Dzieje się tak w przypadku umów, które ze względu na swój specyficzny charakter ograniczają a nawet zabraniają odstąpienia od umowy. Szczegółowy wykaz tych umów znajdziemy w art. 38 ustawy o prawach konsumentów.
Co zrobić, gdy otrzymany produkt po czasie okaże się wadliwy lub usługa została źle
wykonana. Otóż możemy skorzystać z reklamacji. Reklamacji możemy dokonać na dwa
sposoby: korzystając z rękojmi bądź gwarancji. Większość z nas pewnie zna oba te terminy, dlatego warto wiedzieć, jakie są między nimi różnice.
Zapraszamy do przeczytania poradnika, z którego można dowiedzieć się m.in.:
Czym jest dyskryminacja w pracy? Jak przedstawia się problem dyskryminacji ze względu na wiek w miejscu pracy? Jakie są uregulowania prawne dyskryminacji w miejscu pracy? Jak może przejawiać się dyskryminacja ze względu na wiek w miejscu pracy? Jakie są narzędzia zapobiegania dyskryminacji w pracy? – na te i inne pytania odpowie w naszym materiale filmowym Pani Anna Jefimow-Czerwonka – prawnik, mediator i doradca obywatelski współpracujący ze Stowarzyszeniem “DOGMA”.
Za dyskryminację należy uznać każde działanie charakteryzujące się gorszym traktowaniem danej osoby bądź grupy osób wyróżnionych ze względu na jakąś cechę czy kryterium, np. ze względu na kolor skóry, pochodzenie etniczne, wiek, czy płeć. Kwestię dyskryminacji w pracy reguluje Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy, który ustanawia ogólne zasady równości pracowników oraz zakazu dyskryminacji w zatrudnieniu. Są to ogólne reguły, które powinny przyświecać każdemu pracodawcy, takie jak te, że pracownicy mają równe prawa bez względu na ich wiek, czy też, że jakakolwiek dyskryminacja w miejscu pracy, bezpośrednia lub pośrednia, jest niedopuszczalna.
Rozwód to rozwiązanie małżeństwa na podstawie orzeczenia sądu, na wniosek jednego lub obojga małżonków. Natomiast separacja polega jedynie na uchyleniu wspólnoty małżeńskiej. Zasadniczą różnicą między nimi jest to, że po orzeczeniu rozwodu można zawrzeć ponownie małżeństwo, a po separacji nie ma takiej możliwości. Do uzyskania separacji wystarczy uznanie, że między małżonkami nastąpił zupełny, a nie jak to jest przy rozwodzie – zupełny i trwały rozkład pożycia. Ponadto separację można znieść, a rozwód wywołuje dalej idące skutki prawne.
Czym różni się rozwód od separacji wyjaśni w materiale filmowym Pani Joanna Kozioł-Marek – radca prawny, doradca obywatelski i mediator współpracujący ze Stowarzyszeniem “DOGMA”.
Na czym polega dziedziczenie testamentowe i czym jest testament? Kto może sporządzić testament? Jakie są formy testamentu? Kto może odwołać testament? Co oznacza, że osoba wskazana w testamencie jest niegodna dziedziczenia? – na te i inne pytania odpowie w naszym materiale filmowym Pan Konrad Dziuba – prawnik, mediator i doradca obywatelski współpracujący ze Stowarzyszeniem “DOGMA”.
Testament stanowi jedyną czynność prawną, którą osoba fizyczna można rozrządzić na wypadek swojej śmierci. Testament ma na celu urzeczywistnienie ostatniej woli konkretnej osoby w celu uregulowania przede wszystkim sytuacji majątkowej po jej śmierci. W konsekwencji, testament nabiera mocy dopiero z chwilą zgonu spadkodawcy, więc do tego czasu testament nie stanowi podstawy prawnej dla dochodzenia jakichkolwiek praw lub obowiązków wynikających z ostatniej woli testatora.
W języku potocznym słowo „wyzysk” jest odmieniane przez wszystkie przypadki w zastosowaniu do różnych sytuacji życia codziennego. Niewiele osób zdaje sobie sprawę z faktu, że instytucja wyzysku jest również przedmiotem regulacji prawnej zawartej w przepisach Kodeksu cywilnego, tj. w art. 388 KC. Zgodnie z treścią wymienionego przepisu o zaistnieniu stanu wyzysku można mówić, jeżeli jedna ze stron umowy, wykorzystując przymusowe położenie, niedołęstwo lub niedoświadczenie drugiej strony, w zamian za swoje świadczenie, przyjmuje albo zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość w chwili zawarcia umowy przewyższa w rażącym stopniu wartość jej własnego świadczenia. Co prawda, polskie prawo nie zakazuje zawierania umów niekorzystnych dla jednej ze stron umowy, lecz wyżej wskazany przepis prawa umożliwia osobie będącej w nieproporcjonalnie gorszej sytuacji faktycznej – z uwagi na postanowienia zawartej umowy – dochodzenie swoich praw przed sądem, w postaci możliwości żądania zmniejszenia swojego świadczenia, zwiększenia należnego jej świadczenia a w wypadku, gdy jedno i drugie byłoby nadmiernie utrudnione nawet unieważnienia zawartej na zasadach wyzysku umowy.
Pierwszą przesłanką jest obiektywnie istniejąca, w chwili zawarcia ważnej umowy dysproporcja między świadczeniami stron, wyrażająca się w tym, że jedna z nich w zamian za swoje świadczenie przyjmuje lub zastrzega dla siebie lub dla osoby trzeciej świadczenie, którego wartość majątkowa jest „rażąco” wyższa od wartości świadczenia spełnianego przez tę stronę lub przez nią przyrzeczonego.
Przykład: W ramach umowy pożyczki osoba X otrzymuje 3 000 tysiące złotych a musi zwrócić 9 000 zł.
Druga przesłanka to rażąca nie ekwiwalentność, która oznacza powstanie dysproporcji, oczywiście odbiegającej od dopuszczalnej w obrocie nierównowagi świadczeń na gruncie wartości rynkowej świadczeń.
Przykład: Koszty obsługi pożyczki są prawie tak duże jak pożyczona suma.
Ostatnia, trzecia przesłanka dotyczy nagannego zachowania kontrahenta, który świadomie „wykorzystuje okazję” do uzyskania zastrzeżenia szczególnej korzyści dla siebie, z uwagi na niekorzystne położenie drugiej strony.
Przykład: Osoba X nie ma środków na zabieg medyczny ratujący zdrowie lub życie i w tym celu zawiera wyjątkowo niekorzystną umowę pożyczki, a druga strona ma świadomość trudnej sytuacji osobistej Osoby X i tę sytuację wykorzystuje.
Nie każda niekorzystnie zawarta umowa może być rozpatrywana w kategoriach wyzysku, tylko dlatego, że jej zapisy nie podobają się jednej ze stron stosunku prawnego. Przymusowe położenie w rozumieniu art. 388 § 1 k.c. oznacza bowiem znajdowanie się strony w takich warunkach materialnych, osobistych lub rodzinnych, które zmuszają ją do zawarcia umowy nawet za wszelką cenę lub nie pozwalają na swobodne pertraktacje. Każda umowa, co do której istnieją wątpliwości czy aby nie została zawarta na zasadach wyzysku wymaga szczegółowej analizy.
Najdalej idąca sankcja w sytuacji zaistnienia stanu wyzysku jest unieważnienie umowy przez sąd, lecz ma ono zastosowanie wyjątkowo, tylko wówczas, gdyby zwiększenie należnego stronie świadczenia pieniężnego lub zmniejszenie jej świadczenia okazało się nadmiernie utrudnione. W innych przypadkach uzasadniony jest wyłącznie wniosek o ukształtowanie zobowiązania na nowo poprzez np. zmniejszenie świadczenia, jakie strona wyzyskana zobowiązana jest spełnić na rzecz drugiej strony stosunku umownego.
Postępowanie o ukształtowanie zobowiązania może okazać się skomplikowane, ale stanowi realną szansę np. na zmniejszenie miesięcznej wysokości raty pożyczki/kredytu, który strona zaciągnęła w warunkach wyzysku. Postępowanie takie może stanowić też alternatywę zmierzającą do rozwiązania problemu nadmiernego zadłużenia dla osoby, która nie spełnia przesłanek do ogłoszenia upadłości konsumenckiej.
Niezależnie od tego w jakiej roli występujemy w postępowaniu egzekucyjnym, warto znać swoje podstawowe prawa i obowiązki. Postępowanie egzekucyjne jest postępowaniem wykonawczym i ma na celu wyegzekwowanie należności od dłużnika na rzecz wierzyciela. Organem uprawnionym do prowadzenia postępowania egzekucyjnego jest na gruncie postępowania cywilnego komornik sądowy. Komornik wszczyna postępowanie egzekucyjne na podstawie wniosku wierzyciela, który przedkłada komornikowi tytuł wykonawczy. Warto pamiętać, iż wyłącznie tytuł wykonawczy uprawnia do realizacji czynności egzekucyjnych względem dłużnika. Tytuł wykonawczy to innymi słowy tytuł egzekucyjny np. wyrok sądu opatrzony w klauzulę wykonalności. Postępowanie egzekucyjne wszczynane jest i prowadzone na wniosek wierzyciela, który jest głównym dysponentem postępowania egzekucyjnego i to on, jako jego główny dysponent zajmuje się „prowadzeniem postępowania” rękami i za pośrednictwem komornika.
Komornik sądowy wszczyna postępowanie egzekucyjne na złożony przez wierzyciela wniosek i dokonuje zajęć majątku na podstawie informacji oraz sposobów wskazanych przez wierzyciela we wniosku. Istnieje wiele sposobów egzekucji, do których zaliczyć możemy:
Wszczęcie postępowania egzekucyjnego rozpoczyna się od zawiadomienia dłużnika o wszczęciu egzekucji, które jest pierwszym pismem w sprawie i doręczane jest dłużnikowi.
Komornik sądowy wszczynając postępowanie egzekucyjne dokonuje również szeregu zapytań do poszczególnych organów, tj. banków, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców, Bazy Danych Ksiąg Wieczystych czy Urzędu Skarbowego. Ma to na celu ujawnienie majątku, z którego będzie prowadzona w dalszym etapie egzekucja. Zapytania te pozwalają na ujawnienie następujących składników majątku:
Komornik, po uzyskaniu poszczególnych odpowiedzi dokonuje zajęcia tych składników majątku, które zostaną ujawnione. Warto kilka słów poświęcić zajęciu rachunku bankowego. Wskazać należy, iż wszelkie środki wpływające na rachunek bankowy tracą swój przymiot. Podnieść również należy, iż KOMORNIK NIE MA WIEDZY ILE ŚRODKÓW ZNAJDUJE SIĘ NA RACHUNKU BANKOWYM I Z JAKIEGO TYTUŁU SĄ TO ŚRODKI. Obowiązek poinformowania o tym fakcie spoczywa na DŁUŻNIKU. Dłużnik, celem ograniczenia zajęcia rachunku bankowego o konkretne kwoty, np. wpływające z wynagrodzenia winien złożyć do komornika wniosek o ograniczenie do którego należy dołączyć wyciąg z 3 ostatnich miesięcy by potwierdzić, iż wynagrodzenie faktycznie wpływa na ten rachunek bankowy.
Wskazać należy, iż wszelkie kwestie i wątpliwości należy kierować bezpośrednio do komornika, który ma obowiązek poinformowania dłużnika o przebiegu oraz etapie postępowania oraz najlepszym możliwym rozwiązaniu. Z komornikiem sądowym można się porozumieć np. wpłacając regularne raty. Brak kontaktu z komornikiem prowadzi do zaostrzenia środków egzekucji oraz większej niechęci organu egzekucyjnego do ewentualnych negocjacji z dłużnikiem.