Powiat Oświęcimski

Przepisy prawa pracy zapewniają szczególną ochronę trwałości stosunku pracy kobiet w ciąży. Ochrona ta polega m.in. na zakazie rozwiązywania umowy o pracę także w sytuacji, gdy pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia.

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Jedyną możliwość zwolnienia kobiety w ciąży jest zaistnienie przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy. Zakaz wypowiadania umowy o pracę pracownicy w ciąży nie stosuje się do pracownicy w okresie próbnym, nie przekraczającym jednego miesiąca.

Umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Nie stosuje się tego przywileju do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Zachęcamy do obejrzenia materuiału filmowego, w którym Pani Maria Buchała – prawnik, doradca obywatelski i mediator, przedstawi najważniejsze kwestie prawne związane z ochroną stosunku pracy kobiet w ciąży. 

Jeśli potrzebujesz porady prawnej z zakresu prawa pracy oraz prawa rodzinnego lub chciałbyś skorzystać z nieodpłatnej mediacji – zapraszamy do kontaktu z prawnikami, doradcami obywatelskimi oraz mediatorami współpracującymi z naszym Stowarzyszeniem. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną oraz mediację w jednym z punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego TUTAJ

Przepisy Kodeksu pracy zapewniają pracownikowi gwarancje powrotu do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego. Zgodnie z art. 183 2 kodeksu pracy: „Pracodawca dopuszcza pracownika po zakończeniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego do pracy na dotychczasowym stanowisku, a jeżeli nie jest to możliwe, na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu lub na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu.”

Pracownikowi przysługuje prawo powrotu do pracy, co do zasady, na stanowisko zajmowane przed tym urlopem. Jeżeli natomiast powrót na stanowisko zajmowane przed urlopem macierzyńskim nie będzie możliwy, w drugiej kolejności ustawodawca przewidział alternatywne możliwości działania pracodawcy w celu kontynuacji zatrudnienia pracownika na: – stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu, – lub innym, odpowiednim ze względu na kwalifikacje zawodowe pracownika.

Do dotychczasowej pracy mama może powrócić po wykorzystaniu minimum 14 tygodni urlopu, pod warunkiem jednak, że pozostałą część urlopu (maksymalnie 6 tygodni) wykorzysta ojciec dziecka, podlegający ubezpieczeniu chorobowemu. Nie ma ograniczeń w podejmowaniu pracy na rzecz pracodawców innych, niż ten, u którego wybierany jest urlop macierzyński, lub na rzecz tego samego pracodawcy na umowę zlecenie obejmującą inny zakres obowiązków. Tym samym, jeśli mama ma chęć i możliwość podjęcia pracy na umowę o pracę lub umowę zlecenie, inną niż dotychczasowa, nie wpłynie to na wymiar urlopu ani wysokość zasiłku.

Zachęcamy do obejrzenia materiału filmowego, w którym Pani Maria Buchała – prawnik, doradca obywatelski i mediator wyjaśni najważniejsze kwestie prawne związane z powrotem do pracy po urlopie macierzyńskim. 

Jeśli potrzebujesz porady prawnej z zakresu prawa pracy oraz prawa rodzinnego lub chciałbyś skorzystać z nieodpłatnej mediacji – zapraszamy do kontaktu z prawnikami, doradcami obywatelskimi oraz mediatorami współpracującymi z naszym Stowarzyszeniem. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną oraz mediację w jednym z punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego TUTAJ

Przysługuje ono pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat. Dotyczy więc ono nie tylko rodziców biologicznych lub adopcyjnych, ale wszystkich osób faktycznie będących opiekunami dziecka: babci, cioci, starszego rodzeństwa, nie dotyczy zaś rodziców, którzy dziecka nie wychowują (bo np. jest umieszczone w rodzinie zastępczej). W ciągu roku kalendarzowego opiekun może skorzystać ze zwolnienia od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Nie wszyscy mogą skorzystać z tzw. „opieki na godziny”, np. zgodnie z Kartą Nauczyciela nauczycielom opieka przysługuje w wymiarze pełnych dni.

O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia (na dni czy na godziny) decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.

PRZYKŁAD:

Klara musi odebrać córkę wcześniej ze szkoły i pójść z nią do dentysty na 14:30. Klara zamiast o 15:00 wyjdzie tego dnia z pracy o 14:00, korzystając z jednej godziny wolnego na opiekę.

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.

PRZYKŁAD:

Wiesia pracuje na ½ etatu, więc w roku kalendarzowym przysługuje jej 8 godzin na opiekę.

Niestety, godziny nie kumulują się wraz z większą liczbą dzieci: rodzic jedynaka i rodzic pięciorga dzieci ma te same 16 godzin do wykorzystania.

Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia do zwolnienia może korzystać jedno z nich.

JEŚLI POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ Z ZAKRESU PRAWA PRACY ORAZ PRAWA RODZINNEGO LUB CHCIAŁBYŚ SKORZYSTAĆ Z NIEODPŁATNEJ MEDIACJI – ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z PRAWNIKAMI, DORADCAMI OBYWATELSKIMI ORAZ MEDIATORAMI WSPÓŁPRACUJĄCYMI Z NASZYM STOWARZYSZENIEM. ZADZWOŃ I ZAPISZ SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ ORAZ MEDIACJĘ W JEDNYM Z PUNKTÓW NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO TUTAJ

Oprócz zwykłego zasiłku opiekuńczego w 2020 r. z powodu koronawirusa przyznawany jest dodatkowy zasiłek opiekuńczy na kolejne okresy. Obecnie od 9 listopada do 24 grudnia 2020 roku ponownie przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

RODZICOM DZIECI DO LAT 8 PRZYSŁUGUJE DODATKOWY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY, JEŻELI RODZIC SPRAWUJE OSOBISTĄ OPIEKĘ NAD DZIECKIEM W PRZYPADKU:

• zamknięcia z powodu COVID-19 żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola, szkoły lub innej placówki, do której uczęszcza dziecko,
• otwarcia tych placówek, gdy nie mogą one zapewnić opieki z powodu ich ograniczonego funkcjonowania w czasie trwania epidemii COVID-19,
• braku możliwości sprawowania opieki przez nianię z powodu COVID-19.

Zasiłku nie otrzymają rodzice, którzy pomimo otwarcia placówki, do której uczęszcza dziecko, podejmą decyzję o pozostawieniu dziecka w domu. Nie przysługuje on także, jeśli drugi rodzic może zapewnić dziecku opiekę.

PRZYKŁAD:

Karolina jest na urlopie macierzyńskim z najmłodszą córeczką, jej mąż pracuje. Starszym dzieciom zamknięto przedszkole z powodu wykrycia koronawirusa u personelu, jednak Karolina ani jej mąż nie otrzymają zasiłku opiekuńczego, ponieważ Karolina nie musi rezygnować z pracy i może zająć się dziećmi w domu.

PRZYKŁAD:

Waldek pracuje na kopali w systemie trzy zmianowym, obecnie na nocną zmianę. Jego żona Basia pracuje w urzędzie. Gdy 9 listopada zamknięto szkoły z powodu koronawirusa Basia została w domu z dziećmi. Nie było istotne czy Waldek po nocce jest w domu – członkiem rodziny, który może zapewnić opiekę, nie jest osoba, która jest pracownikiem, który odpoczywa po pracy na nocnej zmianie,

W powyższych sytuacjach przysługuje on także rodzicom osób:

• do 16 lat, które mają orzeczenie o niepełnosprawności,
• do 18 lat, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
• do 24 lat, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

Dotyczy to także rodziców lub opiekunów pełnoletnich osób niepełnosprawnych zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna, tj. szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy z tytułu sprawowania opieki nad dorosłymi osobami niepełnosprawnymi przysługuje również w przypadku, gdy placówka jest otwarta, ale nie może zapewnić opieki, np. ze względu na ograniczenie w liczbie podopiecznych.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie przysługuje rodzicom: 

• zatrudnionym w podmiotach wykonujących działalność leczniczą oraz
• realizującym zadania publiczne w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.

Szkoła podstawowa ma obowiązek zapewnić opiekę dzieciom uczęszczających do klas I-III.

JAK UZYSKAĆ DODATKOWY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY?

Nie zmieniły się zasady występowania o dodatkowy zasiłek opiekuńczy.

Aby otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy, wystarczy złożyć u swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy, oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Oświadczenie to jest jednocześnie wnioskiem o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Osoby prowadzące działalność pozarolniczą składają oświadczenie w ZUS. Bez oświadczenia ZUS albo płatnik składek nie wypłaci zasiłku.

Dodatkowego zasiłku nie wlicza się do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym przyznawanego na tzw. ogólnych zasadach.

JEŚLI POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ Z ZAKRESU PRAWA PRACY ORAZ PRAWA RODZINNEGO LUB CHCIAŁBYŚ SKORZYSTAĆ Z NIEODPŁATNEJ MEDIACJI – ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z PRAWNIKAMI, DORADCAMI OBYWATELSKIMI ORAZ MEDIATORAMI WSPÓŁPRACUJĄCYMI Z NASZYM STOWARZYSZENIEM. ZADZWOŃ I ZAPISZ SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ ORAZ MEDIACJĘ W JEDNYM Z PUNKTÓW NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO TUTAJ

Zasiłek opiekuńczy przysługuje pracownikom, którzy z różnych powodów nie mogą się stawić do pracy, ponieważ niespodziewanie muszą przejąć opiekę nad dzieckiem, które normalnie w tym czasie jest pod opieką innej osoby, czy to członka rodziny czy poza domem (np. w przedszkolu, szkole). Czasem powodem jest choroba dziecka, a czasem, z czym mamy do czynienia w 2020 roku – zamknięcie szkół i przedszkoli.

ZASIŁEK OPIEKUŃCZY W CELU SPRAWOWANIA OPIEKI NAD DZIECKIEM ZDROWYM

Przysługuje on opiekunowi dziecka zdrowego do 8 roku życia, lub niepełnosprawnego do 18 roku życia, który ma ubezpieczenie chorobowe, a nie ma innych domowników, którzy mogliby zająć się dzieckiem i jednocześnie:

1. Dla dziecka zdrowego, które ma mniej niż 8 lat:

• niespodziewanie zamknięto żłobek, klub dziecięcy, przedszkole albo szkołę dziecka,
• zachorowała niania, która podpisała umowę uaktywniającą, albo zachorował dzienny opiekun dziecka,
• inspektor sanitarny podejrzewa, że dziecko jest nosicielem choroby zakaźnej, i wydał decyzję o izolacji dziecka,
• małżonek lub rodzic dziecka, który do tej pory zajmował się dzieckiem, jest chory lub przebywa w szpitalu,
• matka z powodu porodu nie może opiekować się starszym dzieckiem.

2. Dla dziecka niepełnosprawnego:

• małżonek lub rodzic dziecka, który do tej pory zajmował się dzieckiem, jest chory lub jest w szpitalu,
• matka z powodu porodu nie może opiekować się starszym dzieckiem.

Zasiłek za ten okres to 80% podstawy wymiaru (mniej więcej 80% wynagrodzenia) i można go otrzymywać przez 60 dni w roku przy dziecko zdrowym i 30 dni przy dziecku niepełnosprawnym. Co ważne, jest to pula dni do podziału między opiekunów dziecka i nie ma na nią wpływu liczba dzieci pod opieką.

ZASIŁEK OPIEKUŃCZY W CELU SPRAWOWANIA OPIEKI NAD DZIECKIEM CHORYM 

Ten sam zasiłek przysługuje w sytuacji sprawowania opieki nad dzieckiem chorym, opiekunowi, który ma ubezpieczenie chorobowe, a nie ma innych domowników, którzy mogliby zająć się dzieckiem z następującymi różnicami:

• Nie jest istotny wiek dziecka (może mieć więcej niż 8 lat).
• Zwolnić się do opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2 można bez względu na to czy są inni domownicy, którzy mogliby się dzieckiem zająć.

PRZYKŁAD:

Mała Mia ma zapalenie zatok, które objawi się bólem głowy i wysoką gorączką. Mogłaby zostać z nią w domu babcia, jednak dziewczynka bardzo chce być teraz blisko mamy, nie schodzi z jej rąk. Mama Mii może zwolnić się z pracy i zostać nią w domu, pomimo iż jest babcia.

• Dla dziecka chorego do 14 roku życia jest to 60 dni w roku kalendarzowym, dla dziecka od 14 roku życia lub innego chorego członka rodziny – 14 dni, a jeśli jest to dziecko niepełnosprawne w wieku od 14 do 18 lat – 30 dni.

PRZYKŁAD:

Tomek i Wiola zamieszkują wspólnie jako konkubenci wraz z dziećmi Wioli – Alanem (6 lat) i Julką (4 lata). Tomek w sezonie od wiosny do jesieni pracuje zagranicą, na zimę zjeżdża do Polski, gdzie większość czasu spędza w domu. Alan i Julka w lutym zachorowali na grypę. Tomek odmówił zajmowania się dziećmi partnerki, więc Wiola wzięła wolne i skorzystała z zasiłku opiekuńczego.

Ważne jest, że zasiłek opiekuńczy w przeciwieństwie do zasiłku chorobowego przysługuje on bez okresu wyczekiwania, czyli od pierwszego dnia ubezpieczenia.

PRZYKŁAD:

Marysia założyła działalność gospodarczą dwa miesiące temu, wcześniej przez pół roku była bezrobotna. Składkę na ubezpieczenie chorobowe odprowadza od 56 dni. Teraz zachorowała na grypę i chciałaby skorzystać z zasiłku chorobowego, jednak 90-dniowy okres wyczekiwania na ubezpieczenie chorobowe jeszcze nie upłynął i Marysia nie otrzyma zasiłku chorobowego. Pozostaje jej jak najszybciej wrócić do zdrowia i pracy.

PRZYKŁAD:

Marysia założyła działalność gospodarczą dwa tygodnie temu, wcześniej przez pół roku była bezrobotna. Składkę na ubezpieczenie chorobowe odprowadza od 14 dni. Właśnie zachorowała jej córeczka Jadzia, w związku z czym Marysia zaprzestała pracy zawodowej i została w domu z dzieckiem. Za ten czas będzie jej przysługiwał zasiłek opiekuńczy, ponieważ może go uzyskać już od pierwszego dnia ubezpieczenia.

JEŚLI POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ Z ZAKRESU PRAWA PRACY ORAZ PRAWA RODZINNEGO LUB CHCIAŁBYŚ SKORZYSTAĆ Z NIEODPŁATNEJ MEDIACJI – ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z PRAWNIKAMI, DORADCAMI OBYWATELSKIMI ORAZ MEDIATORAMI WSPÓŁPRACUJĄCYMI Z NASZYM STOWARZYSZENIEM. ZADZWOŃ I ZAPISZ SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ ORAZ MEDIACJĘ W JEDNYM Z PUNKTÓW NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO TUTAJ

Każdy tata ma uprawnienie do urlopu ojcowskiego w wymiarze 2 tygodni. Można go wykorzystać w dwóch częściach po 7 dni, do czasu ukończenia przez dziecko 2 roku życia lub, w przypadku adopcji, do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia.

Za te dni przysługuje ojcu zasiłek macierzyński w wysokości 100 % podstawy wymiaru, czyli mniej więcej tyle ile wynosi jego wynagrodzenie.

Ponadto ojciec może wnosić o 2 dni urlopu okolicznościowego z okazji urodzenia dziecka.

PRZYKŁAD:

Kuba w nocy zawiózł swoją dziewczynę do szpitala do porodu. Z samego rana zadzwonił do pracy poinformować, że dziś go nie będzie i chciałby skorzystać z dwóch dni urlopu okolicznościowego z okazji narodzin dziecka (ten dzień i następny). Ponieważ u dzidziusia wystąpiła żółtaczka noworodkowa, mama i dziecko musieli zostać w szpitalu jeszcze przez tydzień, a ojciec wrócił do pracy. Dzień przed planowanym wypisem Kuba złożył pracodawcy wniosek o tydzień urlopu ojcowskiego. Drugi tydzień wykorzysta na Boże Narodzenie.

JEŚLI POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ Z ZAKRESU PRAWA PRACY ORAZ PRAWA RODZINNEGO LUB CHCIAŁBYŚ SKORZYSTAĆ Z NIEODPŁATNEJ MEDIACJI – ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z PRAWNIKAMI, DORADCAMI OBYWATELSKIMI ORAZ MEDIATORAMI WSPÓŁPRACUJĄCYMI Z NASZYM STOWARZYSZENIEM. ZADZWOŃ I ZAPISZ SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ ORAZ MEDIACJĘ W JEDNYM Z PUNKTÓW NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO TUTAJ

Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego (20 tygodni) w okresie po narodzinach lub przyjęciu na wychowanie dziecka, przysługuje nam, jako młodym rodzicom, zwolnienie od obowiązku wykonywania pracy w postaci urlopu rodzicielskiego.

Z urlopu rodzicielskiego mogą skorzystać jedynie osoby zatrudnione na umowę o pracę. Jest on nieobowiązkowy i przysługuje na wniosek pracownika bezpośrednio po wykorzystaniu pełnego wymiaru urlopu macierzyńskiego lub zasiłku macierzyńskiego. Z urlopu rodzicielskiego może korzystać matka, a także ojciec dziecka. Rodzicie mogą korzystać z niego jednocześnie lub mogą się tym urlo­pem dzielić.

Urlop rodzicielski trwa maksymalnie 32 tygodnie, w przypadku urodzenia jednego dziecka, lub 34 tygodnie, gdy urodziło się więcej dzieci. Wolne przysługuje zarówno mamie, jak i tacie, przy czym wymiar 32/34 tygodni jest łączny dla obojga rodziców. Nie ma przeszkód, aby rodzice przebywali na urlopie jednocześnie, ale należy pamiętać, że każde z nich pomniejsza tym samym pulę dostępnego urlopu. Jeśli mama nie pozostaje w stosunku pracy, ale pobiera zasiłek macierzyński z ZUS-u, tata może skorzystać z urlopu rodzicielskiego, ale tu także okres pobierania zasiłku i urlopu wynosi łącznie 32 lub 34 tygodnie.

Zachęcamy do zapoznania się z opracowanym poradnikiem prawnym pt. „Urlop rodzicielski” przez naszego prawnika, doradcę obywatelskiego i mediatora – Panią Marię Buchałę. 

JEŚLI POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ Z ZAKRESU PRAWA PRACY ORAZ PRAWA RODZINNEGO LUB CHCIAŁBYŚ SKORZYSTAĆ Z NIEODPŁATNEJ MEDIACJI – ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z PRAWNIKAMI, DORADCAMI OBYWATELSKIMI ORAZ MEDIATORAMI WSPÓŁPRACUJĄCYMI Z NASZYM STOWARZYSZENIEM. ZADZWOŃ I ZAPISZ SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ ORAZ MEDIACJĘ W JEDNYM Z PUNKTÓW NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO TUTAJ

Każda ciężarna pracownica powinna pozostawać pod opieką lekarza ginekologa, a jeśli zachodzi taka potrzeba – również innych specjalistów. Aby dodatkowo zmobilizować kobiety do dbania o zdrowie swoje i dziecka w okresie ciąży wypłata tzw. becikowego została powiązana z obowiązkiem prowadzenia ciąży przez ginekologa przed 10. tygodniem ciąży. Dodatkowo art. 185 Kodeksu pracy pozwala ciężarnej zwolnić się od pracy na czas badań lekarskich, jeśli nie mogą być one wykonane poza godzinami pracy, a za ten czas zachować wynagrodzenie.

PRZYKŁAD:

Jola pracuje w piekarni otwartej od 6:00 do 14:00. Jako ciężarna dostała skierowanie na badanie tzw. krzywej cukrowej. Punkt pobrań jest otwarty od 6:30, badanie zajmie co najmniej 2,5 godziny. Jola do pracy dotrze najwcześniej o 9:30.

Zatem na badanie lekarskie lub inne np. pobranie krwi, KTG wykonywane przez położną możemy wyjść z trakcie pracy i otrzymać za ten czas wynagrodzenie. Należy jednak pamiętać, że mają to być badania, których nie da się wykonać poza godzinami pracy. Jeśli więc korzystamy z prywatnej opieki medycznej, a przychodnia jest otwarta do późnych godzin wieczornych, możemy narazić się na konflikt z pracodawcą, który będzie żądał aby wizyty załatwiane były po godzinach pracy. W tej sytuacji zawsze najlepiej jest dążyć do porozumienia, które ułatwi dalszą współpracę.

PRZYKŁAD:

Ciążę Gosi prowadzi lekarz ginekolog przyjmujący w poradni przyszpitalnej. W pierwszych tygodniach ciąży Gosia mogła umówić się na wizytę w poniedziałki w godz. 7.30-10.30 albo we środy w godzinach 13:30-17:30. Ponieważ Gosia pracuje od 8:00 do 16:00 do lekarza chodziła we środy po południu. Kiedy była w 21 tygodniu ciąży godziny pracy lekarza we środy zmieniły się na 7:30-10:30. W związku z tym Gosia może teraz zwolnić się z pracy w poniedziałek lub środę żeby odbyć wizytę kontrolną.

W SYTUACJI KONFLIKTU Z PRACODAWCĄ ZAPRASZAMY DO SKORZYSTANIA Z POMOCY MEDIATORÓW W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ LUB NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO. Zadzwoń i umów się na bezpłatną poradę prawną TUTAJ

Kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią wymienia szczegółowo prace wzbronione kobietom w ciąży i karmiącym:

• ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 3 kg,
• prace w pozycji wymuszonej, prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godziny w czasie zmiany roboczej,
• prace w wymuszonym rytmie pracy (na przykład przy taśmie),
• prace stwarzające ryzyko zakażenia,
• prace przy obsłudze zwierząt dotkniętych chorobami zakaźnymi lub inwazyjnymi,
• prace nurków, prace w zbiornikach ciśnieniowych oraz wszystkie prace w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia.

JEŚLI OBAWIASZ SIĘ, ŻE TWOJA PRACA MOŻE ZASZKODZIĆ TOBIE LUB DZIECKU, SKONSULTUJ SIĘ Z PRAWNIKIEM I DORADCAMI OBYWATELSKIMI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO TUTAJ

Jeśli jest to możliwe pracodawca powinien dostosować warunki pracy tak, aby wyeliminować lub ograniczyć czynniki szkodliwe. Czasem jednak warunki pracy na to nie pozwalają, wtedy pracodawca powinien przenieść pracownicę na inne stanowisko, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia.

PRZYKŁAD:

Karolina pracuje w fabryce przy produkcji farb. Ze względu na kontakt z czynnikami szkodliwymi nie może kontynuować pracy na hali produkcyjnej w trakcie ciąży. Pracodawca zaproponował jej na ten czas stanowisko w biurze firmy. Karolina, która na hali kierowała zmianą, a w biurze będzie odpowiadać za obieg korespondencji, obawia się obniżenia wynagrodzenia, bo wie, że dziewczyny w biurze zarabiają mniej od niej. Nie ma jednak czego się bać – pracodawca musi jej wypłacić takie samo wynagrodzenia jakie miała pracując na produkcji.

Jeśli nie jest to możliwe, pracownicy przysługuje zwolnienie na czas niezbędny z obowiązku świadczenia pracy, z zachowaniem wynagrodzenia.

PRZYKŁAD:

Karolina pracuje w fabryce przy produkcji farb. Ze względu na kontakt z czynnikami szkodliwymi nie może kontynuować pracy na hali produkcyjnej w trakcie ciąży. Pracodawca nie może jej zaproponować innego stanowiska pracy, ponieważ posiada tylko jeden zakład, a obsługę księgową, kadrową, logistyczną itd. zakładu prowadzą firmy zewnętrzne. Karolina będzie więc zwolniona z obowiązku świadczenia pracy do dnia porodu, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia.

~ Maria Buchała – prawnik, doradca obywatelski, mediator 

Gosia pracuje od poniedziałku do piątku od 8:00 do 16:00. W związku z otrzymaniem dużego zamówienia szef poprosił ją o przyjście do pracy dodatkowo w sobotę w godzinach 8:00- 14:00. Te 6 godzin będzie godzinami nadliczbowymi, ponieważ w tym tygodniu Gosia przepracuje łącznie 46 godzin.

PORA NOCNA

To, jakie godziny są porą nocną zależy od zakładu pracy, który wybiera sobie 8 godzin pomiędzy 21:00 a 7:00, np. od 21:00 do 5:00 albo od 22:00 do 6:00. Informacja o tym, jakie godziny w danym zakładzie pracy są porą nocną znajduje się w regulaminie pracy albo w pisemnej informacji wydanej pracownikowi.

GODZINY NADLICZBOWE

Przepisy prawa pracy określają dwie normy czasu pracy:

• dobową – nieprzekraczającą 8 godzin,
• średniotygodniową – nieprzekraczającą 40 godzin.

Pracą w godzinach nadliczbowych będzie praca ponad normę dobową, jak i ponad normę średniotygodniową.

Pracą w godzinach nadliczbowych jest także praca ponad dobowy wymiar czasu pracy, gdy jest on wyższy niż 8-godzinna norma.

PRZYKŁAD:

Gosia pracuje od poniedziałku do piątku od 8:00 do 16:00. W związku z otrzymaniem dużego zamówienia szef poprosił ją o pozostanie w środę w pracy dłużej, okazało się, że do 21:00. W zamian za to Gosia ma sobie „odebrać” wolne w inny dzień. W takim jednak przypadku pracodawca udziela czasu wolnego od pracy w wymiarze o połowę wyższym niż liczba przepracowanych godzin nadliczbowych, najpóźniej do końca okresu rozliczeniowego i nie może to spowodować obniżenia wynagrodzenia Gosi.

Pracownica w ciąży ma prawo do zwolnienia od pracy w godzinach nadliczbowych i w porze nocnej. Pracodawca zatrudniający pracownicę w porze nocnej jest obowiązany na okres jej ciąży zmienić rozkład czasu pracy w sposób umożliwiający wykonywanie pracy poza porą nocną. Niestety, często rodzi to konflikty w zakładzie pracy, ponieważ inni pracownicy nie chcą zmieniać swojego grafiku na częstsze zmiany nocne, tak aby ciężarna mogła pracować wyłącznie w dzień. Jeśli pracodawca nie może zapewnić innych godzin pracy, powinien zatrudnić pracownicę przy innym zajęciu.

PRZYKŁAD:

Nikola pracuje w fabryce na trzy zmiany. Ze względu na pracę w porze nocnej nie może kontynuować pracy na hali produkcyjnej w trakcie ciąży. Pracodawca zaproponował jej na ten czas stanowisko w biurze firmy w godzinach od 7:00 do 15:00.

Gdy pracodawca nie może zaproponować pracownicy innego stanowiska jest ona zwolniona z obowiązku jej świadczenia.

PRZYKŁAD:

Nikola pracuje w fabryce na trzy zmiany. Ze względu na pracę w porze nocnej nie może kontynuować pracy na hali produkcyjnej w trakcie ciąży. Pracodawca nie może jej zaproponować innego stanowiska pracy, ponieważ posiada tylko jeden zakład, a obsługę księgową, kadrową, logistyczną itd. zakładu prowadzą firmy zewnętrzne. Nikola będzie więc zwolniona z obowiązku świadczenia pracy do dnia porodu, z zachowaniem dotychczasowego wynagrodzenia.

Tylko za zgodą pracownicy w ciąży pracodawca może delegować ją poza stałe miejsce pracy i zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy.

RODZICE MAŁYCH DZIECI – DO 4 ROKU ŻYCIA – NIE MOGĄ BYĆ BEZ SWOJEJ ZGODY: 

• zatrudniani w godzinach nadliczbowych,
• zatrudniani w porze nocnej,
• zatrudniani w systemie przerywanego czasu pracy,
• delegowani poza stałe miejsce pracy.

Jeśli oboje rodzice są zatrudnieni, z uprawnień może korzystać jedno z nich.

PRZYKŁAD:

Helena samodzielnie wychowuje 3-letniego synka. Ponieważ to ona głównie sprawuje opiekę nad dzieckiem i nie miałaby z kim go zostawić po 16:00, gdy przedszkole jest zamknięte, nie wyraziła zgody na zatrudnienie w godzinach nadliczbowych i delegowanie poza stałe miejsce pracy. Jednak w tym tygodniu, w urzędzie, w którym pracuje, pojawiła się propozycja bardzo interesującego pięciodniowego szkolenia w Warszawie. Helena wie, że to szkolenie bardzo jej się przyda, więc ustaliła z ojcem swojego dziecka, że weźmie on syna do siebie na tydzień. Helena tymczasowo wyraziła pracodawcy zgodę na delegacje i zapisała się na szkolenie.

~ Maria Buchała – prawnik, doradca obywatelski, mediator