Rozstrzyganie konfliktów w oparciu o tradycyjny system sądownictwa powszechnego niesie ze sobą wiele trudnych emocji. Dlatego wtedy, gdy jest to możliwe, warto wziąć pod uwagę skorzystanie z alternatywnych form rozwiązywania sporów. Jedną z nich są mediacje.
Mediacja to próba doprowadzenia do satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu przy udziale mediatora, który wspiera przebieg rozmów i pomaga w wypracowaniu porozumienia.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa z mediacji można skorzystać przed złożeniem sprawy do Sądu i wtedy mamy do czynienia z mediacją pozasądową lub w trakcie trwania postępowania sądowego i wtedy jest to mediacja sądowa.
Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez Sąd ma moc prawną na równi z ugodą zawartą bezpośrednio przed Sądem i stanowi tytuł egzekucyjny, który podlega wykonaniu w drodze egzekucji komorniczej.
W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej oraz w punktach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego mediacja jest usługą świadczoną BEZPŁATNIE, dla osób które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przy udziale Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jest dla konsumentów NIEODPŁATNE. Regulamin może przewidywać pobieranie od konsumentów opłat, jeżeli ich łączna wysokość nie utrudnia znacząco konsumentowi dostępu do pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.
Mediator jest moderatorem dyskusji pomiędzy zwaśnionymi stronami, który usuwa występujące bariery komunikacji, aby strony doszły do wzajemnie akceptowalnego porozumienia. Mediatora nie można powołać na świadka w przypadku nie dojścia stron do porozumienia i konieczności wytoczenia powództwa. Mediatorem może zostać zgodnie z art. 183 kodeksu postępowania cywilnego osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.
Na podstawie obowiązujących przepisów prawa mediator zobowiązany jest do przestrzegania zasady POUFNOŚCI, BEZSTRONNOŚCI, NEUTRALNOŚCI oraz DOBROWOLNOŚCI.
Przedmiotem mediacji w sprawach konsumenckich mogą być:
Mediacje dotyczące spraw konsumenckich mogą być prowadzone przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej.
Przedmiotem mediacji w sprawach spadkowych mogą być:
Od stycznia 2023 r. weszło w życie wiele ważnych dla konsumentów przepisów. Zmiany w polskim prawie (m.in. ustawie o prawach konsumenta, ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług, Kodeksie cywilnym) wynikają z implementacji trzech unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Z okazji przypadającego 15 marca Światowego Dnia Konsumenta Przedstawiamy krótki przewodnik po najważniejszych zmianach. W najbliższym tygodniu będziemy je dokładniej omawiać na naszej stronie i w mediach społecznościowych.
W dniu 15 marca przypada Światowy Dzień Praw Konsumenta, a więc każdego z nas, ponieważ WSZYSCY JESTEŚMY KONSUMENTAMI! W rolę konsumenta wchodzimy niemal codziennie, gdy kupujemy bułki w osiedlowym sklepiku, zamawiamy pizzę, kupujemy bilet na pociąg, idziemy do fryzjera, robimy zakupy na allegro, kupujemy mieszkanie… Wszystkim konsumentom przysługują podstawowe prawa. Jak korzystać ze swoich praw, ale także i obowiązków konsumenckich? Jak nie dać się oszukać w sklepie, banku czy kupując przez Internet? Jak nie ulegać reklamie oraz kupować świadomie i racjonalnie?
01 stycznia 2023 roku weszły w życie zmiany dotyczące praw konsumentów — m.in. ustawie o prawach konsumenta, ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym, ustawie o informowaniu o cenach towarów i usług, Kodeksie cywilnym — wynikają z implementacji 3 unijnych dyrektyw: Omnibus, Towarowej oraz Cyfrowej. Dodatkowo wprowadzono regulacje, które mają
ukrócić nieuczciwe praktyki na pokazach handlowych
Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym zmian w prawach konsumenta, które obowiązują od stycznia 2023 roku:
Przedsiębiorca, który ogłasza promocję lub wyprzedaż, musi podawać oprócz aktualnej ceny także najniższą z 30 dni poprzedzających obniżkę. W przypadku produktów szybko psujących się, z krótką datą przydatności do spożycia – sprzedawca ma uwidaczniać aktualną cenę i tę sprzed pierwszego zastosowania obniżki. Jeżeli towar lub usługa są w sprzedaży krócej niż 30 dni, obok informacji o obniżonej cenie należy podać informację o najniższej cenie, która obowiązywała od rozpoczęcia sprzedaży do wprowadzenia
obniżki. Ten obowiązek informacyjny dotyczy sprzedaży stacjonarnej, internetowej oraz reklamy (również w telewizji i radiu).
Nie ma takiego obowiązku, jeśli przedsiębiorca zwyczajnie obniża cenę regularną, bez ogłaszania promocji lub wyprzedaży.
W ustawie o prawach konsumenta wprowadzono regulacje dotyczące niezgodności towaru z umową, które zastąpiło dotychczasowe pojęcie rękojmi (uregulowanej w Kodeksie cywilnym). Regulacje dotyczące gwarancji pozostały w Kodeksie cywilnym. Pozostały tu również przepisy dotyczące rękojmi i gwarancji w zakresie umów, których stroną nie jest konsument (np. w obrocie profesjonalnym między przedsiębiorcą a przedsiębiorcą) oraz przepisy dotyczące rękojmi w przypadku nieruchomości. Niezgodność towaru z umową to podstawa jednej z dwóch możliwych dróg składania reklamacji przez konsumenta (obok gwarancji). Jest to tryb dochodzenia odpowiedzialności od przedsiębiorcy w związku z ujawnionym brakiem zgodności towaru z umową.
Jeżeli konsument składa reklamację na podstawie niezgodności towaru z umową, podmiotem odpowiedzialnym jest sprzedawca i to do niego należy skierować pismo reklamacyjne. Jego dane znajdują się m.in. na paragonie fiskalnym, który kupujący powinien otrzymać wraz z towarem. Niezgodność towaru z umową jest ustawowo uregulowanym sposobem dochodzenia roszczeń. Sprzedawca nie może w żaden sposób odmówić przyjęcia reklamacji, jeżeli nie wynika to wprost z przepisów.
W sytuacji wystąpienia braku zgodności towaru z umową konsument może złożyć do sprzedawcy reklamację z tego tytułu i zażądać:
Jeśli sprzedawca:
to konsument ma prawo do żądania obniżenia ceny lub – w przypadku istotnej niezgodności z umową – odstąpienia od umowy.
Jeśli brak zgodności z umową jest istotny, konsument może żądać obniżenia ceny albo odstąpienia od umowy, bez uprzedniego skorzystania z prawa do żądania naprawy lub wymiany. Niezgodność towaru z umową jest istotna, gdy kupiony towar nie nadaje się do używania zgodnie z przeznaczeniem i celem.
Czas na reklamację z tytułu braku zgodności towaru z umową wynosi dwa lata. Termin ten odnosi się do wszystkich towarów – nowych i używanych, a także obejmuje treści cyfrowe sprzedawane za pośrednictwem platform internetowych (np. streamingowe typu Netflix). Korzystne dla konsumentów jest wydłużenie do 2 lat terminu domniemania, że niezgodność z umową istniała już w chwili zakupu. Sprzedawca będzie odpowiadał za wady – tak jak dotychczas – przez 2
lata od wydania towaru. Nowością jest, że w przypadku rzeczy używanych nie będzie mógł skrócić tego czasu do roku. Termin przedawnienia roszczeń reklamacyjnych zostanie wydłużony do sześciu lat.
Przy sprzedaży poza lokalem i na odległość przedsiębiorca ma liczne obowiązki informacyjne – zarówno przed zawarciem umowy, jak i na późniejszym etapie. Konsument jest szczególnie chroniony, gdy zawiera umowę poza lokalem przedsiębiorstwa, czego wyrazem jest prawo do jasnej i zrozumiałej informacji o jej warunkach. Dostawca internetowej platformy handlowej ma on obowiązek poinformować konsumenta, w sposób jasny i zrozumiały oraz odpowiadający rodzajowi użytego środka porozumiewania się na
odległość:
Konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, ma prawo odstąpić od niej bez podawania przyczyny.
Termin na odstąpienie od umowy wynosi 14 lub 30 dni:
Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym zmian w prawach konsumenta w zakupach internetowych i innych formach sprzedaży realizowanych poza lokalem:
Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów ustawy o prawach konsumenta, sprzedający (przedsiębiorca) musi dostarczyć konsumentowi treść cyfrową lub usługę cyfrową niezwłocznie po zawarciu umowy, chyba że strony postanowiły inaczej. Można je reklamować podobnie jak inne towary czy usługi. Nowa regulacja wprowadza domniemanie, że brak zgodności treści lub usługi cyfrowej z umową, który ujawnił się przed upływem roku od chwili ich dostarczenia, istniał już w chwili ich dostarczenia. Przedsiębiorca jest odpowiedzialny za ich zgodność, np. gry, programu komputerowego, z wersją próbną czy zapowiedzią. Musi też dostarczać konsumentowi aktualizacje przez co najmniej 2 lata. Umowy opłacone danymi osobowymi. Konsument jest chroniony nie tylko gdy płaci pieniędzmi. Jeśli
za treści lub usługi cyfrowe, np. za dostęp do aplikacji, płaci danymi osobowymi, chronią go przepisy, prawo odstąpienia od umowy w ciągu 14 dni.
Przedsiębiorca, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, musi podawać informacje, czy i w jaki sposób zapewnia, że publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli. Konsumenci powinni być w szczególności informowani o tym, czy przedsiębiorca zamieszcza wszystkie opinie, czy opinie te są sponsorowane lub czy mają na nie wpływ stosunki umowne z przedsiębiorcą. Zakazane jest zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii.
Wydłużenie do 30 dni terminu na odstąpienie od umowy zawartej podczas nieumówionej wizyty w domu konsumenta lub wycieczki. W przypadku pokazów nadal będzie to 14 dni. Zakaz zawierania umów finansowych podczas pokazu lub wycieczki. Zawarta w takiej sytuacji umowa, np. umowa pożyczki, będzie nieważna i nie będzie wywoływać skutków dla konsumenta. Zakaz przyjmowania płatności przed upływem terminu na odstąpienie od umowy. Dotyczy to umów zawieranych podczas pokazu, wycieczki lub nieumówionej wizyty u konsumenta. Możliwość odstąpienia od niektórych umów o świadczenie usług zdrowotnych zawieranych poza
lokalem przedsiębiorstwa lub na odległość. Chodzi przede wszystkim o tzw. umowy obejmujące
abonamenty medyczne.
Zakazane będzie wykupywanie przez przedsiębiorców za pośrednictwem botów, a potem odsprzedawanie konsumentom biletów na imprezy kulturalne lub sportowe.
Jeśli przedsiębiorca je stosuje, musi o tym jasno informować konsumenta. Dotyczy to np. sytuacji, gdy cena jest automatycznie ustalana dla konkretnego odbiorcy
w zależności np. od jego lokalizacji, urządzenia, z którego korzysta (smartfon, komputer stacjonarny) czy historii przeglądanych stron.
W dzisiejszych czasach przynajmniej kilkukrotnie w ciągu miesiąca (nie licząc drobnych zakupów spożywczych) dokonujemy zakupów w ramach tzw. sprzedaży konsumenckiej. Może to być myszka do komputera, rower, samochód, nawet mieszkanie od dewelopera. Wiąże się z tym szereg uprawnień, niestety nie zawsze jesteśmy ich świadomi – wykorzystują ten fakt także sprzedający, którzy mimo ustawowego obowiązku nie respektują naszych praw, szukają często wątłych przesłanek do odrzucenia roszczenia. Jak się przed tym zabezpieczyć? Czy istnieje sposób dochodzenia swoich praw inny niż często iluzoryczna droga sądowa?
Konsument to osoba fizyczna dokonująca z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą/zawodową – np. gdy Pani Kasia kupi dziecku laptopa – jest konsumentem, nie będzie nim jednak, gdy kupi laptopa dla firmy, którą prowadzi i okazjonalnie pozwoli dziecku z niego korzystać. Konsumentem jest się tylko w sytuacji dokonywania zakupu od przedsiębiorcy (także od osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą). Wtedy też kupujący może korzystać z uprawnień przysługujących konsumentom. W pozostałych przypadkach, np. gdy zakup jest dokonany od osoby fizycznej, prawa te nie przysługują.
Uznanie za KONSUMENTA ma istotne znaczenie w świetle prawa, gdyż od posiadania tego statusu zależy, jakie przepisy zostaną zastosowane do oceny całej transakcji. Coraz częściej dokonujemy zakupów online. To wygodna i bezpieczna (szczególnie w dobie pandemii) forma nabywania interesujących nas towarów i usług. Kupujemy w sieci coraz więcej, oszczędzając czas oraz często pieniądze. Zniechęcać do zakupów internetowych może brak możliwości bezpośredniego obejrzenia, dotknięcia bądź przymierzenia rzeczy.
Kupując w Internecie masz więcej praw niż przy zakupach tradycyjnych !!! Jednym z takich praw, gdy zawieramy umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorcy jest „prawo do namysłu” – mamy 14 dni na odstąpienie od umowy i rezygnację z zakupu, który nie spełnił naszych oczekiwań. W tym czasie konsument musi poinformować o swej decyzji przedsiębiorcę. Nie trzeba przy tym podawać powodu odstąpienia od umowy.
Pamiętajmy, że w niektórych przypadkach prawo do odstąpienia od umowy nie przysługuje. Dzieje się tak w przypadku umów, które ze względu na swój specyficzny charakter ograniczają a nawet zabraniają odstąpienia od umowy. Szczegółowy wykaz tych umów znajdziemy w art. 38 ustawy o prawach konsumentów.
Co zrobić, gdy otrzymany produkt po czasie okaże się wadliwy lub usługa została źle
wykonana. Otóż możemy skorzystać z reklamacji. Reklamacji możemy dokonać na dwa
sposoby: korzystając z rękojmi bądź gwarancji. Większość z nas pewnie zna oba te terminy, dlatego warto wiedzieć, jakie są między nimi różnice.
Fragment rozmowy z 9-letnią Madzią:
Fragment rozmowy z 9-letnią Madzią.
Krzywdzone dziecko nie poskarży się na swojego oprawcę. Będzie natomiast manifestować nurtujące go trudności:
15-letniej Teresie nie chce się dłużej żyć. Nie ma dla kogo. Od zawsze była porównywana ze starszą siostrą. Tamta – ideał. Lepiej się uczyła, ładniej wyglądała, była mądrzejsza. Ona? Ta najgorsza. Nieuk, debilka, głupkowata. Czuje się porzucona, niezrozumiana, poniżana, wyobcowana. Za wszelką cenę chce udowodnić rodzicom, że się mylą. Uczy się, nie ma czasu na znajomych. Wpadła w depresję.
Wszystkie dostępne statystyki porażają. Prawie 80% z nas, dorosłych Polaków, doświadczyło w dzieciństwie różnych form przemocy od najbliższych. Ponad 60% badanych uważa, że „czasami
Zapraszamy do obejrzenia spotu dotyczącego samobójstw wśród młodzieży przygotowanego w ramach Międzynarodowej Kampanii – 19 dni przeciwko przemocy i krzywdzeniu dzieci i młodzieży.
Niby takie proste…Może warto zapytać nasze dzieciaki, aby podpowiedziały nam co przegapiamy, a nie powinniśmy. One nam podpowiedzą, tylko, czy my jesteśmy gotowi to usłyszeć…
Jeśli więc chcesz być dla swojego dziecka kimś w rodzaju przewodnika w długiej wspólnej wędrówce – przepraszaj je, gdy zrobisz coś nie tak, bo przeprosiny są budulcem tego, co w wychowaniu najważniejsze, czyli więzi. Brak przeprosin, gdy rodzic ewidentnie przesadził, to tak jakby powiedzieć dziecku, że bardziej mi zależy na twoim posłuszeństwie niż na dobrej relacji między nami. Że od naszej więzi bardziej cenię to, żebyś nie zapominał, że nie jesteśmy sobie równi.
Prawa i wolności obywatelskie zawarte są w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Wolności obywatelskie to wolności, które chronią jednostkę przed państwem. Wolności obywatelskie stanowią ograniczenia władzy państwowej tak, aby nie mogła ona naruszyć godności ludzkiej oraz ingerować w życie obywateli.
Istnienie wolności obywatelskich w państwie stanowi często jeden z wyznaczników odróżnienia państw demokratycznych od autorytarnych. Do wolności obywatelskich możemy zaliczyć: nietykalność osobistą, nienaruszalność własności, mienia i korespondencji, wolność sumienia, wyznania, słowa, druku i zgromadzeń, prawo do sprawiedliwego procesu.
Najważniejsze prawa obywatelskie, zagwarantowane w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, odnoszą się do trzech obszarów:
Art. 38 Konstytucji „Prawo do życia” Rzeczpospolita Polska zapewnia każdemu człowiekowi prawną ochronę życia.
Art. 45 Konstytucji „Prawo do rzetelnego procesu sądowego”
1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.
Art. 62 Konstytucji „Prawa wyborcze bierne”
1. Obywatel polski ma prawo udziału w referendum oraz prawo wybierania Prezydenta Rzeczypospolitej, posłów, senatorów i przedstawicieli do organów samorządu terytorialnego, jeżeli najpóźniej w dniu głosowania kończy 18 lat.
Więcej na temat praw i wolności obywatelskich można znaleźć w poniższym nagraniu:
W Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej zostały wskazane środki ochrony praw i wolności, jakie przysługują obywatelom. W Polsce gwarancji ochrony praw i wolności człowieka strzegą powołane w tym celu instytucje państwowe takie jak: Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne, Trybunał Konstytucyjny, Rzecznik Praw Obywatelskich. Sprawy z zakresu prawa karnego, cywilnego, gospodarczego i prawa pracy są rozpatrywane przez sądy powszechne.
Do środków ochrony praw obywatela należą:
Każdy obywatel ma prawo dochodzić swoich praw i wolności przed właściwymi sądami powszechnymi!
Według Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej obowiązkiem każdego obywatela jest:
Obowiązki obywateli mogą zostać poszerzone w przypadku stanu wojennego lub klęski żywiołowej.
Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na straży praw i wolności obywatelskich. Rzecznik Praw Obywatelskich może:
Pomoc od Rzecznika Praw Obywatelskich można uzyskać:
Zapraszamy do przeczytania poradnika, w którym poruszone są najistotniejsze kwestie dotyczące praw i obowiązków obywatelskich:
Obszar dziedziczenia jest tematyką, która powinna zainteresować każdego, niezależnie od wieku, stanu zdrowia i pozycji zawodowej. Każdy z nas wcześniej czy później zetknie się z problemem dziedziczenia – czy to jako spadkobierca, czy też jako testator, czyli osoba sporządzająca testament. Zwykle zapoznajemy się z zasadami prawa spadkowego wtedy, gdy myślimy o przekazaniu majątku bliskim, a także, gdy przychodzi nam załatwiać sprawy spadkowe, gdyż stajemy się spadkobiercami.
Niech przedstawiony poniżej materiał będzie swoistego rodzaju drogowskazem przekazującym wiedzę o tym, jakie i komu przysługują prawa. Zapoznanie się z problematyką dotyczącą dziedziczenia bez wątpienia ułatwi porządkowanie trudnych spraw majątkowych.
Spadek – ogół praw i obowiązków przechodzących na spadkobiercę (spadkobierców)
Testament – jednostronna czynność prawna zawierająca rozrządzenie przez spadkodawcę (testatora) swoim majątkiem na wypadek śmierci
Spadkodawca (testator) – osoba fizyczna, po której śmierci jej majątek przechodzi na inne osoby
Spadkobierca – podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków zmarłego (osoba fizyczna, osoba prawna)
Dziedziczenie – przejście, na skutek śmierci osoby fizycznej, ogółu praw i obowiązków na spadkobiorcę/spadkobierców
Wstępni – przodkowie, tj. rodzice, dziadkowie, pradziadkowie
Zstępni – potomkowie, tj. dzieci, wnuki, prawnuki
Dziedziczenie testamentowe – mamy z nim do czynienia, gdy spadkobierca pozostawił ważny testament.
Dziedziczenie ustawowe – mamy z nim do czynienia, gdy nie zostanie sporządzony ważny testament.
Dziedziczenie stanowi powołanie spadkobiercy do spadku, które jest możliwe na podstawie ustawy lub na podstawie testamentu.
Dziedziczenie ustawowe zmierza do pozostawienia majątku spadkowego osobom najbliższym spadkodawcy, tj. jego małżonkowi i krewnym. Ma miejsce przede wszystkim wówczas, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu. Ponadto dziedziczenie ustawowe następuje w sytuacji, gdy:
Prawo spadkowe przewiduje krąg podmiotów uprawnionych do dziedziczenia w pierwszej kolejności (grupy spadkobierców) względem pozostałych uprawnionych wskazanych w Kodeksie cywilnym.
Wyróżniamy następujące grupy spadkobierców:
W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.
Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.
W przypadku braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.
Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.
W przypadku braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.
W przypadku braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.
W przypadku braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. W sytuacji jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.
Zapraszamy do zapoznania się z tematyką dziedziczenia, w przygotowanym przez nas poniższym poradniku:
Testament jest jedyną czynnością prawną, mocą której można rozrządzić swym majątkiem na wypadek śmierci.
Testament jest czynnością prawną:
Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela.
Testament można odwołać poprzez:
Należy zwrócić uwagę, że testamenty szczególne tracą moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.
Celem uzyskania dodatkowych informacji dotyczących dziedziczenia testamentowego
zapraszamy do zapoznania się z poniższym materiałem:
Instytucja zachowku, uregulowana została w przepisach art. 991 – 1011 Kodeksu cywilnego. Przewiduje ona ustawową ochronę interesów majątkowych osób najbliższych spadkodawcy przed
krzywdzącym je rozrządzeniem przez niego majątkiem na wypadek śmierci.
Osobami najbliższymi spadkodawcy uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy.
Zwrócić jednak należy uwagę, że powyższe nie oznacza, że każda z wymienionych kategorii podmiotowych będzie uprawniona do zachowku w każdym czasie. Prawo do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy jedynie wtedy, gdyby w danym konkretnym wypadku byli powołani do spadku z ustawy. O kolejności powołania w tym zakresie decydują zaś przepisy o ustawowym porządku dziedziczenia
Zachowek ma na celu celu ochronę interesów majątkowych najbliższej rodziny, która straciła możliwość dziedziczenia należnej z ustawy części spadku, w wyniku powołania do spadkobrania tylko niektórych osób z grona spadkobierców ustawowych lub osób trzecich.
Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.
W sytuacji, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku (w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku, bądź zapisu), przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Roszczenie o zapłatę zachowku, z upływem czasu ulega przedawnieniu. Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę zachowku wynosi 5 lat. Zwrócić należy uwagę na dwa sposoby liczenia początku tego terminu, w zależności od tego, czy spadkodawca sporządził testament, czy nie.
W przypadku, gdy testamentu nie było, termin przedawnienia należy liczyć od dnia otwarcia spadku (tj. od śmierci spadkodawcy). W przypadku, gdy spadkodawca sporządził testament, termin pięcioletni liczy się od chwili ogłoszenia testamentu.
Niegodność dziedziczenia opiera się na założeniu, że w pewnych sytuacjach względy natury etycznej
przemawiają za pozbawieniem określonej osoby możliwości dziedziczenia po określonym spadkodawcy.
Przepis art. 928 § 1 Kodeksu cywilnego wyznacza trzy przyczyny uznania przez sąd spadkobiercy za
niegodnego:
Uznanie za niegodnego dziedziczenia wyłącza spadkobiercę od dziedziczenia, tak jakby nie dożył chwili otwarcia spadku. Osobą uprawnioną do wystąpienia z powództwem o uznanie osoby za niegodną dziedziczenia jest każdy, kto ma w tym interes.
Testator poprzez wyrażenie woli wydziedziczenia konkretnej osoby ma możliwość pozbawienia zstępnych, małżonka i rodziców uprawnienia do zachowku. Wówczas testator musi podać przyczynę wydziedziczenia, powinna ona jasno wynikać z treści testamentu.
Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:
Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje dotyczące dziedziczenia.
Najważniejsze prawa obywatelskie, zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, odnoszą się do trzech obszarów: wolności osobistej i politycznej, dostępu do kultury oraz sfery ekonomicznej. Organem państwowym, stojącym na straży tych wartości jest Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO). Jako obywatele kraju poza prawami posiadamy również obowiązki, które w wyjątkowych sytuacjach mogą zostać poszerzone.
Najważniejszym aktem prawnym w Polsce jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Ustawa zasadnicza reguluje nie tylko ustrój państwa, ale również zawiera szereg przepisów w przedmiocie praw i wolności obywateli, środków ich ochrony, a także normuje obowiązki, do których spełniania zobligowani jesteśmy wszyscy. Przepisy dotyczące praw i obowiązków zostały wskazane w II rozdziale Konstytucji zatytułowanym Wolności, Prawa i Obowiązki Człowieka i Obywatela.
Obowiązki obywateli mogą zostać poszerzone w przypadku stanu wojennego lub klęski żywiołowej
Wolność osobista cechuje się jako swoboda podejmowania aktów woli. Przysługujące człowiekowi wolności i prawa tworzą autonomiczną sferę wolną od jakiejkolwiek ingerencji – zarówno ze strony innych jednostek, jak i władz publicznych. Żaden podmiot nie może więc człowieka podległego jurysdykcji Rzeczypospolitej Polskiej zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.
Wolności i prawa polityczne gwarantują obywatelom możliwość aktywnego udziału w rządzeniu państwem, w kształtowaniu jego polityki oraz współwykonywaniu funkcji państwowych. Są powiązane z demokratycznym ustrojem Rzeczypospolitej Polskiej. Wolności i prawa polityczne zostały uregulowane w art. 57-63 Konstytucji RP.
Wolności i prawa ekonomiczne dotyczą bezpośrednio ekonomicznej egzystencji jednostki, związane są z zatrudnieniem.
Wolności i prawa socjalne mają na celu zapewnienie właściwych społecznych, socjalnych warunków życia obywatelom i mają charakter szerszy niż prawa i wolności ekonomiczne.
Wolności i prawa kulturalne gwarantują zaspokojenie kulturalnych potrzeb człowieka i stwarzają dzięki temu warunki dla jego duchowego rozwoju.
W zakres wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych wchodzą:
Zadaniem RPO jest stanie na straży wolności i praw człowieka i obywatela, określonych Konstytucji. W przypadku naruszenia praw przez władzę publiczną – każdy polski obywatel, a także cudzoziemiec może złożyć wniosek do Rzecznika o pomoc w ochronie swoich praw.
Każdy obywatel może również skorzystać z infolinii obywatelskiej pod numerem tel. 800 676 676
Zapraszamy do przeczytania poradnika, w którym poruszone są
najistotniejsze kwestie dotyczące praw i obowiązków obywatelskich:
Rozstrzyganie konfliktów w oparciu o tradycyjny system sądownictwa powszechnego niesie ze sobą wiele trudnych emocji. Dlatego wtedy, gdy jest to możliwe warto wziąć pod uwagę skorzystanie z alternatywnych form rozwiązywania sporów czyli ADR (ang. Alternative Dispute Resolution). Jedną z nich są mediacje.
Mediacja to próba doprowadzenia do satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu przy udziale mediatora, który wspiera przebieg rozmów i pomaga w wypracowaniu porozumienia.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa z mediacji można skorzystać przed złożeniem sprawy do Sądu i wtedy mamy do czynienia z mediacją pozasądową lub w trakcie trwania postępowania sądowego i wtedy jest to mediacja sądowa.
Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez Sąd ma moc prawną na równi z ugodą zawartą bezpośrednio przed Sądem.
Ugoda mediacyjna zatwierdzona przez Sąd stanowi tytuł egzekucyjny, który podlega wykonaniu w drodze egzekucji komorniczej. Ugoda zawarta w mediacji powinna być zgodna z prawem i zasadami współżycia społecznego, nie powinna zmierzać do obejścia prawa, być zrozumiała i nie zawierać sprzeczności.
Do przykładowych spraw, jakie mogą zostać rozstrzygnięte w wyniku mediacji należą spory:
Mediatorem może zostać zgodnie z art. 183 kodeksu postępowania cywilnego osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.
Mediator posiada fachową, profesjonalną wiedzę ukierunkowaną na pomoc w rozwiązywaniu sporów i konfliktów. Ma wiedzę teoretyczną i praktyczną, która stanowi narzędzie do zażegnania konfliktu pomiędzy stronami. Mediator nie posiada władzy podejmowania decyzji za strony konfliktu, nie może narzucić im własnego zdania lub rozwiązania problemu. Pomaga stronom we wzajemnym wysłuchaniu się, przedstawieniu argumentów oraz odnalezieniu wspólnych interesów i wypracowaniu możliwych rozwiązań.
Na podstawie obowiązujących przepisów prawa mediator zobowiązany jest do przestrzegania zasady POUFNOŚCI, BEZSTRONNOŚCI, NEUTRALNOŚCI oraz DOBROWOLNOŚCI.
Mediator jest moderatorem dyskusji pomiędzy zwaśnionymi stronami, który usuwa występujące bariery komunikacji, aby strony doszły do wzajemnie akceptowalnego porozumienia. Mediatora nie można powołać na świadka w przypadku nie dojścia stron do porozumienia i konieczności wytoczenia powództwa.
Mediator musi zachować wszystko, o czym dowiedział się w trakcie mediacji, w tajemnicy. Nie ma prawa udostępniać informacji z przebiegu mediacji innym osobom, chyba, że strony obopólnie wyrażą na to zgodę.
Zapraszamy do przeczytania poradnika, w którym poruszone są m.in. najistotniejsze kwestie dotyczące mediacji jako alternatywnej formy rozwiązywania konfliktów:
Korzystnymi stronami rozwiązywania konfliktów poprzez mediacje są:
Przedmiotem mediacji w sprawach spadkowych mogą być:
Więcej na temat mediacji w sprawach spadkowych można przeczytać w poradniku:
Przedmiotem mediacji w sprawach konsumenckich mogą być:
Mediacje dotyczące spraw konsumenckich mogą być prowadzone przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej.
Więcej na temat mediacji w sprawach konsumenckich można przeczytać w poradniku:
W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej oraz w punktach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego mediacja jest usługą świadczoną BEZPŁATNIE, dla osób które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.
Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przy udziale Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jest dla konsumentów NIEODPŁATNE. Regulamin może przewidywać pobieranie od konsumentów opłat, jeżeli ich łączna wysokość nie utrudnia znacząco konsumentowi dostępu do pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.
Opłaty abonamentowe powszechnie zwane abonamentem są to opłaty za używanie odbiorników radiofonicznych lub telewizyjnych. W założeniu ustawodawcy, opłaty abonamentowe pobierane są w celu umożliwienia całemu społeczeństwu i poszczególnym jego częściom, oferowania zróżnicowanych programów i innych usług w zakresie informacji, publicystyki, kultury, rozrywki, edukacji i sportu, cechujących się pluralizmem, bezstronnością, wyważeniem i niezależnością oraz innowacyjnością, wysoką jakością i integralnością przekazu.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 21 kwietnia 2005 roku o opłatach abonamentowych – domniemywa się, że osoba, która posiada odbiornik radiofoniczny lub telewizyjny w stanie umożliwiającym natychmiastowy odbiór programu, używa tego odbiornika. Z tego powodu obowiązek uiszczania opłaty abonamentowej powstaje z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano rejestracji odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego. Opłatę abonamentową uiszcza się z góry do 25. dnia miesiąca, za który opłata jest należna. Opłata może być uiszczona z góry za cały rok albo za wybrane miesiące.
Trzeba przy tym pamiętać, że nie ma większego znaczenia czy mając w domu odbiornik faktycznie z niego korzystamy. Na mocy przepisów i tak bowiem jesteśmy zobowiązani do jego zarejestrowania oraz uiszczania opłaty abonamentowej za posiadany, choć nawet nieużywany odbiornik. Trzeba pamiętać, że za korzystanie z niezarejestrowanego odbiornika radiofonicznego lub telewizyjnego, pobiera się opłatę w wysokości stanowiącej trzydziestokrotność miesięcznej opłaty abonamentowej obowiązującej w dniu stwierdzenia używania niezarejestrowanego odbiornika.
Kto i na jakich zasadach może dokonać kontroli rejestracji odbiornika RTV? Jak zarejestrować odbiornik RTV? Czy opłatę uiszcza się za każdy odbiornik radiofoniczny i telewizyjny? Ile wynosi opłata abonamentowa? W jaki sposób można opłacać abonament RTV? Czy można zostać zwolnionym z obowiązku opłacania abonamentu? Co grozi za nieregularne opłacanie opłat abonamentowych? Kiedy przedawnia się opłata abonamentowa? Czy zaległości w płatności opłat abonamentowych można umarzać lub rozkładać na raty? – zachęcamy do zapoznania się z poradnikiem prawnym pt. “Abonament RTV” opracowanym przez Panią adwokat Magdalenę Polek.
Przepisy prawa pracy zapewniają szczególną ochronę trwałości stosunku pracy kobiet w ciąży. Ochrona ta polega m.in. na zakazie rozwiązywania umowy o pracę także w sytuacji, gdy pracownica zaszła w ciążę w okresie wypowiedzenia.
Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Jedyną możliwość zwolnienia kobiety w ciąży jest zaistnienie przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy. Zakaz wypowiadania umowy o pracę pracownicy w ciąży nie stosuje się do pracownicy w okresie próbnym, nie przekraczającym jednego miesiąca.
Umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. Nie stosuje się tego przywileju do umowy o pracę na czas określony zawartej w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego może nastąpić tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy.
Zachęcamy do obejrzenia materuiału filmowego, w którym Pani Maria Buchała – prawnik, doradca obywatelski i mediator, przedstawi najważniejsze kwestie prawne związane z ochroną stosunku pracy kobiet w ciąży.