Powiat Gliwicki

Obszar dziedziczenia jest tematyką, która powinna zainteresować każdego, niezależnie od wieku, stanu zdrowia i pozycji zawodowej. Każdy z nas wcześniej czy później zetknie się z problemem dziedziczenia – czy to jako spadkobierca, czy też jako testator, czyli osoba sporządzająca testament. Zwykle zapoznajemy się z zasadami prawa spadkowego wtedy, gdy myślimy o przekazaniu majątku bliskim, a także, gdy przychodzi nam załatwiać sprawy spadkowe, gdyż stajemy się spadkobiercami.

Niech przedstawiony poniżej materiał będzie swoistego rodzaju drogowskazem przekazującym wiedzę o tym, jakie i komu przysługują prawa. Zapoznanie się z problematyką dotyczącą dziedziczenia bez wątpienia ułatwi porządkowanie trudnych spraw majątkowych.

PODSTAWOWE POJĘCIA DOTYCZĄCE DZIEDZICZENIA

Spadek – ogół praw i obowiązków przechodzących na spadkobiercę (spadkobierców)

Testament – jednostronna czynność prawna zawierająca rozrządzenie przez spadkodawcę (testatora) swoim majątkiem na wypadek śmierci

Spadkodawca (testator) – osoba fizyczna, po której śmierci jej majątek przechodzi na inne osoby

Spadkobierca – podmiot, na który przechodzi ogół praw i obowiązków zmarłego (osoba fizyczna, osoba prawna)

Dziedziczenie – przejście, na skutek śmierci osoby fizycznej, ogółu praw i obowiązków na spadkobiorcę/spadkobierców

Wstępni – przodkowie, tj. rodzice, dziadkowie, pradziadkowie

Zstępni – potomkowie, tj. dzieci, wnuki, prawnuki

Dziedziczenie testamentowe – mamy z nim do czynienia, gdy spadkobierca pozostawił ważny testament.

Dziedziczenie ustawowe – mamy z nim do czynienia, gdy nie zostanie sporządzony ważny testament.

DZIEDZICZENIE USTAWOWE

Dziedziczenie stanowi powołanie spadkobiercy do spadku, które jest możliwe na podstawie ustawy lub na podstawie testamentu.

Dziedziczenie ustawowe zmierza do pozostawienia majątku spadkowego osobom najbliższym spadkodawcy, tj. jego małżonkowi i krewnym. Ma miejsce przede wszystkim wówczas, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu. Ponadto dziedziczenie ustawowe następuje w sytuacji, gdy:

•  testament jest nieważny,
•  testament został przez spadkodawcę odwołany,
•  osoby wskazane w testamencie zostały uznane za niegodne dziedziczenia,
•  osoby wskazane w testamencie nie przeżyły spadkodawcy,
•  osoby wskazane w testamencie odrzuciły spadek.

Kto dziedziczy na podstawie ustawy?

Prawo spadkowe przewiduje krąg podmiotów uprawnionych do dziedziczenia w pierwszej kolejności (grupy spadkobierców) względem pozostałych uprawnionych wskazanych w Kodeksie cywilnym.

Wyróżniamy następujące grupy spadkobierców:

I grupa spadkobierców: Zstępni i małżonek

W pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek, dziedziczą oni w częściach równych. Jednakże część przypadająca małżonkowi nie może być mniejsza niż jedna czwarta całości spadku.

Jeżeli dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego dzieciom w częściach równych.

II grupa spadkobierców: Małżonek, rodzice, rodzeństwo, zstępni rodzeństwa

W przypadku braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice. W braku zstępnych i małżonka spadkodawcy cały spadek przypada jego rodzicom w częściach równych. Jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu spadkodawcy w częściach równych. Jeżeli którekolwiek z rodzeństwa spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku pozostawiając zstępnych, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym.

Udział spadkowy małżonka, który dziedziczy w zbiegu z rodzicami, rodzeństwem i zstępnymi rodzeństwa spadkodawcy, wynosi połowę spadku. W braku zstępnych spadkodawcy, jego rodziców, rodzeństwa i ich zstępnych, cały spadek przypada małżonkowi spadkodawcy.

III grupa spadkobierców: Dziadkowie, zstępni dziadków

W przypadku braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy, dziedziczą oni w częściach równych. Jeżeli któreś z dziadków spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada jego zstępnym. W braku zstępnych tego z dziadków, który nie dożył otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada pozostałym dziadkom w częściach równych.

IV grupa spadkobierców: Pasierbowie

W przypadku braku małżonka spadkodawcy i krewnych, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada w częściach równych tym dzieciom małżonka spadkodawcy, których żadne z rodziców nie dożyło chwili otwarcia spadku.

V grupa spadkobierców: Gmina lub Skarb Państwa

W przypadku braku małżonka spadkodawcy, jego krewnych i dzieci małżonka spadkodawcy, powołanych do dziedziczenia z ustawy, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy jako spadkobiercy ustawowemu. W sytuacji jeżeli ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy w Rzeczypospolitej Polskiej nie da się ustalić albo ostatnie miejsce zamieszkania spadkodawcy znajdowało się za granicą, spadek przypada Skarbowi Państwa jako spadkobiercy ustawowemu.

Zapraszamy do zapoznania się z tematyką dziedziczenia, w przygotowanym przez nas poniższym poradniku:

TESTAMENT I JEGO FORMY

Testament jest jedyną czynnością prawną, mocą której można rozrządzić swym majątkiem na wypadek śmierci.

Testament jest czynnością prawną:

•  jednostronną,
•  osobistą,
•  nieskierowaną do konkretnego adresata,
•  odwołalną.

Kto może sporządzić i odwołać testament?

Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Testamentu nie można sporządzić ani odwołać przez przedstawiciela.

Testament można odwołać poprzez:

•  sporządzenie nowego testamentu,
•  zniszczenie testamentu lub pozbawienie go cech, od których zależy jego ważność,
•  dokonanie w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Wyróżniamy następujące formy testamentu:

I. Testamenty zwykłe:

• holograficzny (własnoręczny) – spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że napisze go w całości pismem ręcznym, podpisze i opatrzy datą,
• notarialny – testament może być sporządzony w formie aktu notarialnego,
• allograficzny – spadkodawca może sporządzić testament w ten sposób, że w obecności dwóch świadków oświadczy swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego.

II. Testamenty szczególne:

• ustny – jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie przy jednoczesnej obecności co najmniej trzech świadków,
• podróżny – podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą w ten sposób, że spadkodawca oświadcza swą wolę dowódcy statku lub jego zastępcy w obecności dwóch świadków,
• wojskowy – ograniczony do żołnierzy Sił Zbrojnych pełniących czynną służbę wojskową, pracowników cywilnych zatrudnionych w Siłach Zbrojnych oraz osób cywilnych towarzyszących Siłom Zbrojnym.

Należy zwrócić uwagę, że testamenty szczególne tracą moc z upływem sześciu miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego, chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu.

Celem uzyskania dodatkowych informacji dotyczących dziedziczenia testamentowego

zapraszamy do zapoznania się z poniższym materiałem:

MEDIACJE W SPRAWACH SPADKOWYCH 

Przedmiotem mediacji w sprawach spadkowych mogą być:

• sprawy o zapłatę zachowku
• sprawy o dział spadku
• sprawy o ustalenie masy spadkowej
• sprawy o realizację poleceń i zapisów zawartych w testamencie

Więcej na temat mediacji w sprawach spadkowych można przeczytać w poradniku:

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać swoje prawa związane z dziedziczeniem

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych  

ZACHOWEK 

Instytucja zachowku, uregulowana została w przepisach art. 991 – 1011 Kodeksu cywilnego. Przewiduje ona ustawową ochronę interesów majątkowych osób najbliższych spadkodawcy przed
krzywdzącym je rozrządzeniem przez niego majątkiem na wypadek śmierci.

Osobami najbliższymi spadkodawcy uprawnionymi do zachowku są zstępni, małżonek oraz rodzice spadkodawcy.

Zwrócić jednak należy uwagę, że powyższe nie oznacza, że każda z wymienionych kategorii podmiotowych będzie uprawniona do zachowku w każdym czasie. Prawo do zachowku przysługuje zstępnym, małżonkowi i rodzicom spadkodawcy jedynie wtedy, gdyby w danym konkretnym wypadku byli powołani do spadku z ustawy. O kolejności powołania w tym zakresie decydują zaś przepisy o ustawowym porządku dziedziczenia

Zachowek ma na celu celu ochronę interesów majątkowych najbliższej rodziny, która straciła możliwość dziedziczenia należnej z ustawy części spadku, w wyniku powołania do spadkobrania tylko niektórych osób z grona spadkobierców ustawowych lub osób trzecich.

Ile wynosi zachowek?

Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału.

W sytuacji, jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku (w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, powołania do spadku, bądź zapisu), przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.

Czy roszczenie o zapłatę zachowku ulega przedawnieniu?

Roszczenie o zapłatę zachowku, z upływem czasu ulega przedawnieniu. Termin przedawnienia roszczenia o zapłatę zachowku wynosi 5 lat. Zwrócić należy uwagę na dwa sposoby liczenia początku tego terminu, w zależności od tego, czy spadkodawca sporządził testament, czy nie.

W przypadku, gdy testamentu nie było, termin przedawnienia należy liczyć od dnia otwarcia spadku (tj. od śmierci spadkodawcy). W przypadku, gdy spadkodawca sporządził testament, termin pięcioletni liczy się od chwili ogłoszenia testamentu.

WYDZIEDZICZENIE I NIEGODNOŚĆ DZIEDZICZENIA

Niegodność dziedziczenia opiera się na założeniu, że w pewnych sytuacjach względy natury etycznej
przemawiają za pozbawieniem określonej osoby możliwości dziedziczenia po określonym spadkodawcy.

Przepis art. 928 § 1 Kodeksu cywilnego wyznacza trzy przyczyny uznania przez sąd spadkobiercy za
niegodnego:

• dopuszczenie się umyślnie ciężkiego przestępstwa przeciwko spadkodawcy,
• nakłonienie podstępem lub groźbą spadkodawcy do sporządzenia lub odwołania testamentu albo przeszkodzenie spadkodawcy podstępem lub groźbą w dokonaniu jednej z tych czynności,
• umyślne ukrycie lub zniszczenie testamentu spadkodawcy, jego podrobienie lub przerobienie albo świadome skorzystanie z testamentu przez inną osobę podrobionego lub przerobionego.

Uznanie za niegodnego dziedziczenia wyłącza spadkobiercę od dziedziczenia, tak jakby nie dożył chwili otwarcia spadku. Osobą uprawnioną do wystąpienia z powództwem o uznanie osoby za niegodną dziedziczenia jest każdy, kto ma w tym interes.

Czy testator może pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców uprawnienia do zachowku?

Testator poprzez wyrażenie woli wydziedziczenia konkretnej osoby ma możliwość pozbawienia zstępnych, małżonka i rodziców uprawnienia do zachowku. Wówczas testator musi podać przyczynę wydziedziczenia, powinna ona jasno wynikać z treści testamentu.

Jakie mogą być podstawy wydziedziczenia?

Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:

1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci,
3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby uzyskać bardziej szczegółowe informacje dotyczące dziedziczenia.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT GLIWICKI 

W ostatnich dwóch latach pandemia Covid-19 przyspieszyła rozwój usług świadczonych drogą elektroniczną. Ze względu na konieczność utrzymania stałego kontaktu z różnymi instytucjami Państwa na szeroką skalę zaczęto stosować elektroniczne formy kontaktu z urzędami, lekarzami, sądami. 

Elektronizacja stanowi w czasie pandemii podstawowy rodzaj kontaktu z urzędami, szczególnie w okresach zaostrzonego lockdown-u. Narzędziami  pozwalającymi na załatwienie spraw urzędowych „bez wychodzenia z domu” są: platforma ePUAP , profil zaufany oraz platforma PUE ZUS. 

CZYM JEST ePUAP?

ePUAP to ogólnopolska platforma teleinformatyczna, służąca do komunikacji obywateli z jednostkami administracji publicznej w ujednolicony, standardowy sposób. Zbudowana została w ramach projektu ePUAP-WKP (Plan Informatyzacji Państwa). Usługodawcami są jednostki administracji publicznej oraz instytucje publiczne. Platforma udostępnia usługodawcom infrastrukturę technologiczną do świadczenia usług obywatelom.

• złożysz tu wniosek o dowód osobisty,
• zgłosisz utratę lub zniszczenie dowodu albo prawa jazdy,
• uzyskasz odpisy aktów stanu cywilnego, zgłosisz urodzenie dziecka,
• złożysz odwołanie od decyzji administracyjnej, uzyskasz zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego,
• złożysz wniosek o Kartę Dużej Rodziny lub Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego

ePUAP ciągle się rozwija i regularnie pojawiają się na nowe możliwości

Zapraszamy do obejrzenia nagrania zawierającego informacje związane m.in. z profilem zaufanym :

PROFIL ZAUFANY 

Profil zaufany (eGO) to bezpłatne narzędzie, które umożliwia składanie pism elektronicznych ze skutkiem prawnym bez konieczności stosowania podpisu kwalifikowanego. Korzystanie z podpisu elektronicznego dla większości osób jest bowiem utrudnione, ze względu na koszty, w tym konieczność posiadania odpowiedniego czytnika kart i oprogramowania.

Profil to potwierdzony zestaw danych, które jednoznacznie identyfikują jego posiadacza w Internecie. Te dane to imię (imiona), nazwisko, data urodzenia oraz numer PESEL. Profil zaufany jest tak zabezpieczony, aby nikt – poza jego właścicielem – nie mógł go użyć. Dzięki temu każda osoba, która ma profil zaufany i użyje go w usłudze internetowej podmiotu publicznego, jest wiarygodna. Oczywiście obowiązują tu standardowe zasady dla przechowywania naszych haseł i loginów do usług internetowych – jeśli zapiszemy je na kartce, a kartkę zgubimy, to ryzykujemy, że ktoś z naszego profilu zaufanego skorzysta. Za pomocą profilu zaufanego skutecznie potwierdzisz swoją tożsamość w Internecie oraz podpiszesz wniosek, jeśli jest to niezbędne do załatwienia sprawy.

Jak założyć profil zaufany?

• online za pośrednictwem bankowości elektronicznej (jeśli masz konto internetowe w jednym z banków: T-Usługi Bankowe, PKO
  Bank, inteligo, Santander, Bank Pekao, mBank, ING, Millennium Bank, Alior Bank, bank spółdzielczy np. BS w Tychach, Pszczynie czy Mikołowie – na stronie Profilu Zaufanego możesz sprawdzić czy Twój bank spółdzielczy potwierdza Profil Zaufany),
• za pomocą konta w systemie Envelo Poczty Polskiej,
• w punkcie potwierdzającym – wypełniasz formularz on-line a następnie potwierdzasz swoją tożsamość w jednym z punktów potwierdzających w ciągu 14 dni. Punktami potwierdzającymi są np. urzędy miasta i urzędy gminy, oddziały i inspektoraty ZUS, urzędy skarbowe itp. Ich listę możesz sprawdzić w Internecie.

Dzięki profilowi zaufanemu możesz korzystać z usług online na portalach urzędowych, między innymi:

• Elektronicznej Platformie Usług Administracji Publicznej (ePUAP)
• Platformie Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (PUE ZUS) 
• Centralnej Ewidencji Działalności Gospodarczej (CEIDG) 
• Internetowe Konto Pacjenta (IKP) 

Więcej na temat profilu zaufanego można przeczytać w poradniku:

CZYM JEST PUE ZUS?

Platforma Usług Elektronicznych (PUE) to zestaw usług skierowanych do wszystkich klientów ZUS. Jej najważniejszym elementem jest portal internetowy pue.zus.pl. Dzięki tej wygodnej formie kontaktu z ZUS można zrealizować większość spraw związanych z ubezpieczeniami społecznymi bez konieczności osobistej wizyty w urzędzie za pomocą Internetu. PUE umożliwia klientom ZUS uzyskanie informacji o ubezpieczeniach, świadczeniach i płatnościach, sprawdzenie swoich danych zamieszczonych na koncie w ZUS,  jak również złożenie oraz odebranie niezbędnych dokumentów czy rozliczenie składki.
 
Pomocą na portalu pue.zus.pl służy nam  Wirtualny Doradca. Posiada on szeroką wiedzę na temat systemu ubezpieczeń społecznych, ZUS i samej Platformy Usług Elektronicznych.
 

Jak korzystać z PUE ZUS?
 
Możliwość skorzystania z  usług PUE wiąże się z tym, że najpierw należy zarejestrować się na portalu pue.zus.pl.

Jeśli chcesz założyć profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS musisz mieć ukończone 13 lat.

Rejestracji można dokonać w kilku prostych krokach:

1. Wejdź na www.zus.pl  i w nagłówku strony kliknij „Zarejestruj w PUE”
2. Wybierz sposób rejestracji – masz do wyboru: [Dla Ciebie], [Dla przedsiębiorców] oraz [Dla firm]
3. Następnie wskaż metodę rejestracji. Możesz zarejestrować się na portalu PUE bez wychodzenia z domu, jeśli masz:

• profil zaufany bądź inną metodę identyfikacji, która jest dostępna na login.gov.pl  Wybierz: [Profil zaufany/login.gov.pl]
• kwalifikowany podpis elektroniczny Wybierz [Twój kwalifikowany podpis elektroniczny]
• konto w banku, który świadczy taką usługę wspólnie z nami, wybierz [Twoja bankowość elektroniczna]

Część Twoich danych uzupełni się automatycznie w formularzu rejestracyjnym.

Jeśli nie masz żadnej z wymienionych metod, którymi mógłbyś online potwierdzić swoją tożsamość – wybierz [Do rejestracji]. Uzupełnij samodzielnie swoje dane w formularzu rejestracyjnym. W taki sposób założysz profil niezaufany i w ciągu 7 dni będziesz musiał zgłosić się osobiście do placówki ZUS i potwierdzić swoją tożsamość.

4. Wybierz jeden kanał komunikacji – adres e-mail albo numer telefonu. Dane muszą być unikalne – wskazany e-mail lub numer telefonu może być przypisany tylko do jednego profilu PUE.

5. Ustal hasło, którym będziesz logował się do swojego profilu. Hasło musi zawierać minimum 8 znaków, w tym małe i duże litery, znaki specjalne i cyfry.  Twoje hasło nie może składać się z imienia, nazwiska oraz daty urodzenia. 

6. Zapoznaj się z regulaminem, a następnie zaznacz checkbox „Zapoznałem się z Regulaminem”

7. Kliknij [Zarejestruj profil]

Login do portalu PUE ZUS otrzymasz na wybrany przez siebie kanał tj. e-mail albo numer telefonu podany podczas rejestracji.

PRZYDATNE FUNKCJE PLATFORMY PUE ZUS

Po dokonaniu rejestracji na pue.zus.pl i uwierzytelnieniu profilu PUE każdy użytkownik może m.in.:

• sprawdzić swoje dane zapisane na indywidualnym koncie w ZUS
• śledzić stan swoich spraw i otrzymywać powiadomienia e-mail lub SMS
• wysyłać elektroniczne wnioski i otrzymywać odpowiedzi
• rezerwować wizyty w placówce ZUS
   

Panel ubezpieczonych dotyczy osób fizycznych, które mogą sprawdzić informacje takie jak:

• stan konta ubezpieczonego
• informacje o ubezpieczeniach, do których ją zgłoszono oraz podstawie wymiaru składek wykazywanych przez pracodawcę
• kalkulator emerytalny, który wyliczy prognozowaną emeryturę
• zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego członków rodziny
   

Panel dla świadczeniobiorców dotyczy emerytów, rencistów i osób pobierających zasiłek, które mogą tu sprawdzić:

• szczegółowe informacje o przyznanych i wypłacanych świadczeniach
• formularz PIT

Panel  dla płatników składek to część dla przedsiębiorców, którzy w tej części PUE uzyskają informacje o:

• należnych składkach i wpłatach
• osobach zgłoszonych przez siebie do ubezpieczeń
• możliwości wydania zaświadczenia o niezleganiu w opłacaniu składek
• podpisywaniu i wysyłce dokumentów do ZUS

Dlaczego warto mieć profil na PUE?
 

Nie sposób przecenić możliwości, jakie dziś stwarza nam Internet. Jest obecny w naszym życiu każdego dnia, szczególnie chętnie z tego kanału komunikacji korzystają ludzie młodzi, a to właśnie oni najczęściej zakładają małe firmy. Platforma Usług Elektronicznych to narzędzie wygodne i oszczędzające czas, pozwalające zrealizować większość spraw związanych z ubezpieczeniami bez konieczności wychodzenia z domu, narażania się na stanie w kolejkach, uciążliwą podróż, czy też kontakt z potencjalnie zakażonymi osobami w dobie pandemii Covid-19.

PRZYKŁAD:

Grzesiek zaraził się koronawirusem. Pierwszy raz od kiedy zatrudnił się w tej firmie musiał skorzystać ze zwolnienia i zasiłku chorobowego. Kiedy otrzymał przelew z ZUSu bardzo zdziwił się, że kwota zasiłku jest tak niska – znając swoje dochody spodziewał się dużo większych pieniędzy. Ponieważ obecnie nie może udać się do placówki ZUS, w Internecie znalazł informację, że może zalogować się na swoje konto w portalu PUE ZUS i tam sprawdzić wysokość odprowadzanych składek. Okazało się, że pracodawca zgłosił do ZUSu, że Grzesiek pracuje na ½ etatu za pensję minimalną i od takich składek ZUS naliczył zasiłek.

APLIKACJA ePŁATNIK

Dla przedsiębiorców udostępniono na pue.zus.pl także aplikację ePłatnik (internetowy odpowiednik programu Płatnik), dzięki któremu przez Internet można m.in. zgłosić osoby do ubezpieczeń i rozliczyć składki.
 
Aplikacja ePłatnik umożliwia dostęp do danych w systemie informatycznym ZUS (dotyczących zarówno płatnika, jak i zgłoszonych przez niego ubezpieczonych), dzięki czemu podczas wypełniania dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych można ustrzec się błędów i późniejszej konieczności ich korekty.
 
Tworzenie dokumentów w ePłatniku jest łatwe dzięki prostym w obsłudze kreatorom, które krok po kroku przeprowadzą przez niezbędne czynności. Należy wybrać odpowiedni kreator, który przeprowadzi każdego użytkownika przez czynności niezbędne do zgłoszenia danych, ich zmiany bądź korekty oraz do stworzenia odpowiednich dokumentów zgłoszeniowych i rozliczeniowych.
 

W module ePłatnik dostępne są następujące kreatory:

• obsługa płatnika
• obsługa ubezpieczonego
• obsługa rozliczenia
• obsługa członka rodziny
• obsługa dokumentów płatniczych
• obsługa dokumentów ZUS RMUA
• obsługa dokumentów ZUS IWA
• obsługa dokumentów ZUS ZSWA

   
W aplikacji ePłatnik znajduje się również:

• rejestr ubezpieczonych – płatnik sprawdzi w nim dane wszystkich osób fizycznych, które są aktualnie zgłoszone do ubezpieczeń bądź były zgłoszone w przeszłości
• dokumenty ubezpieczeniowe – w tej części można przeglądać dokumenty robocze, zatwierdzone i wysyłane, a także ręcznie wypełnić formularz dokumentu ubezpieczeniowego
• kartoteka płatnika – zawiera szczegółowe informacje na temat płatnika składek. Można tu dokonywać synchronizacji danych, korygować je, nanosić zmiany czy nawet wyrejestrować płatnika składek.
   

Istotnym jest również panel związany ze zwolnieniami lekarskimi. Są to informacje na temat zwolnień lekarskich, które wystawiają lekarze w postaci e-zwolnienia. Zwolnienie lekarskie wystawione przez lekarza w postaci e-zwolnienia lekarskiego (popularnie zwanym L-4) jest natychmiast po jego wystawieniu widoczne dla ubezpieczonego, płatnika oraz ZUS.

TELEFONICZNY DOSTĘP DO PUE ZUS

Platforma Usług Elektronicznych to również Centrum Obsługi Telefonicznej. Za jej pomocą można zasięgnąć informacji np. o danych zgromadzonych na indywidualnym koncie, zarezerwować wizytę w placówce czy złożyć niektóre wnioski, niewymagające podpisu elektronicznego. Przed przekazaniem jakichkolwiek spersonalizowanych informacji nastąpi uwierzytelnienie osoby dzwoniącej.

Część usług jest dostępna przez 24 godziny na dobę za pośrednictwem automatycznego telefonicznego systemu informacyjnego.
Numer do Centrum Obsługi Telefonicznej to 22 560 16 00 *

Konsultanci COT są dostępni pon. – pt. w godz. 7.00 – 18.00.

* koszt połączenia wg umowy klienta z operatorem telekomunikacyjnym

Po połączeniu włączy się komunikat powitalny. Można zgodnie z zapowiedzią wybrać temat rozmowy poprzez naciśniecie danej opcji wybrać jedną z następujących opcji (wybierz w tym celu odpowiednią cyfrę na klawiaturze numerycznej telefonu):

1 – możesz odsłuchać komunikaty informacyjne z wybranego zakresu funkcjonowania ZUS (24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu)

2 – możesz się uwierzytelnić

3 – uzyskasz dane adresowe placówek ZUS

0 – połączysz się z konsultantem COT po wybraniu zakresu rozmowy

Możliwości załatwienia spraw urzędowych i pozyskania on-line potrzebnych informacji jest mnóstwo. Pandemia koronawirusa może zmobilizować nas do nauczenia się, jak korzystać ze zdalnego dostępu do usług administracyjnych, a korzyści z tego będziemy czerpać również w kolejnych latach.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Każdy Pacjent ma prawa, które zostały wyszczególnione w Ustawie z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 849). Czas pandemii jest jednak szczególnym okresem, podczas którego, jak wskazuje art. 5 wspomnianej ustawy, prawa te mogą być ograniczone.

PRAWO DO ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH

Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych, odpowiadających wymaganiom aktualnej wiedzy medycznej.

W sytuacji ograniczonych możliwości udzielenia odpowiednich świadczeń zdrowotnych pacjent ma prawo do przejrzystej, obiektywnej, opartej na kryteriach medycznych, procedury ustalającej kolejność dostępu do tych świadczeń (list oczekujących).

Pacjent ma prawo żądać drugiej opinii – lekarz lub pielęgniarka (położna) powinni zasięgnąć opinii innego lekarza lub pielęgniarki (położnej) lub lekarz powinien zwołać konsylium lekarskie.

W sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia pacjent ma prawo do natychmiastowej pomocy

PRAWO DO INFORMACJI I TAJEMNICY INFORMACJI

Pacjent ma prawo do informacji o swoim stanie zdrowia. Pacjent, w tym małoletni, który ukończył 16 lat, lub jego przedstawiciel ustawowy mają prawo do uzyskania od osoby wykonującej zawód
medyczny przystępnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych i leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu,
w zakresie udzielanych przez tę osobę świadczeń zdrowotnych oraz zgodnie z posiadanymi przez nią uprawnieniami.

Pacjent może udzielić zgody na udzielenie powyższych informacji wskazanym przez siebie osobom (nie muszą to być krewni).
Jeżeli lekarz ma zamiar odstąpić od leczenia, powinien o tym zamiarze poinformować z odpowiednim wyprzedzeniem z jednoczesnym wskazaniem innego miejsca, gdzie pacjent może uzyskać świadczenia zdrowotne.

Pacjent ma prawo do informacji o swoich prawach.

Pacjent ma również prawo do zachowania w tajemnicy przez osoby wykonujące zawód medyczny, w tym udzielające mu świadczeń zdrowotnych,
informacji z nim związanych, a uzyskanych w związku z wykonywaniem zawodu medycznego – za wyjątkiem ściśle określonych przepisami
sytuacji np. gdy zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać możliwe rozwiązania dotyczące praw pacjenta

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

PRAWO DO ZGŁASZANIA NIEPOŻĄDANYCH DZIAŁAŃ
PRODUKTÓW LECZNICZYCH

Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy/opiekun faktyczny ma prawo zgłaszania osobom wykonującym zawód medyczny, Prezesowi Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych lub podmiotowi odpowiedzialnemu za wprowadzenie
produktu leczniczego do obrotu działania niepożądanego produktu leczniczego.

PRAWO DO WYRAŻANIA ZGODY NA UDZIELENIE
ŚWIADCZEŃ ZDROWOTNYCH 

Dorosły pacjent, małoletni, który ukończył 16 rok życia, przedstawiciel ustawowy pacjenta małoletniego, całkowicie ubezwłasnowolnionego lub niezdolnego do świadomego wyrażenia zgody ma prawo do wyrażenia zgody na przeprowadzenie badania lub udzielenie innych świadczeń zdrowotnych.

Pacjent małoletni, który ukończył 16 lat, osoba ubezwłasnowolniona albo pacjent chory psychicznie lub upośledzony umysłowo, lecz dysponujący dostatecznym rozeznaniem, ma prawo do wyrażenia sprzeciwu, co do udzielenia świadczenia zdrowotnego, pomimo zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna faktycznego. W takim przypadku wymagane jest zezwolenie sądu opiekuńczego.

Zarówno zgoda, jak i sprzeciw mogą być wyrażone ustnie, pisemnie,
a także w inny sposób, który nie budzi wątpliwości, co do intencji pacjenta.

PRAWO DO ZGŁASZANIA SPRZECIWU
WOBEC OPINII ALBO ORZECZENIA LEKARZA

Pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy mogą wnieść sprzeciw wobec opinii albo orzeczenia lekarza, jeżeli mają one wpływ na prawa lub obowiązki pacjenta. Sprzeciw wnosi się do Komisji Lekarskiej, działającej przy Rzeczniku Praw Pacjenta, za pośrednictwem Rzecznika Praw Pacjenta, w terminie 30 dni od dnia wydania opinii albo orzeczenia przez lekarza orzekającego o stanie zdrowia pacjenta.

PRAWO DO DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ

Pacjent ma prawo do dostępu do dokumentacji medycznej, dotyczącej jego stanu zdrowia oraz udzielonych mu świadczeń zdrowotnych. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych udostępnia dokumentację medyczną pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu, bądź osobie upoważnionej przez pacjenta.

Po śmierci pacjenta dokumentacja medyczna jest udostępniana osobie upoważnionej przez pacjenta za życia lub osobie, która w chwili zgonu pacjenta była jego przedstawicielem ustawowym. Dokumentacja medyczna jest udostępniana także osobie bliskiej, chyba że udostępnieniu sprzeciwi się inna osoba bliska lub sprzeciwił się temu pacjent za życia.

Pierwsze udostępnianie dokumentacji medycznej w danym zakresie jest bezpłatne.
Dokumentacja powinna być wydana bezzwłocznie.

POZOSTAŁE PRAWA PACJENTA

Pacjent ma również prawo do:

• poszanowania godności i intymności (w tym do leczenia bólu oraz umierania w spokoju i godności)
• poszanowania życia prywatnego i rodzinnego (do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej; do kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjnego ale też do odmowy kontaktu)
• opieki duszpasterskiej
• przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie

Zapraszamy do zapoznania się z tematem praw pacjenta, w przygotowanym przez nas poniższym poradniku:

PRAWA PACJENTA W TRAKCIE PANDEMII COVID-19

W trakcie trwania pandemii Covid-19 niektóre prawa pacjenta podlegają ograniczeniom. Warto jednak wiedzieć, które z nich nie powinny być naruszane.  Zapraszamy do zapoznania się z materiałami poświęconymi szczególnym zagadnieniom takim jak:

• Teleporada
• E-recepta
• Internetowe Konto Pacjenta
• Ciąża i poród w trakcie pandemii
• Szczepienia i paszport covidowy

Powyższe oraz inne zagadnienia związane z prawami pacjenta podczas pandemii zostały zebrane
w poradniku:

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYZPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

PORADY PRAWNE UDZIELANE SĄ RÓWNIEŻ TELEFONICZNIE. ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT GLIWICKI

Konsumpcyjny tryb życia większości z nas powoduje, że nabywamy coraz to nowe dobra materialne. Niejednokrotnie zdarza się tak, że do nabycia określonego dobra musimy zaciągnąć pożyczkę czy kredyt. W wielu przypadkach decyzja o pożyczce czy kredycie kończy się powstaniem długu, sprawą w sądzie czy w końcu egzekucją komorniczą.

Istnieje jednak wiele sposobów ułatwiających radzenie sobie z długami. W ramach prowadzonej przez Stowarzyszenie na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego “DOGMA” edukacji prawnej, przedstawiamy Państwu kilka propozycji i rozwiązań ułatwiających planowanie budżetu oraz wydatków gospodarstwa domowego, jak również sposoby radzenia sobie z powstałymi już zadłużeniami. Zapraszamy do śledzenia naszego profilu na Facebooku.

17 listopada obchodzimy Ogólnopolski Dzień Bez Długów. Z problemem zadłużenia borykają się miliony Polaków. Święto ma na celu uświadomić wszystkim, jak ważne jest dążenie do pozbycia się zaległości finansowych. Statystyki pokazują, że większość z zadłużonych nie ma pojęcia, jak wyjść z długów. 

W ramach Dnia Bez Długów uruchomiona zostaje specjalna infolinia dla osób zadłużonych. Dzwoniąc pod numer tel. 514 797 671 w godz. 9.00 – 17.00, będzie można uzyskać bezpłatną poradę prawnika lub doradcy.

Jeśli obawiasz się, że ktoś chce Cię oszukać, jeśli masz wątpliwości przy zawieraniu umowy kredytowej lub obawiasz się, że nie spłacisz swoich zobowiązań finansowych – nasi eksperci doradzą Ci jak wyjść z opresji. Możesz skorzystać z darmowej porady, która wskaże Ci kierunek działania, uzupełni wiedzę i da nadzieję na poprawę sytuacji.

Prawnicy, doradcy obywatelscy oraz mediatorzy ze Stowarzyszenia „DOGMA” świadczą darmową pomoc prawną w punktach nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego na terenie województwa śląskiego, małopolskiego i podkarpackiego. Porady prawne udzielane są również telefonicznie. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Planowanie budżetu domowego

Planowanie budżetu domowego i związanych z nim wydatków to pierwszy krok, który pozwoli uniknąć nam w przyszłości zadłużenia czy to mieszkaniowego, alimentacyjnego czy związanego z zaciągniętym kredytem bądź pożyczką.

Jeśli w sposób właściwy i precyzyjny spiszemy sobie na kartce, jakie są nasze stałe, miesięczne wydatki (czynsz, opłaty za wodę, gaz, prąd, abonamenty RTV czy za telefon, alimenty etc.), będziemy mogli zaplanować również inne zakupy czy inwestycje.

Decydując się wówczas na kredyt czy pożyczkę, będziemy wiedzieć, na jak wysoką ratę możemy sobie pozwolić, by nie naruszyła ona naszego domowego budżetu.

Pamiętajmy, najważniejsze są koszty związane z naszym utrzymaniem, a wszystko to, co nam zostało wyznaczy nam nasze możliwości w kontekście kolejnych wydatków np. remontowych, zakupu nowego samochodu etc.

Jeśli macie Państwo wątpliwości albo nie wiecie, w jaki sposób rozplanować sobie domowy budżet, skorzystajcie z pomocy naszych prawników, doradców obywatelskich czy mediatorów, którzy pomogą wam w sporządzeniu takiego planu i dokładnie wytłumaczą na co trzeba uważać.

Czym kierować się przy zaciągnięciu pożyczki bądź kredytu?

Jeśli mamy do dyspozycji wolne środki, które pozostają po opłaceniu koniecznych wydatków związanych z utrzymaniem gospodarstwa domowego i jednocześnie stoimy przed decyzją, czy np. przeprowadzić remont bądź zmienić samochód, ale nie mamy na ten moment wystarczającej ilości pieniędzy, wówczas z pomocą przychodzi wiele firm pożyczkowych i pojawia się lawina ofert kredytowych.

Nie wszystkie firmy są jednak naszymi sprzymierzeńcami!

Aby skorzystać z możliwości pożyczki czy kredytu konsumenckiego, warto UPEWNIĆ SIĘ, że firma, do której udajemy się po pieniądze to nie PARABANK. Dobrze jest sprawdzić w internecie opinie o firmie, poczytać czy nie są to oszuści i pamiętać, że skorzystanie ze wsparcia takiej firmy może narazić nas i naszą rodzinę na wielkie straty finansowe.

Parabanki, jako że nie wymagają zbyt wielu dokumentów do udzielenia pożyczki, są interesującą formą wsparcia finansowego. Niestety, podmioty te naliczają później potężne koszty związane z udzieloną pożyczką np. w wysokości 200-300% zaciągniętej kwoty pieniędzy, dodatkowo zdarzają się sytuacje, że pracownicy takiej firmy nachodzą dłużników w domu.

Dlatego decydując się na pożyczkę, należy sprawdzić firmy, które udzielają takiego świadczenia, a jeśli nie mamy jak tego zrobić, wtedy możemy zwrócić się do prawników, doradców obywatelskich czy mediatorów Stowarzyszenia DOGMA o pomoc i udzielenie kilku wskazówek, czym się kierować i na co zwrócić uwagę biorąc pożyczkę.

Jak radzić sobie z powstałym już zadłużeniem?

W wielu przypadkach zgłaszają się do nas klienci, którzy popadli już w zadłużenie. Niektórzy nie zapłacili np. ostatnich trzech rat, niektórzy są już na etapie sądowym, a wobec innych toczy się już egzekucja komornicza.

NIE MA SYTUACJI BEZ WYJŚCIA

Jeśli nie możemy zapłacić kolejnych rat, rozpocznijmy rozmowę np. z bankiem czy firmą dostarczającą energię. Postarajmy się wypracować z firmą ugodę co do spłaty zaległości i płatności kolejnych rat. Być może firma zdecyduje się na zmianę umowę i jej warunków.

Będąc na etapie sądowym także mamy możliwość ugodowego porozumienia się z firmą, która nas pozwała. Oprócz tego mamy możliwość złożenia w sądzie wniosku o przyznanie pełnomocnika z urzędu, zwolnienia z kosztów sądowych czy złożenia w sądzie wniosku o nieobciążanie kosztami postępowania w sytuacji przegrania sprawy.

Również podczas trwającej już egzekucji komorniczej, możemy porozumieć się z wierzycielem i doprowadzić np. do zawieszenia egzekucji.

Jeśli nie będziesz wiedział, jak takie wnioski napisać albo jak prowadzić negocjacje z wierzycielem, skorzystaj z pomocy naszych prawników, doradców obywatelskich, czy mediatorów.

Więcej informacji pomocnych w przypadku różnego rodzaju zadłużeń można znaleźć w przygotowanym przez nas poradniku:

Jeśli nie wiedzą Państwo, jak prowadzić negocjacje
w wierzycielem lub napisać odpowiedni wniosek,

zapraszamy do kontaktu z naszymi prawnikami
i doradcami,

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Czym jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka to przede wszystkim postępowanie sądowe skierowane wyłącznie dla osób prywatnych, które nie prowadzą działalności. Umożliwiona została jedynie tym, którzy są niewypłacalni, a jej głównym celem jest oddłużenie z całego lub części zadłużenia, których konsument nie będzie w stanie spłacić.

Jeśli zatem mamy kilka, różnorodnych czy nawet jednorodnych zadłużeń, straciliśmy pracę np. na skutek zachorowania, czy innych przyczyn, nie stać nas na utrzymanie domu a co dopiero na spłacenie długu, to zawsze możemy skorzystać z możliwości upadłości konsumenckiej.

Na początku trzeba przygotować wszystkie dokumenty, z których wynika zadłużenie, przygotować listę własnych wydatków, opisać jakie ma się w domu składniki majątku i określić ich wartość (np. samochód, tv, meble etc.). Następnie należy sporządzić wniosek o ogłoszenie upadłości.

Sąd który orzeknie Twoją upadłość konsumencką wyznaczy syndyka, z którym będziesz wspólnie ustalał dalszy plan działania, spłaty zadłużenia, być może umorzenia części długów.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem, w którym opisaliśmy bardziej szczegółowo temat upadłości konsumenckiej:

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT GLIWICKI

Najważniejsze prawa obywatelskie, zagwarantowane w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, odnoszą się do trzech obszarów: wolności osobistej i politycznej, dostępu do kultury oraz sfery ekonomicznej. Organem państwowym, stojącym na straży tych wartości jest Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO). Jako obywatele kraju poza prawami posiadamy również obowiązki, które w wyjątkowych sytuacjach mogą zostać poszerzone.

ŹRÓDŁA PRAW I OBOWIĄZKÓW W POLSCE

Najważniejszym aktem prawnym w Polsce jest Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 roku. Ustawa zasadnicza reguluje nie tylko ustrój państwa, ale również zawiera szereg przepisów w przedmiocie praw i wolności obywateli, środków ich ochrony, a także normuje obowiązki, do których spełniania zobligowani jesteśmy wszyscy. Przepisy dotyczące praw i obowiązków zostały wskazane w II rozdziale Konstytucji zatytułowanym Wolności, Prawa i Obowiązki Człowieka i Obywatela.

Najważniejsze prawa obywatelskie, zagwarantowane w Konstytucji, odnoszą się do trzech obszarów:

•  wolności osobistej i politycznej
•  dostępu do kultury
•  sfery ekonomicznej

Do środków ochrony praw obywatela należą:

• prawo do sądu
• prawo do wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich
• inne środki ochrony

Obowiązkiem każdego obywatela wg Konstytucji jest:

• wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne
• obrona Ojczyzny
• przestrzeganie prawa RP – obowiązek ten dotyczy nie tylko obywateli, ale każdego, kto przebywa na terytorium Polski
• ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, które określają ustawy
• dbanie o stan środowiska swojego kraju – każdy ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie

Obowiązki obywateli mogą zostać poszerzone w przypadku stanu wojennego lub klęski żywiołowej

PRAWA I WOLNOŚCI OSOBISTE

Wolność osobista cechuje się jako swoboda podejmowania aktów woli. Przysługujące człowiekowi wolności i prawa tworzą autonomiczną sferę wolną od jakiejkolwiek ingerencji – zarówno ze strony innych jednostek, jak i władz publicznych. Żaden podmiot nie może więc człowieka podległego jurysdykcji Rzeczypospolitej Polskiej zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje. 

PRAWA I WOLNOŚCI POLITYCZNE

Wolności i prawa polityczne gwarantują obywatelom możliwość aktywnego udziału w rządzeniu państwem, w kształtowaniu jego polityki oraz współwykonywaniu funkcji państwowych. Są powiązane z demokratycznym ustrojem Rzeczypospolitej Polskiej. Wolności i prawa polityczne zostały uregulowane w art. 57-63 Konstytucji RP.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

PRAWA EKONOMICZNE, SOCJALNE I KULTURALNE

Wolności i prawa ekonomiczne dotyczą bezpośrednio ekonomicznej egzystencji jednostki, związane są z zatrudnieniem.

Wolności i prawa socjalne mają na celu zapewnienie właściwych społecznych, socjalnych warunków życia obywatelom i mają charakter szerszy niż prawa i wolności ekonomiczne.

Wolności i prawa kulturalne gwarantują zaspokojenie kulturalnych potrzeb człowieka i stwarzają dzięki temu warunki dla jego duchowego rozwoju.

W zakres wolności i praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych wchodzą:

• prawo do posiadania własności oraz prawo do dziedziczenia
• wolność wyboru miejsca pracy i wykonywania zawodu
• prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy
• prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy powodowanej chorobą, inwalidztwem czy podeszłym wiekiem
• prawo do ochrony zdrowia
• prawo do nauki
• ochrona praw dziecka
• wolność twórczości artystycznej i badań naukowych

RZECZNIK PRAW OBYWATELSKICH

Zadaniem RPO jest stanie na straży wolności i praw człowieka i obywatela, określonych Konstytucji. W przypadku naruszenia praw przez władzę publiczną – każdy polski obywatel, a także cudzoziemiec może złożyć wniosek do Rzecznika o pomoc w ochronie swoich praw.

Rzecznik Praw Obywatelskich może:

• żądać wszczęcia postępowania w sprawach cywilnych, jak również wziąć udział w każdym toczącym się już postępowaniu – na prawach przysługujących prokuratorowi
• żądać wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa ścigane z urzędu
• zwrócić się o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnosić skargi do sądu administracyjnego, a także uczestniczyć w tych postępowaniach – na prawach przysługujących prokuratorowi
• wystąpić z wnioskiem o ukaranie, a także o uchylenie prawomocnego rozstrzygnięcia w postępowaniu w sprawach o wykroczenia
• wnieść kasację lub rewizję nadzwyczajną od prawomocnego orzeczenia

Pomoc od Rzecznika Praw Obywatelskich można uzyskać:

• za pośrednictwem poczty tradycyjnej
  (Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich al. Solidarności 77, 00-090 Warszawa)
• osobiście w biurach Rzecznika Praw Obywatelskich prowadzonych w Warszawie, Katowicach, Gdańsku, Wrocławiu
• za pomocą elektronicznej skrzynki podawczej – ePUAP
• za pomocą formularza elektronicznego dostępnego na stronie
• w języku migowym

Każdy obywatel może również skorzystać z infolinii obywatelskiej pod numerem tel. 800 676 676

Zapraszamy do przeczytania poradnika, w którym poruszone są

najistotniejsze kwestie dotyczące praw i obowiązków obywatelskich:

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAŁ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT GLIWICKI

Rozstrzyganie konfliktów w oparciu o tradycyjny system sądownictwa powszechnego niesie ze sobą wiele trudnych emocji. Dlatego wtedy, gdy jest to możliwe warto wziąć pod uwagę skorzystanie z alternatywnych form rozwiązywania sporów czyli ADR (ang. Alternative Dispute Resolution). Jedną z nich są mediacje. 

CZYM JEST MEDIACJA?

Mediacja to próba doprowadzenia do satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu przy udziale mediatora, który wspiera przebieg rozmów i pomaga w wypracowaniu porozumienia.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa z mediacji można skorzystać przed złożeniem sprawy do Sądu i wtedy mamy do czynienia z mediacją pozasądową lub w trakcie trwania postępowania sądowego i wtedy jest to mediacja sądowa.

Celami mediacji są:

• stworzenie stronom warunków do wypracowania wzajemnego porozumienia
• podjęcie próby zakończenia konfliktu w sposób ugodowy
• realizacja zasady win/win, każda ze stron konfliktu czuje się wygrana
• złagodzenie i wygaszenie sporu
• budowa wzajemnej relacji opartej na zaufaniu

MOC PRAWNA MEDIACJI

Ugoda zawarta przed mediatorem, po jej zatwierdzeniu przez Sąd ma moc prawną na równi z ugodą zawartą bezpośrednio przed Sądem.

Ugoda mediacyjna zatwierdzona przez Sąd stanowi tytuł egzekucyjny, który podlega wykonaniu w drodze egzekucji komorniczej. Ugoda zawarta w mediacji powinna być zgodna z prawem i zasadami współżycia społecznego, nie powinna zmierzać do obejścia prawa, być zrozumiała i nie zawierać sprzeczności.

JAKIE SPRAWY MOGĄ ZOSTAĆ PODDANE MEDIACJI?

Do przykładowych spraw, jakie mogą zostać rozstrzygnięte w wyniku mediacji należą spory:

• rodzinne
• sąsiedzkie
• cywilne
• karne
• odszkodowawcze
• wynikające z prawa pracy

KTO MOŻE ZOSTAĆ MEDIATOREM?

Mediatorem może zostać zgodnie z art. 183 kodeksu postępowania cywilnego osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych, korzystająca w pełni z praw publicznych.

Mediator posiada fachową, profesjonalną wiedzę ukierunkowaną na pomoc w rozwiązywaniu sporów i konfliktów. Ma wiedzę teoretyczną i praktyczną, która stanowi narzędzie do zażegnania konfliktu pomiędzy stronami. Mediator nie posiada władzy podejmowania decyzji za strony konfliktu, nie może narzucić im własnego zdania lub rozwiązania problemu. Pomaga stronom we wzajemnym wysłuchaniu się, przedstawieniu argumentów oraz odnalezieniu wspólnych interesów i wypracowaniu możliwych rozwiązań.

Na podstawie obowiązujących przepisów prawa mediator zobowiązany jest do przestrzegania zasady POUFNOŚCI, BEZSTRONNOŚCI, NEUTRALNOŚCI oraz DOBROWOLNOŚCI.

Mediator jest moderatorem dyskusji pomiędzy zwaśnionymi stronami, który usuwa występujące bariery komunikacji, aby strony doszły do wzajemnie akceptowalnego porozumienia. Mediatora nie można powołać na świadka w przypadku nie dojścia stron do porozumienia i konieczności wytoczenia powództwa. 

Mediator musi zachować wszystko, o czym dowiedział się w trakcie mediacji, w tajemnicy. Nie ma prawa udostępniać informacji z przebiegu mediacji innym osobom, chyba, że strony obopólnie wyrażą na to zgodę.

Zapraszamy do przeczytania poradnika, w którym poruszone są m.in. najistotniejsze kwestie dotyczące mediacji jako alternatywnej formy rozwiązywania konfliktów:

ZALETY MEDIACJI

Korzystnymi stronami rozwiązywania konfliktów poprzez mediacje są:

• odformalizowana procedura
• szybkość postępowania
• budowanie lub odbudowa relacji międzyludzkich opartych na wzajemnym zaufaniu
• osiągnięcie wzajemnie wypracowanego porozumienia
• rozwiązywanie konfliktu na miarę potrzeb stron
• zapewnienie równości stronom sporu
• umożliwienie swobodnego wypowiedzenia się i prezentację swoich racji
• brak jest przegranych, obowiązuje zasada WIN/WIN
• poufność

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT GLIWICKI

MEDIACJA W SPRAWACH SPADKOWYCH 

Przedmiotem mediacji w sprawach spadkowych mogą być:

• sprawy o zapłatę zachowku
• sprawy o dział spadku
• sprawy o ustalenie masy spadkowej
• sprawy o realizację poleceń i zapisów zawartych w testamencie

Więcej na temat mediacji w sprawach spadkowych można przeczytać w poradniku:

MEDIACJA W SPRAWACH KONSUMENCKICH 

Przedmiotem mediacji w sprawach konsumenckich mogą być:

• sprawy o obniżenie ceny zakupionego towaru
• sprawy o wymianę wadliwego towaru
• sprawy o zwrot pieniędzy za zakup towaru
• sprawy o reklamację nieprawidłowo wykonanej usługi
• sprawy związane z niemożnością dojścia umowy do skutku
• spory związane z postanowieniami zawartymi w umowie sprzedaży, umowach o świadczenie usług: telekomunikacyjnych, turystycznych, przewozowych i pocztowych, energetycznych, edukacyjnych

Mediacje dotyczące spraw konsumenckich mogą być prowadzone przez Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej.

Więcej na temat mediacji w sprawach konsumenckich można przeczytać w poradniku:

KOSZTY MEDIACJI 

W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej oraz w punktach nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego mediacja jest usługą świadczoną BEZPŁATNIE, dla osób które nie są w stanie ponieść kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

Postępowanie w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przy udziale Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej jest dla konsumentów NIEODPŁATNE. Regulamin może przewidywać pobieranie od konsumentów opłat, jeżeli ich łączna wysokość nie utrudnia znacząco konsumentowi dostępu do pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Świadczenia alimentacyjne, czyli powszechne „alimenty” to bardzo ważne zobowiązanie w świetle polskiego prawa. Obowiązek alimentacyjny dotyczy bowiem nie tylko rodziców względem swoich dzieci, ale także – w przyszłości – dzieci względem swoich rodziców. Natomiast zadłużenia spadkowe to najczęstszy problem, z jakim zgłaszają się do punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego osoby uprawnione. Nie mając wiedzy o zmarłym członku rodziny, o jego zobowiązaniach czy zadłużeniach, nie wiedzą, co mają zrobić, aby nie ponosić odpowiedzialności za nieroztropne zachowanie zmarłego albo za okoliczności, na które zmarły mógł nie mieć wpływu.

Aby uzyskać świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego wystarczy, że egzekucja świadczenia alimentacyjnego jest nieskuteczna przez co najmniej 2 miesiące. Następnie należy wypełnić formalności w gminie, trzeba także dołączyć zaświadczenie o braku możliwości przeprowadzenia skutecznej egzekucji komorniczej. Fundusz po pozytywnym rozpatrzeniu wniosku, przyzna wierzycielowi nie więcej niż 500 zł miesięcznie.

Zgodnie z podstawową zasadą prawa spadkowego (prawa cywilnego), spadkobiercy dziedziczą wszystkie prawa i obowiązki po zmarłym. Dziedziczą również, co do zasady, cały majątek – zarówno jego aktywa (np. nieruchomości, samochody, sprzęt RTV, AGD etc.), jak i pasywa – czyli długi. Istnieją jednak takie prawa, obowiązki czy elementy majątku zmarłego, które dziedziczeniu nie podlegają. Są to te zobowiązania, które są ściśle związane z osobą zmarłego, jak np. stworzony utwór muzyczny.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej z zakresu prawa mieszkaniowego lub zadłużeń lub chciałbyś skorzystać z nieodpłatnej mediacji – zapraszamy do kontaktu z prawnikami, doradcami obywatelskimi oraz mediatorami współpracującymi z naszym Stowarzyszeniem. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną oraz mediację w jednym z punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego TUTAJ

Dzisiejsze czasy to czasy pełnoprawnego konsumpcjonizmu, co oznacza, że coraz większa część społeczeństwa, aby móc korzystać z określonych dóbr materialnych (własne mieszkanie, dom, samochód) zaciąga kredyty i pożyczki, ponieważ ich sytuacja majątkowo-ekonomiczna nie pozwala im na opłacenie tych dóbr w całości z własnych środków pieniężnych.

Przy zaciąganiu zobowiązania pożyczkowego, czy kredytowego pamiętać trzeba, że za każdy razem zobowiązanie takie będzie stanowiło obciążenie budżetu domowego.

Chociaż terminy „kredyt” i „pożyczka” często bywają traktowane jak synonimy, to z punktu widzenia prawa określają różne produkty. Kredytodawcami mogą być jedynie banki lub SKOK-i a pożyczkodawcami mogą być nie tylko instytucje finansowe, lecz także parabanki, firmy pożyczkowe, a nawet osoby prywatne (np. rodzina czy znajomi). Do kwoty tysiąca złotych umowa pożyczki może mieć dowolną formę. Dopiero powyżej tej kwoty musi być sporządzona na piśmie. Pożyczkobiorca nie musi się tłumaczyć, na co potrzebuje pieniędzy. Pożyczki wiążą się zazwyczaj z mniejszymi formalnościami.

Natomiast zadłużenia mieszkaniowe to poza zadłużeniami pożyczkowymi i kredytowymi, jedne z najbardziej powszechnych rodzajów zadłużeń. Podobnie, jak wszystkie zadłużenia, są one najczęściej wynikiem niewłaściwej gospodarki finansowej gospodarstwa domowego. Istnieją oczywiście przypadki i sytuacje tak szczególne, jak utrata zdrowia czy utrata pracy, jednak takie okoliczności są wyjątkiem.

W społeczeństwie polskim, duża część zadłużonych to osoby, które zmuszone są do wynajmu mieszkania, ponieważ nie poposiadają „własnego kąta” i nie stać ich na zakup nieruchomości. Mieszkanie można wynajmować od osób prywatnych, biur nieruchomości, a także od gmin, jak np. mieszkania komunalne czy mieszkania socjalne.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej z zakresu prawa mieszkaniowego lub zadłużeń lub chciałbyś skorzystać z nieodpłatnej mediacji – zapraszamy do kontaktu z prawnikami, doradcami obywatelskimi oraz mediatorami współpracującymi z naszym Stowarzyszeniem. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną oraz mediację w jednym z punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego TUTAJ

Czy zastanawialiście się kiedyś nad rozwodem? Większość osób pozostających w stałych związkach przechodzi mniejsze lub większe kryzysy. Niekiedy kryzysy te doprowadzają do rozpadu związku i zbudowanej wokół niego rodziny. Być może Twój związek jest obecnie na takim etapie…

Kiedy stajemy w obliczu problemu często na początku wydaje się, że nas on przerasta, że nie jesteśmy w stanie sobie z nim poradzić. W takiej sytuacji dobrze jest skierować się do osoby, która może nam pomóc. Taką osobą może być prawnik lub doradca obywatelski w punkcie nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego prowadzonym w naszym powiecie. Zapisy na porady odbywają się telefonicznie pod numerem (32) 338 37 29 lub poprzez stronę internetową: https://np.ms.gov.pl/zapisy

Decyzja o rozwodzie jest bardzo trudna i powinna być poprzedzona dogłębnym namysłem. Aby dobrze przygotować się do tego etapu życia ważne jest, aby zobaczyć, jak rozstanie wpłynie na różne jego aspekty. Zaplanuj dobrze swój rozwód, żeby w tej trudnej sytuacji być jak najlepiej przygotowaną/przygotowanym na przyszłość.

Zachęcamy również do zapoznania się z poradnikiem prawnym pt. “Rozwód” opracowanym przez Panią Marię Buchałę – prawnika, doradcę obywatelskiego oraz mediatora współpracującego z naszym Stowarzyszeniem.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego lub chciałbyś skorzystać z nieodpłatnej mediacji – zapraszamy do kontaktu z prawnikami, doradcami obywatelskimi oraz mediatorami współpracującymi z naszym Stowarzyszeniem. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną oraz mediację w jednym z punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego TUTAJ

Dziedziczenie to termin w prawie spadkowym oznaczający przejście majątku osoby zmarłej na rzecz jej spadkobierców ustawowych lub testamentowych. Dziedziczenie stanowi uprawnienie do nabywania praw i obowiązków majątkowych, których podmiotem był dotychczas spadkodawca. W tej sytuacji, spadkobierca staje się następcą prawnym zmarłego spadkodawcy, nabywając wszelkie prawa i obowiązki związane z pozostawionym spadkiem. W praktyce – zarówno w przypadku dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego – najczęściej wstępuje w rolę spadkobiercy wyłącznie osoba fizyczna, ale warto wiedzieć, że na mocy testamentu, spadkodawca może postanowić o przekazaniu swojego majątku na rzecz określonej osoby prawnej, np. stowarzyszenia lub fundacji.

Dziedziczenie ustawowe zmierza do pozostawienia majątku spadkowego osobom najbliższym spadkodawcy, tj. jego małżonkowi i krewnym. Dziedziczenie ustawowe ma miejsce głównie wówczas, gdy spadkodawca nie sporządził testamentu. Jednakże ustawa może stanowić tytuł dziedziczenia także w innych szczególnych sytuacjach.

Testament stanowi jedyną czynność prawną, którą osoba fizyczna można rozrządzić na wypadek swojej śmierci. Testament ma na celu urzeczywistnienie ostatniej woli konkretnej osoby w celu uregulowania przede wszystkim sytuacji majątkowej po jej śmierci. W konsekwencji, testament nabiera mocy dopiero z chwilą zgonu spadkodawcy, więc do tego czasu testament nie stanowi podstawy prawnej dla dochodzenia jakichkolwiek praw lub obowiązków wynikających z ostatniej woli testatora.

Zachęcamy do zapoznania się z opracowanym przez naszego prawnika, doradcę obywatelskiego oraz mediatora Panią Magdalenę Polek, poradnikiem pt. „Dziedziczenie”.

W przypadku pytań oraz potrzeby uzyskania porady prawnej z zakresu prawa spadkowego – zachęcamy do skorzystania z usług punktów nieodpłatnej pomocy prawnej oraz nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego prowadzonych przez nasze Stowarzyszenie. Zadzwoń i zapisz się na darmową poradę prawną TUTAJ