Powiat Zawierciański

Współczesny rodzic powinien być obecnym, uważnym, empatycznym opiekunem. Z poglądami psychologii rodzicielstwa bliskości i porozumienia bez przemocy na pierwszy rzut oka wydaje się nie współgrać podstawowe dla polskiego prawa rodzinnego i opiekuńczego pojęcie normujące stosunki pomiędzy rodzicami a dziećmi, czyli władza rodzicielska.

Czym jest władza rodzicielska? Czy jest ona równoznaczna z panowaniem rodzica nad życiem dziecka? Zapraszamy do przeczytania materiałów dotyczących tego tematu.

CZYM JEST WŁADZA RODZICIELSKA?

W Polsce kwestie władzy rodzicielskiej uregulowane są w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Nie zawiera on definicji władzy rodzicielskiej, najogólniej jednak można powiedzieć, że władza ta to zespół obowiązków i praw rodziców względem małoletniego dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenia jego interesów. 

Władza rodzicielska to:

• Piecza nad osobą dziecka
• Piecza nad majątkiem dziecka
• Reprezentacja (przedstawicielstwo ustawowe) rodziców

Dziecko pozostaje aż do pełnoletności pod władzą rodzicielską.

Dobro dziecka stanowi nadrzędne wskazanie, które przede wszystkim rozstrzyga o treści, jak też wykonywaniu władzy rodzicielskiej. Przyjęta w prawie rodzinnym zasada dobra dziecka oznacza, że jego interes rozstrzyga przede wszystkim o tym, jak rodzice i opiekunowie powinni wykonywać swe obowiązki względem dzieci i rodziny, oraz w jakim kierunku powinny iść rozstrzygnięcia sądu w sprawach rodzinnych.

DZIECKO pozostające pod władzą rodzicielską winno rodzicom posłuszeństwo, a w sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje i składać oświadczenia woli, powinno wysłuchać opinii i zaleceń rodziców formułowanych dla jego dobra. 

RODZICE przed powzięciem decyzji w ważniejszych sprawach dotyczących osoby lub majątku dziecka powinni je wysłuchać, jeżeli rozwój umysłowy, stan zdrowia i stopień dojrzałości dziecka na to pozwala, oraz uwzględnić w miarę możliwości jego rozsądne życzenia.

Osobom wykonującym władzę rodzicielską
oraz sprawującym opiekę lub pieczę nad małoletnim
ZAKAZUJE SIĘ stosowania kar cielesnych.

Piecza nad osobą dziecka oznacza:

1. wychowanie, tj. osobiste kształtowanie osobowości dziecka, jego postaw emocjonalnych i predyspozycji intelektualnych,
2. kierowanie, rozumiane jako określanie miejsca pobytu dziecka, nadzorowanie trybu jego życia, decydowanie i uczestnictwie dziecka w środowiskach pozarodzinnych, dobór i kontrolę informacji,
3. troskę o środowisko materialne dziecka,
4. troskę o osobę dziecka w aspekcie fizycznym,
5. koordynację fizycznej i umysłowej sprawności dziecka.

Zachęcamy do przeczytania poradnika poruszającego kwestię władzy rodzicielskiej:

PRAWA DZIECKA

Dzieci to mali ludzie i tak samo jak dorośli mają określone prawa i wolności. Prawa dziecka wpisane zostały do ważnych dokumentów międzynarodowych takich jak: Deklaracja praw dziecka i Konwencja o prawach dziecka.

O prawach dziecka mówi również Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 1997 r.:

1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją.
2. Dziecko pozbawione opieki rodzicielskiej ma prawo do opieki i pomocy władz publicznych.
3. W toku ustalania praw dziecka organy władzy publicznej oraz osoby odpowiedzialne za dziecko są obowiązane do wysłuchania i w miarę możliwości uwzględnienia zdania dziecka.
4. Ustawa określa kompetencje i sposób powoływania Rzecznika Praw Dziecka.

Zachęcamy do wysłuchania przygotowanego przez nas nagrania dotyczącego praw dziecka:

Kto pomaga dzieciom w obronie ich praw?

• UNICEF jest agendą ONZ powołaną w celu ochrony praw wszystkich dzieci na całym świecie, szczególnie tych najbardziej pokrzywdzonych. Jest także jedyną organizacją wymienioną z nazwy w treści Konwencji o prawach dziecka, która ma być źródłem wiedzy bądź wsparcia w kwestiach praw dziecka.
• Rzecznik Praw Dziecka (RPD) – konstytucyjny jednoosobowy organ władzy państwowej po raz pierwszy powołany w 2000 roku. Rzecznik stoi na straży praw dziecka określonych w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, Konwencji o prawach dziecka i innych przepisach prawa, z poszanowaniem odpowiedzialności, praw i obowiązków rodziców. Rzecznik nie zastępuje wyspecjalizowanych służb, instytucji i stowarzyszeń zajmujących się ochroną dziecka, lecz interweniuje w sytuacji, kiedy dotychczasowe procedury okazały się nieskuteczne bądź ich zaniechano.

Więcej na temat praw dziecka oraz form ich ochrony można przeczytać w poradniku:

WIZERUNEK DZIECKA W SIECI

Sharenting to termin, który powstał z połączenia dwóch angielskich słów: share – dzielić się, rozpowszechniać oraz parenting – rodzicielstwo. Określamy nim zamieszczanie przez rodziców zdjęć, filmów i informacji dotyczących ich dzieci w internecie, głównie na portalach społecznościowych (Facebook, Instagram, TikTok).

Większość z tych materiałów dokumentuje ważne chwile w życiu dziecka, podróże lub odniesione sukcesy. Niestety część rodziców publikuje również zdjęcia lub filmy wystawiające dzieci na ośmieszenie i upokorzenie np. materiały zawierające zdjęcia dzieci niekompletnie ubranych. Brak jest często świadomości zagrożeń związanych z publikacją zdjęć dzieci w internecie.

Dziecku przysługuje prawo do ochrony wizerunku, który jest jednym z tzw. dóbr osobistych. Wizerunek podlega ochronie na podstawie przepisów zawartych w Kodeksie cywilnym, w Ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Ustawie o ochronie danych osobowych, a w przypadku dziecka także w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Bezrefleksyjne, nieodpowiedzialne wrzucanie do sieci zdjęć przedstawiających wizerunek uwłaczający godności dziecka, bądź zdjęć wykonanych w intymnych sytuacjach, łamie prawo i narusza dobro dziecka.

WŁADZA RODZICIELSKA PO ROZSTANIU RODZICÓW

Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom żyjącym w rozłączeniu (czyli nieprowadzącym wspólnego gospodarstwa domowego), sąd rodzinny może ze względu na dobro dziecka określić sposób jej wykonywania i utrzymywania kontaktów z dzieckiem. Sąd pozostawia władzę rodzicielską obojgu rodzicom, jeżeli przedstawili zgodne z dobrem dziecka pisemne porozumienie o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Marek po rozwodzie ma ograniczoną władzę rodzicielską nad córką, może jednak decydować o jej wyjazdach zagranicznych. Nie chce wyrazić zgody na wyrobienie dziecku paszportu, bo obawia się, że była żona zostanie z dzieckiem na stałe w Kanadzie. W związku z tym matka złożyła do sądu rodzinnego wniosek o zgodę na wyrobienie córce paszportu.      

Pieczę naprzemienną polegającą na równoważnym podzieleniu czasu przebywania dziecka z rodzicami, prowadzącym do okresowych zmian miejsca pobytu dziecka, możemy ustalić dobrowolnie, w drodze umowy pomiędzy rodzicami, którym przysługuje władza rodzicielska. Jeśli chcemy aby rozstrzygnięcie takie wydał sąd powinniśmy wykazać, że jesteśmy w stanie pozostawać w stałym kontakcie z współrodzicem i porozumieć się co do wszystkich aspektów pieczy nad dzieckiem. W przypadku konfliktu między rodzicami szanse na orzeczenie pieczy naprzemiennej są niewielkie. 

W braku porozumienia sąd rozstrzyga o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem. Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. Dobru dziecka może bowiem odpowiadać zarówno wychowywanie go przez oboje rodziców, jak i – w określonych sytuacjach – tylko przez
jednego, np. gdy drugi rodzic spełnia przesłanki pozbawienia władzy rodzicielskiej. Wybór rodzica, któremu powierzona zostanie władza rodzicielska
uwarunkowany jest jego kwalifikacjami osobistymi, relacjami między rodzicami a dzieckiem, wiekiem dziecka.

Ela i Jarek są w bardzo silnym konflikcie. W trakcie sprawy rozwodowej oboje wnoszą o pozostawienie sobie pełnej władzy rodzicielskiej, nie mogą się porozumieć co do miejsca zamieszkania dzieci i wykonywania kontaktów. Pomimo iż oboje rodzice bardzo chcą samodzielnie sprawować opiekę nad dziećmi, marginalizując drugiego rodzica, sąd nie będzie mógł pozostawić władzy rodzicielskiej im obojgu.

 

Zakres władzy rodzicielskiej nie ma żadnego wpływu na obowiązek alimentacyjny!

Ola urodziła dziecko z przygodnego związku. Ojciec od razu zrzekł się władzy rodzicielskiej, nie utrzymuje kontaktów z synem, nie płaci na jego utrzymanie, uważa że to „tylko jej problem”. Ola, nie wiedząc jak zabezpieczyć przyszłość dziecka, udała się na poradę do punktu nieodpłatnych porad. Radca prawny przekonał ją, że ma pełne prawo do wystąpienia o alimenty dla dziecka od ojca i pomógł jej sporządzić pozew. Wobec braku dobrowolnej zapłaty alimenty ściągnie komornik

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku – Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Ograniczenie i pozbawienie władzy rodzicielskiej

Władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom. Jeżeli wymaga tego dobro dziecka, sąd w wyroku ustalającym pochodzenie dziecka może orzec o zawieszeniu, ograniczeniu lub pozbawieniu władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców. Ustaleń takich nie można poczynić w drodze umowy czy to zawartej przed mediatorem czy przed notariuszem. O władzy rodzicielskiej w takich sytuacjach rozstrzyga jedynie sąd.

Sąd opiekuńczy może zobowiązać rodziców oraz małoletniego do określonego postępowania, w szczególności do pracy z asystentem rodziny, realizowania innych form pracy z rodziną, określić, jakie czynności nie mogą być przez rodziców dokonywane bez zezwolenia sądu, poddać wykonywanie władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora sądowego.

Jeżeli władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swe obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców (lub jedno z nich) władzy rodzicielskiej. W razie ustania przyczyny, która była podstawą pozbawienia władzy rodzicielskiej, sąd opiekuńczy może władzę rodzicielską przywrócić.

Oboje rodzice byli uzależnieni od alkoholu, sąd rodzinny zadecydował więc o pozbawieniu ich władzy rodzicielskiej i umieszczeniu pozbawionych opieki dzieci w placówce opiekuńczej. To podziałało wstrząsająco na matkę dzieci, która odeszła od męża, obyła terapię odwykową, znalazła nowe mieszkanie i zatrudnienie. Dzięki tej zmianie mogła skutecznie wnieść o przywrócenie władzy rodzicielskiej i powrót dzieci pod jej opiekę.

ZARZĄD MAJĄTKIEM DZIECKA

Zdarzają się sytuacje, w których dzieci stają się właścicielami czasem znacznego i bardzo rozbudowanego majątku, jednak nie mogą samodzielnie dokonywać czynności z nim związanych, ponieważ nie posiadają zdolności do czynności prawnych.

Każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną (możność posiadania praw i obowiązków z zakresu prawa cywilnego). Należy ją odróżnić od zdolności do czynności prawnych, która oznacza możność nabywania tych praw i obowiązków w drodze własnych czynności prawnych. Pełną zdolność do czynności prawnych nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności. Czynność prawna dokonana przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.

Ograniczoną zdolność do czynności prawnych mają małoletni, którzy ukończyli lat trzynaście, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo. Mogą oni bez zgody przedstawiciela ustawowego zawierać umowy w drobnych bieżących sprawach życia codziennego np. robić zakupy spożywcze, kupić bilet do kina. Wszystkim sprawami przekraczającymi codzienne sprawunki zajmują się w imieniu dziecka rodzice. 

Tata Oli i Maćka umarł na zawał. Z ich mamą pozostawał w związku nieformalnym. Pozostawił po sobie spadek, w tym firmę transportową, który odziedziczyły w całości dzieci.

Alan został potrącony przez samochód i doznał poważnych urazów. W wyniku postępowania sądowego ubezpieczyciel wypłacił mu 150 000,00 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienia.

Babcia Zosia chce rozporządzić swoim majątkiem przed śmiercią. Darowała swojej prawnuczce Nikoli pięć działek rolnych.

W wyniku dziedziczenia dzieci wchodzą w posiadanie, czasem znacznego, majątku. Wbrew potocznemu myśleniu, nie staje się on własnością ich dorosłych opiekunów (np. rodziców), ale należy do dzieci, bez względu na ich wiek. Zadaniem opiekuna jest zarząd tym majątkiem. O ile jednak
czynności zwykłego zarządu, codziennych (np. odmalowanie ścian w domu) opiekunowie mogą dokonywać samodzielnie, zgodnie z własnymi przekonaniami, to dla dokonania czynności, przekraczających ten zwykły zarząd potrzebna jest zgoda sądu.

Zosia odziedziczyła dom po dziadkach. Jej rodzice chcą go w jej imieniu sprzedać. W tym celu najpierw wykonają drobne odmalowanie ścian („odświeżenie” domu), na który nie potrzebują zgody sądu opiekuńczego, a następnie zawrą umowę sprzedaży – do notariusza muszą przyjść z prawomocnym postanowieniem sądu w przedmiocie wyrażenia zgody na sprzedaż domu w imieniu Zosi za cenę co najmniej 400 000,00 złotych.

Sąd może nie wyrazić zgody na takie rozporządzenie majątkiem, jakie planują rodzice, jeśli uzna, że nie jest ono zgodne z dobrem dziecka. Czynność dokonana przez rodzica bez zgody sądu jest nieważna.

Alanowi przysługuje zachowek po zmarłej babci. Jego mama dogadała się ze swoją siostrą, która ma wypłacić zachowek Alanowi, że będzie to kwota 65 000 złotych. Siostry zawarły na piśmie ugodę w przedmiocie zachowku, której stroną był Alan, reprezentowany przez mamę. Umowa ta, ze względu na brak uprzedniego zezwolenia sądu na jej zawarcie jest nieważna.

 

W umowie darowizny albo w testamencie można zastrzec, że przedmioty przypadające dziecku z tytułu darowizny lub testamentu nie będą objęte zarządem sprawowanym przez rodziców. W wypadku takim, gdy darczyńca lub spadkodawca nie wyznaczył zarządcy, sprawuje zarząd kurator ustanowiony przez sąd opiekuńczy.

Pani Wiesia posiada mieszkanie własnościowe. Dziedziczyć po niej z ustawy ma jedyny syn – Grzesiek. Niestety Grzesiek, przez uzależnienie od pożyczek, jest bardzo zadłużony. Mieszkanie z pewnością przejmie komornik. Pani Wiesia testamentem zapisała mieszkanie swoim wnukom (dzieciom Grześka) wskazując, że do czasu uzyskania przez nie pełnoletniości zarząd mieszkaniem sprawować będzie jej kuzynka Jola, do której
ma zaufanie.

Czysty dochód z majątku dziecka powinien być przede wszystkim obracany na utrzymanie i wychowanie dziecka oraz jego rodzeństwa, które wychowuje się razem z nim, nadwyżka zaś na inne uzasadnione potrzeby rodziny.

Hania odziedziczyła po dziadku 40 ha ziemi rolnej, oddanej w dzierżawę. Dochód z czynszu dzierżawnego rodzice przeznaczają na utrzymanie Hani i jej przyrodniej siostry.

Po ustaniu zarządu rodzice obowiązani są oddać dziecku lub jego przedstawicielowi ustawowemu, zarządzany przez nich majątek dziecka.

Dziecko po osiągnięciu dorosłości może kwestionować decyzje rodziców, dotyczące swojego majątku jeśli uzna, że ich błędy w zarządzie spowodowały po jego stronie stratę. Rodzice ponoszą odpowiedzialność odszkodowawczą za szkodę wyrządzoną dziecku przez niewłaściwe sprawowanie zarządu jego majątkiem. Możliwość wystąpienia z roszczeniem odszkodowawczym przeciwko rodzicom istnieje zarówno w czasie przysługiwania im władzy rodzicielskiej (wtedy konieczne jest ustanowienie kuratora do reprezentowania dziecka w tej sprawie), jak i po jej wygaśnięciu, w   tym po osiągnięciu przez dziecko pełnoletności.

Julka w wieku 15 lat uległa poważnemu wypadkowi komunikacyjnemu. Jej rodzice podpisali z ubezpieczycielem ugodę w przedmiocie odszkodowania na kwotę 50 000,00 zł. Julka uważa, że to stanowczo zbyt mało i że rodzice zrobili jej krzywdę przez swoją niekompetencję. Po ukończeniu 18. roku życia skieruje przeciwko rodzicom pozew o odszkodowanie. Zarząd sprawowany przez rodziców nie obejmuje zarobku dziecka ani przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW
POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT ZAWIERCIAŃSKI

Przemoc wobec dzieci (kary cielesne, zadawanie cierpień psychicznych, molestowanie seksualne i inne formy poniżania) może zdarzyć się w każdym środowisku, gdyż nie jest powiązana ze statusem społecznym, czy materialnym rodziny. Dziecko, które doświadcza krzywdy (ze strony dorosłych lub rówieśników) zwykle wysyła do otoczenia pewne sygnały, a jego zachowanie na różne sposoby wskazuje, że dzieje się coś złego. Dlatego niezwykle ważna jest czujność osób dorosłych znajdujących się w pobliżu.

RODZAJE PRZEMOCY

Dzieci i młodzież mogą być ofiarami różnych rodzajów przemocy:

PRZEMOC FIZYCZNA to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne.

PRZEMOC EMOCJONALNA to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie dziecka, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości. Wymagania i oczekiwania wobec dziecka, którym nie jest ono w stanie sprostać.

PRZEMOC SEKSUALNA to angażowanie dziecka w aktywność seksualną przez osobę dorosłą. Wykorzystywanie seksualne dzieci odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz do zachowań bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas.

ZANIEDBYWANIE to niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna; nie zapewnianie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa.

Zapraszamy do obejrzenia nagrania zwracającego uwagę na formy przemocy wobec dzieci, rozpoznawania sygnałów świadczących o tym, że dziecku lub nastolatkowi dzieje się krzywda:

JAK ROZPOZNAĆ, ŻE DZIECKO JEST KRZYWDZONE? 

Krzywdzone dziecko nie poskarży się na swojego oprawcę. Będzie natomiast manifestować nurtujące go trudności kłopotami wychowawczymi, agresją, samookaleczaniem się, depresją, skłonnościami do zachowań ryzykownych, lękiem, wycofaniem, bojaźliwością czy objawami somatycznymi (bóle głowy, brzucha, duszności itp.). Są to sposoby wołania o pomoc i zwrócenia na siebie uwagi.

Każda forma przemocy bardzo szybko prowadzi też do osłabienia poczucia własnej wartości. Dziecko bardzo szybko zaczyna uważać, że zasługuje na złe traktowanie.

Umiejętność rozpoznawania symptomów przemocy wobec dzieci jest konieczna, by móc ochronić dzieci przed krzywdzeniem i zaniedbywaniem. Występowanie pojedynczego objawu nie jest dowodem na to, że dziecko doświadcza krzywdzenia. Jeśli jednak symptom powtarza się, bądź kilka objawów występuje jednocześnie, możliwe jest, że mamy do czynienia z przemocą wobec dzieci. 

Zachęcamy do przeczytania poradnika, w którym można przeczytać m.in. o poszczególnych objawach różnego rodzaju przemocy, której ofiarami padają dzieci i młodzież:

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać możliwe rozwiązania dotyczące przemocy wobec dzieci i młodzieży

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – zakładka POWIAT ZAWIERCIAŃSKI

SAMOBÓJSTWA I OKALECZANIE

SAMOBÓJSTWO to najczęstsza przyczyna śmierci polskich dzieci. Co roku w Polsce nieletni podejmują ok. 5 tys. prób samobójczych, z czego kilkaset kończy się śmiercią. 

Głównymi czynnikami, który mają wpływ na podejmowane próby samobójcze są: emocjonalne odrzucenie przez osoby bliskie i ważne, w tym konflikty z rodzicami oraz śmierć jednego/obojga rodziców, alkoholizm ojca czy matki, konflikty między ojcem a matką.

Równie ważnym czynnikiem, jest świadomość negatywnej oceny przez innych i brak akceptacji wśród rówieśników.

SAMOOKALECZANIE natomiast to forma ukrycia bólu psychicznego. Dzieci próbują zagłuszyć cierpienie psychiczne cierpieniem fizycznym. Raniąc swoje ciała, czują ulgę, uwalniają się od trudnych i silnych emocji, takich jak lęk, rozpacz, wściekłość czy niepokój. Czują się osamotnione w długotrwałym smutku i problemach rodzinnych, wyobcowane z otoczenia, odczuwają brak zainteresowania rodziców.

Zachęcamy do obejrzenia nagrania, w którym znajdują się m.in. wskazówki,
na co warto zwrócić uwagę u swojego dziecka i jak mu pomóc, jeśli czuje się obciążone i samotne:

Przygotowaliśmy również poradnik, w którym można przeczytać o przyczynach prób samobójczych oraz samookaleczania wśród dzieci i nastolatków, a także możliwych sposobach wsparcia w tych trudnych sytuacjach:

PRZEMOC RÓWIEŚNICZA

W badaniach przeprowadzonych w ramach „Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci” stwierdzono, że większość nastolatków w wieku 11–17 lat (około 60%) doświadczyła przynajmniej raz w swoim życiu jednej z pięciu form przemocy:

• napaść zbiorowa ze strony obcych rówieśników
• przemoc fizyczna ze strony znajomych rówieśników lub rodzeństwa
• znęcanie się przez rówieśników lub rodzeństwo
• przemoc psychiczna lub emocjonalna ze strony rówieśników
• przemoc ze strony chłopaka/dziewczyny

CYBERPRZEMOC I ZASTRASZANIE

Narzędziem CYBERPRZEMOCY są nowoczesne technologie komunikacyjne wykorzystywane do  nękania internetowego i hejtu.

W celu ochrony dzieci przed przemocą w internecie, rodzice mogą wykorzystywać istniejące regulacje, zarówno przepisy prawa karnego, jak i kodeksu cywilnego. Niektóre akty internetowej agresji naruszają obecnie obowiązujące prawo i mogą zostać zgłoszone na policję, do prokuratury lub do sądu.

Przestępstwami ściganymi z urzędu są:

•  opublikowanie w internecie, w jakiejkolwiek formie, filmu lub zdjęcia nagiej osoby poniżej 18 roku życia (jest to przestępstwo rozpowszechniania pornografii z udziałem dziecka)
•  znieważenie grupy osób na tle religijnym, etnicznym itp.
•  stalking w przypadku, gdy jego następstwem było targnięcie się na życie ofiary cyberprzemocy

Osoby lub instytucje publiczne (np. szkoły), posiadające wiedzę o tego rodzaju przestępstwach mają obowiązek zawiadomić o nich policję lub prokuraturę, która następnie zobowiązana jest wszcząć właściwe postępowanie.

ZASTRASZANIE natomiast obejmuje następujący zestaw zachowań:

• zniewagi słowne, drwiny
• wysyłanie obelżywych wiadomości przy użyciu kanałów elektronicznych
• poniżanie ofiary
• świadome izolowanie ofiary oraz wykluczanie jej z grupy
• ataki fizyczne, często spotykane, gdy ofiara jest sama i bezbronna
• szantaż, groźby oraz zmuszanie kogoś do zrobienia czegoś wbrew jego woli
• niszczenie przedmiotów należących do ofiary
• rozpowszechnianie kłamstw i plotek na temat ofiary
• okradanie ofiary i wyłudzanie od niej pieniędzy

Jeśli dziecko jest ofiarą zastraszania, zapytajmy, jakie kroki chce podjąć w celu rozwiązania problemu. Możemy umówić dziecko (za jego zgodą) z nauczycielem w towarzystwie, którego czuje się swobodnie. Poprośmy, aby zapisywało wszystkie incydenty wraz z datą i nazwiskami uczestników. Pomoże to, kiedy zdecydujemy się już na interwencję w szkole.

Zmierzenie się z nim wymaga od nas dużej ilości czasu i wielu negocjacji. Jeżeli nie otrzymamy w szkole właściwego wsparcia, wyślijmy oficjalne pismo do szkoły. Jeśli to nie przyniesie oczekiwanych rozwiązań, a my widzimy, że szkoła wyraźnie ignoruje nasz problem, skontaktujmy się z kuratorium oświaty.

Zachęcamy do przeczytania poradnika, w którym można znaleźć więcej informacji dotyczącego problemu zastraszania, cyberprzemocy oraz innych rodzajów nękania występujących w relacjach rówieśniczych:

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych 

JAK ZAREAGOWAĆ I POMÓC DZIECKU?

Nie istnieje jedna złota zasada, według której należy zawsze reagować na przemoc wobec dziecka. Każda sytuacja jest inna. Pamiętajmy jednak, że jako dorośli mamy wszystkie zasoby, pozwalające przeciwstawić się przemocy: jesteśmy w stanie zauważyć przemoc, potrafimy się komunikować i zadbać o swoje bezpieczeństwo.

• Naucz się zwracać uwagę na objawy przemocy wobec dzieci.
• Jeśli masz wątpliwości, porozmawiaj z kimś na temat sytuacji, która budzi Twoje podejrzenia.
• Powiadom o swoich podejrzeniach przedszkole lub szkołę, do której uczęszcza dziecko – powiedz pedagogowi o swoich podejrzeniach dotyczących sytuacji dziecka.
• Możesz powiadomić ośrodek pomocy społecznej.
• Możesz także wysłać do sądu rodzinnego – nawet anonimowe pismo z opisem sytuacji. Ważne jest, aby podać w nim dane krzywdzonego dziecka i rodziny, tak aby sąd mógł podjąć interwencję.
• Możesz powiadomić policję lub prokuraturę.

Nie bądź obojętny – zadzwoń!

Policja – 112 

Komitet Ochrony Praw Dziecka – 22 626 94 19

Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci – 800 100 100

Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111

Bezpłatna Niebieska Linia – Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie – 22 668 70 00

Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12 (numer bezpłatny)

Od 13 lipca 2017 r. zgłaszanie poważnych przestępstw wobec dzieci, takich jak ciężki uszczerbek na zdrowiu lub wykorzystywanie seksualne jest prawnym obowiązkiem każdego obywatela.
Uchylenie się od niego grozi pozbawieniem wolności do 3 lat. 

Poinformuj dzieci o numerze bezpłatnego Telefonu Zaufania

dla Dzieci i Młodzieży 116 111

Możesz przekazać dziecku/nastolatkowi tę ulotkę:

JAK WSPIERAĆ DZIECKO, BY CZUŁO SIĘ BEZPIECZNE?

Dziecko lub nastolatek będący w trudnej sytuacji bardzo potrzebuje:

• akceptacji tego, że może sobie nie radzić
• wsparcia i pomocy 
• bliskości (nie jest za duży na przytulenie i spędzenie czasu z rodzicem
  np. na oglądaniu filmów)
• empatii i zrozumienia, że jest mu trudno 
• zapewnienia, że jesteśmy po jego stronie (choć może mówi do nas różne okropne rzeczy, które nas czasami dotykają)

Zapraszamy do zapoznania się z informatorem zawierającym najistotniejsze informacje
dotyczące wsparcia dla dzieci i nastolatków:

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAŁ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

Strona internetowa Stowarzyszenie DOGMA – Zakładka POWIAT ZAWIERCIAŃSKI

Jeżeli problem współuzależnienia nie dotyczy Ciebie, to na pewno znasz kogoś, komu nie jest on obcy. Z tą myślą powstał ten film, aby najbliższe kilka minut poświęcić na zdobycie wiedzy, którą będzie można podzielić się z innymi. Być może to, co usłyszysz uratuje komuś życie.

Co to jest współuzależnienie? Jak zachowuje się osoba współuzależniona? Jak uzależnienie wpływa na dzieci? W jaki sposób pomóc osobie współuzależnionej i gdzie można udać się po pomoc? – na te i inne pytania odpowie w naszym materiale filmowym Pani Justyna Zapotoczny-Pelak – doradca obywatelski i mediator współpracujący ze Stowarzyszeniem “DOGMA”.

Współuzależnieniem określa się uzależnienie od uzależnionego partnera. Osoba współuzależniona stara się przystosować do patologicznej (zazwyczaj przemocowej, poniżającej, rodzącej lęk i stałe napięcie) sytuacji wspólnego życia z osobą uzależnioną. Uznaje się, że współuzależnienie może wystąpić w przypadku wszystkich uzależnień – zarówno od substancji chemicznych, jak też behawioralnych.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej – zapraszamy do kontaktu z prawnikami, doradcami obywatelskimi oraz mediatorami współpracującymi z naszym Stowarzyszeniem. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną oraz mediację w jednym z punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego TUTAJ

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, działając we współpracy z ekspertkami Fundacji Feminoteka, Centrum Praw Kobiet i Niebieskiej Linii IPZ, opracowało „Plan awaryjny”, zawierający informacje o możliwościach uzyskania pomocy w czasie pandemii dla wszystkich, którzy doświadczają przemocy domowej.

OSOBISTY PLAN AWARYJNY DLA OSÓB DOŚWIADCZAJĄCYCH PRZEMOCY DOMOWEJ W CZASIE EPIDEMII KORONAWIRUSA

Jeśli doświadczasz przemocy domowej lub wiesz, że możesz jej doświadczyć i obawiasz się, że w czasie epidemii może być trudno uzyskać pomoc – przygotuj osobisty plan awaryjny. Jeśli zdarzy się coś złego, będziesz od razu wiedzieć jak zareagować i gdzie uzyskać wsparcie.

TWOJE BEZPIECZEŃSTWO TO PRIORYTET. PAMIĘTAJ, ŻE NIE JESTEŚ WINNY PRZEMOCY I SĄ LUDZIE, KTÓRZY CHCĄ CI POMÓC!

1. Obserwuj zachowania osoby agresywnej – to ważne, żeby wiedzieć, jakie zachowania zapowiadają najgorsze i kiedy sytuacja staje się niebezpieczna dla Ciebie, Twoich najbliższych, dzieci.
   Jeśli awantury, krzyki nasilają się, jeśli coraz częściej słyszysz groźby pod swoim adresem, jeśli doświadczasz przemocy fizycznej np. szarpania, popychania, bicia, czy też zmuszania do seksu – to są sygnały, że przemoc się nasila i narasta.
2. Naucz dzieci dbać o bezpieczeństwo – powiedz dzieciom, gdzie mogą szukać pomocy, np. że mogą pukać do zaprzyjaźnionej sąsiadki/sąsiada, naucz je numeru alarmowego, porozmawiaj z nimi, że nie są winne przemocy i kłótni, ustalcie, gdzie znajduje się klucz do domu, jak otworzyć drzwi wejściowe, gdyby coś się stało, upewnij się, że znają adres mieszkania, gdyby musiały wzywać służby.
3. Znajdź bezpieczne miejsce – zastanów się, gdzie w Twoim domu możesz znaleźć bezpieczne schronienie.
   Ważne, by nie znajdowały się tam żadne niebezpieczne narzędzia. Unikaj kuchni, garażu, łazienki i innych miejsc, gdzie może być twarda posadzka albo niebezpieczne przedmioty.
   Mapa punktów pomocy kobietom doświadczającym przemocy – znajdziesz tu mapę z oznaczeniami lokalnych organizacji i instytucji, które pomagają osobom doświadczającym przemocy. Jeśli nie znalazłaś na niej placówki w swojej okolicy, zadzwoń do najbliższego Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia (telefony znajdziesz w linku Specjalistyczne Ośrodki Wsparcia dla Ofiar Przemocy) lub lokalnego Ośrodka Interwencji Kryzysowej. Skontaktuj się z nimi i zapytaj, jak mogą Ci pomóc.

MOŻESZ TAKŻE SKORZYSTAĆ Z CAŁODOBOWEJ INFOLINII OGÓLNOPOLSKIEGO TELEFONU DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE „NIEBIESKA LINIA” TEL. 800 12 00 02 (CZYNNY PRZEZ CAŁĄ DOBĘ).

4. Bądź przygotowany do ucieczki – spakuj wszystko do podręcznej torby, trzymaj ją pod ręką, tak żeby w każdej chwili móc ją zabrać.
   Lista rzeczy, o których trzeba pamiętać:– ważne dokumenty np. paszport, dowód osobisty,
   – leki,
   – telefon,
   – pieniądze/ karta płatnicza,
   – ładowarka,
   – numery ważnych telefonów,
   – klucze do domu,
   – obdukcje lekarskie (jeśli masz),
   – numery kont bankowych,
   – bielizna na zmianę,
   – szczoteczka do zębów,
   – środki ochronne potrzebne w czasie epidemii: maseczki ochronne, rękawiczki, małe opakowanie płynu do dezynfekcji (jeśli masz je w domu).
5. W sytuacji zagrożenia nie uciekaj od dzieci! One także mogą być zagrożone. Jeśli nie masz możliwości ucieczki, schowaj się w rogu pokoju. Skul się, osłaniając rękoma twarz i głowę.
   Postaraj się zawsze mieć przy sobie telefon z naładowaną baterią. Numer alarmowy zaprogramuj tak, żebyś mógł wybrać go jednym klawiszem. Poza telefonem policji warto mieć także pod ręką numery telefonu pogotowia ratunkowego, bliskiej Ci osoby oraz numer telefonu do schroniska, gdzie możesz uzyskać pomoc i wsparcie. Jeśli musisz wzywać pomoc w miejscu publicznym, np. na klatce schodowej, zastanów się, czy zamiast wołania o pomoc nie krzyczeć: PALI SIĘ! – co może okazać się skuteczniejsze. Jeśli z interwencją przyjedzie policja, a się boisz o swoje życie i zdrowie, domagaj się, aby sprawca przemocy został zatrzymany na 48 godzin. Zyskasz w ten sposób czas, żeby znaleźć schronienie, uzyskać pomoc. Pamiętaj, że mimo stanu epidemii służby mają obowiązek niezwłocznie reagować na przypadki przemocy domowej.
6. Poznaj swoich sojuszników – rozmawiaj z rodziną, sąsiadami i znajomymi o sytuacji w Twoim domu.
   Opracuj wspólnie z nimi strategię postępowania na wypadek, gdybyś potrzebował ich pomocy. Pomocne może się okazać ustalenie słowa awaryjnego – jeśli go użyjesz, będą wiedzieli, że pilnie potrzebujesz pomocy.

SPRÓBUJ WYPEŁNIĆ PONIŻSZĄ LISTĘ, OSÓB DO KTÓRYCH MOŻESZ ZADZWONIĆ PO POMOC:

– przyjaciel/przyjaciółka: …………………………………………………………………………….
– osoba z rodziny: ……………………………………………………………………………………….
– dzielnicowy: …………………………………………………………………………………………….
– zaufany nauczyciel/nauczycielka ze szkoły dziecka: ……………………………………..
– zaprzyjaźniony sąsiad/sąsiadka: ………………………………………………………………..
– kolega/koleżanka z pracy, któremu ufasz: …………………………………………………..
– organizacja społeczna, która Ci pomoże: …………………………………………………….
– lekarz/lekarka, który Cię zna: ……………………………………………………………………
– twój prawnik/prawniczka (jeśli masz): ………………………………………………………

JEŚLI DOZNAJESZ PRZEMOCY DOMOWEJ LUB JESTEŚ JEJ ŚWIADKIEM I POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ – SKORZYSTAJ Z DARMOWEJ PORADY PRAWNIKÓW I DORADCÓW OBYWATELSKICH ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”. ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA PORADĘ 

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych 

1. Ważną kwestią jest znalezienie miejsca, w którym możesz się zatrzymać po ucieczce z domu. Porozmawiaj z rodziną i z przyjaciółmi. Znajdź adresy schronisk lub noclegowni dla kobiet. 
2. Jeśli spodziewasz się, że twoja decyzja o odejściu wywoła agresję partnera, nie uprzedzaj o swoich zamiarach. Zostaw list.
3. Spróbuj odnowić więzi z osobami, którym ufasz. Możliwe, że agresywna osoba odseparowała Cię od przyjaciół albo rodziny, jesteś z nimi pokłócony, bo nie akceptowali Twojego związku. Spróbuj nawiązać z nimi kontakt, wytłumacz sytuację i zapytaj, czy mogliby Ci zapewnić schronienie. W Messengerze i wyszukiwarce jest tryb incognito, który pozwoli Ci rozmawiać z nimi w dyskretny sposób.
4. Zadzwoń od czasu do czasu do telefonu zaufania, by poradzić się, jak masz się zachować w określonej sytuacji.

PAMIĘTAJ, ŻE POLICJA MA PRAWO PODCZAS INTERWENCJI ZATRZYMAĆ SPRAWCĘ PRZEMOCY NA 48 GODZIN – JEŚLI ISTNIEJE ZAGROŻENIE DLA ŻYCIA I ZDROWIA DOMOWNIKÓW. POLICJA JEST ZOBOWIĄZANA ZATRZYMAĆ SPRAWCĘ, JEŚLI UŻYWA ON BRONI LUB INNEGO NIEBEZPIECZNEGO NARZĘDZIA. W TYM CZASIE ZADZWOŃ DO ORGANIZACJI NIOSĄCYCH POMOC LUB POSTARAJ SIĘ ZNALEŹĆ BEZPIECZNE SCHRONIENIE U RODZINY LUB ZNAJOMYCH.

1. Nie ukrywaj przed bliskimi tego, co dzieje się w twojej rodzinie. Opowiedz im o swojej sytuacji. Przerwij zmowę milczenia, bo to ona w dużej mierze daje osobie stosującej przemoc poczucie bezkarności. Pamiętaj, to nie Twoja wina i nie Ty, ale osoba stosująca przemoc powinna się wstydzić. Im większej liczbie osób opowiesz swoją historię, tym większą uzyskasz wolność i szansę na ich pomoc.
2. Porozmawiaj z dzielnicowym lub funkcjonariuszem policji o swojej sytuacji. Powiedz mu, jak wygląda sytuacja w twoim domu, że czujesz się zagrożony. Poproś, aby jak najszybciej reagowali, gdy będziesz wzywać pomocy. PAMIĘTAJ! Funkcjonariusze Policji, nie podejmując czynności przewidzianych prawem, mogą odpowiadać za zaniechanie czynności. Żądaj, aby za każdym razem podczas interwencji wypełniali „Niebieską Kartę”.
3. Jeśli uciekniesz z domu rozważ możliwość zmiany numeru telefonu komórkowego. Zmień swój adres e-mailowy i identyfikator w komunikatorze internetowym, jeśli z niego korzystasz, by osoba stosująca przemoc nie mogła Cię nękać. Osoby stosujące przemoc nierzadko właśnie za pośrednictwem telefonu próbują zastraszać swoje ofiary wywierać na nie presję, aby do nich powróciły.
4. Nie podawaj swojego nowego adresu. Zachowaj ostrożność! Rozważ, komu możesz opowiedzieć o swoich planach i komu podać nowy adres. Niektóre, nawet bardzo życzliwe Ci osoby, także z rodziny, mogą w dobrej wierze zdradzić twoje plany lub dadzą się przekonać osobie stosującej przemoc, która będzie chciała przekonać Cię do powrotu.
5. Powiadom o swojej sytuacji sąsiadów – także nowych, jeśli wyprowadziłeś się z domu. Jeśli cię na to stać, wzmocnij zabezpieczenia w drzwiach, aby osoba stosująca przemoc nie mogła ich łatwo sforsować.

POMOCNE NUMERY TELEFONU:

• Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „NIEBIESKA LINIA” – tel. 800 12 00 02 (numer czynny całą dobę)
• Centrum Praw Kobiet telefon interwencyjny – tel. 600 070 717 (czynny całą dobę)
• Fundacja Feminoteka – tel. 888 88 33 88 (od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-20:00)
• Niebieska Linia IPZ – tel. 22 668 70 00 (czynny codziennie w godz. 12:00 -18:00)
• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – tel. 116 111 (czynny całą dobę)
• Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA” infolinia pomocy prawnej – tel. 514 797 671 (od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 15.00)

Od 1998 obowiązuje w Polsce procedura „Niebieskiej Karty” opracowana przez Komendę Główną Policji wraz z Komendą Stołecznej Policji i Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

„Niebieska Karta” to potoczna nazwa dla dokumentu, który informuje o przemocy w rodzinie – jej założenie jest jednoznaczne z rozpoczęciem procedury działania przeciwko przemocy w rodzinie. Co ważne, nie jest to związane z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa odnośnie przemocy domowej. W odróżnieniu od zawiadomienia dokument ten nie jest składany bezpośrednio przez osoby pokrzywdzone, które często są zastraszane lub po prostu wstydzą się, że są ofiarami przemocy domowej, ale przez jednostki, które są świadkami takiego problemu w rodzinie. W związku z tym niebieska karta może zostać założona przez policję, ośrodki pomocy społecznej, gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych czy też jednostkę służby zdrowia lub komórkę oświatową. Dzięki temu można podjąć pierwsze środki zapobiegawcze, aby przeciwdziałać podobnym sytuacjom w przyszłości, a tym samym wyciągnąć pomocną dłoń w stronę krzywdzonych osób.

PROCEDURA „NIEBIESKIEJ KARTY” SKŁADA SIĘ Z CZTERECH RODZAJÓW KART:

1. Niebieska Karta A – jest wypełniana przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia w przypadku podejrzenia, że w rodzinie występuje przemoc. Jej wypełnienie oznacza, że procedura mająca na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie została wszczęta.
2. Niebieska Karta B – jest to pisemna informacja, którą przekazuje się podczas spisania Niebieskiej Karty A osobie doznającej przemocy. Druk zawiera pouczenie o tym, czym jest przemoc w rodzinie, kto może być ofiarą przemocy w rodzinie, jakie istnieją formy przemocy, obowiązkach Policjanta w sytuacji stania się świadkiem przemocy, obowiązkach prokuratora, przytacza przepisy prawa, zawierające zachowania zakazane.
3. Niebieska Karta C – druk wypełniają członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie lub grupa robocza powołana przez Zespół na posiedzeniu, na które zaproszono osobę doznającą przemocy w rodzinie.
4. Niebieska Karta D – druk wypełniają członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie lub grupa robocza powołana przez Zespół na posiedzeniu, na które wezwano osobę stosującą przemoc w rodzinie.

Warto pamiętać, że policja podczas pełnienia służby nie ma prawa odmówić założenia niebieskiej karty.

Dzięki założeniu niebieskiej karty w ciągu 7 dni od spisania formularza „Niebieska Karta” dzielnicowy skontaktuje się z rodziną, a następnie będzie systematycznie składał wizyty sprawdzające. Jednocześnie w trakcie trwania nadzoru specjalnie powołany zespół ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie opracuje indywidualny plan pomocy dla osoby, która tej przemocy doświadcza.

Ponieważ założenie „Niebieskiej Karty” nie jest jednoznaczne ze złożeniem zawiadomienia o przemocy w rodzinie, w żaden sposób nie prowadzi ono do przeniesienia konfliktu na drogę sądową i rozwiązywania problemu w ten sposób. Mimo to Niebieska Karta stanowi bardzo solidny dowód w sprawie sądowej o stosowanie przemocy w rodzinie. Ponadto, jeśli niebieska karta została założona przez policjantów podczas pełnienia służy bądź wykonywania czynności zawodowych, to funkcjonariusze mogą być świadkami w sprawie sądowej.

Nawet, jeśli wcześniejsze incydenty, takie jak pobicie, nie były zgłoszone jako popełnienie przestępstwa, to zostaną one odnotowane w karcie. Jeśli sprawca stanowi zagrożenie dla innego członka rodziny, należy domagać się zatrzymania go. Natychmiast po pobiciu zalecane jest zrobienie obdukcji. Taki dokument jest jednocześnie potwierdzeniem zdarzeń zanotowanych w Niebieskiej Karcie i niezbitym dowodem na popełnienie przestępstwa. W toku rozwoju wydarzeń Niebieska Karta stanowi niepodważalny dowód w sprawie.

PAMIĘTAJCIE RÓWNIEŻ, ŻE PRAWNICY I DORADCY OBYWATELSCY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” ŚWIADCZĄ DARMOWĄ POMOC PRAWNĄ W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO I MAŁOPOLSKIEGO. PORADY PRAWNE UDZIELANE SĄ RÓWNIEŻ TELEFONICZNIE. ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ.

 Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych 

Przemoc domowa jest przestępstwem. Przestępstwo to znane jest w polskim kodeksie karnym jako przestępstwo znęcania się nad rodziną, określone w art. 207 Kodeksu Karnego.

1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

1a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

2. Jeżeli czyn określony w § 1 lub 1a połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1–2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Znęcanie się należy do przestępstw ściganych z urzędu, czyli organy ścigania są zobowiązane do wszczęcia postępowania, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że doszło do przestępstwa. Do wszczęcia postępowania nie jest więc wymagana skarga osoby pokrzywdzonej.

Warto zaznaczyć, że także polska Konstytucja zabrania stosowania kar cielesnych (art. 40). Ponadto od 2010 roku obowiązuje całkowity zakaz stosowania kar cielesnych w wychowaniu w rodzinie. Zakaz ten wprowadziła nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

JAKIE ŚRODKI KARNE MOGĄ ZOSTAĆ PODJĘTE, ABY CHRONIĆ OFIARĘ PRZEMOCY DOMOWEJ?

W stosunku do sprawcy przestępstwa z użyciem przemocy przeciwko osobie najbliższej sąd może orzec zakaz zbliżania się do pokrzywdzonych (wprowadzony do kodeksu karnego nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Eksmisja z mieszkania sprawcy przemocy może być przeprowadzona wyłącznie na mocy wyroku lub postanowienia sądu.

Zakaz zbliżania określony jest w art. 41a. Kodeksu Karnego i polega na tym, że sąd może orzec obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.

Może on być orzeczony fakultatywnie w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej.

Środek karny w postaci zakazu zbliżania orzekany jest obligatoryjnie w sytuacjach skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego.

Zakaz lub nakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu, a zakaz zbliżania się do określonych osób – również kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego.

W razie ponownego skazania sprawcy na obligatoryjny zakaz, sąd może orzec obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu na zawsze.

Sąd orzekając o zakazie zbliżania się może określić odległość, na jaką oskarżony może zbliżać się do pokrzywdzonych. Jeżeli sprawca nie zastosuje się do nałożonego przez sąd zakazu, grozi mu kara do 3 lat pozbawienia wolności. Przy orzekaniu omawianego środka sąd przesyła odpis wyroku jednostce Policji. Powierza również nadzór nad wykonywaniem zakazu zawodowemu kuratorowi sądowemu.

Ofiary przemocy w rodzinie często nie udają się po pomoc. Boją się reakcji sprawcy, wstydzą się własnej sytuacji, nie widzą możliwości zmiany. Zdarza się jednak, że szukają pomocy, ale wtedy właśnie często takim impulsem są inne problemy, np. kiedy dziecko w szkole źle się zachowuje, kobieta choruje na depresję, ofiara targnie się na swoje życie. Skutki przemocy w rodzinach są długotrwałe i różnorodne, to często głębokie zranienia, urazy, zaburzenia.

GDZIE UZYSKAĆ POMOC?

• Telefon zaufania, który gwarantuje anonimowość. Dzięki temu osoby dzwoniące, które doświadczają przemocy w rodzinie, mogą otwarcie mówić o problemach swoich i swojej rodziny, pośrednio nabierając sił do podjęcia kolejnych kroków. Przeszkoleni konsultanci, oprócz wsparcia i motywacji do działania, podają także informacje o placówkach pomocowych i możliwościach uzyskania pomocy.
• Punkty Informacyjno-Konsultacyjne dla ofiar przemocy – funkcjonują w każdej dzielnicy są placówkami tzw. pierwszego kontaktu. Na miejscu można spotkać się ze specjalistami, np. psychologiem, prawnikiem, przedstawicielami policji, terapeutami czy członkami Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W PIK-ach osoby zainteresowane mogą uzyskać informacje na temat specjalistycznych ośrodków i form pomocy, które dostępne są w okolicy.
• Specjalne ośrodki wsparcia, które gwarantują schronienie od 3 do nawet 6 miesięcy. Tam również zapewniona jest pomoc medyczna, psychologiczna, prawna i socjalna. W ośrodkach są organizowane grupy wsparcia i grupy terapeutyczne. Placówki są finansowane z budżetu państwa. Ich wykaz, wraz z danymi teleadresowymi, jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
• Ośrodki Interwencji Kryzysowej – to szczególny rodzaj placówek, które powstały z myślą o osobach znajdujących się w sytuacji kryzysu. Oferują natychmiastową pomoc, bezpieczeństwo i schronienie. Działają całodobowo, zazwyczaj przy powiatowych centrach pomocy rodzinie. Są również prowadzone przez organizacje pozarządowe czy ośrodki pomocy społecznej.
• Schroniska i hostele dla ofiar przemocy w rodzinie – ich rola jest bezcenna. To właśnie bowiem brak docelowego miejsca ucieczki sprawia, że wiele osób, które doświadcza przemocy w rodzinie, nie decyduje się na odejście od sprawcy. Takie placówki są prowadzone zazwyczaj przez samorządy lokalne i organizacje pozarządowe. Oferują, oprócz dachu nad głową, pomoc psychologiczną, prawną, terapeutyczną, czasem medyczną, zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci.

JEŚLI DOZNAJESZ PRZEMOCY DOMOWEJ LUB JESTEŚ JEJ ŚWIADKIEM I POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ – SKORZYSTAJ Z DARMOWEJ PORADY PRAWNIKÓW I DORADCÓW OBYWATELSKICH ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”. ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA PORADĘ.

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

JAKIE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA WARTO PODJĄĆ, JEŻELI JESTEŚMY LUB MOŻEMY STAĆ SIĘ OFIARAMI PRZEMOCY DOMOWEJ?

Twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze, dlatego warto mieć przygotowaną niedużą walizkę/torbę, którą w każdej chwili, w sytuacji zagrożenia, można będzie ze sobą zabrać. Dobrze, aby były w niej spakowane:

• dokumenty potwierdzające tożsamość (dowód osobisty, paszport),
• telefon wraz z ładowarką,
• pieniądze (zarówno gotówka jak i karta płatnicza),
• leki,
• klucze do domu,
• dokumenty świadczące o przemocy (np. obdukcje lekarskie),
• środki użytku osobistego (higieniczne, bielizna na zmianę, ubranie na zmianę),
• w trakcie trwania epidemii również środki bezpieczeństwa sanitarnego: maseczka, rękawiczki, małe opakowanie płynu do dezynfekcji.

Jeżeli masz w swoim otoczeniu zaufane osoby, którym możesz opowiedzieć o swoim problemie (np. przyjaciel, rodzice, sąsiad) – zrób to, dzięki temu będą one świadome, że możesz potrzebować pomocy o każdej porze, a Ty nie będziesz ze swoim problemem sam. Miej przy sobie zapisany także ich numer telefonu. Choć taka rozmowa z pewnością nie będzie łatwa, to zawsze wiesz o tym, że to nie Ty powinieneś wstydzić się tego, że masz do czynienia z przemocą domową!

Ustal także z zaufanymi osobami tzw. „zdanie awaryjne” – jeżeli go użyjesz w rozmowie, będą wiedzieli, że potrzebujesz pomocy, ale nie możesz o nią poprosić bezpośrednio np. z uwagi na sytuację zagrożenia. Może to być np. zwrot „Może umówimy się w przyszłym tygodniu w tej kawiarni co zawsze?” albo „Dziękuję za pozdrowienia od Oli, cieszę się, że u niej wszystko dobrze”. Dzięki temu osoba, z którą rozmawiasz będzie mogła wezwać dla Ciebie pomoc, pomimo że sam nie możesz tego zrobić.

Jeśli doznajesz przemocy domowej lub jesteś jej świadkiem i potrzebujesz pomocy prawnej – skorzystaj z darmowej porady prawników i doradców obywatelskich ze Stowarzyszenia „DOGMA”. Zadzwoń i umów się na poradę.

Profil Stowarzyszenia DOGMA na Facebooku. Post z informacjami na temat zapisów do punktów poradniczych

Dlaczego ludzie stosują przemoc? Czym jest przemoc domowa? Jakie są fazy przemocy? Dlaczego ofiara przemocy nie ucieka i nie szuka pomocy? Jakie są środki do walki z przemocą w rodzinie? Gdzie szukać pomocy? – na te i inne pytania odpowie w naszym materiale filmowym Pani Justyna Zapotoczny-Pelak – doradca obywatelski współpracujący ze Stowarzyszeniem „DOGMA”.

Przemoc domowa to według ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą (art. 2 pkt 2 Ustawy). Patrząc na przemoc domową jako na określone zjawisko społeczne, warto podkreślić, iż jej cechą charakterystyczną jest próba zdominowania fizycznego lub psychicznego drugiej osoby.

Jeśli doznajesz przemocy domowej lub jesteś jej świadkiem i potrzebujesz pomocy prawnej – skorzystaj z darmowej porady prawników i doradców obywatelskich ze Stowarzyszenia „DOGMA”. Zadzwoń i umów się na poradę TUTAJ

Przysługuje ono pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat. Dotyczy więc ono nie tylko rodziców biologicznych lub adopcyjnych, ale wszystkich osób faktycznie będących opiekunami dziecka: babci, cioci, starszego rodzeństwa, nie dotyczy zaś rodziców, którzy dziecka nie wychowują (bo np. jest umieszczone w rodzinie zastępczej). W ciągu roku kalendarzowego opiekun może skorzystać ze zwolnienia od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Nie wszyscy mogą skorzystać z tzw. „opieki na godziny”, np. zgodnie z Kartą Nauczyciela nauczycielom opieka przysługuje w wymiarze pełnych dni.

O sposobie wykorzystania w danym roku kalendarzowym zwolnienia (na dni czy na godziny) decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie takiego zwolnienia złożonym w danym roku kalendarzowym.

PRZYKŁAD:

Klara musi odebrać córkę wcześniej ze szkoły i pójść z nią do dentysty na 14:30. Klara zamiast o 15:00 wyjdzie tego dnia z pracy o 14:00, korzystając z jednej godziny wolnego na opiekę.

Zwolnienie od pracy udzielane w wymiarze godzinowym, dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Niepełną godzinę zwolnienia od pracy zaokrągla się w górę do pełnej godziny.

PRZYKŁAD:

Wiesia pracuje na ½ etatu, więc w roku kalendarzowym przysługuje jej 8 godzin na opiekę.

Niestety, godziny nie kumulują się wraz z większą liczbą dzieci: rodzic jedynaka i rodzic pięciorga dzieci ma te same 16 godzin do wykorzystania.

Jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnienia do zwolnienia może korzystać jedno z nich.

JEŚLI POTRZEBUJESZ PORADY PRAWNEJ Z ZAKRESU PRAWA PRACY ORAZ PRAWA RODZINNEGO LUB CHCIAŁBYŚ SKORZYSTAĆ Z NIEODPŁATNEJ MEDIACJI – ZAPRASZAMY DO KONTAKTU Z PRAWNIKAMI, DORADCAMI OBYWATELSKIMI ORAZ MEDIATORAMI WSPÓŁPRACUJĄCYMI Z NASZYM STOWARZYSZENIEM. ZADZWOŃ I ZAPISZ SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ ORAZ MEDIACJĘ W JEDNYM Z PUNKTÓW NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO TUTAJ