Przemoc wobec dzieci (kary cielesne, zadawanie cierpień psychicznych, molestowanie seksualne i inne formy poniżania) może zdarzyć się w każdym środowisku, gdyż nie jest powiązana ze statusem społecznym, czy materialnym rodziny. Dziecko, które doświadcza krzywdy (ze strony dorosłych lub rówieśników) zwykle wysyła do otoczenia pewne sygnały, a jego zachowanie na różne sposoby wskazuje, że dzieje się coś złego. Dlatego niezwykle ważna jest czujność osób dorosłych znajdujących się w pobliżu.
Krzywdzone dziecko nie poskarży się na swojego oprawcę. Będzie natomiast manifestować nurtujące go trudności kłopotami wychowawczymi, agresją, samookaleczaniem się, depresją, skłonnościami do zachowań ryzykownych, lękiem, wycofaniem, bojaźliwością czy objawami somatycznymi (bóle głowy, brzucha, duszności itp.). Są to sposoby wołania o pomoc i zwrócenia na siebie uwagi.
Każda forma przemocy bardzo szybko prowadzi też do osłabienia poczucia własnej wartości. Dziecko bardzo szybko zaczyna uważać, że zasługuje na złe traktowanie.
Umiejętność rozpoznawania symptomów przemocy wobec dzieci jest konieczna, by móc ochronić dzieci przed krzywdzeniem i zaniedbywaniem. Występowanie pojedynczego objawu nie jest dowodem na to, że dziecko doświadcza krzywdzenia. Jeśli jednak symptom powtarza się, bądź kilka objawów występuje jednocześnie, możliwe jest, że mamy do czynienia z przemocą wobec dzieci.
Zachęcamy do przeczytania poradnika, w którym można przeczytać m.in.
o poszczególnych objawach różnego rodzaju przemocy, której ofiarami padają dzieci
i młodzież:
Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami,
aby poznać możliwe rozwiązania dotyczące przemocy wobec dzieci i młodzieży
Dzieci i młodzież mogą być ofiarami różnych rodzajów przemocy:
PRZEMOC FIZYCZNA to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne.
PRZEMOC EMOCJONALNA to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie dziecka, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości. Wymagania i oczekiwania wobec dziecka, którym nie jest ono w stanie sprostać.
PRZEMOC SEKSUALNA to angażowanie dziecka w aktywność seksualną przez osobę dorosłą. Wykorzystywanie seksualne dzieci odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz do zachowań bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas.
ZANIEDBYWANIE to niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna; nie zapewnianie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa.
Zapraszamy do obejrzenia nagrania zwracającego uwagę na formy przemocy wobec dzieci, rozpoznawania sygnałów świadczących o tym, że dziecku lub nastolatkowi dzieje się krzywda:
SAMOBÓJSTWO to najczęstsza przyczyna śmierci polskich dzieci. Co roku w Polsce nieletni podejmują ok. 5 tys. prób samobójczych, z czego kilkaset kończy się śmiercią.
Głównymi czynnikami, który mają wpływ na podejmowane próby samobójcze są: emocjonalne odrzucenie przez osoby bliskie i ważne, w tym konflikty z rodzicami oraz śmierć jednego/obojga rodziców, alkoholizm ojca czy matki, konflikty między ojcem a matką.
Równie ważnym czynnikiem, jest świadomość negatywnej oceny przez innych i brak akceptacji wśród rówieśników.
SAMOOKALECZANIE natomiast to forma ukrycia bólu psychicznego. Dzieci próbują zagłuszyć cierpienie psychiczne cierpieniem fizycznym. Raniąc swoje ciała, czują ulgę, uwalniają się od trudnych i silnych emocji, takich jak lęk, rozpacz, wściekłość czy niepokój. Czują się osamotnione w długotrwałym smutku i problemach rodzinnych, wyobcowane z otoczenia, odczuwają brak zainteresowania rodziców.
Zachęcamy do obejrzenia nagrania, w którym znajdują się m.in. wskazówki,
na co warto zwrócić uwagę u swojego dziecka i jak mu pomóc, jeśli czuje się obciążone i samotne:
Przygotowaliśmy również poradnik, w którym można przeczytać o przyczynach prób samobójczych oraz samookaleczania wśród dzieci i nastolatków, a także możliwych sposobach wsparcia w tych trudnych sytuacjach:
W badaniach przeprowadzonych w ramach „Ogólnopolskiej diagnozy problemu przemocy wobec dzieci” stwierdzono, że większość nastolatków w wieku 11–17 lat (około 60%) doświadczyła przynajmniej raz w swoim życiu jednej z pięciu form przemocy:
Narzędziem CYBERPRZEMOCY są nowoczesne technologie komunikacyjne wykorzystywane do nękania internetowego i hejtu.
W celu ochrony dzieci przed przemocą w internecie, rodzice mogą wykorzystywać istniejące regulacje, zarówno przepisy prawa karnego, jak i kodeksu cywilnego. Niektóre akty internetowej agresji naruszają obecnie obowiązujące prawo i mogą zostać zgłoszone na policję, do prokuratury lub do sądu.
Przestępstwami ściganymi z urzędu są:
Osoby lub instytucje publiczne (np. szkoły), posiadające wiedzę o tego rodzaju przestępstwach mają obowiązek zawiadomić o nich policję lub prokuraturę, która następnie zobowiązana jest wszcząć właściwe postępowanie.
ZASTRASZANIE natomiast obejmuje następujący zestaw zachowań:
Jeśli dziecko jest ofiarą zastraszania, zapytajmy, jakie kroki chce podjąć w celu rozwiązania problemu. Możemy umówić dziecko (za jego zgodą) z nauczycielem w towarzystwie, którego czuje się swobodnie. Poprośmy, aby zapisywało wszystkie incydenty wraz z datą i nazwiskami uczestników. Pomoże to, kiedy zdecydujemy się już na interwencję w szkole.
Zmierzenie się z nim wymaga od nas dużej ilości czasu i wielu negocjacji. Jeżeli nie otrzymamy w szkole właściwego wsparcia, wyślijmy oficjalne pismo do szkoły. Jeśli to nie przyniesie oczekiwanych rozwiązań, a my widzimy, że szkoła wyraźnie ignoruje nasz problem, skontaktujmy się z kuratorium oświaty.
Zachęcamy do przeczytania poradnika, w którym można znaleźć więcej informacji dotyczącego problemu zastraszania, cyberprzemocy oraz innych rodzajów nękania występujących w relacjach rówieśniczych:
Nie istnieje jedna złota zasada, według której należy zawsze reagować na przemoc wobec dziecka. Każda sytuacja jest inna. Pamiętajmy jednak, że jako dorośli mamy wszystkie zasoby, pozwalające przeciwstawić się przemocy: jesteśmy w stanie zauważyć przemoc, potrafimy się komunikować i zadbać o swoje bezpieczeństwo.
Policja – 112
Komitet Ochrony Praw Dziecka – 22 626 94 19
Telefon dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci – 800 100 100
Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży – 116 111
Bezpłatna Niebieska Linia – Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie – 22 668 70 00
Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznika Praw Dziecka – 800 12 12 12 (numer bezpłatny)
Poinformuj dzieci o numerze bezpłatnego Telefonu Zaufania
dla Dzieci i Młodzieży 116 111
Możesz przekazać dziecku/nastolatkowi tę ulotkę:
Dziecko lub nastolatek będący w trudnej sytuacji bardzo potrzebuje:
Zapraszamy do zapoznania się z informatorem zawierającym najistotniejsze informacje
dotyczące wsparcia dla dzieci i nastolatków:
Od 2020 roku mediacja jest obok nieodpłatnej pomocy prawnej oraz poradnictwa obywatelskiego usługą gwarantowaną przez Państwo w ramach systemu nieodpłatnego poradnictwa. W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej lub nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego mediatorzy pełnią swoje dyżury, służąc pomocą w rozwiązywaniu konfliktów w formie polubownej. Mediacja jest dedykowana osobom, które mają wolę rozwiązania sporu na drodze polubownej i czynią to dobrowolnie, bez żadnego nacisku. Mediator w punkcie pomocy zachowuje neutralność, a wszystko co zostanie ujawnione w toku spotkania objęte jest klauzulą poufności.
Mediacja to jedna z metod pozasądowego rozwiązywania konfliktów, prosta i przyjazna dla stron. Najprościej rzecz ujmując, jest to rozmowa stron w obecności mediatora, czyli bezstronnej osoby trzeciej. Zadaniem mediatora jest takie prowadzenie rozmowy, aby strony się usłyszały, zrozumiały i skupiły na szukaniu rozwiązania konfliktu, w sposób akceptowalny i satysfakcjonujący dla obu stron.
Mediacja (prowadzona zarówno w formie elektronicznej, jak i w „tradycyjnej” formie) daje stronom takie możliwości, a udział mediatora ułatwia wypracowanie kompromisu satysfakcjonującego wszystkich zainteresowanych. Ogranicza także pole przyszłych sporów.
Epidemia wirusa SARS-CoV-2 pogłębiła problem przewlekłości postępowań sądowych. Tymczasem obecne wstrząsy w życiu osobistym obywateli i w sferze stosunków społecznych są źródłem wielu nowych konfliktów i mogą zaognić dawne spory. Są sprawy i spory, które nie powinny czekać, a ograniczona praca sądów uniemożliwia ich załatwienie. Jednocześnie wiadomo, że nawet po zakończeniu epidemii sądy będą potrzebowały wielu miesięcy by uporać się ze spiętrzeniem spraw. Ich skuteczne rozwiązanie, zwłaszcza teraz, wymaga elastycznego i niestandardowego podejścia i spojrzenia. Powstaje więc pytanie czy istnieje alternatywny, tańszy i szybszy sposób rozwiązywania sporów, który już dziś pozwoli stronom załatwić ich sprawy, a w przyszłości odciąży wymiar sprawiedliwości i ograniczy przewlekłość postępowań sądowych?
Mediacja (prowadzona zarówno w formie elektronicznej, jak i w „tradycyjnej” formie) daje stronom takie możliwości, a udział mediatora ułatwia wypracowanie kompromisu satysfakcjonującego wszystkich zainteresowanych. Ogranicza także pole przyszłych sporów.
Mediacja to jedna z metod pozasądowego rozwiązywania konfliktów, prosta i przyjazna dla stron. Najprościej rzecz ujmując, jest to rozmowa stron w obecności mediatora, czyli bezstronnej osoby trzeciej. Zadaniem mediatora jest takie prowadzenie rozmowy, aby strony się usłyszały, zrozumiały i skupiły na szukaniu rozwiązania konfliktu, w sposób akceptowalny i satysfakcjonujący dla obu stron.
Kto i kiedy może starać się o uchylenie obowiązku alimentacyjnego? Czy obowiązek alimentacyjny może uchylić się sam z urzędu np. po osiągnięciu przez biorcę alimentów określonego wieku? W jakiej formie możemy dokonać uchylenia alimentów? Czy poza drogą sądową, możemy w inny sposób uchylić obowiązek alimentacyjny? W jaki sposób uchylić się od obowiązku alimentacyjnego, jeśli brak jest co do tego porozumienia stron? Do jakiego sądu wystąpić o uchylenie alimentów oraz z jakimiś kosztami się to wiąże? Jakie okoliczności i dowody należy udowodnić, aby sąd przychylił się do wniosku o uchylenie alimentów? – na te i inne pytania odpowie w naszym materiale filmowym Pan Michał Stangrett – adwokat, doradca obywatelski i mediator współpracujący ze Stowarzyszeniem “DOGMA”.
Zgodnie z art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego:
§ 1. Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
§ 2. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.
§ 3. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.
Zgodnie z ustawą o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej, czyli w wycieczce, przed jej rozpoczęciem bez ponoszenia jakichkolwiek opłat za odstąpienie, w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym wycieczki lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego.
Oczywiście takimi nadzwyczajnymi okolicznościami mogą być skutki przebiegu epidemii koronawirusa. Podkreślić trzeba, że obecnie niemal we wszystkich regionach turystycznych świata, takich jak np.: Hiszpania, Włochy, Bałkany, Ameryka Środkowa, Azja, wystąpiły te nieuniknione i nadzwyczajne okoliczności w postaci wystąpienia przypadków zakażenia koronawirusem.
Zgodnie z Ustawą z dnia 15 lipca 2020 r. o Polskim Bonie Turystycznym można uzyskać świadczenie w formie Polskiego Bonu Turystycznego, zwane “świadczeniem w formie bonu”, oraz dodatkowe świadczenia w formie Polskiego Bonu Turystycznego, zwane “dodatkowym świadczeniem w formie bonu”.
Zachęcamy do zapoznania się z opracowanym przez naszego prawnika Pana Marka Maślankę, poradnikiem wyjaśniający najważniejsze zagadnienia związane z sytuacją anulowania zorganizowanych wycieczek turystycznych. Co możemy zrobić w sytuacji kiedy wcześniej zaplanowana wycieczka bądź wyjazd wakacyjny został odwołany z uwagi na epidemię koronawirusa? Czy można zrezygnować z wycieczki lub zmienić jej termin? Jak uzyskać zwrot gotówki za wyjazd odwołany z powodu koronawirusa? Co bardziej się opłaca – rezygnacja z wycieczki czy voucher? W poradniku poruszona została również kwestia uzyskania i wykorzystania bonu turystycznego, czyli dofinasowania do wyjazdu urlopowego z dziećmi.