Bez kategorii

Aktywizacja osób starszych jest kluczowym elementem dbania o zdrowie i sprawność. Regularna aktywność fizyczna, umysłowa i społeczna przyczynia się do utrzymania zdrowego stylu życia oraz redukcji ryzyka wielu chorób związanych z wiekiem.

Wiele osób pomimo ukończenia 60 rż. nadal prowadzi aktywne życie nadal pracuje i korzysta z różnorodnych form aktywności kulturalnej, artystycznej, sportowej, edukacyjnej, prozdrowotnych organizowanych przez instytucje kultury, organizacje pozarządowe, w tym Uniwersytety Trzeciego Wieku  a także innego typu organizacje i zrzeszenia. Przy realizacji działań senioralnych placówki kultury współpracują zarówno ze stowarzyszeniami zrzeszającymi seniorów, ośrodkami opiekuńczymi, lokalnymi samorządami i administracją państwową.

Zmiany demograficzne zachodzące w całej Polsce dotykają również Katowic. To ważne, aby osoby starsze, pomimo zakończenia aktywności zawodowej nadal odgrywały aktywną rolę w naszym społeczeństwie, uczestniczyły w życiu społecznym i miały możliwość w ciekawy sposób spędzać swój wolny czas. Miasto Katowice od wielu lat inicjuje i realizuje działania skierowane do katowickich Seniorów Zadania te realizowane są zgodnie z założeniami Miejskiego Programu „Katowicki Senior w Mieście” na lata 2022-2027. Realizacja działań senioralnych zapewnia mieszkańcom – seniorom możliwość aktywnego udziału w życiu społecznym oraz możliwość prowadzenia samodzielnego, niezależnego i satysfakcjonującego życia. Seniorzy mogą skorzystać z szerokiej oferty spędzania wolnego czasu tj. oferty sportowej, kulturalnej, edukacyjnej oraz prozdrowotnej. Działania te cieszą się dużym zainteresowaniem i są w dalszym ciągu kontynuowane. 

Pełnomocnik Prezydenta ds. seniorów miasta Katowice, pełni dyżury w Urzędzie Miasta, Rynek 1, pokój 811, w poniedziałki i wtorki w godzinach od 9.00 do 14.00 oraz w czwartki od 12.00 do 15.00, tel. (32) 25 93 899

KLUBY SENIORA

Katowickie Centrum Seniora – Klubu „Senior+” Katowice ul. Słowackiego 27

Numer telefonu do Centrum: 797 593 318.

Dni i godziny pracy Katowickiego Centrum Seniora – Klubu „Senior+”:

Poniedziałek, środa, piątek 8:00 – 16:00

Wtorek, czwartek 10:00 – 18:00

Z oferty Centrum mogą korzystać seniorzy miasta Katowice, którzy ukończyli 60 rok życia. W programie zajęć są m.in.: spotkania towarzyskie, warsztaty, zajęcia informatyczne, spotkania prozdrowotne, spotkania z ciekawymi ludźmi, zajęcia fizyczne, wyjazdy integracyjne oraz wiele innych ciekawych zajęć. Katowickie Centrum Seniora – Klub „Senior+” jest też siedzibą Rady Seniorów Miasta Katowice.

Fundacja „Jesteśmy dla Was”,  Al. Korfantego 125a, Katowice  „Klub Seniora w Słonecznej Krainie”,  ul. Warszawska 67, Katowice,  tel. 501 442 533

Polski Komitet Pomocy Społecznej Śląski Zarząd Wojewódzki, ul. Francuska 70, Katowice, tel. (32) 205 45 14

Kluby Seniora, tel. (32) 205 45 14:

• ul. Hetmańska 1,
• ul. Grażyńskiego 5,
• ul. Panewnicka 75,
• ul. Witosa 17, 
• ul. Wita Stwosza 7,
• ul. B. Żeleńskiego 83.

RADA SENIORÓW MIASTA KATOWICE

W mieście Katowice działa Rada Seniorów Miasta Katowice III kadencji, której zadaniem jest opiniowanie, doradzanie oraz inicjowanie działań na rzecz katowickich seniorów.

Rada działa głównie w następujących obszarach:

• zapobieganie i przełamywanie marginalizacji seniorów,
• wspieranie aktywności ludzi starszych,
• proflaktyka i promocja zdrowia seniorów,
• przełamywanie stereotypów na temat starości i seniorów oraz budowanie ich autorytetu,
• rozwój form wypoczynku, dostępu do edukacji i kultury dla osób powyżej 60 roku życia.

Członkowie Rady Seniorów pełnią dyżury pod numerem tel. 536 569 236, od poniedziałku do piątku w godzinach od 8:00 do 18:00, adres mailowy, pod który można zgłaszać sprawy: radaseniorowkatowice@gmail.com, więcej informacji: https://www.katowice.eu/dla-mieszkańca/dla-seniorów/rada-seniorów-miasta-katowice. Siedziba Rady Seniorów Miasta Katowice to Katowickie Centrum Seniora – Klubu „Senior+” Katowice ul. Słowackiego 27

PROJEKT “ZŁOTA RĄCZKA”

Celem projektu jest podniesienie oraz poprawa jakości życia poprzez zapewnienie seniorom dostępu do bezpłatnych usług w zakresie drobnych napraw domowych. Z usług mogą korzystać seniorzy miasta Katowice, którzy ukończyli 65 rok życia (osoby samotne, gospodarstwa 2 osobowe), i którym często trudno jest poradzić sobie z domowymi naprawami, a nie zawsze mogą liczyć na wsparcie bliskich osób.

Zlecenie usługi przyjmowane jest telefonicznie za pośrednictwem  tzw. „Srebrnego Telefonu”, jak również osobiście. „Srebrny Telefon” działający w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej,  ul. Wita Stwosza 7, pokój 127, I piętro, Infolinia: (32) 606 18 36

PUNKT CYFROWEGO WSPARCIA DLA SENIORÓW

Punkt Cyfrowego Wsparcia dla Seniorów jest to miejsce, w którym nasi seniorzy mogą poszerzać swoje umiejętności w zakresie obsługi urządzeń cyfrowych. Nowy stacjonarny Punktu Cyfrowego Wsparcia dla Seniorów mieści się przy al. Korfantego 48 (róg al. Korfantego i ul. Morcinka) i wyposażony jest w 8 stanowisk komputerowych, na których seniorzy mogą rozwijać zarówno indywidualnie, jak i w grupach swoje umiejętności cyfrowe.

Udział w szkoleniach jest całkowicie bezpłatny dla seniorów, a realizacja całego projektu, prowadzona jest na zlecenie miasta Katowice przez Fundację Klub KONTRA, która gwarantuje trenerów posiadających doświadczenie w prowadzeniu szkoleń w obszarze IT.

Zapisy na szkolenia prowadzone są pod nr tel. 666 668 434

INFOLINIE DLA SENIORÓW

„Srebrny Telefon” dla Katowickich Seniorów

Infolinia dla seniorów, w ramach której można uzyskać informacje na temat możliwości wsparcia osób starszych oraz realizowanych programów na terenie naszego Miasta.

„Srebrny Telefon” dla Seniora działała w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Katowicach od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.30 do 15.30, tel. (32) 251 69 00.

Można tutaj uzyskać zarówno odpowiedzi na pytania dotyczące wszelkich form wsparcia finansowego, ale także niepieniężnego dla osób w wieku senioralnym. Pracownicy „Srebrnego Telefonu” dysponują aktualnymi, nieodpłatnymi materiałami informacyjnymi oraz służą poradą i pomocą w indywidualnych sprawach seniorów. Adres e-mail: senior@mops.katowice.pl

Telefon zaufania dla katowickich seniorów

Wszyscy mieszkańcy Katowic, którzy ukończyli 60 lat, a czują się samotni, potrzebują wsparcia, czy po prostu rozmowy z życzliwymi ludźmi, mogą skorzystać z telefonu zaufania. Telefon obsługują seniorki – wolontariuszki i oczekują na państwa od poniedziałku do piątku w godzinach od 16.00 do 19.00, tel. 796 970 689.

KATOWICKA SREBRNA KSIĄŻKA DLA SENIORÓW

Bezpłatna usługa dowozu książek i audiobooków do domu osobom starszym i niepełnosprawnym, którym stan zdrowia nie pozwala na osobistą wizytę w bibliotece. Usługa realizowana jest na terenie Katowic, po uprzednim umówieniu terminu dostarczenia/odbioru zamówień. W celu zamówienia Srebrnej Książki należy skontaktować się, telefonicznie lub mailowo, z wybraną filią Miejskiej Biblioteki Publicznej w Katowicach.

Szczegółowe informacje o usłudze pod bezpośrednim numerem telefonu 502 28 88 28, udzielane są od poniedziałku do piątku w godzinach od 10.00 do 14.00. Informację o Srebrnej Książce można również uzyskać pod mailem srebrnaksiazka@mbp.katowice.pl

SPORTOWY UNIWERSYTET SENIORA

Sportowy Uniwersytet Seniora to program skierowany do wszystkich mieszkańców Katowic po 60-tym roku życia. Zajęcia prowadzone są przez profesjonalnych instruktorów, którzy dostosowują treningi do stopnia sprawności uczestników. Wszystkie zajęcia są bezpłatne dzięki dofinansowaniu Miasta Katowice. Organizatorem zajęć jest AZS Uniwersytetu Śląskiego.

 ZASADY 2024:

 ZAPISY WYŁĄCZNIE TELEFONICZNIE 32 359 1997

  wtorek, środa 10:00 -14:00

• limit zajęć – 2 w tygodniu
• zajęcia dla mieszkańców Katowic powyżej 60 roku życia
• zajęcia bezpłatne

Realizatorem zadania w roku 2024 we współpracy z miastem Katowice jest Akademicki Związek Sportowy Uniwersytetu Śląskiego, z siedzibą w Katowicach przy ul. Bankowej 12.

Bezpłatne zajęcia obejmują:

• basen
• aerobic
• zumba gold
• joga
• nordic walking
• zajęcia taneczne
• tenis stołowy
• pilates
• fitball
• zajęcia ogólnorozwojowe

Szczegóły na stronie internetowej www.senior.katowice.pl

UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU

ŚLĄSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY W KATOWICACH ZAPRASZA SENIORÓW DO UDZIAŁU  W UNIWERSYTECIE TRZECIEGO WIEKU

Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach prowadzi działalność edukacyjną ukierunkowaną na promocję zdrowia i zdrowego stylu życia seniorów, przyczyniając się do poprawy ich życia, po zakończeniu aktywności zawodowej. Organizowane są także spotkania z dietetykiem a także warsztaty ruchowe z fizjoterapeutami oraz kurs pierwszej pomocy medycznej. Szczegółowe informacje dotyczące Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Katowicach znajdują się na stronie internetowej: www.studiapodyplomowe.sum.edu.pl/uniwersytet-trzeciego-wieku-katowice

Zajęcia odbywają się w centrum dydaktycznym Wydziału nauk o Zdrowiu w Katowicach na ul. Medyków 12c. Chętnie odpowiemy również na Państwa pytania pod numerem telefonu (32) 359 81 91 oraz adresem e-mail: utwwnoz@sum.edu.pl

UNIWERSYTET TRZECIEGO WIEKU W UNIWERSYTECIE OTWARTYM UNIWERSYTETU ŚLĄSKIEGO

Oferta edukacyjna Uniwersytetu Trzeciego Wieku  jest bardzo bogata. Oprócz wykładów o tematyce ogólnej prowadzi się zajęcia z historii sztuki, historii Kościoła, historii Śląska, psychologii,  a także lektoraty z języków obcych. Ponadto w ramach zajęć ruchowych organizowana jest gimnastyka klasyczna, gimnastyka rehabilitacyjna, gimnastyka w wodzie, gimnastyka przy muzyce, pływanie, tańce europejskie, pilates, joga. Co roku odbywają się również zajęcia komputerowe dla początkujących i zaangażowanych.

Szczegółowe informacje dotyczące Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Katowicach można uzyskać pod numerem telefonu (32) 359 21 22.

https://utw.us.edu.pl/

Szczegółowe informacje dotyczące Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Katowicach można uzyskać bezpośrednio u Koordynatorki UTW tel. 512 251 242 oraz pod numerami tel. 725 991 940 lub (32) 359 21 22. Biuro UTW mieści się w budynku Wydziału Humanistycznego, pok. B0.28,  ul. Uniwersytecka 4, 40-007 Katowice.

Wszystkie zajęcia odbywają się w salach Uniwersytetu Śląskiego: w przestrzeni Uniwersytetu Otwartego (ul. Uniwersytecka 4), Wydziału Humanistycznego (ul. Uniwersytecka 4), Wydziału Nauk Ścisłych i Technicznych  (ul. Bankowa 14), a także w Rektoracie  (ul. Bankowa 12).

UNIWERSYTET EKONOMICZNY TRZECIEGO WIEKU UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO W KATOWICACH

Szczegółowe informacje można uzyskać bezpośrednio u Kierownika UETW tel. (32) 257 7021 oraz pod adresem e-mail:  katarzyna.franke@ue.katowice.pl i na stronie internetowej: www.ue.katowice.pl/kandydaci/uetw.html

PROGRAM TELEWIZYJNY DEDYKOWANY KATOWICKIM SENIOROM „SREBRNE KATOWICE”

Miasto Katowice we współpracy z Telewizją TVS przygotowało specjalnie dla Państwa cykl 15 minutowych programów telewizyjnych pt. „Srebrne Katowice”. W każdym z odcinków tego programu ukazują się wiadomości i informacje dotyczące tego kiedy, gdzie i z czego skorzystać może senior. Ponadto, w programach znajdą Państwo m.in.: kącik pielęgnacji roślin, cykl porad zdrowotnych, porady „Złotej rączki” dla seniora czyli drobne naprawy w domu, naukę języka angielskiego, senior w sieci i wiele innych tematów.

Programy emitowane są co piątek w Telewizji TVS o godzinie 10.05, powtórki programu w poniedziałki o 16.25 oraz w środy o 16.15.

MIEJSKI SYSTEM POWIADAMIANIA RATUNKOWEGO “SYGNAŁ ŻYCIA”

System kierowany jest do grupy osób starszych i z niepełnosprawnościami, które nie zawsze są w stanie porozumieć się z dyspozytorem przyjmującym zgłoszenia o zagrożeniu zdrowia lub życia i wezwać pomoc. Miejski System Powiadamiania Ratunkowego wymaga od uczestnika posiadania telefonu komórkowego lub stacjonarnego z przyciskami, w którym może zostać zaprogramowany numer alarmowy. W sytuacji zagrożenia wystarczy naciśnięcie przycisku lub wybranie numeru 112, a dyspozytor w Miejskim Centrum Ratownictwa uzyska informacje o konieczności udzielenia pomocy oraz dane osoby zgłaszającej.

W celu zarejestrowania się w bazie Systemu Powiadamiania Ratunkowego należy wypełnić ankietę dostępną u Pełnomocnika Prezydenta ds. Osób z Niepełnosprawnościami w Urzędzie Miasta Katowice, na stronie internetowej Urzędu Miasta Katowice https://www.katowice.eu/dla-mieszkańca/dla-osób-z-niepełnosprawnościami/miejski-system-powiadomienia-ratunkowego  oraz w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej, a następnie złożyć w Kancelarii Urzędu Miasta Katowice, Rynek 1, punkt podawczy (parter) w godzinach pracy Urzędu lub wysłać pocztą na adres: Urząd Miasta Katowice Rynek 1, 40-003 Katowice

Pracownicy socjalni MOPS dotrą także bezpośrednio do miejsca zamieszkania osób starszych i z niepełnosprawnościami, które mają problem z wypełnieniem ankiety lub jej złożeniem. Dzięki temu służby miejskie w sytuacji zagrożenia mogą udzielić pomocy w sposób szybszy i bardziej efektywny. Więcej informacji dotyczących projektu udziela: Pełnomocnik Prezydenta ds. Osób z Niepełnosprawnościami, Urząd Miasta Katowice, Rynek 1, pok. 805A, tel. (32) 259 32 12 lub (32) 259 32 07 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, ul. Wita Stwosza 7, tel. (32) 606 18 33

KATOWICKA KARTA MIESZKAŃCA

Seniorzy, którzy są zameldowani na stałe lub czasowo w Katowicach mogą korzystać z „Katowickiej Karty Mieszkańca”. W bogatej ofercie programu znalazły się ulgi na usługi: fryzjerskie, kosmetyczne, medyczne, a także zniżki w lokalach gastronomicznych, piekarniach, cukierniach i wiele innych.

Gdzie złożyć wniosek?

Biuro Obsługi Mieszkańca Urzędu Miasta Katowice przy Rynku 1 (I piętro, stanowiska 13 i 14)

Osoby z meldunkiem stałym w Katowicach mogą samodzielnie założyć Kartę poprzez aplikację mobilną „Katowicka Karta Mieszkańca” lub stronę internetową: https://www.katowice.eu/dla-mieszkańca/karta-mieszkańca

 Informacje pod numerem telefonu: (32) 259 30 01, (32) 259 30 02 lub (32) 259 30 03 (poniedziałki i czwartki w godz. 7.30 do 17.00, wtorki i środy w godz. 7.30 do 15.30, piątki w godz. 7.30 do 14.00).

INFORMATOR DLA SENIORÓW

Miasto Katowice po raz kolejny przygotowało Informator dla Seniorów – edycję na rok 2024, który zawiera kompleksową informację w zakresie działań kulturalnych, sportowych oraz społecznych skierowanych do katowickich Seniorów.

W Informatorze zawarto informacje na temat realizowanych w 2024 roku wydarzeniach skierowanych do Seniorów, programach i działaniach społecznych realizowanych przez Wydział Polityki Społecznej oraz Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach.

Znaleźć tu można dane o instytucjach, programach i inicjatywach adresowanych do seniorów czy dostępnych formach pomocy. Są też informacje gdzie w Katowicach znajdują się punkty nieodpłatnej pomocy prawnej/nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego, oferta Powiatowego Urzędu Pracy w Katowicach oraz gdzie można skorzystać z bezpłatnych badań. Ponadto, w Informatorze tym zawarta jest oferta: edukacyjna, kulturalna i sportowa wraz z danymi teleadresowymi.

Informator (wersję papierową) można odebrać w: Wydziale Polityki Społecznej Urzędu Miasta w Katowicach, ul. Rynek 1 (VIII piętro), Miejskich Domach Kultury, Bibliotekach Miejskich, a także dostępny jest w wersji elektronicznej:

https://www.katowice.eu/dla-mieszkańca/dla-seniorów

PRAWA SENIORA: NIEZBĘDNIK I PUNKTY PORADNICZE

Niezbędnik prawny – PLUSY PO 60-tce. Świadczenia i uprawnienia dla seniorów

Z myślą o katowickich seniorach został przez Stowarzyszenie „DOGMA” wydany Poradnik z serii „Niezbędnik prawny – PLUSY PO 60 –ce. Świadczenia i uprawnienia dla seniorów, który krok po kroku wyjaśnia z jakich świadczeń, dodatków i ulg mogą osoby po 60 roku życia skorzystać w 2024 roku. Stan prawny na dzień 30.04.2024r.

W wersji elektronicznej niezbędnik jest do pobrania na stronie https://dogma.org.pl/lokalizacje/katowice/

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. (32) 259 37 36 w następujących dniach i godzinach: poniedziałek, wtorek, środa w godz. 7.30– 15.30, czwartek w godz. 7.30–17.00, piątek w godz. 7.30–14.00 
• online przez stronę internetową:  https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka KATOWICE

Szczegółowe zasady udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego oraz nieodpłatnej mediacji umieszczone są na stronie internetowej: www.katowice.eu/dla-mieszkańca/załatwsprawę/nieodpłatna-pomoc-prawna

Punkty nieodpłatnej pomocy prawnej (NPP), nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego (NPO), nieodpłatnej mediacji (NM) zlokalizowane na terenie Katowic w 2024 roku:

1. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach, ul. Warszawska 42, NPP/NM

pn.–pt. 16.00 do 20.00, tel. (32) 705 45 11 W każdą środę – dyżur specjalistyczny z zakresu mediacji w prawach rodzinnych. Punkt powierzony do prowadzenia przez organizację pozarządową – Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA”

2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach, ul. M. Oblatów 24, NPP/NM

pn.–pt. 16.00 do 20.00, tel. (32) 705 45 12 W każdy wtorek – dyżur specjalistyczny zakresu prawa rodzinnego. Punkt powierzony do prowadzenia przez organizację pozarządową – Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA”

3. Miejska Izba Wytrzeźwień w Katowicach
   ul. Macieja 10, NPP/NM pn.–pt. 16.00 do 20.00, tel. (32) 705 45 20 Adwokaci
4. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach
   ul. Dębowa 16c, NPP/NM pn.–pt. 16.00 do 20.00, tel. (32) 705 45 13
5. W każdy piątek – dyżur specjalistyczny z zakresu praw pacjenta. Punkt powierzony do prowadzenia przez organizację pozarządową – Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA”
6. Przychodnia nr 13 „Moja Przychodnia” w Katowicach 
   ul. J. Ordona 3, NPP/NM pn.–pt. 13.00 do 17.00, tel. (32) 705 45 21
   W okresie od 01.01.2024 r. do 30.06.2024 r. punkt prowadzony przez radców prawnych. W okresie od 01.07.2024 r. do 31.12.2024 r. punkt prowadzony przez adwokatów.
7. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach 
   ul. S. Łętowskiego 6a, NPO/NM pn.–pt. 16.00 do 20.00, tel. (32) 705 45 14
   W każdy wtorek – dyżur specjalistyczny z zakresu umów o kredyt/pożyczkę (w tym tzw. chwilówki). Punkt powierzony do prowadzenia przez organizację pozarządową – Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA”
8. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach 
   ul. Krakowska 138, NPO/NMpn.–pt. 16.00 do 20.00, tel. (32) 705 45 15
   W każdy czwartek – dyżur specjalistyczny z zakresu pomocy prawnej cudzoziemcom rosyjskojęzycznym i ukraińskojęzycznym. Punkt powierzony do prowadzenia przez organizację pozarządową – Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA”
9. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Katowicach 
   ul. Wojewódzka 23, NPO/NM pn.–pt. 16.00 do 20.00, tel. (32) 705 45 17
   W każdy poniedziałek – dyżur specjalistyczny z zakresu prawa spadkowego. Punkt powierzony do prowadzenia przez organizację pozarządową – Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA”
10. Miejski Dom Kultury 
    ul. gen. J. Hallera 28 NPP/NM pn.–pt. 11.00 do 15.00 tel. (32) 705 45 18 Radcy prawni
11. Miejski Dom Kultury 
    ul. L. Markiefki 44a NPP/NM pn.–pt. 9.00 do 13.00 tel. (32) 705 45 19 Radcy prawni

POZOSTAŁA OFERTA DLA SENIORÓW W 2024 ROKU W RAMACH WSPÓŁPRACY MIASTA KATOWICE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI, GDZIE KAŻDY SENIOR ZNAJDZIE COŚ DLA SIEBIE

• Stowarzyszenie FAMI.LOCK 
  ul. Podhalańska 14/6, Katowice „Centrum spotkań Seniorów  w centrum miasta 2024”, tel. 602 442 707
• Fundacja Rozwoju Ekonomii Społecznej 
  ul. J. Barona 30, Tychy „Prowadzenie Klubu Seniora w dzielnicy Brynów – kontynuacja na rok 2024”, tel. 501 609 484
• Śląskie Centrum Edukacji i Rehabilitacji „Arteria” 
  ul. Francuska 29, Katowice „Silver Siła” – edycja 2024, tel. (32) 253 62 30
• Stowarzyszenie „Wspólnie – Razem” 
  ul. M. Kopernika 15, Katowice „Integracja i aktywizacja osób starszych, w tym kombatantów i osób represjonowanych poprzez wspieranie działań na rzecz integracji i zwiększenia uczestnictwa w życiu społecznym seniorów”, tel. 502 484 909
• Fundacja Komunikacji Międzykulturowej „THE LINK” 
  ul. L. Różyckiego 14c, Katowice „akademia Pasji Seniora”, tel. 792 777 801
• Fundacja Atelier Spółdzielczości  i Ekonomii Społecznej 
  ul. M. Gierlotki 8, Katowice Klub Seniora fundacji aSeS w 2024 roku, tel. 606 416 099
• Katowickie Stowarzyszenie Trzeźwościowe „Dwójka”
  ul. ks. bpa H. Bednorza 14, Katowice Klub Seniora „nasz czas”, tel. 603 773 661, (32) 209 94 69
• Fundacja Prowitalni 
  ul. M. Radockiego 84/18, Katowice „Klub Seniora fundacji Prowitalni”, tel. 603 773 661
• Klub Seniorów Promyk 
  ul. J. Kilińskiego 17, Katowice „Klub Seniorów Promyk”, tel. 516 681 077
• Uczniowski Klub Sportowy „Oktagon” 
  ul. Wiosny Ludów 22, Katowice „aktywny senior z oktagonem –  III edycja”, tel. 663 758 066

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

Dobra, aktywna, szczęśliwa starość nie jest odległym zagadnieniem. Starzenie się to część naszego życia, dotyczy nas samych i naszych najbliższych. Dotychczasowe doświadczenia pokazują nam, jak bardzo zróżnicowaną grupą są seniorzy. Przedział pomiędzy 60 a 100 rokiem życia to właściwie 2, a nawet 3 pokolenia. W Polsce planujemy wszystko: macierzyństwo, karierę, zakupy, wakacje, etc., tylko nie naszą starość! Wyzwanie, przed którym wszyscy stoimy, to przygotowanie się do starości i tworzenie lepszych warunków życia dla osób, które już przeżywają jesień życia. Aktywizacja osób starszych jest kluczowym elementem dbania o zdrowie i sprawność. Regularna aktywność fizyczna, umysłowa i społeczna przyczynia się do utrzymania zdrowego stylu życia oraz redukcji ryzyka wielu chorób związanych z wiekiem.

„Jedni są wiecznie młodzi, inni wiecznie starzy,

To kwestia charakteru, a nie kalendarzy”

Jan Sztaudynger

Wiele osób pomimo ukończenia 60 rż. nadal prowadzi aktywne życie nadal pracuje i korzysta z różnorodnych form aktywności kulturalnej, artystycznej, sportowej, edukacyjnej, prozdrowotnych organizowanych przez instytucje kultury, organizacje pozarządowe, w tym Uniwersytety Trzeciego Wieku  a także innego typu organizacje i zrzeszenia. Przy realizacji działań senioralnych placówki kultury współpracują zarówno ze stowarzyszeniami zrzeszającymi seniorów, ośrodkami opiekuńczymi, lokalnymi samorządami i administracją państwową. Celem tych działań jest wspieranie i zapewnienie możliwości prowadzenia samodzielnego, niezależnego i satysfakcjonującego życia przez osoby starsze. Racibiorscy seniorzy to niezwykle aktywna grupa, prężnie działająca w różnych organizacjach.

.

STOWARZYSZENIE EMERYTÓW, RENCISTÓW I INWALIDÓW ZIEMI RACIBORSKIEJ

Głównym celem działań Stowarzyszenia jest zapobieganie szybkiemu starzeniu się osób w wieku emerytalnym i szeroko rozumiana aktywizacja emerytów i rencistów. Wykorzystanie ich wielkiego potencjału, wiedzy, umiejętności i doświadczenia życiowego w budowaniu relacji międzyludzkich i międzypokoleniowych. Nie tylko senior dla seniora, ale też integracja środowiskowa niezależnie od wieku i wykształcenia, również współpraca z młodzieżą szkolną. Jest to wielopokoleniowe zadanie dla osób w każdym wieku.

Przystępujący do stowarzyszenia (emeryt, rencista) składa w biurze deklarację członkowską i wpłaca składkę roczną (30 zł) lub za 1/2 roku (15 zł) i zobowiązuje się czynnie uczestniczyć w zadaniach stowarzyszenia.

• +48 788 540 166
• +48 501 186 907
• aktywnyseniorraciborz@gmail.com

Biuro: ul. Księdza Stanisława Staszica 27/14 w Raciborzu otwarte w każdą środę od godziny 10:00 do 14:00.

STOWARZYSZENIE ŚLĄSKIEGO UNIWERSYTETU TRZECIEGO WIEKU W RACIBORZU

Stowarzyszenie jest organizacją społeczną przeznaczoną głównie dla osób starszych wiekiem, przede wszystkim emerytów i rencistów

Każdy czwartek w godz. 16.00-18.00 sala 217 w Akademii Nauk Stosowanych ul. Słowackiego 55; 47-400 Racibórz.

E-mail: sutw.raciborz@gmail.com 
www.sutw.raciborz.com.pl

Cele Stowarzyszenia to przede wszystkim:

• włączenie osób starszych do systemu kształcenia ustawicznego poprzez stymulowanie rozwoju osobowego
• promowanie nauki, edukacji, oświaty, kultury, sztuki i tradycji oraz ochrona dóbr kultury dla zachowania i poprawy sprawności intelektualnej, psychicznej i fizycznej starszych osób
• aktywizacja i poprawa jakości życia osób starszych poprzez uczestnictwo w różnych formach życia społecznego , propagowanie zasad kulturalnego współżycia     społecznego i budowania społeczeństwa obywatelskiego.
• propagowanie i popieranie różnorodnych form aktywności adekwatnie do wieku, stopnia sprawności i zainteresowań, oraz potrzeb członków Stowarzyszenia.
• tworzenie warunków do dobrego starzenia się, podejmowanie działań zapobiegających marginalizacji społecznej osób starszych.            
• pomoc w wychodzeniu z osamotnienia.
• upowszechnianie wiedzy o Raciborzu, Ziemi Raciborskiej, Śląsku poprzez prezentowanie:  dorobku kulturalno-społecznego , walorów turystycznych i leczniczych     oraz organizowanie spotkań z osobami znanymi i zasłużonymi dla regionu.

PROGRAM “SENIOR+”

Do Programu „Senior 60+” może przystąpić osoba fizyczna, która ukończyła 60 lat, jest zameldowana i zamieszkuje na terenie miasta Racibórz. Warunkiem uczestnictwa w Programie jest złożenie wniosku o wydanie karty „Senior 60 +” i otrzymanie karty, która upoważnia do zniżek u partnerów programu. 

https://www.raciborz.pl/dla_mieszkancow/Program

KORPUS WSPARCIA SENIORÓW RACIBÓRZ – POMOC I OPASKA DLA SENIORA 2024

Aby pomagać seniorom, powstał Korpus Wsparcia Seniorów, którego celem jest zadbanie o godziwy byt i bezpieczeństwo osób starszych.

Głównym celem programu jest zapewnienie bezpieczeństwa osobom starszym – zarówno w miejscu zamieszkania, jak i poza nim. W tym celu na pomoc dla seniorów wysyła się wolontariuszy, którzy mają wspierać ich w codziennym funkcjonowaniu.

Aby załatwić sprawę w Korpusie Wsparcia Seniorów w Raciborzu, należy skontaktować się z instytucją Ośrodek Pomocy Społecznej pod adresem ul. Henryka Sienkiewicza 1 w Raciborzu.

NIEZBĘDNIK PRAWNY “PLUSY PO 60-TCE. ŚWIADCZENIA I UPRAWNIENIA DLA SENIORÓW

Z myślą o raciborskich seniorach został przez Stowarzyszenie „DOGMA” wydany Poradnik z serii „Niezbędnik prawny – PLUSY PO 60 –ce. Świadczenia i uprawnienia dla seniorów, który krok po kroku wyjaśnia z jakich świadczeń, dodatków i ulg mogą osoby po 60 roku życia skorzystać w 2024 roku. Stan prawny na dzień 30.04.2024r.

W wersji elektronicznej jest do pobrania na stronie https://dogma.org.pl/wp-content/uploads/Raciborski_PlusyPo60.pdf

Punkty nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i pomocy prawnej

Punkty nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i pomocy prawnej prowadzone przez Stowarzyszenie na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA” to WAŻNE miejsca, w których senior i jego opiekun:

• będzie wysłuchany, z pełnym szacunkiem i akceptacją,
• doświadczy pomocy w rozwiązaniu swoich problemów,
• otrzyma wsparcie.

Osoby w starszym wieku potrzebują przede wszystkim wsparcia w celu uporządkowania swoich spraw życiowych, czy też jako środka zaradczego na poczucie bezradności wobec braku rozeznania w gąszczu procedur administracyjnych i zmieniających się przepisów. Seniorzy często są nieświadomi swoich praw, co jest szczególnie widoczne w przypadku stosunków konsumenckich, które nie do końca są jasne dla osób starszych wychowanych i ukształtowanych w odmiennych realiach ekonomicznych. Bardzo często rozmaici „sprzedawcy” proponują osobom starszym „pościel leczniczą”, „masujące fotele”, wycieczki do sanktuariów połączone z krypto sprzedażą garnków, czy dekodery umożliwiające sprawniejsze działanie telewizora. W ten sposób wykorzystują uprzejmość starszych osób czy ich niewiedzę w zakresie wartości rynkowej sprzedawanych dóbr i współczesnych stosunków ekonomicznych.

Według UOKiK 37 już co dziesiąta osoba po 60 roku życia padła ofiarą nadużycia, a aż 40% starszych osób w ogóle nie dopuszcza do siebie myśli, że bank czy inna instytucja mogłyby ich wykorzystać, więc nie czytają umów. W ocenie Urzędu skala problemu jest jeszcze większa 38 . Od lat głośne są też przypadki kradzieży, jakich ofiarami stają się osoby starsze wskutek wpuszczenia do mieszkania „przedstawicieli administracji” czy „fałszywych wnuczków” (wyłudzanie pieniędzy przy użyciu tzw. „metody na wnuczka”). Co więcej, osoby starsze wskutek nieznajomości prawa częstokroć nie wiedzą, że mogą odstąpić od określonej umowy – zawartej na odległość, lub umowy, która została zawarta pod wpływem wprowadzenia w błąd (co stanowi jedną z wad oświadczenia woli i otwiera drogę do uchylenia się od skutków prawnych złożonego oświadczenia).

Ważna dla seniora kompleksowość poradnictwa, która polega na tym, że rozwiązanie problemu, z którym zwraca się senior potrzebujący pomocy, obejmuje nie tylko informacje o uprawnieniach i obowiązkach, ale również pomoc w zdiagnozowaniu obszaru problemów i dopasowaniu możliwej pomocy z uwzględnieniem wewnętrznych przeżyć seniora i jego rodziny. Kluczowe jest wczesne zidentyfikowanie potencjalnych trudności co stwarza sytuację, w której dostępne są proaktywne strategie radzenia sobie z problemami. Uprzedzanie sytuacji problemowych skutkuje szybszym i skutecznym działaniem. Zadaniem kompleksowego poradnictwa jest dostarczenie beneficjentowi wiedzy i umiejętności, które pozwolą mu samodzielnie i sprawnie funkcjonować w rodzinie i lokalnej społeczności. Senior raz z rodziną powinien być w stanie rozwiązać swoje problemy w ramach obowiązujących stosunków, zasad współżycia społecznego, ładu prawnego oraz włączać się w życie społeczne.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby poznać możliwe rozwiązania swoich trudności. PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

W punktach nieodpłatnej pomocy prawnej i obywatelskiej oferowana jest bezpłatna pomoc prawna dla seniorów i ich opiekunów w postaci:

• konsultacji prawnej lub porady obywatelskiej, która dotyczy praw i obowiązków seniora,
• sporządzenia planu działania i pomocy w jego realizacji w celu rozwiązania problemu,
• cennych informacji o innych jednostkach nieodpłatnego poradnictwa dot. m.in. opieki społecznej, praw pacjenta, konsumenta, pomocy psychologicznej itp.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

• telefonicznie pod nr tel. 32 459-73-24  w godzinach pracy urzędu lub
• elektronicznie, pisząc na adres e-mail: npp@powiatraciborski.pl lub poprzez poprzez stronę https://zapisy-np.ms.gov.pl/ 
• osobiście – w urzędzie

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT RACIBORSKI

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ O PORADNICTWIE PRAWNYM I OBYWATELSKIM W RYBNIKU:

PRAWA I FUNKCJE RODZINY

Dom jest najważniejszą, podstawową strukturą naszego życia. Relacje z rodziną i ognisko domowe są tym na czym budujemy nasze pomysły na życie i otaczający nas świat. Rodzina jako podmiot prawa ma szereg uprawnień i obowiązków wynikających z różnych aktów normatywnych. Jednym z najważniejszych jest:

• prawo do ochrony życia rodzinnego przed ingerencją państwa lub osób trzecich, gwarantowane przez art. 47 Konstytucji,
• prawo do korzystania ze świadczeń rodzinnych, które reguluje Ustawa o świadczeniach rodzinnych,
• prawo do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących swoich dzieci, zgodnie z art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Obowiązki, funkcje i zadania rodziny jako instytucji społecznej:

• udział w wychowaniu dzieci
• zapewnienie im opieki i bezpieczeństwa
• alimentacja zgodnie z art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
• przekazywanie wartości, norm i tradycji kulturowych, co umożliwia rozwój osobisty i edukację jej członków
• tworzenie więzi emocjonalnej i tożsamościowej, co jest istotne dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego

TWOJA RODZINA PRZEŻYWA TRUDNOŚCI?

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT PSZCZYŃSKI

ŚWIADCZENIA RODZINNE

Świadczenia rodzinne są formą pomocy państwa skierowaną do rodzin spełniających odpowiednie kryteria. Mają one udzielać wsparcia finansowego w wychowaniu dzieci, a także wspomagać osoby starsze i niepełnosprawne. Ponadto są one rodzajem trwałej pomocy udzielanej przez państwo z powodu ochrony rodziny i wielodzietności oraz niepełnosprawności.

Powyższe świadczenia finansowane są ze środków publicznych, a ich wysokość jest ustalona kwotowo, co oznacza, że świadczenia rodzinne wypłacane są w takiej samej wysokości wszystkim osobom spełniającym ustawowe kryteria do ich otrzymania.

Świadczenia rodzinne przysługują obywatelom polskim oraz cudzoziemcom, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej i spełniają wszystkie ustawowe warunki, od których uzależnione jest przyznanie prawa do świadczeń.

Świadczeniami rodzinnymi są:

1. zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,
2. jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,
3. świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, świadczenie pielęgnacyjne i specjalny zasiłek opiekuńczy,
4. zasiłek dla opiekuna jako świadczenie będące realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 5 grudnia 2013 r., sygn. akt TK akt K 27/13,
5. świadczenie rodzicielskie.

Osoba mająca prawo do zasiłku rodzinnego (którego przyznanie uzależnione jest m. in od spełnienia kryterium dochodowego) może ubiegać się o następujące dodatki:

• dodatek z tytułu urodzenia dziecka,
• dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego,
• dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka,
• dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej,
• dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego,
• dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania,
• dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego.

Informacje na temat świadczeń rodzinnych można znaleźć na stronie Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej:

Strona Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej 

ZASIŁEK RODZINNY

Każdy podatnik musi spełniać określone warunki, aby otrzymać zasiłek rodziny 2024. Kryterium dochodowe jest jednym z najważniejszych i najbardziej problematycznym. Oprócz tego wysokość świadczenia zależy od liczby dzieci w rodzinie. Przysługuje wyłącznie osobom, które posiadają polskie obywatelstwo lub cudzoziemcom posiadającym zezwolenie na pobyt stały albo czasowy w Polsce. Ponadto osoba pobierająca zasiłek musi mieć miejsce zamieszkania na terytorium RP.

Prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje:

• rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka;
• opiekunowi faktycznemu dziecka (osoba faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka);
• osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony).

Zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionym w punktach 1 i 2, do ukończenia przez dziecko:

• 18 roku życia lub
• nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia, albo
• 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

Osobie wymienionej w punkcie 3, zasiłek przysługuje pod warunkiem kontynuowania nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Kryterium dochodowe:

Przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego uzależnione jest m.in. od spełnienia kryterium dochodowego. Zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 674,00 zł. W przypadku, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przeciętny miesięczny dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 764,00 zł.

Dochód na osobę w rodzinie liczy się z roku kalendarzowego poprzedzającego dany rok zasiłkowy. Dla przykładu, skoro rok zasiłkowy zaczyna się 1 listopada 2024 roku (i trwa do 31 października 2025 roku) to przy składaniu wniosku o zasiłek rodzinny bierze się pod uwagę dochód uzyskany w 2023 roku. Dochody wszystkich członków rodziny sumuje się ze sobą, następnie dzieli się je przez liczbę miesięcy, w których zostały osiągnięte. Wynik ten należy podzielić na liczbę osób w rodzinie. Otrzymana kwota stanowi wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie. Do dochodu dodaje się również te wynikające z prowadzenia gospodarstwa rolnego. Jeśli osoba ubiegająca się o zasiłek rodzinny prowadzi gospodarstwo rolne, uznaje się, że 1 ha przeliczeniowy przynosi dochód miesięczny w kwocie równej 1/12 dochodu ogłaszanego corocznie przez GUS. Do niniejszych obliczeń zalicza się również tereny dzierżawione. Dochód obliczony dla dzierżawionego terenu pomniejsza się o czynsz płacony z tytułu dzierżawy.

UPRAWNIENIA RODZINY W 2024R.

Rządowe programy wspierające rodzinę:

• Aktywny Rodzic
• Rodzina 800 plus
• Dobry Start
• Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
• Program Maluch+
• Opieka nad dzieckiem w wieku do lat 3
• Karta Dużej Rodziny
• Świadczenia rodzinne
• Fundusz alimentacyjny
• Wsparcie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych
• Opieka zastępcza nad dzieckiem
• Usamodzielniani w świetle ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
• Adopcja
• Jednorazowe świadczenie w wysokości 4000 zł “Za życiem”

Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć na stronach internetowych:

https://www.gov.pl/web/gov/uslugi-dla-obywatela/#rodzina-i-malzenstwo

https://www.gov.pl/web/gov/uslugi-dla-obywatela/#zasilki-i-pomoc-finansowa

https://obywatel.gov.pl/pl/dzieci

Zmiany w urlopie rodzicielskim:

• Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi 41 tygodni (ciąża pojedyncza) i 43 tygodni (ciąża mnoga), w tym 9 tygodni jest zarezerwowane dla drugiego rodzica.
• Urlop rodzicielski jest prawem indywidualnym, co oznacza, że ojciec dziecka może wziąć urlop rodzicielski niezależnie od zatrudnienia matki.
• 9 tygodni z wymiaru urlopu rodzicielskiego jest nieprzenoszalne i przypisane indywidualnie do każdego rodzica.
• Urlop rodzicielski w sumie można podzielić maksymalnie na 5 części.
• Wniosek o dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego należy złożyć w zakładzie pracy rodzica, który będzie korzystał z urlopu.
• Samozatrudniony rodzic nie ma prawa do urlopu rodzicielskiego, ale może uzyskać zasiłek macierzyński za 9 tygodni.
• Rodzice dziecka, u którego zdiagnozowano nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (tj. posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”) mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 65 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka (przy jednym porodzie) i 67 tygodni w przypadku urodzenia 2 i więcej dzieci (przy jednym porodzie).
• Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 70% podstawy wynagrodzenia (Tak! Nawet tata, który wykorzystuje urlop rodzicielski, z punktu widzenia prawa pobiera zasiłek macierzyński).
• Mama dziecka może złożyć wniosek o uśrednienie zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego (52 tygodnie). Wtedy wyniesie on 81,5% podstawy wynagrodzenia.

Zmiany w urlopie ojcowskim:

Niezależnie od urlopu rodzicielskiego, ojcom nadal przysługuje urlop ojcowski. Przypomnijmy, że jego podstawową funkcją jest opieka nam dzieckiem i matką w połogu. Dlatego zgodnie z wymogami dyrektywy work life-balance skróceniu uległ czas na wykorzystanie tego świadczenia. 

• Czas na wykorzystanie urlopu ojcowskiego został skrócony do 1 roku życia dziecka.
• Urlop ojcowski wynosi 2 tygodnie.
• Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wynagrodzenia.

Dodatkowe uprawnienia wynikające z dyrektywy work-life balance:

• Rodzic wychowujący przynajmniej jedno dziecko do lat 8 może złożyć wniosek o elastyczną organizację czasu pracy.
• Pracownicy mają prawo do 2 dni urlopu rocznie z powodu działania siły wyższej z prawem do 50% wynagrodzenia.
• Pracownicy mają prawo do 5 dni urlopu opiekuńczego (bez wynagrodzenia) na opiekę nad członkami rodziny.

Dofinansowanie do żłobków:

Rodzice mogą wnioskować o obniżenie opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Prawo do dofinansowania nie zależy od dochodów rodziny i wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż wysokość opłaty za pobyt w placówce.

Dofinansowanie przysługuje jeśli:

• jesteś rodzicem lub opiekunem prawnym dziecka
• dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub korzysta z opieki dziennego opiekuna
• nie otrzymujesz na to dziecko rodzinnego kapitału opiekuńczego

Wnioski należy składać do ZUS  za pośrednictwem, platformy PUE ZUS lub aplikacji ZUS, Portalu empatia.mpips.gov.pl oraz bankowości elektronicznej

Świadczenie 800+:

Od 1 stycznia 2024 roku wysokość świadczenia wychowawczego w ramach programu Rodzina 800+ (wcześniej Rodzina 500+) będzie wynosić 800 zł miesięcznie na dziecko. Świadczenie przysługuje bez względu na dochód osiągany przez rodzinę czy aktywności zawodowej rodziców.

Zmiana wysokości świadczenia wychowawczego z kwoty 500 zł na 800 zł będzie dokonywana z urzędu i nie będzie wymagała złożenia dodatkowych wniosków ani decyzji.

Nowe wnioski należy złożyć do ZUS przez Internet za pośrednictwem: Platformy PUE ZUS lub aplikacji ZUS, Portalu empatia.mpips.gov.pl, bankowości elektronicznej.

„Babciowe” (od 1 października 2024r.)

Jest to świadczenie w ramach programu Aktywna Mama. Otrzymają go matki potrzebujące wsparcia przy opiece nad małym dzieckiem, kiedy zdecydują się na powrót do pracy. To świadczenie ma zachęcać mamy do aktywności zawodowej. Według zapowiedzi, „babciowe” wyniesie 1500 zł miesięcznie.

Warunki otrzymania „babciowego”:

• Powrót do pracy – świadczenie będzie przysługiwało matkom, które zdecydują się na powrót do pracy po urodzeniu dziecka. Jest to kluczowy warunek, który ma na celu nie tylko wsparcie finansowe rodzin, ale także stymulowanie aktywności zawodowej kobiet.
• Dochód na poziomie minimalnym – aby kwalifikować się do programu, dochód rodzica musi być minimum na poziomie najniższego krajowego wynagrodzenia.
• Świadczenie to przysługuje mamom z dziećmi poniżej trzeciego roku życia.

ROZWÓD I SEPARACJA

Ustanie małżeństwa, czy to czasowe wskutek separacji czy trwałe w efekcie rozwodu jest niezwykle ciężkim i przykrym doświadczeniem zarówno dla małżonków jak i dla ich wspólnych, małoletnich dzieci. Zazwyczaj małżonkami kierują silne emocje oraz chęć uprzykrzenia drugiej stronie dalszego życia, dlatego tak ważną rolę odgrywa tutaj Sąd, którego zadaniem jest złagodzenie napiętych relacji.

Zgodnie z art. 56 § 1 Kodeksu Rodzinnego i Opiekuńczego o rozwód mogą starać się małżonkowie, pomiędzy którymi wystąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Oznacza to tyle, że w momencie, w którym małżonków nie łączy już żadna więź fizyczna, gospodarcza ani uczuciowa mogą oni zwrócić się do Sądu z żądaniem orzeczenia o rozwodzie.

Konstrukcja separacji jest bardzo mocno zbliżona do konstrukcji samego rozwodu. Różnica polega na tym, że przy orzeczeniu separacji nie zmienia się stan cywilny małżonków, tylko ulega on swoistemu zawieszeniu. Kodeks rodzinny i opiekuńczy przewiduje możliwość wystąpienia z żądaniem przez małżonków orzeczenia separacji, gdy nastąpił zupełny rozkład pożycia małżeńskiego.

Różnica między rozwodem, a separacją w tym przypadku tkwi w braku trwałego rozkładu więzi fizycznej, uczuciowej oraz gospodarczej. Małżonkowie pozostając w separacji nie wykluczają możliwości powrotu do realnego małżeństwa. Instytucja ta pełni rolę pewnego rodzaju pośredniego rozwiązania między małżeństwem, a rozwodem. Podobnie jak w przypadku orzeczenia o rozwód, na drodze do orzeczenia separacji może stanąć zagrożenie dobra wspólnych małoletnich dzieci oraz względy wynikające z zasad współżycia społecznego. Orzeczenie separacji wywołuje identyczne skutki jak rozwód, zarówno w sferze praw majątkowych, jak i rozstrzygnięć dotyczących dzieci.

OPIEKA NAD DZIEĆMI PO ROZSTANIU RODZICÓW

Kontakty z dziećmi

Rolą rodziców powinno być takie ułożenie stosunków, aby zapewnić dobrobyt dziecku, jego dalsze wychowanie oraz poczucie opieki, a także bezpieczeństwa. Nie należy zapominać o tym, że niezależnie od tego czy małżonkowie są w związku małżeńskim czy nie, ich dzieci pozostają nadal ich dziećmi i mają względem nich określone prawa oraz obowiązki. Każde orzeczenie o rozwodzie czy separacji musi zawierać postanowienia dotyczące wspólnych dzieci w zakresie utrzymywania kontaktów, sprawowania władzy rodzicielskiej, rozwiązań dotyczących ponoszenia kosztów ich utrzymania i wychowania, a także ustalenia odnoszące się do miejsca ich zamieszkania.

Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice oraz ich dziecko mają prawo i obowiązek utrzymywania ze sobą kontaktów. Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się z nim, utrzymywania korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli dziecko przebywa stałe u jednego z rodziców, sposób utrzymywania kontaktów z dzieckiem przez drugiego z nich rodzice określają wspólnie, kierując się dobrem dziecka i biorąc pod uwagę jego rozsądne życzenia.

Dopiero w braku porozumienia o kontaktach rozstrzyga Sąd opiekuńczy. Konieczne jest ustalenie wzajemnych kontaktów na rozsądnym poziomie, z taką ich organizacją, by odpowiadały zarówno potrzebom emocjonalnym dziecka, jak i były adekwatne do istniejącej w danym momencie relacji między rodzicem i dzieckiem. W razie niewykonywania albo niewłaściwego wykonywania obowiązków wynikających z orzeczenia albo ugody przed Sądem lub mediatorem w przedmiocie kontaktów z dzieckiem, możliwe jest wszczęcie postępowania o wykonanie kontaktów.

Ograniczenie władzy rodzicielskiej

Sam rozwód czy separacja w żaden sposób nie ogranicza władzy rodzicielskiej obojga rodziców, jeżeli są w stanie znaleźć wspólny język i są zgodni co do zasad wykonywania pieczy nad małoletnimi. Zgodnie
z art. 58 § 1a Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego Sąd może powierzyć wykonywanie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców, ograniczając władzę rodzicielską drugiego do określonych obowiązków i uprawnień
w stosunku do osoby dziecka, jeżeli dobro dziecka za tym przemawia. O sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej nad dziećmi decyduje postawa rodziców, którzy w postępowaniu rozwodowym powinni ponad swoje dobro przedłożyć dobro dziecka, które i tak w nieunikniony sposób dość mocno zostaje nadszarpnięte przez sam fakt ustania wspólnego pożycia rodziców.

Niezależnie od władzy rodzicielskiej rodzice mają prawo, a nawet obowiązek utrzymywania kontaktów ze swoimi dziećmi. Istnieją jednak takie sytuacje, gdy dobro dziecka wymaga, aby jedno z rodziców miało ograniczony kontakt z małoletnim. Nie może to jednak wynikać wyłącznie ze złych stosunków między rodzicami, ponieważ regulacja ta odnosi się wyłącznie do relacji na linii rodzic-dziecko. Powody jakie wpływają na decyzję Sądu mogą być przeróżne i tak naprawdę zależą one od indywidualnej oceny sytuacji. Najczęstszymi powodami orzeczenia o ograniczeniu kontaktów są: choroba rodzica, dłuższy wyjazd za granicę czy w końcu brak starań rodzica o kontakty z dzieckiem oraz wysoka szkodliwość zachowań rodzica wpływająca negatywnie na małoletnie dziecko.

Sąd w szczególności może ograniczyć kontakty z dzieckiem do: zakazu spotykania się z dzieckiem, zakazu zabierania dziecka poza miejsce jego stałego pobytu czy ograniczenia kontaktów do określonych sposobów komunikowania się na odległość. Nie jest to katalog zamknięty, zatem Sąd ma prawo orzeczenia o kontaktach w inny sposób. W skrajnych przypadkach, gdy utrzymywanie kontaktów realnie zagraża dobru dziecka Sąd może w ogóle zakazać rodzicowi kontaktowania się z małoletnim.

Porozumienie rodzicielskie

W pierwszej kolejności o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem rodziców po rozwodzie, rodziców niebędących małżonkami, którzy pozostają w rozłączeniu, jak i małżonków pozostających w faktycznej separacji – powinni decydować sami rodzice. Ustawodawca przyjął, iż decyzja ta powinna przybrać formę pisemnego porozumienia, zwanego również porozumieniem rodzicielskim lub rodzicielskim planem wychowawczym. Dopiero wtedy, gdy takie porozumienie nie zostanie między rodzicami wypracowane – Sąd, uwzględniając prawo dziecka do wychowania przez oboje rodziców, rozstrzygać będzie o sposobie wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem.

Opieka naprzemienna

Opieka (piecza) naprzemienna w ramach wspólnego wykonywania władzy rodzicielskiej. Rodzice mogą bowiem postanowić w sporządzonym przez siebie porozumieniu rodzicielskim (rodzicielskim planie wychowawczym), o którym mowa w art. 107 § 2 KRO, że dziecko będzie przebywać okresowo u każdego z rodziców. Najczęściej ustala się, że małoletni będzie przebywać z każdym z rodziców przez 2 tygodnie w miesiącu w systemie tydzień na tydzień, lub dwa tygodnie na dwa tygodnie. 

Jednocześnie z uregulowaniem sprawowania opieki nad dzieckiem w porozumieniu rodzicielskim ustala się również sposób pokrywania kosztów jego utrzymania. Zwykle przyjmuje się, że koszty te rodzice będą ponosić po połowie, przy czym można dodatkowo ustalić, iż raz na kwartał lub pół roku rodzice będą dokonywać rozliczeń wydatków na potrzeby małoletniego dziecka w celu ustalenia, czy uczestniczą w kosztach jego utrzymania w równym stopniu.

Istotnym jest, że sam fakt sprawowania opieki naprzemiennej przez rodziców sam w sobie nie stanowi niejako automatycznej podstawy do ustalenia wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego rodzica względem dziecka, jednak umożliwia jego modyfikację w oparciu o podobny wkład osobisty rodziców w opiekę i wychowanie dziecka.

OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY

Rozwód czy separacja pociągają za sobą także ustanie ustawowej wspólnoty majątkowej między małżonkami, co rodzi problemy dotyczące kwestii utrzymania dzieci i finansowania ich potrzeb. Jak już wcześniej było wspomniane orzeczenie o rozwodzie czy separacji musi zawierać postanowienia dotyczące kosztów utrzymania dzieci po rozwodzie.

Jak stanowi art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest w stanie jeszcze samodzielnie się utrzymać. Dotyczy to zarówno jednego rodzica jak i drugiego. Wyjątkiem od tej zasady jest możliwość uwolnienia się od obowiązku alimentacyjnego przez rodzica, który znajduje się w niedostatku.

Wysokość alimentów zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz zdolności finansowych osoby obowiązanej do ich płacenia. Sąd orzekając o rozwodzie zawsze zobowiązuje dwie strony do ponoszenia kosztów utrzymania i wychowania wspólnych, małoletnich dzieci, natomiast sytuacja rodzica, u którego zamieszkują dzieci jest trochę bardziej uprzywilejowana w tym znaczeniu, że nie zasądza się od niego alimentów jako takich.

Obowiązek alimentacyjny nie sprowadza się tylko do ponoszenia kosztów, ale także polega na osobistych staraniach o utrzymanie i wychowanie dziecka. Oczywistym jest, że rodzic, u którego mieszkają dzieci wypełnia praktycznie w całości obowiązek alimentacyjny zarówno w sposób finansowy jak i osobisty, dlatego przy ustalaniu wysokości obowiązku alimentacyjnego względem rodzica niezajmującego się na co dzień małoletnim, Sąd powinien uwzględnić wkład rodzica, który sprawuje nad nim rzeczywistą opiekę.

Alimenty powinny być uiszczane do momentu, kiedy dziecko będzie w stanie się samodzielnie utrzymać. Nie ma zatem jednej, określonej górnej granicy wieku, do którego rodzic obowiązany jest do wypełniania tej powinności. Obowiązek ten jest na tyle istotny z punktu widzenia funkcjonowania całej rodziny oraz społecznie doniosły, że ustawodawca uregulował w Kodeksie karnym sankcję za jego niewypełnianie.

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

Źródło ilustracji: Freepik.com

W ostatnich 2 dekadach model pracy kształtowany był przede wszystkim przez postępującą globalizację i wymóg konkurencyjności. Wyznacznikami wartości pracy stały się efektywność i produktywność. Prowadziło to do stale rosnącego tempa pracy i presji na jej dalszą intensyfikację. Na naszych oczach rynek pracy podlega głębokiej transformacji. Wpływ na zmiany na rynku pracy wywarły pandemia, rosnąca inflacja, znaczne spowolnienie gospodarcze, niepewność geopolityczna ale także przedefiniowanie pracy związane z potrzebą większej elastyczności zatrudnienia, przeniesienie większego akcentu na tworzenie odpowiednich warunków do rozwoju zawodowego oraz coraz większe znaczenie zachowania równowagi między życiem prywatnym i zawodowym.

Wchodzą w życie dwie duże nowelizacje kodeksu pracy:

1) jedna obowiązuje od 07.04.2023r. dotyczy pracy zdalnej i badania trzeźwości pracowników

2) druga obowiązuje od 26.04.2023r. i wdraża do kodeksu pracy unijne dyrektywy:

• w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, (dyrektywa work-life balance)
• w sprawie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym rodziców i opiekunów (dyrektywa rodzicielska)

To odpowiedź na zmieniające się trendy na rynku pracy, a także wprowadzenie rozwiązań ułatwiających pracującym rodzicom godzenie życia zawodowego z rodzinnym.

Przedstawiamy krótki przewodnik po najważniejszych zmianach. 

PRACA WYKONYWANA ZDALNIE JAKO STAŁA FORMA ŚWIADCZENIA PRACY

PRACA WYKONYWANA ZDALNIE JAKO STAŁA FORMA ŚWIADCZENIA PRACY

Już 7 kwietnia 2023 roku wejdą w życie przepisy dotyczące pracy zdalnej. W Kodeksie Pracy pojawiła się definicja pracy zdalnej oraz związane z nią obowiązki i przywileje. Zgodnie z definicją praca zdalna polega na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika, w tym pod adresem zamieszkania pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą.

Nowe przepisy przewidują możliwość świadczenia pracy wyłącznie w formie pracy zdalnej całkowitą, jak i w formie pracy hybrydowej (częściowo w domu, częściowo w firmie), stosownie do potrzeb konkretnego pracownika i pracodawcy. Będzie ona mogła być uzgodniona zarówno przy zawieraniu umowy o pracę, jak i w trakcie zatrudnienia. Miejscem wykonywania pracy zdalnej zawsze będzie miejsce wskazane przez pracownika, a następnie każdorazowo uzgodnione z pracodawcą (to jest zaakceptowane przez niego). Co do zasady będzie to miejsce zamieszkania pracownika lub inne wybrane przez niego miejsce (miejsca), na które pracodawca wyraził zgodę. Pracodawca, co do zasady, nie będzie mógł odmówić pracy zdalnej m.in. rodzicom, którzy wychowują dziecko do 4. roku życia, opiekunom, którzy zajmują się osobą z niepełnosprawnością w rodzinie i kobietom w ciąży.

W związku z wejściem w życie nowych przepisów, przed pracodawcami nowe obowiązki. Już od 7 kwietnia pracodawca pracownikom pracującym zdalnie powinien:

• zapewnić materiały i narzędzia pracy, w tym urządzenia techniczne niezbędne do wykonywania pracy zdalnej,
• pokryć koszty związane z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, koszty energii elektrycznej oraz niezbędnych usług telekomunikacyjnych,
• zapewnić szkolenia i pomoc techniczną, niezbędne do wykonywania pracy zdalnej.

​​Jednocześnie jednak jest także możliwe używanie przez pracownika prywatnych narzędzi pracy (np. komputera) w przypadku, w którym obie strony stosunku pracy tak ustalą, pod warunkiem, że prywatne urządzenia techniczne i inne narzędzia pracy pracownika wykorzystywane przez niego do pracy będą zapewniały bezpieczeństwo pracy.

Zgodnie z wprowadzonymi zmianami w zakresie pracy zdalnej zasady jej wykonywania powinny zostać określone w porozumieniu
z zakładową organizacją związkową. Jeśli u danego pracodawcy nie działa żadna zakładowa organizacja związkowa, pracodawca powinien uregulować zasady jej wykonywania w regulaminie po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy. Porozumienie powinno określać:

• grupę lub grupy pracowników, którzy mogą być objęci, pracą zdalną;
• zasady pokrywania przez pracodawcę niezbędnych kosztów związanych z instalacją, serwisem, eksploatacją i konserwacją narzędzi pracy, a także innych kosztów bezpośrednio związanych z wykonywaniem pracy zdalnej, jeżeli zwrot takich kosztów został określony w porozumieniu czy regulaminie;
• zasady ustalania ekwiwalentu pieniężnego w przypadku wykorzystywania przez pracownika wykonującego pracę zdalną materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, niezapewnionych przez pracodawcę;
• zasady ustalania ryczałtu odpowiadającego przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku  z wykonywaniem pracy zdalnej.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym zmian w prawie pracy dotyczących m.in. pracy zdalnej, które obowiązują od stycznia 2023 roku:

OKAZJONALNA PRACA ZDALNA

Praca zdalna będzie mogła być wykonywana okazjonalnie, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym. Pracownik będzie mógł wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o przejście tymczasowo na taki tryb. Nowelizacja Kodeksu pracy zakłada, że praca zdalna będzie mogła być wykonywana nie tylko na wniosek pracownika, ale także na polecenie pracodawcy.

W kodeksie wymieniono dwa przypadki:

• w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii oraz w okresie
  3 miesięcy po ich odwołaniu,
• w okresie, w którym zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe z powodu działania siły wyższej.

Pracodawca może wydać polecenie pracy zdalnej, jeśli pracownik bezpośrednio przed wydaniem tego polecenia złoży oświadczenie (w formie papierowej lub elektronicznej) o posiadaniu warunków lokalowych i technicznych do wykonywania pracy zdalnej. Pracodawca może w każdym czasie cofnąć ww. polecenie wykonywania pracy zdalnej, z co najmniej dwudniowym uprzedzeniem. W przypadku zmiany warunków lokalowych i technicznych uniemożliwiającej wykonywanie pracy zdalnej pracownik informuje o tym niezwłocznie pracodawcę. W takim przypadku pracodawca niezwłocznie cofa polecenie wykonywania pracy zdalnej.

KONTROLA TRZEŹWOŚCI PRACOWNIKA

Przyjęta nowelizacja Kodeksu pracy umożliwia pracodawcom przeprowadzenie w miejscu pracy kontroli pracowników na obecność w ich organizmach alkoholu lub innych środków odurzających (narkotyków). Środki potocznie nazywane narkotykami w ustawie zostały nazwane „środkami działającymi podobnie do alkoholu”. 

Nietrzeźwość pracownika może być stwierdzona na dwa sposoby:

• w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu albo pił alkohol w pracy (np. zatacza się) – badanie trzeźwości będzie mogła przeprowadzić policja (dotyczy to wszystkich pracowników),
• w przypadku określonych w przepisach wewnątrzzakładowych kategorii pracowników pracodawca będzie mógł przeprowadzić samodzielną, prewencyjną kontrolę trzeźwości nawet gdy pracownik nie okazuje oznak bycia pod wpływem alkoholu.

Kontrolą trzeźwości przeprowadzaną samodzielnie pracodawca będzie mógł objąć tylko takich pracowników, których praca stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub dla mienia (jakiegokolwiek, nie tylko mienia pracodawcy). W ramach tej samodzielnie przeprowadzanej kontroli pracodawca będzie mógł badać tylko wydychane przez pracownika powietrze. Badanie będzie mógł przeprowadzić tylko urządzeniem posiadającym ważny certyfikat wzorcowania lub kalibracji.

Stan po użyciu alkoholu – zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Stan nietrzeźwości – zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo obecności
w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm³.

Na żądanie pracodawcy lub pracownika będzie mogła być wezwana policja, aby przeprowadziła badanie stanu trzeźwości pracownika. Wprowadzenie kontroli trzeźwości, grupy pracowników objętych taką kontrolą i sposób jej przeprowadzania pracodawca będzie ustalał w akcie wewnątrzzakładowym np. regulaminie pracy lub obwieszczeniu.

Analogiczne zasady postępowania będą obowiązywały w przypadku kontroli na obecność w organizmach pracowników środków działających podobnie do alkoholu (narkotyków).

URLOP RODZICIELSKI I OJCOWSKI ORAZ ZASIŁEK MACIERZYŃSKI 

DŁUŻSZY URLOP RODZICIELSKI

Urlop rodzicielski ma ulec wydłużeniu o 9 tygodni (jego wymiar wzrośnie z 32 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka i 34 tygodni w przypadku porodu mnogiego do – odpowiednio – 41 i 43 tygodni). Ten dodatkowy czas w praktyce będzie dedykowany ojcom, tzn. do wykorzystania jedynie przez ojca, bez możliwości przeniesienia urlopu na matkę. Urlop ten będzie możliwy do wykorzystania w maksymalnie pięciu częściach do końca roku, w którym dziecko ukończy szósty rok życia.

URLOP OJCOWSKI

Urlop ojcowski dostępny będzie krócej – ojcowie będą mogli skorzystać z dwutygodniowego urlopu nie przez 24 miesiące od miesiąca narodzin dziecka, a jedynie przez 12 miesięcy.

WYSOKOŚĆ ZASIŁKU MACIERZYŃSKIEGO

Zmianie ulegnie również wysokość zasiłku macierzyńskiego. Przepisy unijne zakładają wprowadzenie 70% zasiłku za cały okres trwania urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców. Jeśli jednak w ciągu 21 dni od dnia porodu pracownica złoży stosowny wniosek, wówczas podstawa wymiaru zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego wyniesie 81,5%.

INNE ROZWIĄZANIA UŁATWIAJĄCE PRACUJĄCYM RODZICOM GODZENIE ŻYCIA ZAWODOWEGO Z RODZINNYM

ELASTYCZNY CZAS PRACY RODZICÓW DZIECI DO LAT OŚMIU

Nowe przepisy mają zagwarantować pracownikom wychowującym dzieci do lat ośmiu elastyczny czas pracy, a także niemożność zlecania pracy w nocy, wysyłania na delegacje czy ustalania nadgodzin bez zgody pracownika.

Za elastyczną organizację pracy uważa się m.in.

• pracę zdalną,
• ruchomy czas pracy,
• indywidualny rozkład czasu pracy,
• weekendowy system czasu pracy,
• system skróconego tygodnia pracy,
• przerywany czas pracy.

DODATKOWA OCHRONA ZWIĄZANA Z RODZICIELSTWEM

Ustawodawca podniósł wiek dziecka (z 4 do 8 lat) dający prawo do pewnych uprawnień pracowniczych. Pracownika wychowującego takie dziecko nie będzie można bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy ani delegować poza stałe miejsce pracy. Rodzice małych dzieci zyskają lepszą ochroną przed zwolnieniem. Nowe przepisy jednoznacznie przewidują, że pracownicy będą chronieni przed zwolnieniem nie tylko np. w okresie urlopu macierzyńskiego lub rodzicielskiego, ale już od momentu złożenia wniosku o takie wolne na opiekę nad dzieckiem. Dodatkowe wolne zyskają też pracownicy, którzy nie są rodzicami małych dzieci.

DODATKOWY BEZPŁATNY URLOP OPIEKUŃCZY

Dodatkowy bezpłatny urlop opiekuńczy będzie przysługiwał pracownikom, którzy muszą zaopiekować się dzieckiem lub innym członkiem rodziny
(np. rodzicem, mężem lub żoną). Ma on być udzielany na wniosek pracownika i trwać maksymalnie pięć dni w ciągu roku. Co ważne, bliska osoba nie musi być członkiem rodziny — wystarczy, że pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym.

ZWOLNIENIE OD PRACY W ZWIĄZKU Z SIŁĄ WYŻSZĄ

Kolejne dodatkowe dwa dni wolnego będzie można zyskać, korzystając ze zwolnienia z pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem lub innym istotnym wydarzeniem, jeżeli niezbędna jest natychmiastowa obecność pracownika. Zwolnienie od pracy będzie można wykorzystać w dniach (dwa dni rocznie) lub w godzinach (16 godzin). Urlop ten jest płatny
w wysokości 50% podstawowego wynagrodzenia.

DODATKOWE PRZERWY W CZASIE PRACY

Nowelizacja Kodeksu Pracy wprowadza także dwie dodatkowe przerwy wliczane do czasu pracy (oprócz jednej podstawowej). Z drugiej przerwy, trwającej 15 minut, będą mogli skorzystać pracownicy, których dobowy wymiar pracy wynosi minimum 9 godzin. Prawo do skorzystania z trzeciej przerwy – również 15-minutowej – dotyczyć będzie osoby, które pracują dłużej niż 16 godzin w ciągu doby.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym wprowadzenia rozwiązań ułatwiających pracującym rodzicom godzenie życia zawodowego z rodzinnym:

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU – POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

INFORMACJE O WARUNKACH ZATRUDNIENIA, PRAWO DO NIEODPŁATNYCH SZKOLEŃ I RÓWNOLEGŁE ZATRUDNIENIE U INNEGO PRACODAWCY

Przedsiębiorca, który umożliwia dostęp do opinii konsumentów o produktach, musi podawać informacje, czy i w jaki sposób zapewnia, że publikowane opinie pochodzą od konsumentów, którzy używali danego produktu lub go nabyli. Konsumenci powinni być w szczególności informowani o tym, czy przedsiębiorca zamieszcza wszystkie opinie, czy opinie te są sponsorowane lub czy mają na nie wpływ stosunki umowne z przedsiębiorcą. Zakazane jest zamieszczanie fałszywych lub zniekształconych opinii.

INFORMACJE O WARUNKACH ZATRUDNIENIA

Na mocy nowych przepisów pracownik zyska więcej informacji o warunkach zatrudnienia. Pracodawca będzie zobowiązany poinformować pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej m.in. o:

• początkowym wynagrodzeniu podstawowym i innych elementach składowych wynagrodzenia,
• częstotliwości oraz sposobie wypłacania wynagrodzenia,
• długości płatnego urlopu,
• przysługujących pracownikowi przerwach w pracy,
• zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych
  i rekompensaty za nią,
• w przypadku pracy zmianowej – zasadach dotyczących przechodzenia z jednej zmiany na drugą,
• w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy – zasadach dotyczących przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy,
• obowiązujących zasadach rozwiązania stosunku pracy, w tym
  o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy,
• prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia,
  w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy.

Powyższe informacje pracodawcy będą musieli przekazać pracownikowi nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy.

NIEODPŁATNE SZKOLENIA

Pracownik zyska prawo do nieodpłatnego szkolenia niezbędnego do wykonywania określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku. Takie szkolenie będzie wliczało się do czasu pracy. Powinno być także realizowane – w miarę możliwości – w godzinach pracy.

RÓWNOLEGŁE ZATRUDNIENIE U INNEGO PRACODAWCY

Pracownik zyska prawo do równoległego zatrudnienia u innego pracodawcy. Obowiązywać będą zakazy zabraniania pracownikowi jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą a także jego niekorzystnego traktowania z tego tytułu. Pracodawca nadal będzie mógł zakazać pracownikowi wykonywania działalności konkurencyjnej.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym wdrożenia dyrektywy unijnej w sprawie przejrzystych
i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej:

UMOWY O PRACĘ NA OKRES PRÓBNY I CZAS OKREŚLONY ORAZ ZMIANA RODZAJU UMOWY

UMOWA O PRACĘ NA OKRES PRÓBNY

Nastąpią zmiany w umowach o pracę na okres próbny. Czas trwania takiej umowy zależeć będzie od tego, jaką umowę firma chce zawrzeć z pracownikiem po tym okresie:

• 1 miesiąc – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy,
• 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż
  12 miesięcy,
• 3 miesięcy – w pozostałych przypadkach.

Ponowne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem będzie dopuszczalne, jeżeli ma być on zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy. Strony będą mogły uzgodnić w ramach umowy o pracę na okres próbny, że umowa ta przedłuża się o czas urlopu, a także o czas innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli takie nieobecności wystąpią w trakcie okresu próbnego.

ZMIANA PRZEPISÓW DOTYCZĄCYCH UMÓW NA CZAS OKREŚLONY

• Wypowiedzenie umowy na czas określony będzie musiało zawierać uzasadnienie;
• Wypowiedzenie umowy na czas określony będzie podlegało konsultacji związkowej;
• W razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, pracownik będzie mógł ubiegać się o przywrócenie do pracy lub o odszkodowanie.

Nowe zasady wypowiadania umowy o pracę na czas określony będą miały zastosowanie do już zawartych umów, chyba że zostaną one wypowiedziane przed wejściem w życie nowelizacji.

WYSTĄPIENIE O ZMIANĘ RODZAJU UMOWY

Pracownik, który wykonuje pracę na rzecz pracodawcy przez co najmniej 6 miesięcy (do tego czasu zalicza się umowa o pracę na okres próbny) zyska prawo do wystąpienia raz w roku o zmianę rodzaju umowy na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Pracodawca jest zobowiązany do udzielenia pisemnej odpowiedzi na ten wniosek z uzasadnieniem w terminie 1 miesiąca od otrzymania wniosku. Brak udzielenia odpowiedzi w terminie na wniosek o zmianę warunków zatrudnienia lub brak podania przyczyny odmowy uwzględnienia wniosku będzie traktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny do 30 000 zł.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT RYBNICKI

Przeszczepy stały się rewolucją w medycynie i wymusiły wprowadzenie regulacji prawnych w przedmiotowym zakresie. Przeszczepy muszą być bowiem zgodne zarówno z wiedzą medyczną, jak i przepisami prawa. Ogólnopolski Dzień Transplantacji obchodzony jest 26 stycznia, w rocznicę pierwszego udanego przeszczepu nerki w 1966 r. w Pierwszej Klinice Chirurgicznej Akademii Medycznej w Warszawie. Był to wtedy 621. taki zabieg na świecie.

Wedle definicji ustalonej przez WHO pojęcie „transplantacja” oznacza „przeniesienie ludzkich komórek, tkanek lub narządów od dawcy do biorcy w celu przywrócenia funkcji organizmu”. Przez transplantację należy rozumieć metodę leczenia za pomocą wymiany tkanek lub całych organów. Przeszczepianie narządów jest sposobem leczenia pacjentów z krańcową̨ niewydolnością̨ narządu. Reasumując, przeszczepienie (transplantacja) to postępowanie operacyjne polegające na przeniesieniu tkanki lub narządu w miejsce brakującego narządu, ubytku lub uszkodzenia, prowadzącego do daleko posuniętej niewydolności. Przeszczepianie narządów jako zabieg medyczny ratujący zdrowie lub życie pacjenta jest rozpowszechnioną praktyką we wszystkich krajach rozwiniętych.

JAKIE AKTY PRAWNE REGULUJĄ KWESTIĘ TRANSPLANTACJI?

Podstawowym aktem prawnym regulującym obecnie zasady transplantacji jest Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. z 2020 r. poz. 2134 z późn. zm.). Obowiązuje ona od 1 stycznia 2006 roku. Jest to uregulowanie kompleksowe i określa w szczególności zasady pobierania, przechowywania i przeszczepiania komórek, w tym komórek krwiotwórczych szpiku, krwi obwodowej oraz krwi pępowinowej, a także zasady postępowania w zakresie pobierania, przechowywania
i przeszczepiania tkanek i narządów pochodzących od żywych dawców oraz ze zwłok.

Ustawa nie reguluje natomiast:

• pobierania, przeszczepiania komórek rozrodczych, gonad, tkanek zarodkowych i płodowych oraz narządów rozrodczych lub ich części;
• pobierania, przechowywania i dystrybucji krwi do celów jej przetaczania, oddzielenia jej składników lub przetworzenia w leki;
• pobierania i autologicznego przeszczepiania lub pobierania
  i autologicznego zastosowania komórek i tkanek w czasie tej samej procedury chirurgicznej, gdy pobrane komórki i tkanki nie są poddawane przetwarzaniu, testowaniu, sterylizacji lub przechowywaniu.

Problematykę krwi w polskim prawie reguluje ustawa z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 318).

Z uwagi na członkostwo Polski w Unii Europejskiej wiążą nas również postanowienia Dyrektywy 2004/23/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie ustalenia norm jakości i bezpiecznego oddawania, pobierania, testowania, przetwarzania, konserwowania, przechowywania i dystrybucji tkanek i komórek ludzkich (Dz. U. UE. L. z 2004 r. Nr 102, str. 48 z późn. zm.).

KTO MOŻE BYĆ DAWCĄ?

Z uwagi na osobę dawcy istnieje podstawowy podział:

• ex mortuo – wówczas, gdy transplant pozyskuje się ze zwłok,
• ex vivo – gdy dawcą przeszczepu jest żywy człowiek.

W praktyce znakomitą większość przeszczepów wykonuje się od zmarłych.

POBIERANIE KOMÓREK, TKANEK LUB NARZĄDÓW ZE ZWŁOK LUDZKICH

Komórki, tkanki i narządy mogą być pobierane ze zwłok ludzkich po stwierdzeniu zgonu w celach diagnostycznych, leczniczych, naukowych i dydaktycznych. Komórki, tkanki lub narządy ze zwłok ludzkich mogą być pobierane również w czasie sekcji zwłok. W myśl aktualnych przepisów, dla celów związanych z transplantologią stwierdzenie zgonu następuje w wyniku ustalenia, że doszło do trwałego nieodwracalnego ustania czynności mózgu (śmierci mózgu) lub do nieodwracalnego zatrzymania krążenia poprzedzającego pobranie narządów. Trwałe nieodwracalne ustanie czynności mózgu (śmierć mózgu) lub nieodwracalne zatrzymanie krążenia poprzedzające pobranie narządów, stwierdza jednomyślnie dwóch lekarzy specjalistów posiadających II stopień specjalizacji lub tytuł specjalisty.

Trwałe nieodwracalne ustanie czynności mózgu (śmierć mózgu) stwierdzają:

• specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii lub neonatologii,
• specjalista w dziedzinie neurologii, neurologii dziecięcej lub neurochirurgii.

Nieodwracalne zatrzymanie krążenia poprzedzające pobranie narządów stwierdzają:

• specjalista w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii lub neonatologii,
• specjalista dziedzinie medycyny ratunkowej, chorób wewnętrznych, kardiologii, kardiologii dziecięcej lub pediatrii. 

Procedura stwierdzenia zgonu w wyniku śmierci mózgu lub nieodwracalnego zatrzymania krążenia jest określona bardzo szczegółowo w przepisach prawa. Powodem takiego stanu rzeczy jest maksymalna dbałość o to, aby nie dochodziło w tym względzie do pomyłek czy nadużyć. Warto wspomnieć, iż lekarze specjaliści stwierdzający śmierć mózgu lub nieodwracalne zatrzymanie krążenia nie mogą następnie prowadzić czynności bezpośrednio związanych z procedurą przeszczepiania. 

Zawsze trzeba mieć na względzie, iż wartość życia każdego człowieka jest jednakowa i nie ma możliwości, aby poświęcić życie jednego człowieka (potencjalnego dawcy) na rzecz innego (potencjalnego biorcy) – niezależnie od tego, który z nich ma większe szanse przeżycia ze względu na stan zdrowia. Artykuł 11 ustawy transplantacyjnej stanowi, iż lekarz pobierający ze zwłok ludzkich komórki, tkanki lub narządy jest obowiązany zapewnić nadanie zwłokom należytego wyglądu. Przez określenie „należyty wygląd” należy rozumieć przywrócenie wyglądu zbliżonego do tego, który miał zmarły przed śmiercią. Bez wątpienia lekarz powinien wykazać się empatią, taktem oraz zrozumieniem sytuacji członków rodziny i osób bliskich, którym ciało zmarłego zostanie wydane.

Zapraszamy do zapoznania się z poradnikiem dotyczącym regulacji prawnych związanych z transplantacją:

POBIERANIE KOMÓREK, TKANEK LUB NARZĄDÓW OD ŻYWYCH DAWCÓW

Komórki, tkanki lub narządy w celu przeszczepienia lub w celu zastosowania u innej osoby mogą być pobierane od żywego dawcy, przy zachowaniu następujących warunków:

• pobranie następuje na rzecz krewnego w linii prostej, rodzeństwa, osoby przysposobionej lub małżonka oraz – za zgodą sądu – na rzecz innej osoby, jeżeli uzasadniają to szczególne względy osobiste;
• zasadność i celowość pobrania i przeszczepienia komórek, tkanek lub narządów lub zastosowania u ludzi komórek lub tkanek od określonego dawcy ustalają lekarze pobierający
  i przeszczepiający lub stosujący je u znanego biorcy na podstawie aktualnego stanu wiedzy medycznej;
• pobranie zostało poprzedzone niezbędnymi badaniami lekarskimi ustalającymi, czy ryzyko zabiegu nie wykracza poza przewidywane granice dopuszczalne dla tego rodzaju zabiegów i nie upośledzi w istotny sposób stanu zdrowia dawcy;
• kobieta ciężarna może być kandydatem na dawcę jedynie komórek i tkanek; ryzyko określa się w tym przypadku również dla mającego się urodzić dziecka przy udziale lekarza ginekologa-położnika i neonatologa.

Pobranie komórek, tkanek lub narządu od żywego dawcy na rzecz osoby niebędącej krewnym w linii prostej, rodzeństwem, osobą przysposobioną lub małżonkiem, wymaga zgody sądu rejonowego. Zasada ta nie dotyczy pobrania szpiku i innych regenerujących się komórek lub tkanek.

W stosunku do standardowych procedur medycznych zaostrzone zostały także zasady dotyczące informowania pacjenta i wyrażenia zgody na zabieg:

• kandydat na dawcę zostaje przed wyrażeniem zgody szczegółowo, pisemnie poinformowany o rodzaju zabiegu, ryzyku związanym z tym zabiegiem i o dających się przewidzieć następstwach dla jego stanu zdrowia w przyszłości przez lekarza wykonującego zabieg oraz przez innego lekarza niebiorącego bezpośredniego udziału w zabiegu;
• kandydat na dawcę ma pełną zdolność do czynności prawnych i wyraził dobrowolnie przed lekarzem pisemną zgodę na pobranie komórek, tkanek lub narządów w celu ich przeszczepienia lub komórek lub tkanek w celu ich zastosowania u znanego biorcy;
• kandydat na dawcę został przed wyrażeniem zgody uprzedzony o skutkach dla biorcy wynikających z wycofania zgody na pobranie komórek, tkanek lub narządów, związanych z ostatnią fazą przygotowania biorcy do dokonania ich przeszczepienia lub zastosowania u ludzi;
• kandydat na biorcę został poinformowany o ryzyku związanym z zabiegiem pobrania komórek, tkanek lub narządu oraz o możliwych następstwach pobrania dla stanu zdrowia dawcy, a także wyraził zgodę na przyjęcie komórek, tkanek lub narządu od tego dawcy.

Powyższe zasady zostały złagodzone w odniesieniu do pobrania szpiku lub innych regenerujących się komórek lub tkanek. Pobranie może nastąpić na rzecz jakiejkolwiek osoby (nie ma wymogu pokrewieństwa).

PRZESZCZEP OD MAŁOLETNIEGO ŻYWEGO DAWCY

Wyjątkowo, w przypadku, gdy zachodzi bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, a niebezpieczeństwa takiego nie można uniknąć w inny sposób niż przez dokonanie przeszczepu szpiku lub komórek krwiotwórczych krwi obwodowej, dawcą na rzecz rodzeństwa może być również małoletni, jeżeli nie spowoduje to dającego się przewidzieć upośledzenia sprawności organizmu dawcy.

Podkreślenia wymaga, iż biorcą przeszczepu od dawcy małoletniego może być wyłącznie jego rodzeństwo (brat lub siostra). Od tej regulacji nie ma odstępstw – przykładowo małoletni rodzic nie może być dawcą dla swojego dziecka. W przypadku, gdy dawcą szpiku jest małoletni powyżej lat trzynastu, wymagana jest także jego zgoda.

PRZESZCZEPIANIE KOMÓREK, TKANEK LUB NARZĄDÓW LUB STOSOWANIE U LUDZI KOMÓREK LUB TKANEK POCHODZĄCYCH OD ZWIERZĄT

W celach leczniczych dopuszcza się przeszczepianie komórek, tkanek lub narządów lub stosowanie u ludzi komórek lub tkanek pochodzących od zwierząt. Procedura wymaga uzyskania pozytywnej opinii Krajowej Rady Transplantacyjnej oraz zgody komisji bioetycznej. W przypadku przeszczepów odzwierzęcych stosuje się przepisy dotyczące eksperymentów medycznych. Przepisy regulujące eksperyment medyczny znajdują się w Ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2022 r. poz. 1731 z późn. zm.).

W JAKI SPOSÓB ZGODZIĆ SIĘ NA POBRANIE PRZESZCZEPU, A W JAKI WYRAZIĆ SPRZECIW?

W prawie polskim pobranie przeszczepu ze zwłok doznaje ograniczeń́ pod względem celu, sposobu oraz poszanowania woli zmarłego wyrażonej za życia. Poprzez wole zmarłego należy rozumieć sprzeciw wyrażony za życia. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy transplantacyjnej: „Pobrania komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia lub pobrania komórek lub tkanek w celu ich zastosowania u ludzi można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu”

W przypadku małoletniego lub innej osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, sprzeciw może wyrazić́ za ich życia przedstawiciel ustawowy. Ważne jest podkreślenie, iż przepis przewiduje możliwość decydowania przez przedstawiciela ustawowego (zazwyczaj rodzica) tylko dopóki dziecko żyje. Brak jest podstaw do wyrażania sprzeciwu po śmierci dziecka. Prawo wyrażenia sprzeciwu przysługuje również̇ małoletniemu powyżej lat 16. Jeśli jest kilku uprawnionych do sprzeciwu wobec postępowania ze zwłokami jednej osoby (np. przedstawiciel ustawowy i małoletni, który ukończył 16 lat), to wystarczy jeden sprzeciw dla jego skuteczności.

W JAKIEJ FORMIE MOŻNA WYRAZIĆ SPRZECIW?

Sprzeciw wyraża się w formie:

• wpisu w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich;
• oświadczenia pisemnego zaopatrzonego we własnoręczny podpis;
• oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzonego.

Sprzeciw do Centralnego Rejestru Sprzeciwów należy zgłosić osobiście lub listownie na formularzu, który można otrzymać w zakładach opieki zdrowotnej lub na stronie internetowej www.poltransplant.org.pl. Sprzeciw może być w każdej chwili odwołany.

Obowiązkiem lekarza jest sprawdzenie, czy zmarły skorzystał z prawa do sprzeciwu. Wyżej wymienione sposoby sprzeciwu tworzą katalog zamknięty – oznacza to, że inne formy sprzeciwu nie są skuteczne. Przykładowo oznaczenie sprzeciwu w aplikacji dot. zdrowia w telefonie komórkowym nie jest skuteczną formą wyrażenia sprzeciwu i nie jest wiążące dla lekarza.

W świetle obowiązujących w Polsce przepisów do pobrania przeszczepu nie ma znaczenia stanowisko osób bliskich zmarłemu. Przepisy nie nakładają na lekarzy nawet obowiązku informowania rodziny. Jednakże w praktyce lekarze rozmawiają z bliskimi w celu ustalenia, czy zmarły nie złożył oświadczenia o swoim sprzeciwie
w obecności co najmniej dwóch świadków. Pytanie nie powinno natomiast dotyczyć poglądu rodziny lub przypuszczeń bliskich co do woli zmarłego. W praktyce jednak często lekarze uwzględniają wolę rodziny zmarłego.

Jeżeli chcemy być potencjalnym dawcą przeszczepu teoretycznie wystarczające jest nie złożenie sprzeciwu. Można jednak podjąć dodatkowe kroki, aby nasza wola była dla otoczenia znana. Przede wszystkim należy porozmawiać ze swoimi bliskimi i przekazać im swoje stanowisko w sprawie. Można też nosić przy sobie oświadczenie o chęci bycia dawcą.

GDY BĘDZIESZ POTRZEBOWAĆ POMOCY – ZAPRASZAMY DO PUNKTÓW POMOCY PRAWNEJ I PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO:

PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU – POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

BIORCY

Potencjalnego biorcę zakwalifikowanego do przeszczepienia szpiku, komórek lub narządów zgłasza się na krajową listę osób oczekujących na przeszczepienie. Wyboru potencjalnego biorcy dokonuje się na podstawie kryteriów medycznych określonych w przepisach, w szczególności wg. pilności przeszczepu. Wpis na listę oczekujących na przeszczepienie, prowadzonej przez Centrum Organizacyjno-Koordynacyjne do Spraw Transplantacji „Poltransplant” jest warunkiem skorzystania
z transplantacji.

CO PRZESZCZEPIA SIĘ NAJCZĘŚCIEJ?

Pełne statystyki dotyczące liczby przeszczepów prowadzi „Poltransplant”. Najczęściej przeszczepiane narządy od zmarłych dawców to: nerki, wątroba, serce, płuco, trzustka. Narządy podlegające transplantacji od żywych dawców to nerka lub części wątroby. Przeszczepia się również tkanki oka (rogówka), komórki krwiotwórcze.

CZY DANE DAWCÓW I BIORCÓW SĄ JAWNE?

Dane osobowe dotyczące potencjalnego dawcy, dawcy, potencjalnego biorcy i biorcy są objęte tajemnicą i podlegają ochronie przewidzianej w przepisach o tajemnicy zawodowej i służbowej oraz
w przepisach dotyczących dokumentacji medycznej prowadzonej przez podmioty lecznicze. Ujawnia się natomiast dane osobowe o dawcy
i o biorcy odpowiednio tym osobom, jeżeli narząd ma być pobrany od żywego dawcy.

ODPŁATNOŚĆ

Ustawa transplantacyjna stanowi, że za pobrane od dawcy komórki, tkanki lub narządy nie można żądać ani przyjmować zapłaty, innej korzyści majątkowej lub korzyści osobistej. Przyjmuje się, iż istnieje natomiast możliwość zwrotu utraconych dochodów czy kosztów związanych z pobraniem.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

PORADY PRAWNE UDZIELANE SĄ RÓWNIEŻ Z UŻYCIEM ŚRODKÓW KOMUNIKOWANIA SIĘ NA ODLEGŁOŚĆ.

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka ŻORY

KTO MOŻE UZYSKAĆ NUMER PESEL?

– Obywatel Ukrainy, który przybył legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej od dnia 24 lutego 2022 r. bezpośrednio z Ukrainy;

– Rodzina obywatela Ukrainy, która przybyła z nim bezpośrednio na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w okresie od dnia 24 lutego 2022 r.;

– Dziecko urodzone na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez Matkę obywatelstwa ukraińskiego, która przybyła do Polski w okresie od dnia 24 lutego 2022 r.

KTO SKŁADA WNIOSEK O NADANIE NUMERU PESEL W IMIENIU DZIECKA?

Wniosek składa jedno z rodziców, opiekun, kurator, opiekun tymczasowy, opiekun faktyczny.

JAKIE DOKUMENTY POTRZEBUJESZ, ABY UZYSKAĆ NUMER PESEL?

– Dokumentu podróży, Kartę Polaka lub inny dokument ze zdjęciem. W przypadku dzieci, które nie ukończyły 18. roku życia dokumentu potwierdzającego urodzenie. Potwierdzenie tożsamości może nastąpić na podstawie dokumentu unieważnionego.

GDZIE ZŁOŻYĆ WNIOSEK O PRZYZNANIE NUMERU PESEL?

– W każdym urzędzie gminy na terenie Polski.

Wydanie numeru Pesel jest bezpłatne.

Podczas składania wniosku o numer PESEL pobiera się od osoby, której dotyczy wniosek, odciski palców (nie dotyczy dzieci poniżej 12 lat).

1. Хто може отримати номер ПЕСЕЛЬ?

– громадянин України, який легально в’їхав на територію Республіки Польща безпосередньо з України від 24 лютого 2022 року включно,

– сім’я громадянина України, яка прибула з ним безпосередньо на територію Республіки Польща у період від 24 лютого 2022 року включно,

– дитина, народжена на території Республіки Польща матір’ю з громадянсвом України, яка прибула до Польщі в період з 24 лютого 2022 року включно.

2. Хто може подати заяву на надання номеру ПЕСЕЛЬ дитині?

Заява подається одним із батьків, опікуном, куратором ( опікуном пробації), тимчасовим опікуном, фактичним опікуном.

3. Які документи потрібні щоб отримат номер ПЕСЕЛЬ?

– Проїздний документ, карта поляка або інший документ з фотографією. Якщо номер ПЕСЕЛЬ надається дитині до 18 років – потрібно свідоцтво народження дитини. Особу можна підтвердити також на підставі документу, який визнано за недійсний.

4. Куди подати заяву на надання номеру ПЕСЕЛЬ?

– У кожному офісі гміни Польщі.

Номер ПЕСЕЛЬ надається безкоштовно.

Під час подачі заяви на надання номеру ПЕСЕЛЬ, у особи беруться відбитки пальців (не відноситься до дітей віком до 12 років).

Українська версія статті

1. Kto może opuścić Ukrainę?

W związku z agresją Rosji na Ukrainę, wielu obywateli i obywatelek Ukrainy poszukuje schronienia poza granicami kraju. Nie każdy jednak jest uprawniony do wyjazdu. Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Ukrainy: “W okresie obowiązywania ustawowego stanu wojennego wyjazd poza granice Ukrainy jest ograniczony dla mężczyzn – obywateli Ukrainy w wieku od 18 do 60 lat. Osobno należy zaznaczyć, że wyjątki mogą dotyczyć tylko osób, określonych w prawodawstwie. Przede wszystkim są to osoby, które posiadają zaświadczenie o odroczeniu poboru oraz zawiadomienie o zakwalifikowaniu na specjalną ewidencję wojskową lub orzeczenie komisji wojskowo-lekarskiej o niezdatności.Oprócz tego ograniczenia nie dotyczą osób: na których utrzymaniu przebywa 3 lub więcej dzieci w wieku do lat 18, lub które samotnie wychowują dziecko w wieku do lat 18, lub na utrzymaniu których przebywa dziecko z niepełnosprawności które są: rodzicami adopcyjnymi, opiekunami których bliska rodzina zginęła lub zaginęła w trakcie przeprowadzania operacji antyterrorystycznej.”

Kwestie zwolnienia z poboru i odroczenia poboru reguluje ukraińska ustawa o służbie wojskowej (https://zakon.rada.gov.ua/laws/
show/2232-12?fbclid=IwAR3x9qFc0OymlzPBU2LHBlRYZWbQys4-IioUC3HyLyOz9QPJY0nSwKAWwg#Text).
Kategorie osób, w stosunku do których może dojść do odroczenia poboru reguluje art. 17 tej ustawy i są tam określeni m. in. studenci uczelni
wyższych. Mimo tego, odroczenie poboru następuje dopiero w momencie wydania decyzji przez Okręgową (Miejską) Komisję Poborową – nie działa ono automatycznie. Innymi słowy, zainteresowany powinien zgłosić się do tej komisji i zwrócić się o odroczenie poboru. Zwolnienie z poboru reguluje art. 18 tej ustawy.

2. Na jakich zasadach mogę obecnie wjechać do Polski?

Zgodnie z informacjami podanymi przez Urząd do Spraw Cudzoziemców (www.ua.gov.pl), wjazd obywateli i obywatelek Ukrainy do Polski jest obecnie możliwy na podstawie:

• ruchu bezwizowego (na podstawie paszportu biometrycznego);
• wizy krajowej (D) lub wizy Schengen (C);
• wizy z oznaczeniem D lub C, lub dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo Schengen;
• posiadanego zezwolenia na pobyt czasowy, pobyt stały lub pobyt rezydenta długoterminowego UE i ważnej karty pobytu;
• wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, złożonego na polskim przejściu granicznym wobec Strażnika Granicznego;
• decyzji komendanta placówki Straży Granicznej udzielanej podczas przekraczania granicy.

Chociaż warunkiem bezwizowego wjazdu do Polski jest posiadanie paszportu biometrycznego, władze polskie zapewniają, że wpuszczą każdą osobę, która ucieka z
Ukrainy w związku z wojny, niezależnie od tego, czy posiada ona odpowiednie dokumenty wjazdowe, czy nie. Jeżeli nie posiadasz paszportu biometrycznego, zostaniesz wpuszczony do Polski na podstawie decyzji Straży Granicznej wydanej na podstawie art. 32 ustawy o cudzoziemcach. Taka zgoda jest obecnie wydawana na 15 dni. Każda osoba ma także prawo złożyć na przejściu granicznym wniosek o udzielenie ochrony międzynarodowej, jednak z uwagi na dużą liczb osób przekraczających obecnie granice, nie jest to raczej praktykowane. Wniosek taki możesz jednak złoży w późniejszym czasie, w trakcie pobytu w Polsce.

Ważne!

W miarę możliwości, zabierz ze sobą na granicę dokumenty potwierdzające Twoją tożsamość, takie jak zagraniczny paszport, prawo jazdy, czy chociaż świadectwo urodzenia. Przydadzą Ci się one także podczas pobytu w Polsce.

3. Jakie warunki muszę spełnić, żeby móc skorzysta z ruchu bezwizowego?

Żeby skorzystać z tej możliwości przede wszystkim musisz posiadać paszport biometryczny. Ponadto, na podstawie ruchu bezwizowego możesz przebywać w Polsce maksymalnie 90 dni w ciągu każdych 180 dni. Jeżeli więc przebywałeś ostatnio przez dłuższy czas w Polsce, następnie wróciłeś na Ukrainę, a teraz próbujesz znowu wjechać do Polski – może się okazać, że nie przysługuje Ci już prawo wjazdu na podstawie ruchu bezwizowego. W takim wypadku jednak możesz wjechać do Polski na podstawie zgody komendanta Straży Granicznej, udzielonej podczas przekraczania granicy. Polskie władze zapewniają, że każda osoba uciekająca z Ukrainy, zostanie wpuszczona do Polski.

4. Czy będę mógł wjechać do Polski, jeżeli nie posiadam dokumentu podróży (paszportu zagranicznego)?

Co do zasady, warunkiem wjazdu do Polski jest posiadanie ważnego dokumentu podróży. Taki wymóg nie dotyczy jednak osób, które składają na granicy wniosek o udzielenie im ochrony międzynarodowej. Wniosek taki powinien by przyjęty od każdej osoby; nawet, jeżeli nie posiada ona dokumentu podróży, ani żadnych innych dokumentów wjazdowych. Ponadto, zgodnie z zapewnieniami polskich władz, obywatelom i obywatelkom Ukrainy podróżującym bez paszportów będą wydawane szczególne zgody na wjazd do Polski na podstawie zgody komendanta Straży Granicznej.

5. Czy będę mógł wjechać do Polski, jeżeli jestem objęty zakazem wjazdu na terytorium RP?

Tak, także osoby objęte zakazem wjazdu zostaną wpuszczone do Polski. W takim wypadku musisz się jednak liczyć z tym, że Straż Graniczna będzie mogła zwrócić się do sądu z wnioskiem o umieszczenie ci w ośrodku strzeżonym, gdzie będziesz przebywać w warunkach pozbawienia wolności.

6. Czy obowiązują mnie przepisy wydane w związku z pandemią SARS-CoV-2?

19 lutego 2022 r. zniesiono ograniczenia dotyczące wjazdu do Polski z kierunku ukraińskiego, które zostały wprowadzone w marcu 2020 r. w związku z pandemią COVID. W rezultacie, przywrócone zostały ogólne zasady przekraczania granicy polsko-ukraińskiej oparte o Kodeks Graniczny Schengen oraz polskie przepisy.
24 lutego 2022 r. zniesiony został także obowiązek posiadania szczepienia przeciwko COVID-19, przechodzenia testów oraz kwarantanny dla osób wjeżdżających do Polski z Ukrainy.

7. Czy do Polski może wjechać dziecko bez swoich opiekunów prawnych (samo, albo z innym członkiem rodziny, np. z babcią)?

Do przekroczenia granicy w takiej sytuacji potrzebne są dwa dokumenty: dokument potwierdzający tożsamość dziecka oraz zgoda rodzica. Dokumentem potwierdzającym tożsamość niekoniecznie musi by paszport, może to być też akt lub świadectwo urodzenia. Zgoda rodzica to oddzielny dokument, w którym upoważnia on wskazaną osobę , towarzyszącą dziecku w podróży, do opieki, a także do uzyskiwania wszelkich dokumentów podróżnych i do podejmowania wszelkich decyzji dotyczących życia i zdrowia dziecka w okresie wyjazdu. Taka zgoda musi by potwierdzona notarialnie. Obecnie wielu polskich notariuszy zadeklarowało chęć nieodpłatnego potwierdzania zgód dla rodziców dzieci uciekających z terenu Ukrainy.

Zdarzaj się jednak odstępstwa od wymogu posiadania zgody drugiego rodzica. W praktyce, ukraińskie służby graniczne puszczają dzieci bez zgody drugiego rodzica, o ile z przedstawionych dokumentów jednoznacznie wynika, iż dziecko przekracza granicę z przynajmniej jednym rodzicem.

8. Czy mogę wjechać do Polski ze swoim zwierzęciem domowym? Czy potrzebuję dla niego odpowiednich dokumentów?

Od 24 lutego 2022 r. Główny Inspektorat Weterynarii wprowadzi tymczasowe odstępstwa ułatwiające przekraczanie granicy ukraińsko-polskiej ze zwierzętami domowymi: psami, kotami i fretkami. Opiekunowie zwierząt nie muszą okazywać na granicy kompletu dokumentów weterynaryjnych. W miarę możliwości warto jednak wziąć ze sobą wszelkie dokumenty związane ze zdrowiem zwierzęcia. Po przekroczeniu granicy, zwierzęta zostaną zbadane pod kątem wścieklizny i zaszczepione na koszt budżetu państwa. Następnie właściciel zwierzęcia otrzyma dokument potwierdzający spełnienie wymogów weterynaryjnych. Jeżeli zwierzęta nie posiadają czipa, zostaną zaczipowane na koszt państwa.

9. Czy do Polski mogą wjechać obywatele innych państw niż Ukraina (np. zagraniczni studenci z Ukrainy)? Jakie dokumenty muszą posiadać?

Zasady wjazdu do Polski obywateli innych państw niż Ukraina zależą od wymogów wjazdowych dotyczących konkretnego państwa, którego dana osoba jest obywatelem. Najczęściej jest to obowiązek posiadania wizy. Jednakże, wymogi te nie dotycz osób, które składają na granicy wniosek o udzielenie im ochrony międzynarodowej. Taki wniosek powinien zostać przyjęty na przejściu granicznym od każdej osoby uciekającej przed niebezpieczeństwem, bez względu na to, czy dana osoba posiada odpowiednie dokumenty wjazdowe. Poza tym, każdej osobie może zostać wydana zgoda komendanta SG na wjazd do Polski, bez spełniania wymaganych prawem wymogów wjazdu. Polskie władze zapewniają, że wpuszczają obecnie do Polski każdą osobę uciekającą z Ukrainy, w tym także obywateli innych państw. Praktyka pokazuje, że otrzymują one stempel wjazdowy z prawem pobytu w Polsce na okres do 15 dni.

10. Czy mężczyźni w wieku poborowym nie będą wpuszczani do Polski?

Nie ma podstaw prawnych, aby polskie służby graniczne odmawiały wjazdu do Polski osobom w wieku poborowym. Nie mniej jednak, celem wjazdu do Polski konieczne jest przejście przez ukraińską kontrolę graniczną na kierunku wyjazdowym, a ukraińskie służby graniczne nie wypuszczają z kraju mężczyzn między 18 a 60 rokiem życia. Nawet jeżeli mężczyzna w tym wieku posiada orzeczenie o niezdolności do służby, może zostać cofnięty z granicy do punktu poborowego celem powtórnej weryfikacji orzeczenia.

Powszechnej mobilizacji NIE podlegają:

• osoby wykonujące służbę w czasie mobilizacji lub wojny w innych niż wojsko organach władzy państwowej;
• osoby uznane przez komisję lekarsko-wojskową za tymczasowo niezdolne do służby – do 6 miesięcy od orzeczenia;
• mężczyźni i kobiety, którzy mają na utrzymaniu co najmniej troje dzieci do 18 roku życia;
• osoby samotnie wychowujące dziecko/dzieci;
• rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka – grupa A, jeżeli dziecko nie ukończy o 18. roku życia;
• rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka, jakie ma jakiekolwiek wady funkcjonowania organizmu w stopniu III lub IV oraz ograniczenie aktywności życiowej jakiejkolwiek kategorii w stopniu II-III;
• rodzice lub opiekunowie niepełnosprawnego dziecka w stopniu I lub II, do ukończenia przez dziecko 23 roku życia;
• opiekunowie lub rodzice zastępczy dzieci do 18 roku życia;
• opiekunowie stali osób, które zgodnie z ustawą wymagają opieki, w razie braku innych osób mogących tę opiekę sprawować;
• parlamentarzyści;
• pracownicy organów kierownictwa wojskowego;
• studenci i doktoranci studiów wyższych, asystenci – stażyści, aspiranci i doktoranci;
• pracownicy naukowi i naukowo-dydaktyczni szkolnictwa wyższego i organizacji naukowych, mający stopień naukowy;
• mężczyźni lub kobiety, których najbliższe osoby zginęły lub zaginęły w trakcie operacji antyterrorystycznych.

11. Jakich dokumentów potrzebuję, żeby wjechać do Polski własnym samochodem?

Nie ma wymogów ograniczających prawo wjazdu do Polski własnym samochodem. Do poruszania się po polskich drogach przez pojazd zarejestrowany za granicą potrzebne jest jednak spełnienie kilku wymogów z art. 71 ust. 4-6 ustawy o ruchu drogowym. Przede wszystkim, konieczne jest prawo jazdy osoby prowadzącej pojazd. Ponadto, należy mieć przy sobie dowód rejestracji pojazdu za granicą wydany przez odpowiedni organ, który powinien potwierdzać, że kierowca ma prawo prowadzić ten pojazd (np. stwierdza, że pojazd jest własnością lub współwłasnością kierowcy). Jeżeli z dowodu rejestracyjnego nie wynika uprawnienie do używania danego pojazdu, kierujący powinien mieć przy sobie dokument potwierdzający prawo do korzystania z niego (umowę użyczenia albo zgodę właściciela). Ostatecznie pojazd musi by sprawny technicznie – mieć potwierdzenie przeglądu oraz tablice rejestracyjne z oznaczeniem złożonym z liter alfabetu łacińskiego, cyfr arabskich oraz literowego oznaczenia kraju pochodzenia. Pojazd powinien też posiadać ważną polisę od odpowiedzialności cywilnej. Samochód trzeba będzie zarejestrować w
Polsce przed upływem 6 miesięcy od wjazdu. 

12. W jaki sposób mogę złożyć wniosek o objęcie mnie w Polsce ochroną międzynarodową?

Każda osoba ma prawo złożenia na granicy lub na terytorium Polski wniosku o udzielenie jej ochrony międzynarodowej. W tym celu wystarczy poinformować służby granicznej o takim zamiarze i podać powody, dla których nie możecie bezpiecznie powróci do kraju pochodzenia. Obecnie jednak, w związku z dużą ilością osób przechodzących przez polskie przejścia graniczne z kierunku Ukrainy, składanie takich wniosków na granicy nie jest raczej praktykowane. Straż Graniczna wpuszcza osoby uciekające z Ukrainy do Polski na podstawie przepisów o ruchu bezwizowym lub na podstawie specjalnej zgody komendanta SG.

13. Co się ze mną stanie po wjeździe do Polski?

Jeżeli wjechałeś do Polski na podstawie ruchu bezwizowego, możesz przebywać w Polsce przez okres do 90 dni. W tym czasie masz prawo do zgodnego z prawem pobytu w Polsce oraz innych krajach strefy Schengen. Jeżeli przed upływem tego terminu nie będziesz mógł powrócić do kraju, konieczne będzie wystąpienie z wnioskiem o zalegalizowanie swojego pobytu w Polsce.

Jeżeli wjechałeś do Polski na podstawie wydanej Ci wcześniej karty pobytu, możesz przebywać w Polsce w okresie jej ważności.

Jeżeli złożyłeś wniosek o udzielenie Ci w Polsce ochrony międzynarodowej, zostaniesz skierowany do jednego z ośrodków recepcyjnych dla osób poszukujących ochrony i będzie się wobec Ciebie toczyć procedura uchodźcza. Zostaniesz wtedy zobowiązany do złożenia paszportu do depozytu i pozostania w Polsce do czasu rozstrzygnięcia Twojego wniosku.

Jeżeli wjechałeś do Polski na podstawie zgody komendanta Straży Granicznej, Twój legalny pobyt w Polsce trwa do 15 dni. Przed upływem tego terminu, powinieneś złożyć wniosek o zalegalizowanie swojego pobytu w Polsce na podstawie ogólnych przepisów. Możesz także złożyć wniosek o udzielenie Ci w Polsce ochrony międzynarodowej.

14. Gdzie w Polsce otrzymam wsparcie?

Wszyscy obywatele Ukrainy wjeżdżający do Polski mogą się zgłosić do jednego z centrów recepcyjnych oferujących tymczasowe zakwaterowanie, wyżywienie i pomoc medyczną. Poniżej znajdziesz adresy kilku z tych miejsc. Warto śledzić rządowe strony internetowe (na przykład: www.ua.gov.pl), gdy sukcesywnie otwierają się nowe punkty pomocy.

• Pałac Suchodolskich Gminny Ośrodek Kultury i Turystyki, ul. Parkowa 5, 22-175, Dorohusk – osiedle
• Przygraniczne Centrum Kultury i Rekreacji, ul. Spółdzielcza 8, 22 – 540, Dołhobyczów
• Zespół Szkół w Horodle, ul. Piłsudskiego 58, 22 – 523 Horodło
• Szkoła Podstawowa w Lubyczy Królewskiej (zaplecze hali sportowej), ul. Jana III Sobieskiego 5, 22 – 680 Lubycza Królewska
• Świetlica, Korczowa 155 37-552 Korczowa
• Hala sportowa – Medyka 285, 37-732 Medyka
• Szkoła Podstawowa w m. Krowica Sama 183, 37-625 Krowica Sama
• Była Szkoła Podstawowa w Łodynie, Łodyna 41, 38-700 Ustrzyki Dolne

15. Czy w Polsce będę objęty pomocą medyczną?

Pomocą medyczną finansowaną ze środków publicznych są w Polsce objęte osoby ubezpieczone. Wszystko więc zależy od tego, jaka jest podstawa Twojego wjazdu do Polski i czy posiadasz prawo do ubezpieczenia. Na przykład, osoby, które złożyły wniosek o ochronę międzynarodową są objęte pomocą medyczną finansowaną przez budżet państwa.

Osoby chcące umówić się na wizytę z lekarzem powinny skontaktować się ze świadczącą pomoc medyczną firmą Petra Medica: +48 22 112 02 06.
Dodatkowo, pomoc medyczną dla uciekających z kraju obywateli i obywatelek Ukrainy zaoferowała firma LUX MED. W tym celu powstała specjalna, polsko-ukraińska infolinia pod nr tel. +48 22 45 87 007 (czynna codziennie w godzinach 9.00 -17.00) oraz adres mailowy ua.kontakt@luxmed.pl.

16. Czy z Polski będę mógł swobodnie wyjechać do innych państw UE?

Jeżeli posiadasz ważną wizę lub kartę pobytu albo wjechałeś do Polski na podstawie ruchu bezwizowego, to możesz wjechać do innych państw strefy Schengen na okres do 90 dni.

Jeżeli jednak nie posiadasz zagranicznego dokumentu podróży (albo Twoje dzieci nie posiadają), wówczas nie będziesz mógł przekracza swobodnie granic z Polski do innych państw. Nie będziesz miał takiej możliwości także jeżeli złożyłeś wniosek o udzielenie Ci w Polsce ochrony międzynarodowej. Masz wtedy bowiem obowiązek pozostania w Polsce do czasu zakończenia Twojej procedury, a Twój paszport trafi na czas procedury do depozytu urzędu.

17. Do jakich organizacji mogę się zwrócić po pomoc?

Źródła oficjalne:

• Całodobowa Infolinia dla obywateli Ukrainy prowadzona przez Urząd do Spraw Cudzoziemców: +48 47 721 75 75
• Strona informacyjna: www.ua.gov.pl (informacje po PL, UA, ENG i RUS)

Organizacje pozarządowe:

• Dom Ukraiński/Nasz Wybór (Warszawa)
  ul. Zamenhofa 1
  00-153 Warszawa
  Telefon: +48 727 805 764
• Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć (Kraków)
  ul. Krowoderska 11/7
  31-141 Kraków
  Telefon i WhatsApp: +48 693 390 502
• Fundacja Ocalenie (Warszawa)
  ul. Krucza 6/14a
  00-549 Warszawa
  cpc@cpc.org.pl
• Centrum Wielokulturowe (Warszawa)
  ul. Jagiellońska 54
  03-469 Warszawa
  Telefon: +48 22 648 11 11 / +48 604 932 969
• Stowarzyszenie Interwencji Prawnej (Warszawa)
  ul. Siedmiogrodzka 5/51
  01-204 Warszawa
  Telefon: +48 880 145 372
• Helsińska Fundacja Praw Człowieka (Warszawa)
  ul. Wiejska 16
  00-490 Warszawa
  refugees@hfhr.pl
• NOMADA. Stowarzyszenie na Rzecz Integracji Społeczeństwa Wielokulturowego (Wrocław)
  ul. Pauli ska 4/8
  Wrocław 50-247
  help@nomada.info.pl
  +48 791 576 459
• Instytut Praw Migrantów (Wrocław)
  ul. Ruska 46A/201,
  50-079 Wroc aw
  biuro@instytutpm.eu
  tel. +48 510 011 846
• Strona internetowa Grupy Granica zawierająca informacje o aktualnych inicjatywach na rzecz pomocy osobom uciekającym z Ukrainy: https://ukraina.grupagranica.pl