Rodzina w świetle prawa – Żory

JAK WAŻNA JEST RODZINA?

Rodzina to największy skarb. To właśnie ona stanowi o naszym miejscu na ziemi. Dom jest najważniejszą, podstawową strukturą naszego życia. Relacje z rodziną i ognisko domowe są tym na czym budujemy nasze pomysły na życie i otaczający nas świat.

Czas majowo-czerwcowy obfituje w święta związane z rodziną: Dzień Matki, Dzień Ojca i Dzień Dziecka zachęca do przyjrzenia się prawom i obowiązkom najmniejszej, a zarazem najdroższej dla każdego formy życia społecznego. Dlatego startujemy z kampanią, która:

• wskazuje jak ważna jest rodzina
• przypomina jakie ma prawa i obowiązki
• przybliża prawo rodzinne
• wskazuje, gdzie  szukać pomocy, kiedy napotykamy na problemy

Rodzina odgrywa kluczową rolę w życiu człowieka, wpływając na jego rozwój emocjonalny i społeczny. Silne więzi rodzinne mogą pomóc jednostce w budowaniu zdrowych relacji w przyszłości. Jednocześnie, brak wsparcia rodziny rzutuje na całe przyszłe życie człowieka… .Rodzina od zawsze zapewniała opiekę, wychowanie, przygotowywała do życia poza jej strukturami. Stąd jako instytucja stanowi wartość dla jednostki.

Zgodnie z Konstytucją RP rodzina :

• znajduje się pod ochroną i opieką RP
• w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietna i niepełna, ma prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych (art. 71).

PRAWA I FUNKCJE RODZINY

Rodzina jako podmiot prawa ma szereg uprawnień i obowiązków wynikających z różnych aktów normatywnych. Jednym z najważniejszych jest:

• prawo do ochrony życia rodzinnego przed ingerencją państwa lub osób trzecich, gwarantowane przez art. 47 Konstytucji,
• prawo do korzystania ze świadczeń rodzinnych, które reguluje Ustawa o świadczeniach rodzinnych,
• prawo do udziału w podejmowaniu decyzji dotyczących swoich dzieci, zgodnie z art. 97 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego.

Obowiązki, funkcje i zadania rodziny jako instytucji społecznej:

• udział w wychowaniu dzieci
• zapewnienie im opieki i bezpieczeństwa
• alimentacji zgodnie z art. 133 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego
• przekazywania wartości, norm i tradycji kulturowych, co umożliwia rozwój osobisty i edukację jej członków
• tworzenie więzi emocjonalnej i tożsamościowej, co jest istotne dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego

TWOJA RODZINA PRZEŻYWA TRUDNOŚCI?

W ramach Kampanii „Rodzina w świetle prawa” zwracamy uwagę na prawa i obowiązki rodziny, ale również na jej codzienne problemy prawne.

Pomoc prawną, wsparcie, akceptację, poświęcony czas, obecność oraz uważność w rozmowie oferują nasze punkty nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego i pomocy prawnej.

TO PIERWSZE I WAŻNE miejsca, w których jako członek rodziny: mama, tata, nastolatek, krewny, dziadek itp.:

• będziesz wysłuchany, z pełnym szacunkiem i akceptacją,
• doświadczysz pomocy w rozwiązaniu swoich problemów,
• otrzymasz wsparcie.

Zachęcamy do kontaktu z naszymi prawnikami i doradcami, aby poznać możliwe rozwiązania swoich trudności.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka ŻORY

PRAWO RODZINNE – CO WARTO O NIM WIEDZIEĆ?

Definicja rodziny może się różnić w zależności od kontekstu prawnego.

W prawie konstytucyjnym, rodzina to podstawowa i nienaruszalna wspólnota życia ludzi. Ta definicja ma na celu uznanie roli rodziny w budowaniu społeczeństwa oraz gwarantowanie jej praw i wolności. Jest to bardzo ważne, ponieważ rodzina pełni szereg funkcji i zadań, które są niezbędne dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego.

W  prawie cywilnym, rodzina to komórka społeczna, która powstaje w wyniku zawarcia małżeństwa. Taka definicja ma na celu uregulowanie stosunków majątkowych i osobistych między małżonkami oraz między rodzicami a dziećmi.

W ustawie o pomocy społecznej rodzina to osoby, które są spokrewnione lub niespokrewnione, ale pozostające w faktycznym związku. Taka definicja ma na celu zapewnienie wsparcia osobom znajdującym się w trudnej sytuacji materialnej lub społecznej.

PRAWO RODZINNE to:

• jedno z najbardziej obszernych i najbardziej dopracowanych rodzajów prawa w Polsce.
• wyspecjalizowany dział prawa cywilnego, który wprowadza regulacje dotyczące stosunków prawnych w rodzinie
• zbiór norm i zasad prawnych, które regulują oraz wskazują stosunki majątkowe oraz niemajątkowe między małżonkami i ich krewnymi.
• Przepisy zawarte w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym jasno określają prawa i obowiązki każdego członka rodziny

W jakim celu zostało stworzone prawo rodzinne?

Głównym celem ustaleń wynikających z prawa rodzinnego jest ułożenie i zachowanie porządku norm oraz zasad panujących w życiu społecznym oraz rodzinnym. Poprzez ustanowienie zbioru praw wynikających z Kodeksu, każdy obywatel ma obowiązek przystosowania się do nich. Dzięki temu możliwe jest zachowanie odpowiedniej ochrony podmiotów prawa rodzinnego oraz opiekuńczego.

ZASADY PRAWA RODZINNEGO

Prawo rodzinne ma za zadanie przede wszystkim chronić prawa każdego członka rodziny oraz wskazywać obowiązki każdego członka rodziny oraz każdego innego obywatela podlegającego pod dyrektywy tego prawa.

Najważniejsze zasady prawa rodzinnego to:

• zasada dobra dziecka – jest to najważniejsza zasada, która została zapisana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym. Prawo jasno nakazuje ochronę dziecka i służyć jego dobru oraz rozwojowi. Dziecko postawione jest na samym szczycie piramidy rodzinnej, oznacza, to, że wszelkie działania podejmowane przez rodziców/opiekunów prawnych lub państwo muszą uwzględniać i mieć na celu przede wszystkim jego dobro.

• zasada dobra (ochrony) rodziny – zasada ta mówi o tym, że prawo rodzinne posiada jedno podstawowe zadanie, które polega na ochronie rodziny przed jej rozpadem. Wówczas przy wystąpieniu jakiegokolwiek konfliktu, kończącego sprawę rozwodem, kończy się rola prawa rodzinnego, a zaczyna obowiązywać prawo karne.

• zasada monogamii – zasada, która mówi o wierności małżeńskiej. Monogamia to najpopularniejszy rodzaj związku małżeńskiego, w którym jedna osoba związana jest na stałe wyłącznie z jednym partnerem.

• zasada równouprawnienia kobiety i mężczyzny oraz trwałości małżeństwa – jest to zasada opiewająca za równością małżonków oraz trwałością związku małżeńskiego. Oznacza to, że zarówno kobieta jak i mężczyzna posiadają takie same prawa wobec dziecka, samych siebie oraz państwa. Zasada ta podlega konieczności udowodnienia winy któregokolwiek z małżonków w przypadku rozwodu.

• zasada szczególnej ochrony rodziny i dziecka przez państwo – polega na tym, że państwo ma obowiązek zapewnić rodzinie życie w społeczeństwie, w którym respektowane są z góry ustalone normy i zasady, do których każdy obywatel powinien się ustosunkować. Obowiązkiem państwa jest odpowiednie wsparcie oraz zapewnienie najlepszych rozwiązań w celu łagodzenia konfliktów oraz trudnych sytuacji.

Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!

 PROFIL STOWARZYSZENIA DOGMA NA FACEBOOKU
– POST Z INFORMACJAMI NA TEMAT ZAPISÓW DO PUNKTÓW PORADNICZYCH

RZĄDOWE PROGRAMY WSPIERAJĄCE RODZINĘ

• Aktywny Rodzic
• Rodzina 800 plus
• Dobry Start
• Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
• Program Maluch+
• Opieka nad dzieckiem w wieku do lat 3
• Karta Dużej Rodziny
• Świadczenia rodzinne
• Fundusz alimentacyjny
• Wsparcie rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo-wychowawczych
• Opieka zastępcza nad dzieckiem
• Usamodzielniani w świetle ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej
• Adopcja
• Jednorazowe świadczenie w wysokości 4000 zł “Za życiem”

WAŻNE STRONY INTERNETOWE:

https://www.gov.pl/web/gov/uslugi-dla-obywatela/#rodzina-i-malzenstwo

https://www.gov.pl/web/gov/uslugi-dla-obywatela/#zasilki-i-pomoc-finansowa

https://obywatel.gov.pl/pl/dzieci

UPRAWNIENIA RODZINY W 2024R.

Zmiany w urlopie rodzicielskim

• Wymiar urlopu rodzicielskiego wynosi 41 tygodni (ciąża pojedyncza) i 43 tygodni (ciąża mnoga), w tym 9 tygodni jest zarezerwowane dla drugiego rodzica.
• Urlop rodzicielski jest prawem indywidualnym, co oznacza, że ojciec dziecka może wziąć urlop rodzicielski niezależnie od zatrudnienia matki.
• 9 tygodni z wymiaru urlopu rodzicielskiego jest nieprzenoszalne i przypisane indywidualnie do każdego rodzica.
• Urlop rodzicielski w sumie można podzielić maksymalnie na 5 części.
• Wniosek o dodatkowe 9 tygodni urlopu rodzicielskiego należy złożyć w zakładzie pracy rodzica, który będzie korzystał z urlopu.
• Samozatrudniony rodzic nie ma prawa do urlopu rodzicielskiego, ale może uzyskać zasiłek macierzyński za 9 tygodni.
• Rodzice dziecka, u którego zdiagnozowano nieodwracalne upośledzenie albo nieuleczalną chorobę zagrażającą jego życiu, które powstały w prenatalnym okresie rozwoju dziecka lub w czasie porodu (tj. posiadającego zaświadczenie, o którym mowa w art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”) mają prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze 65 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka (przy jednym porodzie) i 67 tygodni w przypadku urodzenia 2 i więcej dzieci (przy jednym porodzie).
• Zasiłek macierzyński za okres urlopu rodzicielskiego wynosi 70% podstawy wynagrodzenia (Tak! Nawet tata, który wykorzystuje urlop rodzicielski, z punktu widzenia prawa pobiera zasiłek macierzyński).
• Mama dziecka może złożyć wniosek o uśrednienie zasiłku macierzyńskiego za cały okres urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego (52 tygodnie). Wtedy wyniesie on 81,5% podstawy wynagrodzenia.

Zmiany w urlopie ojcowskim

Niezależnie od urlopu rodzicielskiego, ojcom nadal przysługuje urlop ojcowski. Przypomnijmy, że jego podstawową funkcją jest opieka nam dzieckiem i matką w połogu. Dlatego zgodnie z wymogami dyrektywy work life-balance skróceniu uległ czas na wykorzystanie tego świadczenia. 

• Czas na wykorzystanie urlopu ojcowskiego został skrócony do 1 roku życia dziecka.
• Urlop ojcowski wynosi 2 tygodnie.
• Zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego wynosi 100% podstawy wynagrodzenia.

Dodatkowe uprawnienia wynikające z dyrektywy work-life balance

• Rodzic wychowujący przynajmniej jedno dziecko do lat 8 może złożyć wniosek o elastyczną organizację czasu pracy.
• Pracownicy mają prawo do 2 dni urlopu rocznie z powodu działania siły wyższej z prawem do 50% wynagrodzenia.
• Pracownicy mają prawo do 5 dni urlopu opiekuńczego (bez wynagrodzenia) na opiekę nad członkami rodziny.

Dofinansowanie do żłobków

Rodzice mogą wnioskować o obniżenie opłaty za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. Prawo do dofinansowania nie zależy od dochodów rodziny i wynosi maksymalnie 400 zł miesięcznie na dziecko, ale nie więcej niż wysokość opłaty za pobyt w placówce.

Dofinansowanie przysługuje jeśli:

• jesteś rodzicem lub opiekunem prawnym dziecka
• dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub korzysta z opieki dziennego opiekuna
• nie otrzymujesz na to dziecko rodzinnego kapitału opiekuńczego

Wnioski należy składać do ZUS  za pośrednictwem, platformy PUE ZUS lub aplikacji ZUS, Portalu empatia.mpips.gov.pl oraz bankowości elektronicznej

Świadczenie 800+

Od 1 stycznia 2024 roku wysokość świadczenia wychowawczego w ramach programu Rodzina 800+ (wcześniej Rodzina 500+) będzie wynosić 800 zł miesięcznie na dziecko. Świadczenie przysługuje bez względu na dochód osiągany przez rodzinę czy aktywności zawodowej rodziców.

Zmiana wysokości świadczenia wychowawczego z kwoty 500 zł na 800 zł będzie dokonywana z urzędu i nie będzie wymagała złożenia dodatkowych wniosków ani decyzji.

Nowe wnioski należy złożyć do ZUS przez Internet za pośrednictwem: Platformy PUE ZUS lub aplikacji ZUS, Portalu empatia.mpips.gov.pl, bankowości elektronicznej.

„Babciowe”

Od 1 października br. „Babciowe”.

Jest to świadczenie w ramach programu Aktywna Mama. Otrzymają go matki potrzebujące wsparcia przy opiece nad małym dzieckiem, kiedy zdecydują się na powrót do pracy. To świadczenie ma zachęcać mamy do aktywności zawodowej. Według zapowiedzi, „babciowe” wyniesie 1500 zł miesięcznie.

Warunki otrzymania „babciowego”:

• Powrót do pracy – świadczenie będzie przysługiwało matkom, które zdecydują się na powrót do pracy po urodzeniu dziecka. Jest to kluczowy warunek, który ma na celu nie tylko wsparcie finansowe rodzin, ale także stymulowanie aktywności zawodowej kobiet.
• Dochód na poziomie minimalnym – aby kwalifikować się do programu, dochód rodzica musi być minimum na poziomie najniższego krajowego wynagrodzenia.
• Świadczenie to przysługuje mamom z dziećmi poniżej trzeciego roku życia.

PRAWNICY, DORADCY OBYWATELSCY ORAZ MEDIATORZY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”
SĄ DO PAŃSTWA DYSPOZYCJI W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ
I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO

ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:

Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka ŻORY