lipiec 2025
10
lip
Jak zapobiegać negatywnym zjawiskom w pracy: dyskryminacja, mobbing i naruszenia dóbr osobistych (POWIAT OŚWIĘCIMSKI)
ZJAWISKA NIEPOŻĄDANE W MIEJSCU PRACY
Zjawiska niepożądane w miejscu pracy to m.in. dyskryminacja, nierówne traktowanie, mobbing i molestowanie, naruszenia dóbr osobistych pracownika. W naszej codziennej pracy możemy doświadczać wielu niepożądanych zjawisk np. stereotypizacji, stronniczości, aktów związanych z nierównym traktowaniem, nękaniem, przemocą psychiczną, które są nie tylko prawnie zabronione oraz wysoce szkodliwe dla zdrowia, ale również negatywnie wpływają na efektywność działalności danego miejsca zatrudnienia i obciążają proces budowania sprawiedliwych, bezpiecznych miejsc pracy.
Podstawą w tej sytuacji jest przeciwdziałanie. Społeczna akceptacja mobbingu wśród Polaków wynika przede wszystkim z niewiedzy o istocie, skali i skutkach tego zjawiska. Dlatego w ramach przeciwdziałania mobbingowi tak ważne jest informowanie o niebezpieczeństwie i konsekwencjach mobbingu.
Celem naszej kampanii jest podniesienie świadomości tego, jak można reagować i co należy robić, gdy padnie się ofiarą zachowań niewłaściwych, a także, gdy będzie świadkiem takich zachowań wobec innej osoby.
KONTROLA I NADZÓR W RAMACH STOSUNKU PRACY I ZGODNIE Z PRAWEM
Aby mówić o występowaniu niepożądanych zjawisk w miejscu pracy: takich jak m.in. mobbing, naruszenia dóbr osobistych pracownika, dyskryminacja, nierówne traktowanie i molestowanie, w pracy należy w sposób wszechstronny rozważyć całą sytuację i wzajemne relacje pomiędzy pracownikami, jak i przełożonym i pracownikiem.
KONTROLA I NADZÓR W RAMACH STOSUNKU PRACY I ZGODNIE Z PRAWEM ≠ MOBBING
Istotą stosunku pracy jest podporządkowanie pracownika pracodawcy.
- Pracownik zobowiązany jest wykonywać pracę pod kierownictwem pracodawcy, w sposób, w czasie i miejscu określonym przez pracodawcę.
- Z kierownictwem pracodawcy wiąże się prawo do wydawania poleceń pracownikowi, do kontroli i nadzoru nad wykonywaniem pracy przez pracownika, ocena tej pracy, w tym krytyka wykonanej pracy. W przypadku nienależytego postępowania pracownika pracodawca jest uprawniony do stosowania kar takich jak: upomnienie, nagana, kara pieniężna, a nawet rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem lub w trybie natychmiastowym, tj. bez wypowiedzenia.
- O ile postępowanie pracodawcy, czy przełożonego pozostaje w granicach przepisów prawa i mieści się w zakresie umowy o pracę jest działaniem zgodnym z prawem, mimo, że mogącym powodować u pracowników stres.
- Takie działania pracodawcy NIE są mobbingiem. Zachowanie legalne pracodawcy, tj. zgodne z prawem nigdy nie będzie mobbingiem.
CZYM JEST MOBBING?
MOBBING ≠ KONFLIKT
Konflikt to spór o coś, pomiędzy stronami, który da się rozwiązać w drodze negocjacji, i obie strony są zainteresowane jego rozwiązaniem.
Mobbing – tu przyczyną zawsze jest osoba, występuje też ofiara – osoba słabsza, zależna.
Mobbing ma zawsze jeden cel – jest nim poniżenie, odarcie z godności, wyeliminowanie ofiary z zajmowanej przez nią pozycji.
OBOWIĄZKI PRACOWNIKÓW:
- podejmowanie starań na rzecz stosowania zasad współżycia społecznego w relacjach z innymi pracownikami, w tym poszanowanie ich godności i dóbr osobistych,
- unikanie stosowania zachowań niepożądanych w miejscu pracy wobec pracowników lub innych osób, a w szczególności prowadzących do mobbingu, dyskryminacji i molestowaniu seksualnemu,
- reagowanie na zachowania niepożądane osób trzecich, w szczególności prowadzące do mobbingu, dyskryminacji i molestowania seksualnego, w tym odmawiania współudziału lub wspierania działań, których elementem są zachowania niepożądane
OBOWIĄZKI PRZEŁOŻONYCH:
- rozwiązywanie konfliktów z pracownikami lub pomiędzy podległymi pracownikami bez zbędnej zwłoki,
- dawanie przykładu właściwej postawy swoim własnym zachowaniem,
- wykazywanie otwartości na informacje zwrotne przekazywane przez pracowników,
- zgłaszanie do Pracodawcy wszelkich przypadków problemów związanych z relacjami, które wymagają interwencji ze strony Pracodawcy
PODSTAWOWE ZASADY PRAWA PRACY
Podstawowe zasady prawa pracy:
- Ochrona godności pracownika
- Niedyskryminacja
- Równość
- Obowiązek przeciwdziałania mobbingowi
Zasada ochrony godności i dóbr osobistych pracownika:
- art. 30 Konstytucji RP
- art. 111kp
- art. 23 kc
Zakaz bezpośredniego naruszenia godności:
- zaniechania działania
- usunięcia skutków
- zadośćuczynienie pieniężne 448 kc
- zapłata odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny
Powinność podjęcia działań niezbędnych do stworzenia odpowiedniego środowiska pracy:
- Przestrzeganie zasad współżycia społecznego – art. 94 pkt 10 oraz art. 100 § 2 pkt 6
- Profilaktyka antydyskryminacyjna – art. 94 pkt 2b
- Profilaktyka antymobbingowa – 94 3 § 1
Zasada równego traktowania pracowników (art. 32 ust. 1 Konstytucji RP i art. 11 2 k.p.)
Art. 112 . [Zasada równego traktowania pracowników] Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu.
Zasada niedyskryminacji w zatrudnieniu (art. 32 ust. 2 Konstytucji RP i art. 11 3 k.p.)
Art. 113 Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, albo zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy – jest niedopuszczalna.
Art. 183a k.p. Pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo zatrudnianie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy
ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
-
- telefonicznie pod nr tel. 502-691-995 w godzinach pracy urzędu lub
- elektronicznie, pisząc na adres e-mail: npp@powiat.oswiecim.pl poprzez poprzez formularz dostępny na stronie: https://zapisy-np.ms.gov.pl/
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT OŚWIĘCIMSKI
Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!
PRZEJAWY DYSKRYMINACJI W MIEJSCU PRACY
Przejawy/postacie dyskryminacji w miejscu pracy:
- Bezpośrednia i pośrednia dyskryminacja – art. 183a § 1
- Podżeganie i polecenie do dyskryminacji – art. 183a § 5 pkt 1
- Molestowanie – art. 18 3a § 5 pkt 2
- Molestowanie seksualne – art. 18 3a § 6
Podżeganie to działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu lub nakazaniu jej naruszenia tej zasady.
Molestowanie to niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności pracownika i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.
Akty dyskryminacji mogą być łączone z naruszeniem godności pracownika (art. 11 kp), lecz nie w każdej sytuacji. Zwłaszcza przy dyskryminacji pośredniej, która nie jest wynikiem indywidualnych relacji stron, trudno doszukać się celowego działania zmierzającego do upokorzenia bądź w inny sposób naruszenia godności konkretnej osoby.
MOBBINGU I JEGO SKUTKI
Mobbing art. 943 § 2 k.p. opisuje zachowania (w postaci działań lub zaniechań), które dotyczą pracownika lub są skierowane przeciwko pracownikowi.
Sprawcami mogą być :
- pracodawca
- osoby zarządzające w jego imieniu,
- przełożeni pracownika
- inni pracownicy
Przesłanki odpowiedzialności za mobbing:
- bezprawność
- wina umyślna bądź nieumyślna
- uporczywość i długotrwałość i (nie akt jednorazowy)
- zamiar bezpośredni i kierunkowy
- działanie celowościowe (w postaci poniżenia, ośmieszenia czy izolowania pracownika)
- skutek (rozstrój zdrowia)
Wszystkie przesłanki – zarówno co do okresu trwania mobbingu, kierunkowego i celowego działania sprawcy oraz wystąpienia zawartych w tym przepisie jego skutków – muszą zostać spełnione łącznie.
Skutki mobbingu to:
- stres
- pogorszenie stanu zdrowia
- absencje pracownika
- nieprzyjazna atmosfera w środowisku pracy
- spadek efektywności i jakości pracy
- błędy, zaniedbania, wypadki przy pracy, błędne decyzje
- pogorszenie wizerunku pracodawcy
- koszty postępowań sądowych i odszkodowań
- problemy w życiu prywatnym pracownika
CECHY UNIEMOŻLIWIAJĄCE WYSTĄPIENIE MOBBINGU
- szacunek
- jasny podział kompetencji i zadań (zakres obowiązków)
- precyzyjne systemy wynagradzania, oceniania pracowników i ich awansowania
- ocenianie jakości wykonanej pracy, a nie osoby
- uwzględnienie indywidualnych potrzeb pracowników
- motywacja ekonomiczna i pozaekonomiczna
- integracja pracowników
- brak nadmiernej kontroli podwładnych
- dobór właściwego stylu kierowania
- swobodny przepływ informacji
- odpowiednia rekrutacja personelu
- inwestowanie w pracowników (szkolenia)
ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ:
-
- telefonicznie pod nr tel. 502-691-995 w godzinach pracy urzędu lub
- elektronicznie, pisząc na adres e-mail: npp@powiat.oswiecim.pl poprzez poprzez formularz dostępny na stronie: https://zapisy-np.ms.gov.pl/
Strona internetowa Stowarzyszenia DOGMA – Zakładka POWIAT OŚWIĘCIMSKI
Masz pytania, potrzebujesz porady? Zadzwoń i umów się!
