Katowice

Według prawa polskiego, każdy człowiek w momencie ukończenia 18 roku życia nabywa pełną zdolność do czynności prawnych – oznacza to zdolność do samodzielnego kształtowania swojej sytuacji prawnej, tj. nabywania praw i zaciągania zobowiązań. Osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych może rozporządzać swoimi prawami i obowiązkami, zawierać umowy (np. nabyć prawo własności pojazdu, nieruchomości, zawrzeć umowę kredytową itp.), decydować o swoim zdrowiu, leczeniu itd., może także jako pełnomocnik dokonywać tych czynności w imieniu innych osób.

Ubezwłasnowolnienie to częściowe lub całkowite pozbawienie osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych. O ubezwłasnowolnieniu, uchyleniu ubezwłasnowolnienia, a także jego zmianie (z częściowego na całkowite lub z całkowitego na częściowe) decyduje sąd w szczególnym postępowaniu określonym w Kodeksie postępowania cywilnego.

Zdolność do czynności prawnych jest to zdolność do samodzielnego dokonywania czynności prowadzących do nabywania praw i zaciągania zobowiązań lub kreowania innych zmian w stosunkach cywilnoprawnych.

Wyróżniamy trzy typy zdolności do czynności prawnych:

• pełna zdolność do czynności prawnych;
• ograniczona zdolność do czynności prawnych;
• brak zdolności do czynności prawnych.

Zgodnie z brzmieniem przepisu osoba, która ukończyła lat 13, może być ubezwłasnowolniona całkowicie, jeżeli w skutek:

• choroby psychicznej;
• niedorozwoju umysłowego albo
• innego rodzaju zaburzeń psychicznych, w szczególności pijaństwa lub narkomanii, nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem.
•  

Zachęcamy do zapoznania się poradnikiem prawnym pt. „Ubezwłasnowolnienie” opracowanym przez Panią Aleksandrę Puchowicz-Pilorz – radcę prawnego i doradcę obywatelskiego współpracującego ze Stowarzyszeniem „DOGMA”.

Jeśli potrzebujesz porady prawnej lub chciałbyś skorzystać z nieodpłatnej mediacji – zapraszamy do kontaktu z prawnikami, doradcami obywatelskimi oraz mediatorami współpracującymi z naszym Stowarzyszeniem. Zadzwoń i umów się na darmową poradę prawną oraz mediację w jednym z punktów nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego TUTAJ

Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, działając we współpracy z ekspertkami Fundacji Feminoteka, Centrum Praw Kobiet i Niebieskiej Linii IPZ, opracowało „Plan awaryjny”, zawierający informacje o możliwościach uzyskania pomocy w czasie pandemii dla wszystkich, którzy doświadczają przemocy domowej.

OSOBISTY PLAN AWARYJNY DLA OSÓB DOŚWIADCZAJĄCYCH PRZEMOCY DOMOWEJ W CZASIE EPIDEMII KORONAWIRUSA

Jeśli doświadczasz przemocy domowej lub wiesz, że możesz jej doświadczyć i obawiasz się, że w czasie epidemii może być trudno uzyskać pomoc – przygotuj osobisty plan awaryjny. Jeśli zdarzy się coś złego, będziesz od razu wiedzieć jak zareagować i gdzie uzyskać wsparcie.

TWOJE BEZPIECZEŃSTWO TO PRIORYTET. PAMIĘTAJ, ŻE NIE JESTEŚ WINNY PRZEMOCY I SĄ LUDZIE, KTÓRZY CHCĄ CI POMÓC!

1. Obserwuj zachowania osoby agresywnej – to ważne, żeby wiedzieć, jakie zachowania zapowiadają najgorsze i kiedy sytuacja staje się niebezpieczna dla Ciebie, Twoich najbliższych, dzieci.
   Jeśli awantury, krzyki nasilają się, jeśli coraz częściej słyszysz groźby pod swoim adresem, jeśli doświadczasz przemocy fizycznej np. szarpania, popychania, bicia, czy też zmuszania do seksu – to są sygnały, że przemoc się nasila i narasta.
2. Naucz dzieci dbać o bezpieczeństwo – powiedz dzieciom, gdzie mogą szukać pomocy, np. że mogą pukać do zaprzyjaźnionej sąsiadki/sąsiada, naucz je numeru alarmowego, porozmawiaj z nimi, że nie są winne przemocy i kłótni, ustalcie, gdzie znajduje się klucz do domu, jak otworzyć drzwi wejściowe, gdyby coś się stało, upewnij się, że znają adres mieszkania, gdyby musiały wzywać służby.
3. Znajdź bezpieczne miejsce – zastanów się, gdzie w Twoim domu możesz znaleźć bezpieczne schronienie.
   Ważne, by nie znajdowały się tam żadne niebezpieczne narzędzia. Unikaj kuchni, garażu, łazienki i innych miejsc, gdzie może być twarda posadzka albo niebezpieczne przedmioty.
   TUTAJ znajdziesz mapę z oznaczeniami lokalnych organizacji i instytucji, które pomagają osobom doświadczającym przemocy. Jeśli nie znalazłaś na niej placówki w swojej okolicy, zadzwoń do najbliższego Specjalistycznego Ośrodka Wsparcia (telefony znajdziesz TUTAJ) lub lokalnego Ośrodka Interwencji Kryzysowej. Skontaktuj się z nimi i zapytaj, jak mogą Ci pomóc.

MOŻESZ TAKŻE SKORZYSTAĆ Z CAŁODOBOWEJ INFOLINII OGÓLNOPOLSKIEGO TELEFONU DLA OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE „NIEBIESKA LINIA” TEL. 800 12 00 02 (CZYNNY PRZEZ CAŁĄ DOBĘ).

4. Bądź przygotowany do ucieczki – spakuj wszystko do podręcznej torby, trzymaj ją pod ręką, tak żeby w każdej chwili móc ją zabrać.
   Lista rzeczy, o których trzeba pamiętać:– ważne dokumenty np. paszport, dowód osobisty,
   – leki,
   – telefon,
   – pieniądze/ karta płatnicza,
   – ładowarka,
   – numery ważnych telefonów,
   – klucze do domu,
   – obdukcje lekarskie (jeśli masz),
   – numery kont bankowych,
   – bielizna na zmianę,
   – szczoteczka do zębów,
   – środki ochronne potrzebne w czasie epidemii: maseczki ochronne, rękawiczki, małe opakowanie płynu do dezynfekcji (jeśli masz je w domu).
5. W sytuacji zagrożenia nie uciekaj od dzieci! One także mogą być zagrożone. Jeśli nie masz możliwości ucieczki, schowaj się w rogu pokoju. Skul się, osłaniając rękoma twarz i głowę.
   Postaraj się zawsze mieć przy sobie telefon z naładowaną baterią. Numer alarmowy zaprogramuj tak, żebyś mógł wybrać go jednym klawiszem. Poza telefonem policji warto mieć także pod ręką numery telefonu pogotowia ratunkowego, bliskiej Ci osoby oraz numer telefonu do schroniska, gdzie możesz uzyskać pomoc i wsparcie. Jeśli musisz wzywać pomoc w miejscu publicznym, np. na klatce schodowej, zastanów się, czy zamiast wołania o pomoc nie krzyczeć: PALI SIĘ! – co może okazać się skuteczniejsze. Jeśli z interwencją przyjedzie policja, a się boisz o swoje życie i zdrowie, domagaj się, aby sprawca przemocy został zatrzymany na 48 godzin. Zyskasz w ten sposób czas, żeby znaleźć schronienie, uzyskać pomoc. Pamiętaj, że mimo stanu epidemii służby mają obowiązek niezwłocznie reagować na przypadki przemocy domowej.
6. Poznaj swoich sojuszników – rozmawiaj z rodziną, sąsiadami i znajomymi o sytuacji w Twoim domu.
   Opracuj wspólnie z nimi strategię postępowania na wypadek, gdybyś potrzebował ich pomocy. Pomocne może się okazać ustalenie słowa awaryjnego – jeśli go użyjesz, będą wiedzieli, że pilnie potrzebujesz pomocy.

SPRÓBUJ WYPEŁNIĆ PONIŻSZĄ LISTĘ, OSÓB DO KTÓRYCH MOŻESZ ZADZWONIĆ PO POMOC:

– przyjaciel/przyjaciółka: …………………………………………………………………………….
– osoba z rodziny: ……………………………………………………………………………………….
– dzielnicowy: …………………………………………………………………………………………….
– zaufany nauczyciel/nauczycielka ze szkoły dziecka: ……………………………………..
– zaprzyjaźniony sąsiad/sąsiadka: ………………………………………………………………..
– kolega/koleżanka z pracy, któremu ufasz: …………………………………………………..
– organizacja społeczna, która Ci pomoże: …………………………………………………….
– lekarz/lekarka, który Cię zna: ……………………………………………………………………
– twój prawnik/prawniczka (jeśli masz): ………………………………………………………

JEŚLI DOZNAJESZ PRZEMOCY DOMOWEJ LUB JESTEŚ JEJ ŚWIADKIEM I POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ – SKORZYSTAJ Z DARMOWEJ PORADY PRAWNIKÓW I DORADCÓW OBYWATELSKICH ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”. ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA PORADĘ TUTAJ

7. Ważną kwestią jest znalezienie miejsca, w którym możesz się zatrzymać po ucieczce z domu. Porozmawiaj z rodziną i z przyjaciółmi. Znajdź adresy schronisk lub noclegowni dla kobiet. Pamiętaj, że w czasie epidemii ośrodki pomocy społecznej mogą działać w innych godzinach – aktualne informacje znajdziesz na Mapie Przeciwprzemocowej.

8. Jeśli spodziewasz się, że twoja decyzja o odejściu wywoła agresję partnera, nie uprzedzaj o swoich zamiarach. Zostaw list.

9. Spróbuj odnowić więzi z osobami, którym ufasz. Możliwe, że agresywna osoba odseparowała Cię od przyjaciół albo rodziny, jesteś z nimi pokłócony, bo nie akceptowali Twojego związku. Spróbuj nawiązać z nimi kontakt, wytłumacz sytuację i zapytaj, czy mogliby Ci zapewnić schronienie. W Messengerze i wyszukiwarce jest tryb incognito, który pozwoli Ci rozmawiać z nimi w dyskretny sposób.

10. Zadzwoń od czasu do czasu do telefonu zaufania, by poradzić się, jak masz się zachować w określonej sytuacji.

PAMIĘTAJ, ŻE POLICJA MA PRAWO PODCZAS INTERWENCJI ZATRZYMAĆ SPRAWCĘ PRZEMOCY NA 48 GODZIN – JEŚLI ISTNIEJE ZAGROŻENIE DLA ŻYCIA I ZDROWIA DOMOWNIKÓW. POLICJA JEST ZOBOWIĄZANA ZATRZYMAĆ SPRAWCĘ, JEŚLI UŻYWA ON BRONI LUB INNEGO NIEBEZPIECZNEGO NARZĘDZIA. W TYM CZASIE ZADZWOŃ DO ORGANIZACJI NIOSĄCYCH POMOC LUB POSTARAJ SIĘ ZNALEŹĆ BEZPIECZNE SCHRONIENIE U RODZINY LUB ZNAJOMYCH.

11. Nie ukrywaj przed bliskimi tego, co dzieje się w twojej rodzinie. Opowiedz im o swojej sytuacji. Przerwij zmowę milczenia, bo to ona w dużej mierze daje osobie stosującej przemoc poczucie bezkarności. Pamiętaj, to nie Twoja wina i nie Ty, ale osoba stosująca przemoc powinna się wstydzić. Im większej liczbie osób opowiesz swoją historię, tym większą uzyskasz wolność i szansę na ich pomoc.

12. Porozmawiaj z dzielnicowym lub funkcjonariuszem policji o swojej sytuacji. Powiedz mu, jak wygląda sytuacja w twoim domu, że czujesz się zagrożony. Poproś, aby jak najszybciej reagowali, gdy będziesz wzywać pomocy. PAMIĘTAJ! Funkcjonariusze Policji, nie podejmując czynności przewidzianych prawem, mogą odpowiadać za zaniechanie czynności. Żądaj, aby za każdym razem podczas interwencji wypełniali „Niebieską Kartę”.

13. Jeśli uciekniesz z domu rozważ możliwość zmiany numeru telefonu komórkowego. Zmień swój adres e-mailowy i identyfikator w komunikatorze internetowym, jeśli z niego korzystasz, by osoba stosująca przemoc nie mogła Cię nękać. Osoby stosujące przemoc nierzadko właśnie za pośrednictwem telefonu próbują zastraszać swoje ofiary wywierać na nie presję, aby do nich powróciły.

14. Nie podawaj swojego nowego adresu. Zachowaj ostrożność! Rozważ, komu możesz opowiedzieć o swoich planach i komu podać nowy adres. Niektóre, nawet bardzo życzliwe Ci osoby, także z rodziny, mogą w dobrej wierze zdradzić twoje plany lub dadzą się przekonać osobie stosującej przemoc, która będzie chciała przekonać Cię
do powrotu.

15. Powiadom o swojej sytuacji sąsiadów – także nowych, jeśli wyprowadziłeś się z domu. Jeśli cię na to stać, wzmocnij zabezpieczenia w drzwiach, aby osoba stosująca przemoc nie mogła ich łatwo sforsować.

POMOCNE NUMERY TELEFONU:

• Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „NIEBIESKA LINIA” – tel. 800 12 00 02 (numer czynny całą dobę)
• Centrum Praw Kobiet telefon interwencyjny – tel. 600 070 717 (czynny całą dobę)
• Fundacja Feminoteka – tel. 888 88 33 88 (od poniedziałku do piątku w godz. 8:00-20:00)
• Niebieska Linia IPZ – tel. 22 668 70 00 (czynny codziennie w godz. 12:00 -18:00)
• Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – tel. 116 111 (czynny całą dobę)
• Stowarzyszenie Na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA” infolinia pomocy prawnej – tel. 514 797 671 (od poniedziałku do piątku w godz. 9.00 – 15.00)

Od 1998 obowiązuje w Polsce procedura „Niebieskiej Karty” opracowana przez Komendę Główną Policji wraz z Komendą Stołecznej Policji i Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.

„Niebieska Karta” to potoczna nazwa dla dokumentu, który informuje o przemocy w rodzinie – jej założenie jest jednoznaczne z rozpoczęciem procedury działania przeciwko przemocy w rodzinie. Co ważne, nie jest to związane z zawiadomieniem o popełnieniu przestępstwa odnośnie przemocy domowej. W odróżnieniu od zawiadomienia dokument ten nie jest składany bezpośrednio przez osoby pokrzywdzone, które często są zastraszane lub po prostu wstydzą się, że są ofiarami przemocy domowej, ale przez jednostki, które są świadkami takiego problemu w rodzinie. W związku z tym niebieska karta może zostać założona przez policję, ośrodki pomocy społecznej, gminną komisję rozwiązywania problemów alkoholowych czy też jednostkę służby zdrowia lub komórkę oświatową. Dzięki temu można podjąć pierwsze środki zapobiegawcze, aby przeciwdziałać podobnym sytuacjom w przyszłości, a tym samym wyciągnąć pomocną dłoń w stronę krzywdzonych osób.

PROCEDURA „NIEBIESKIEJ KARTY” SKŁADA SIĘ Z CZTERECH RODZAJÓW KART:

1) Niebieska Karta A – jest wypełniana przez przedstawicieli jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, Policji, oświaty i ochrony zdrowia w przypadku podejrzenia, że w rodzinie występuje przemoc. Jej wypełnienie oznacza, że procedura mająca na celu przeciwdziałanie przemocy w rodzinie została wszczęta.

2) Niebieska Karta B – jest to pisemna informacja, którą przekazuje się podczas spisania Niebieskiej Karty A osobie doznającej przemocy. Druk zawiera pouczenie o tym, czym jest przemoc w rodzinie, kto może być ofiarą przemocy w rodzinie, jakie istnieją formy przemocy, obowiązkach Policjanta w sytuacji stania się świadkiem przemocy, obowiązkach prokuratora, przytacza przepisy prawa, zawierające zachowania zakazane.

3) Niebieska Karta C – druk wypełniają członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie lub grupa robocza powołana przez Zespół na posiedzeniu, na które zaproszono osobę doznającą przemocy w rodzinie.

4) Niebieska Karta D – druk wypełniają członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie lub grupa robocza powołana przez Zespół na posiedzeniu, na które wezwano osobę stosującą przemoc w rodzinie.

Warto pamiętać, że policja podczas pełnienia służby nie ma prawa odmówić założenia niebieskiej karty.

Dzięki założeniu niebieskiej karty w ciągu 7 dni od spisania formularza „Niebieska Karta” dzielnicowy skontaktuje się z rodziną, a następnie będzie systematycznie składał wizyty sprawdzające. Jednocześnie w trakcie trwania nadzoru specjalnie powołany zespół ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie opracuje indywidualny plan pomocy dla osoby, która tej przemocy doświadcza.

Ponieważ założenie „Niebieskiej Karty” nie jest jednoznaczne ze złożeniem zawiadomienia o przemocy w rodzinie, w żaden sposób nie prowadzi ono do przeniesienia konfliktu na drogę sądową i rozwiązywania problemu w ten sposób. Mimo to Niebieska Karta stanowi bardzo solidny dowód w sprawie sądowej o stosowanie przemocy w rodzinie. Ponadto, jeśli niebieska karta została założona przez policjantów podczas pełnienia służy bądź wykonywania czynności zawodowych, to funkcjonariusze mogą być świadkami w sprawie sądowej.

Nawet, jeśli wcześniejsze incydenty, takie jak pobicie, nie były zgłoszone jako popełnienie przestępstwa, to zostaną one odnotowane w karcie. Jeśli sprawca stanowi zagrożenie dla innego członka rodziny, należy domagać się zatrzymania go. Natychmiast po pobiciu zalecane jest zrobienie obdukcji. Taki dokument jest jednocześnie potwierdzeniem zdarzeń zanotowanych w Niebieskiej Karcie i niezbitym dowodem na popełnienie przestępstwa. W toku rozwoju wydarzeń Niebieska Karta stanowi niepodważalny dowód w sprawie.

PAMIĘTAJCIE RÓWNIEŻ, ŻE PRAWNICY I DORADCY OBYWATELSCY ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA” ŚWIADCZĄ DARMOWĄ POMOC PRAWNĄ W PUNKTACH NIEODPŁATNEJ POMOCY PRAWNEJ I NIEODPŁATNEGO PORADNICTWA OBYWATELSKIEGO NA TERENIE WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO I MAŁOPOLSKIEGO. PORADY PRAWNE UDZIELANE SĄ RÓWNIEŻ TELEFONICZNIE. ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA DARMOWĄ PORADĘ PRAWNĄ TUTAJ 

Przemoc domowa jest przestępstwem. Przestępstwo to znane jest w polskim kodeksie karnym jako przestępstwo znęcania się nad rodziną, określone w art. 207 Kodeksu Karnego.

1. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą lub nad inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności od sprawcy, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.

1a. Kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą nieporadną ze względu na jej wiek, stan psychiczny lub fizyczny, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

2. Jeżeli czyn określony w § 1 lub 1a połączony jest ze stosowaniem szczególnego okrucieństwa, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.

3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1–2 jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.

Znęcanie się należy do przestępstw ściganych z urzędu, czyli organy ścigania są zobowiązane do wszczęcia postępowania, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że doszło do przestępstwa. Do wszczęcia postępowania nie jest więc wymagana skarga osoby pokrzywdzonej.

Warto zaznaczyć, że także polska Konstytucja zabrania stosowania kar cielesnych (art. 40). Ponadto od 2010 roku obowiązuje całkowity zakaz stosowania kar cielesnych w wychowaniu w rodzinie. Zakaz ten wprowadziła nowelizacja ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

JAKIE ŚRODKI KARNE MOGĄ ZOSTAĆ PODJĘTE, ABY CHRONIĆ OFIARĘ PRZEMOCY DOMOWEJ?

W stosunku do sprawcy przestępstwa z użyciem przemocy przeciwko osobie najbliższej sąd może orzec zakaz zbliżania się do pokrzywdzonych (wprowadzony do kodeksu karnego nowelizacją ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie). Eksmisja z mieszkania sprawcy przemocy może być przeprowadzona wyłącznie na mocy wyroku lub postanowienia sądu.

Zakaz zbliżania określony jest w art. 41a. Kodeksu Karnego i polega na tym, że sąd może orzec obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu.

Może on być orzeczony fakultatywnie w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym przemocy przeciwko osobie najbliższej.

Środek karny w postaci zakazu zbliżania orzekany jest obligatoryjnie w sytuacjach skazania na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego.

Zakaz lub nakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu, a zakaz zbliżania się do określonych osób – również kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego.

W razie ponownego skazania sprawcy na obligatoryjny zakaz, sąd może orzec obowiązek powstrzymania się od przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, zakaz kontaktowania się z określonymi osobami lub zakaz opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu na zawsze.

Sąd orzekając o zakazie zbliżania się może określić odległość, na jaką oskarżony może zbliżać się do pokrzywdzonych. Jeżeli sprawca nie zastosuje się do nałożonego przez sąd zakazu, grozi mu kara do 3 lat pozbawienia wolności. Przy orzekaniu omawianego środka sąd przesyła odpis wyroku jednostce Policji. Powierza również nadzór nad wykonywaniem zakazu zawodowemu kuratorowi sądowemu.

Ofiary przemocy w rodzinie często nie udają się po pomoc. Boją się reakcji sprawcy, wstydzą się własnej sytuacji, nie widzą możliwości zmiany. Zdarza się jednak, że szukają pomocy, ale wtedy właśnie często takim impulsem są inne problemy, np. kiedy dziecko w szkole źle się zachowuje, kobieta choruje na depresję, ofiara targnie się na swoje życie. Skutki przemocy w rodzinach są długotrwałe i różnorodne, to często głębokie zranienia, urazy, zaburzenia.

GDZIE UZYSKAĆ POMOC?

• Telefon zaufania, który gwarantuje anonimowość. Dzięki temu osoby dzwoniące, które doświadczają przemocy w rodzinie, mogą otwarcie mówić o problemach swoich i swojej rodziny, pośrednio nabierając sił do podjęcia kolejnych kroków. Przeszkoleni konsultanci, oprócz wsparcia i motywacji do działania, podają także informacje o placówkach pomocowych i możliwościach uzyskania pomocy.
• Punkty Informacyjno-Konsultacyjne dla ofiar przemocy – funkcjonują w każdej dzielnicy są placówkami tzw. pierwszego kontaktu. Na miejscu można spotkać się ze specjalistami, np. psychologiem, prawnikiem, przedstawicielami policji, terapeutami czy członkami Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. W PIK-ach osoby zainteresowane mogą uzyskać informacje na temat specjalistycznych ośrodków i form pomocy, które dostępne są w okolicy.
• Specjalne ośrodki wsparcia, które gwarantują schronienie od 3 do nawet 6 miesięcy. Tam również zapewniona jest pomoc medyczna, psychologiczna, prawna i socjalna. W ośrodkach są organizowane grupy wsparcia i grupy terapeutyczne. Placówki są finansowane z budżetu państwa. Ich wykaz, wraz z danymi teleadresowymi, jest dostępny na stronie internetowej Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.
• Ośrodki Interwencji Kryzysowej – to szczególny rodzaj placówek, które powstały z myślą o osobach znajdujących się w sytuacji kryzysu. Oferują natychmiastową pomoc, bezpieczeństwo i schronienie. Działają całodobowo, zazwyczaj przy powiatowych centrach pomocy rodzinie. Są również prowadzone przez organizacje pozarządowe czy ośrodki pomocy społecznej.
• Schroniska i hostele dla ofiar przemocy w rodzinie – ich rola jest bezcenna. To właśnie bowiem brak docelowego miejsca ucieczki sprawia, że wiele osób, które doświadcza przemocy w rodzinie, nie decyduje się na odejście od sprawcy. Takie placówki są prowadzone zazwyczaj przez samorządy lokalne i organizacje pozarządowe. Oferują, oprócz dachu nad głową, pomoc psychologiczną, prawną, terapeutyczną, czasem medyczną, zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci.

JEŚLI DOZNAJESZ PRZEMOCY DOMOWEJ LUB JESTEŚ JEJ ŚWIADKIEM I POTRZEBUJESZ POMOCY PRAWNEJ – SKORZYSTAJ Z DARMOWEJ PORADY PRAWNIKÓW I DORADCÓW OBYWATELSKICH ZE STOWARZYSZENIA „DOGMA”. ZADZWOŃ I UMÓW SIĘ NA PORADĘ TUTAJ

JAKIE ŚRODKI BEZPIECZEŃSTWA WARTO PODJĄĆ, JEŻELI JESTEŚMY LUB MOŻEMY STAĆ SIĘ OFIARAMI PRZEMOCY DOMOWEJ?

Twoje bezpieczeństwo jest najważniejsze, dlatego warto mieć przygotowaną niedużą walizkę/torbę, którą w każdej chwili, w sytuacji zagrożenia, można będzie ze sobą zabrać. Dobrze, aby były w niej spakowane:

• dokumenty potwierdzające tożsamość (dowód osobisty, paszport),
• telefon wraz z ładowarką,
• pieniądze (zarówno gotówka jak i karta płatnicza),
• leki,
• klucze do domu,
• dokumenty świadczące o przemocy (np. obdukcje lekarskie),
• środki użytku osobistego (higieniczne, bielizna na zmianę, ubranie na zmianę),
• w trakcie trwania epidemii również środki bezpieczeństwa sanitarnego: maseczka, rękawiczki, małe opakowanie płynu do dezynfekcji.

Jeżeli masz w swoim otoczeniu zaufane osoby, którym możesz opowiedzieć o swoim problemie (np. przyjaciel, rodzice, sąsiad) – zrób to, dzięki temu będą one świadome, że możesz potrzebować pomocy o każdej porze, a Ty nie będziesz ze swoim problemem sam. Miej przy sobie zapisany także ich numer telefonu. Choć taka rozmowa z pewnością nie będzie łatwa, to zawsze wiesz o tym, że to nie Ty powinieneś wstydzić się tego, że masz do czynienia z przemocą domową!

Ustal także z zaufanymi osobami tzw. „zdanie awaryjne” – jeżeli go użyjesz w rozmowie, będą wiedzieli, że potrzebujesz pomocy, ale nie możesz o nią poprosić bezpośrednio np. z uwagi na sytuację zagrożenia. Może to być np. zwrot „Może umówimy się w przyszłym tygodniu w tej kawiarni co zawsze?” albo „Dziękuję za pozdrowienia od Oli, cieszę się, że u niej wszystko dobrze”. Dzięki temu osoba, z którą rozmawiasz będzie mogła wezwać dla Ciebie pomoc, pomimo że sam nie możesz tego zrobić.

Jeśli doznajesz przemocy domowej lub jesteś jej świadkiem i potrzebujesz pomocy prawnej – skorzystaj z darmowej porady prawników i doradców obywatelskich ze Stowarzyszenia „DOGMA”. Zadzwoń i umów się na poradę TUTAJ

Pandemia COVID-19 spowodowała, że wiele osób doświadczających przemocy domowej znalazło się w bardzo trudnej sytuacji. Ofiary zostały zamknięte pod jednym dachem ze swoimi oprawcami. Media informowały o przerażających statystykach i gwałtownym wzroście liczby zgłoszeń osób doświadczających przemocy ze strony najbliższych. Niestety zniesienie kwarantanny nie zatrzymało pandemii przemocy.

W ramach prowadzonej przez Stowarzyszenie na Rzecz Poradnictwa Obywatelskiego „DOGMA” edukacji prawnej, w dniach od 30 listopada do 6 grudnia zorganizowaliśmy internetową kampanię społeczną „STOP PRZEMOCY DOMOWEJ”. Data ta nie jest przypadkowa, ponieważ 30 listopada 2020 roku wchodzi w życie Ustawa z dnia 30 kwietnia 2020r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, która wprowadza m.in. zmiany w przepisach zawartych w ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. W wyniku podjętych zmian legislacyjnych dodano m.in. art. 15aa, którego ust. 1 stanowi, że: „Policjant ma prawo wydać wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie w rozumieniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, stwarzającej zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, nakaz natychmiastowego opuszczenia wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia, (…) lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia (…).

Przemoc domowa to według ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą (art. 2 pkt 2 Ustawy).

Patrząc na przemoc domową jako na określone zjawisko społeczne, warto podkreślić, iż jej cechą charakterystyczną jest próba zdominowania fizycznego lub psychicznego drugiej osoby.

Zapraszamy do śledzenia naszego profilu na Facebooku.

Dynamiczny wzrost zachorowań na COVID-19 wpływa na zwiększenie się liczby przestępczych zachowań. Wiele osób w natłoku informacji czy nawet paniki, może być bardziej podatnych na manipulacje. Hakerzy coraz częściej wykorzystują informacje o koronawirusie, żeby wyłudzić od nas pieniądze lub nasze dane.

Od dłuższego czasu przestępcy działając poprzez nowoczesne technologie, wysyłają do nas smsy lub e-maile z linkami prowadzącymi do fałszywych stron, których zadaniem jest wyłudzenie loginów i haseł do bankowości internetowej lub przejęcie naszego elektronicznego urządzenia, na którym aktywowaliśmy link z otrzymanej wiadomości.

Niestety w ostatnich miesiącach zaobserwowano w Polsce wzmożoną aktywność tego typu działań. Warto pamiętać, że w przypadku otrzymania wiadomości tekstowej od nieznanego nadawcy, trzeba zachować ostrożność. Nie tylko nie powinno się aktywować linków nieznanego pochodzenia, ale należy również sceptycznie podchodzić do samej treści takiej wiadomości.

Przestępstwo oszustwa komputerowego zostało określone w kodeksie karnym jako przestępstwa przeciwko mieniu. Zgodnie z art. 287 k.k. § 1 ,,Kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub wyrządzenia innej osobie szkody, bez upoważnienia, wpływa na automatyczne przetwarzanie, gromadzenie lub przekazywanie danych informatycznych lub zmienia, usuwa albo wprowadza nowy zapis danych informatycznych podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat”.

Paragraf drugi tego artykułu mówi o tym, że w przypadku nastąpienia wypadku mniejszej wagi sprawca podlega karze grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku. Zgodnie z § 3 jeżeli oszustwo komputerowe popełniono na szkodę osoby najbliższej, ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.

Oszustwo komputerowe jest uznawane za jedno z najtrudniejszych przestępstw do wykrycia. Wyróżnikiem jego jest umyślność, bezpośredni zamiar oraz celowość. Dotyczy nie tylko pojedynczych osób, ale także sektora przedsiębiorstw. Właściciele programów komputerowych starają się chronić swoje systemy za pomocą specjalnych aplikacji.

W czasie epidemii obserwuje się również wzrost liczby niepokojących sytuacji w obszarze cyberprzemocy, szczególnie w zakresie agresji werbalnej. Prześladowca straszy, poniża i obraża swoją ofiarę poprzez wyzywanie na czatach i forach internetowych, umieszczanie obraźliwych komentarzy w mediach społecznościowych czy robienie zdjęć lub kręcenie filmów bez jej zgody. Następnie materiały umieszcza na ogólnodostępnych witrynach odwiedzanych przez wiele osób. Napastnicy często prześladują i utrudniają życie swoim ofiarom również wysyłając im obraźliwe SMS-y lub e-maile, wykluczając je z grona „znajomych” na Facebooku czy włamując się na ich konta i umieszczając na nich obraźliwe posty.

Ponad połowa młodych użytkowników sieci przyznaje, że była świadkiem różnych form agresji w mediach społecznościowych i cyberbullyingu. Aktualnie z powodu izolacji czynnik ten jest szczególnie niepokojący. Przemoc, której doświadczają dzieci w Internecie jest często przedłużeniem konfliktów z realnego świata.

Cyberprzemoc (cyberbullying, cyberstalking) jest rodzajem przemocy stosowanej przy wykorzystaniu Internetu i środków komunikacji elektronicznej, m. in. telefonów komórkowych. Obecnie cyberbulling może mieć silniejsze emocjonalnie skutki. Ofiara nie może się spontanicznie bronić, co wzmaga poczucie dyskomfortu psychicznego. Pamiętajmy, że można zgłaszać naruszenia regulaminu w mediach społecznościowych (np. obraźliwe komentarze czy ośmieszające zdjęcia) i blokować osoby, które stosują hejt i nam dokuczają.

Szkodliwe treści w internecie to materiały, które mogą wywołać negatywne emocje u odbiorcy, destrukcyjnie wpływać na rozwój emocjonalny, poznawczy i społeczny dzieci oraz młodzieży. Treści te promują niebezpieczne zachowania i dlatego są nieodpowiednie dla młodego odbiorcy.

Do szkodliwych treści zalicza się przede wszystkim:

1. Treści obrazujące przemoc, obrażenia fizyczne bądź śmierć, np. zdjęcia/filmy prezentujące ofiary wypadków, okrucieństwo wobec zwierząt;
2. Treści nawołujące do samookaleczeń, samobójstw, zachowań szkodliwych dla zdrowia (np. restrykcyjne diety), czy materiały promujące zażywanie niebezpiecznych substancji (np. narkotyków);
3. Treści dyskryminacyjne, promujące wrogość, a nawet nienawiść;
4. Treści pornograficzne dostępne bez żadnego ostrzeżenia, w tym materiały prezentujące relacje seksualne z wykorzystaniem przemocy, nietypowe i dewiacyjne zachowania seksualne, a także materiały prezentujące seksualne wykorzystywanie dzieci;
5. Fałszywe wiadomości (tzw. fake news), często o charakterze sensacyjnym, publikowane w mediach w celu zmanipulowania i wprowadzenia odbiorcy w błąd dla osiągnięcia korzyści, np. finansowych, politycznych;
6. Patostreamy, czyli relacje na żywo w sieci prezentujące zachowania określane i postrzegane jako patologiczne. Są to np. relacje z libacji alkoholowych, zażywania narkotyków, materiały prezentujące agresywne zachowania, wyzwiska, bójki.

Więcej informacji na temat kampanii:

• GLIWICE
• KATOWICE
• POWIAT OŚWIĘCIMSKI

W przypadku pytań oraz potrzeby uzyskania porady prawnej zachęcamy do skorzystania z usług Punktów Nieodpłatnej Pomocy Prawnej oraz Nieodpłatnego Poradnictwa Obywatelskiego prowadzonych przez nasze Stowarzyszenie TUTAJ